RZVM
.pdfР е ш е н и е. Применяя признак Даламбера, получаем |
|
|
|||||||||||||||||||||||
n!1 j |
un(x) |
j |
n!1 n + 2 |
¯2x + 1 |
¯ |
= ¯ |
2x + 1 |
¯ < 1: |
|
|
|||||||||||||||
lim |
|
j |
|
j |
= lim n + 1 |
¯ |
|
x |
¯ |
¯ |
|
x |
¯ |
|
|
||||||||||
un+1 |
(x) |
|
¯ |
|
¯ |
¯ |
|
¯ |
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¯ |
|
|
¯ |
¯ |
|
|
|
|
¯ |
|
|
||||
Решаем последнее неравенство |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
¯ |
|
|
x |
¯ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
¯ |
|
|
2¯ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|||||||
¯ |
2x + 1 |
|
¯ < 1; jxj < j2x + 1j; x2 |
< (2x + 1)2; |
|
|
|||||||||||||||||||
¯ |
|
|
3x |
¯+ 4x + 1 > 0; x < ¡1; x > ¡ |
|
: |
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
3 |
|
|
|
||||||||||||||||||||
Следовательно, ряд сходится на интервалах (¡1; ¡1) и µ¡ |
1 |
; +1¶ |
|||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||
3 |
|||||||||||||||||||||||||
и расходится на интервале µ¡1; ¡ |
1 |
¶. Исследуем поведение ряда на |
|||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||
3 |
|||||||||||||||||||||||||
границе этих интервалов. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
1) При x = ¡1 получаем ряд |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 (¡1)n |
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n=1 |
2n + 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
который сходится по признаку Лейбница. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2) При x = ¡ |
|
|
получается ряд |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n=1 2n + 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
расходимость которого можно доказать, применяя предельный признак сравнения.
Таким образом, исходный ряд сходится при x · 1 и x > ¡13.
П р и м е р 2. Найти область сходимости функционального ряда
X1 (¡1)n 4n sin2n x n
n=1
181
Для всякого степенного ряда существует интервал сходимости
jx ¡ x0j < R, иначе ¡R + x0 < x < R + x0, внутри которого ряд сходится, а вне расходится. Число R называют радиусом сходимости.
Радиус сходимости может быть найден по формулам
|
¯ |
an |
¯ |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
¯ |
|
¯ |
|
|
|
p |
|
|
|
lim |
¯an+1 |
¯ |
или |
R = |
|
|
|
|
||
R = n!1 |
|
lim |
n |
j |
an |
: |
||||
|
¯ |
|
¯ |
|
n!1 |
|
|
j |
П р и м е р 3. Найти радиус сходимости и интервал сходимости
степенного ряда |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 ¢ 4n |
|
xn: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¡ |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n=1 5n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Р е ш е н и е. Найдем радиус сходимости |
|
|
|
¡ |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
¯ |
|
|
|
|
¯ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¡ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
¯ |
an |
¯ |
|
|
|
|
|
|
4n(5n + 3) |
1 |
|
|
5n + 3 1 |
|
|
||||||||||||||||||
R = |
lim |
¯an+1 |
¯ |
= lim |
(5n |
|
|
|
2)4n+1 = |
|
lim |
5n 2 |
= |
4 |
: |
|
|||||||||||||||||||||
|
n!1 |
n!1 |
|
|
|
4 n!1 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
Интервал сходимости¯ ¯ |
ряда есть |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
или |
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
jxj < |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¡ |
|
|
< x < |
|
: |
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
4 |
4 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
Проведем исследование на границе интервала сходимости. |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Подставим в ряд x = |
|
. Получится числовой знакоположитель- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1 |
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
1 |
|
ный ряд |
X |
|
|
¡ |
|
. Сравним его с гармоническим рядом |
X |
|
|
, ко- |
|||||||||||||||||||||||||||
n=1 |
5n |
|
|
2 |
n=1 |
n |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
торый расходится (p = 1): |
|
|
|
|
|
|
> |
|
. Следовательно, данный ряд |
||||||||||||||||||||||||||||
5n ¡ 2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
расходится, x = |
|
не входит в область сходимости. |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
4 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Подставим x = ¡ |
|
. Получится числовой знакочередующийся ряд |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 |
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
¡ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(¡1)n |
5n |
|
|
2 |
, который сходится по признаку Лейбница. |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
n=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Итак, область сходимости степенного ряда есть ¡14 · x < 14.
183
Если функция f(x) допускает в окрестности точки x = 0 разложение в степенной ряд по степеням x, то этот ряд имеет вид
f(x) = f(0) + f0(0)x + |
f00(0) |
x2 + |
f000(0) |
x3 + ¢ ¢ ¢ + |
f(n)(0) |
xn + ¢ ¢ ¢ : |
|
2! |
|
3! |
n! |
Однако на практике при разложении функций в степенной ряд чаще используют основные разложения элементарных функций (в
скобках указаны интервалы сходимости этих рядов): |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
|
|
xn |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
I. ex = 1 + x + |
|
|
|
+ |
|
|
|
|
+ ¢ ¢ ¢ + |
|
|
+ ¢ ¢ ¢ |
|
|
(¡1 < x < +1). |
|||||||||||||||||||||
2! |
3! |
n! |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x3 |
|
|
x5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2n+1 |
|
|
|
|
|||||||||||||
II. sin x = x ¡ |
|
|
+ |
|
|
|
|
|
¡ ¢ ¢ ¢ + (¡1)n |
|
|
+ ¢ ¢ ¢ |
|
|
|
|||||||||||||||||||||
3! |
5! |
(2n + 1)! |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
x4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2n |
(¡1 < x < +1). |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
III. cos x = 1 ¡ |
|
|
+ |
|
|
|
|
¡ ¢ ¢ ¢ + (¡1)n |
|
+ ¢ ¢ ¢ |
(¡1 < x < +1). |
|||||||||||||||||||||||||
2! |
|
4! |
(2n)! |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
x3 |
x4 |
|
|
|
|
|
|
|
xn |
|
|
|||||||||||||
IV. ln(1 + x) = x ¡ |
|
|
+ |
|
|
¡ |
|
|
+ ¢ ¢ ¢ + (¡1)n¡1 |
|
|
+ ¢ ¢ ¢ |
|
|||||||||||||||||||||||
|
2 |
3 |
4 |
n |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
®(® ¡ 1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(¡1 < x · 1). |
||||||
V. |
(1 + x)® = 1 + ®x + |
x2 + |
¢ ¢ ¢ |
+ |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2! |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
+®(® ¡ 1) ¢ ¢ ¢ (® ¡ n + 1)xn + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( 1 < x < 1) |
. |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
n! |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¢ ¢ ¢ |
|
|
|
|
|
|
|
¡ |
|||||
VI. |
1 |
|
= 1 + x + x2 + x3 + ¢ ¢ ¢ + xn + ¢ ¢ ¢ |
|
|
(¡1 < x < 1). |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1 ¡ x |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
VII. |
1 |
|
= 1 ¡ x + x2 ¡ x3 + ¢ ¢ ¢ + (¡1)nxn + ¢ ¢ ¢ |
|
|
(¡1 < x < 1). |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
1 + x |
|
|
|
П р и м е р 4. Разложить по степеням x функцию
3
f(x) = (1 ¡ x)(1 + 2x):
Р е ш е н и е. Используя метод неопределенных коэффициентов разложим функцию на простейшие дроби:
184
|
|
|
|
|
3 |
|
= |
|
A |
+ |
|
B |
; |
|
|
|
(1 ¡ x)(1 + 2x) |
1 ¡ x |
1 + 2x |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||
A(1 + 2x) + B(1 ¡ x) = 3; (2A ¡ B)x + A + B = 3; |
||||||||||||||
|
|
|
2A ¡ B = 0; |
|
|
A = 1; B = 2: |
||||||||
|
|
( A + B = 3; |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Итак, разложение функции на простейшие дроби имеет вид |
||||||||||||||
|
|
|
|
f(x) = |
|
1 |
|
+ |
|
2 |
|
: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
1 ¡ x |
1 + 2x |
|
||||||||
Используя разложения VI и VII геометрических прогрессий, полу- |
||||||||||||||
чаем |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
||
|
|
|
|
|
= 1 + x + x2 + ¢ ¢ ¢ = xn; |
|||||||||
1 x |
||||||||||||||
|
|
¡ |
|
|
|
|
|
|
|
|
n=0 |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
|||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|||
|
|
= 1 ¡ 2x + (2x)2 ¡ ¢ ¢ ¢ = |
|
(¡1)n2nxn: |
||||||||||
1 + 2x |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n=0 |
|
||
Окончательно |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
1 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
1 |
[1 + (¡1)n2n+1]xn: |
|||
f(x) = xn + 2 |
(¡1)n2nxn = |
|
||||||||||||
|
n=0 |
|
|
|
n=0 |
|
|
|
|
n=0 |
|
|
|
|
|
X |
|
|
|
X |
|
|
|
|
X |
|
|
|
Первая геометрическая прогрессия сходится при jxj < 1, вторая
1 |
. Следовательно, разложение функции f(x) в ряд спра- |
||||||||||||||||
при jxj < |
|
||||||||||||||||
2 |
|||||||||||||||||
1 |
1 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|||||
ведливо при jxj < |
|
, т.е. при ¡ |
|
|
< x < |
|
|
. |
|
|
|
|
|||||
2 |
2 |
2 |
|
|
|
|
|||||||||||
П р и м е р 4. Разложить по степеням x функцию |
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
f(x) = 2x: |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Р е ш е н и е. Используя разложение I, получаем |
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
(x ln 2)2 |
|
(x ln 2)3 |
|||||||
f(x) = 2x = ex ln 2 = 1 + x ln 2 + |
|
|
|
|
+ |
|
|
+ ¢ ¢ ¢ = |
|||||||||
|
|
|
2! |
3! |
|||||||||||||
|
|
|
|
X |
lnn 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
= |
|
|
n! |
|
|
xn: |
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
n=0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
185 |
Разложение справедливо при любых x, ¡1 < x < +1.
П р и м е р 5. Разложить по степеням x функцию
|
|
|
|
|
|
f(x) = cos2 x: |
|
|
|
|
|
|
|
|||
Р е ш е н и е. Используем разложение III: |
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
f(x) = cos2 x = |
1 |
(1 + cos 2x) = |
|
|
|
||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|||||||||||
= 2 |
µ1 + 1 ¡ 2! |
+ |
|
|
|
|
|
|
|
+ ¢ ¢ ¢ |
¶ |
= |
||||
4! ¡ ¢ ¢ ¢ + (¡1)n (2n)! |
||||||||||||||||
1 |
|
|
(2x)2 |
(2x)4 |
|
|
|
|
|
(2x)2n |
|
|
||||
|
|
2x2 |
23x4 |
|
|
|
|
22n¡1x2n |
|
|
|
|||||
|
= 1 ¡ |
|
|
+ |
|
¡ ¢ ¢ ¢ + (¡1)n |
|
|
+ ¢ ¢ ¢ = |
|
|
|||||
|
2! |
4! |
(2n)! |
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
22n¡1x2n |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= 1 + |
(¡1)n |
(2n)! |
: |
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
n=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ряд сходится при ¡1 < x < +1.
Задачи для практических занятий
Найти область сходимости функционального ряда
1 (¡1)n |
µ |
1 ¡ 2x |
¶ |
n |
1 sinn x |
. |
30.1. n=1 2n + 1 |
1 + x |
. 30.2. |
n=1 n |
|||
X |
|
|
|
|
X |
|
Найти радиус сходимости и интервал сходимости степенного ря-
да:
1 |
10n |
1 |
|
|
|
|
xn |
|||
X |
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
2n + 1 xn. |
(¡1)n n |
¢ |
2n . |
|||||||
30.3. |
30.4. |
|
||||||||
n=1 |
|
|
n=1 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
3n + 1 |
1 |
|
n! |
|
|
|
|||
X |
|
xn. |
X |
|
|
(x ¡ 2)n. |
||||
30.5. |
n! |
30.6. |
|
2n |
||||||
n=1 |
|
|
n=1 |
|
|
|
|
|
|
|
186 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Список литературы
1.Кузнецов Б. Т. Математика: Учебник для студентов вузов, обучающихся по специальностям экономики и управления (060000). М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2004.
2.Пискунов Н. С. Дифференциальное и интегральное исчисления: Учеб. для втузов. В 2-х т. М.: Интеграл-Пресс, 2003.
3.Письменный Д. Т. Конспект лекций по высшей математике: Полный курс. М.: Айрис-пресс, 2005.
189
Егор Викторович Кошелев
РЕШЕНИЕ ЗАДАЧ ПО ВЫСШЕЙ МАТЕМАТИКЕ
Учебное пособие
Формат 60£84 1/16. |
|
Гарнитура Таймс. Печать офсетная. Бумага офсетная. |
|
Усл. печ. л. 11,9. Уч.-изд. л. 11,2. Тираж 200. Заказ |
. |
Издательство Нижегородского госуниверситета |
|
им. Н. И. Лобачевского |
|
603950, Н. Новгород, пр. Гагарина, 23 |
|
Типография Нижегородского госуниверситета |
|
им. Н. И. Лобачевского |
|
603000, Н. Новгород, ул. Б. Покровская, 37 |
|
Лицензия ПД N± 18-0099 от 04.05.2001 |
|