MMATAN02
.pdf1.lim f (x) = b.
x→a+0
3.lim f (x) = b.
x→+∞
5.lim f (x) = ∞.
x→a+0
7.lim f (x) = +∞.
x→a+0
9. lim f (x) = +∞.
x→∞
11.lim f (x) = −∞.
x→−∞
2.lim f (x) = b.
x→−∞
4.lim f (x) = +∞.
x→a−0
6.lim f (x) = ∞.
x→a−0
8. lim f (x) = −∞.
x→∞
10.lim f (x) = ∞.
x→−∞
12.lim f (x) = +∞.
x→+∞
Сформулировать на языке символики следующие утверждения:
13. |
R |
R |
f (x) −→ b − 0 |
при x −→ a − 0. |
|
14. |
R |
R |
f (x) −→ b + 0 |
при x −→ a − 0. |
|
15. |
R |
R |
f (x) −→ b + 0 |
при x −→ a + 0. |
|
16. |
R |
R |
f (x) −→ b − 0 |
при x −→ ∞. |
|
17. |
R |
R |
f (x) −→ b − 0 |
при x −→ −∞. |
|
18. |
R |
R |
f (x) −→ b + 0 |
при x −→ −∞. |
19. |
R |
Rn |
f (x) −→ A при x −→ a. |
||
21. |
R |
X |
f (x) −→ A при x −→ a. |
||
23. |
Rm |
R |
f(x) −→ A при x −→ a − 0. |
20. |
Rm |
C |
f(x) −→ A при x −→ a. |
||
22. |
Rm |
R |
f(x) −→ A при x −→ a + 0. |
||
24. |
Y |
R |
f (x) −→ A при x −→ a. |
91
Занятие 6. Бесконечно малые и бесконечно большие величины
Задание
1. Убедиться в том, что при x → 1 бесконечно малые величины 1 −x
√
и 1− 3 x будут одного порядка малости. Будут ли они эквивалентны?
2. |
|
k |
|
|
|
→ |
1 бесконечно малые величины 1 |
− |
|
и |
|
Показать, что при |
x |
|
|
x |
|||||
|
a(1− |
√ |
|
), где a = 0, k — целое положительное число, будут одного |
||||||
|
|
x |
порядка малости. При каком значении a они будут эквивалентны?
Определить порядок малости бесконечно малой f (x) при x → 0.
|
√ |
|
|
|
|
√ |
|
|
3. |
f (x) = 1 + 2x − 1 − |
|
x |
. |
||||
4. |
f (x) = e√ |
|
− 1. |
|
|
|
||
x |
|
|
|
|||||
5. |
f (x) = esin x − 1. |
|
|
|
6.f (x) = ln(1 + √x sin x).
7.f (x) = ex2 − cos x.
8.f (x) = sin(√1 + x − 1).
9. Определить порядок малости бесконечно малой величины
f (x) = 2x − 3x3 + x5 при x → 0
и выделить ее главную часть.
10.Определить порядок малости бесконечно малой величины
f (x) = 3 1 − √x при x → 1
и выделить ее главную часть.
11.Определить порядок малости бесконечно малой величины
f (x) = |
√ |
|
|
√ |
|
|
|
x + 1 − |
при x → +∞ |
||||||
|
|
x |
и выделить ее главную часть.
92
12. Определить порядок роста бесконечно большой величины f (x) = 3 x2 − x + √x при x → +∞
и выделить ее главную часть.
13.Определить порядок роста бесконечно большой величины
f (x) = |
1 |
при x → 1 |
sin πx |
и выделить ее главную часть.
Решения
1. Вычислим предел отношения этих величин
|
1 |
|
x |
3 |
|
|
√ |
2 |
|
||
|
|
|
|
|
3 |
|
|
||||
lim |
− |
= lim (1 + √x + |
x ) = 3. |
||||||||
|
3 |
|
|
||||||||
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
x→1 |
|
|
|
||||
x→1 1 − √x |
|
|
|
Величины одного порядка малости, но не эквивалентны.
2. Рассмотрим предел отношения этих величин
1 − x lim √ . x→1 a(1 − k x)
√
После замены k x = t имеем
lim |
1 − x |
= |
1 |
lim |
1 − tk |
= |
|||
|
|
|
|
|
|||||
x→1 a(1 − |
√x) |
|
a t→1 |
1 − t |
|
||||
|
|
k |
|
|
|
|
|
= lim(1 + t + t2 + · · · + tk−1) =
t→1
√
Таким образом, рассматриваемые величины 1 − x и a(1 − k x)
– величины одного порядка малости и будут эквивалентны при a = k.
Чтобы определить порядок малости k бесконечно малой f (x) при
x → a, рассматриваем предел lim f (x)
x→a (x − a)k
lim f (x)xk ) и находим то значение k, при котором этот предел
x→∞
равен конечному числу, отличному от нуля.
93
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
f (x) |
|
|
|
|
|
|
|
1 + 2x − 1 − |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
3. |
lim |
= lim |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
xk |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
x→0 |
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
√ |
xk |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
|
|
|
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
= lim |
|
|
1 + 2x − (1 + |
x) |
|
= lim |
|
|
|
|
|
x( |
x |
− 2) |
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
x |
0 |
|
|
k |
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
x) |
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
k |
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
x) |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
→ x |
( 1 + 2x + 1 + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
x ( 1 + 2x + 1 + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
= −1 при k = |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
. |
|
Порядок малости равен |
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4. |
Используя предел lim |
|
ax − 1 |
|
|
= ln a, получаем |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f (x) |
|
|
|
|
|
|
|
e√ |
|
|
|
|
|
− 1 |
= ln |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
k = |
1 |
. |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
= lim |
|
|
x |
e |
= 1 |
|
при |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x |
0 |
|
|
|
|
k |
|
|
|
|
x |
0 |
|
|
|
|
|
√ |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
x |
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
Порядок малости равен k = |
1 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5. |
Аналогично при k = 1 имеем |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
lim |
f (x) |
|
= lim |
|
esin x − 1 |
= lim |
esin x − 1 |
· |
|
sin x |
= 1. |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
xk |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
x |
|
|
0 |
|
|
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
|
|
sin x |
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
Порядок малости равен 1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
6. |
Пользуемся пределом lim |
ln(1 + t) |
|
= 1. При k = 1 получаем |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t→0 |
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
lim |
f (x) |
|
|
lim |
ln(1 + |
|
|
|
|
x sin x |
) |
= lim |
ln(1 + |
x sin x |
) |
|
· |
sin x |
= 1. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x→0 |
xk |
|
|
|
= x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
√x sin x |
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Порядок малости равен 1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
7. |
При k = 2 имеем |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
lim |
f (x) |
= lim |
|
ex2 − cos x |
|
|
|
= lim |
ex2 − 1 |
|
+ lim |
1 − cos x |
|
= |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x→0 |
|
xk |
|
|
|
x→0 |
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
|
|
x2 |
|
x |
= 1 + x 0 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
= 1 + lim |
2 sin2 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
1 |
|
|
|
sin |
2 |
|
|
|
|
= |
|
|
3 |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Порядок малости равен 2.
94
8. |
При k = 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f (x) |
|
= lim |
sin(√ |
|
− 1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
1 + x |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
xk |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin(√ |
x→0 |
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
= lim |
|
|
|
|
|
|
|
− 1) |
|
|
√ |
|
|
|
|
− 1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
. |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1 + x |
|
1 + x |
= lim |
|
|
|
|
|
= |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
√1 + x − 1 |
|
· |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
x→0 √1 + x + 1 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Порядок малости равен 1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
9. |
Легко видеть, что бесконечно малая f (x) = 2x − 3x3 + x5 |
при |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x → 0 представима в виде |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x − 3x3 + x5 = 2x + o(x). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Следовательно, 2x — это главная часть бесконечно малой, а ее |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
порядок малости равен 1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√1 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
f (x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 1 √x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
10. |
x→1 (x 1)k |
|
x→1 |
(x −1)k |
|
= x→1 (x 1)k 3−1 + |
√x |
|
|
− |
2 при |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
k = |
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
величины |
|
|
|
|
1 |
|
√x |
|||||||||||||||||||||
|
1 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
Порядок малости бесконечно малой |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
3 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
при x → 1 равен |
|
, ее главная часть равна − |
|
(x − 1) |
|
|
, и эта |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3 |
2 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
величина представима в виде |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= −2 |
√x − 1 + o( |
|
√x − 1). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 − √x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
||||||||||
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
k |
|
|
lim |
|
(√ |
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
)xk |
= |
|
|
lim |
|
|
|
|
xk |
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x + 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
11. |
x + |
|
f (x)x |
= x + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
+ |
|
|
|
|
√x + 1 + √ |
x |
|
2 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
→ ∞ |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
→ ∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ ∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
при |
k = |
. Таким образом, порядок малости бесконечно малой |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
величины |
x + 1 − |
|
|
|
|
|
|
|
|
→ +∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
) равен |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x при x |
(по отношению к |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
, ее главная часть равна |
|
|
|
|
|
|
|
, и эта величина представима |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
2 |
x |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
в виде |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√x + 1 − √x = |
|
2√ |
|
+ o |
√ |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
95 |
|
Чтобы определить порядок роста k бесконечно большой f (x) при x → a, рассматриваем предел
x→a |
− |
|
при x → ∞ предел x→∞ |
xk |
|
lim f (x)(x |
|
a)k |
lim |
f (x) |
|
|
|
|
и находим то значение k, при котором этот предел равен конечному числу, отличному от нуля.
12. Рассмотрим предел |
|
lim |
|
f (x) |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
|
|
|
|
|
x→+∞ xk |
|
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
x→+∞ |
|
|
−xk |
+ √x |
= x→+∞ |
1 − x |
x |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
xk |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
= |
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
x |
|
lim |
|
|
|
x |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
1 |
+ 6 |
|
1 |
= 1 |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
при |
k |
= |
|
. Порядок |
роста |
бесконечно |
большой |
|
величины |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
3 |
|
x |
− x + √x при x → +∞ равен |
|
|
, а ее главная часть равна |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
3 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 3 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
13. При k = 1 имеем |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
lim f (x)(x |
− |
1)k = lim |
x − 1 |
|
= lim |
|
|
t |
|
|
|
|
= |
|
|
1 |
. |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin πt |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 1 sin πx |
|
|
|
t |
|
0 |
− |
|
−π |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Таким образом, порядок роста бесконечно большой величины |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
1 |
|
|
при x → 1 равен 1, а главная часть этой величины рав- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
sin πx |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
на − |
|
|
1 |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
π(x − 1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
Задачи для самостоятельной работы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. При |
x |
|
|
1 |
функции |
y = |
|
1 − x |
и |
y = 1 |
|
|
√x |
бесконечно малы. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
→ |
|
|
|
|
|
1 + x |
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
Которая из них высшего порядка? |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π
2. Доказать, что при x → 2 функции sec x − tg x и π −2x будут бесконечно малыми одного порядка. Будут ли они эквивалентными?
96
Определить порядок малости бесконечно малой f (x) при x → 0.
3. |
f (x) = |
3 |
|
1 + |
√ |
|
− 1. |
5. |
f (x) = e |
x |
− cos x. |
||||||||||
|
3 |
|
x |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
πx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
4. |
f (x) = |
√ |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
||
|
1 + x |
tg 2 . |
6. |
f (x) = cos x − √cos x. |
|||||||||||||||||
|
Пусть x → +∞. Доказать, что |
|
|
|
√ |
|
. |
||||||||||||||
7. |
x + |
x + √ |
|
||||||||||||||||||
x |
x |
||||||||||||||||||||
8. |
Определить порядок малости бесконечно малой величины |
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
f (x) = tg x − sin x при x → 0 |
и выделить ее главную часть.
9.Определить порядок малости бесконечно малой величины
f (x) = ln x при x → 1
и выделить ее главную часть.
10.Определить порядок малости бесконечно малой величины
x + 1 |
при x → +∞ |
f (x) = x4 + 1 |
и выделить ее главную часть.
11.Определить порядок роста бесконечно большой величины
f (x) = 1 + 1 + √x при x → +∞
и выделить ее главную часть.
12.Определить порядок роста бесконечно большой величины
f (x) = |
|
x |
|
при x |
→ |
1 |
|
|
|
||||
3 |
|
|||||
|
|
|||||
|
√1 − x3 |
|
|
|
и выделить ее главную часть.
97
Ответы
1. Одного порядка. 2. Нет. 3. |
1 |
. |
4. |
1. 5. 1. 6. 2. 8. |
1 |
x3. |
9. x − 1. |
||||||||||
|
|
||||||||||||||||
3 |
2 |
||||||||||||||||
|
1 |
3 |
1 |
|
1 |
|
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
10. |
x |
. 11. x 8 |
. 12. |
− √3 |
x − 1 |
|
. |
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Занятие 7. Непрерывность функции. Точки разрыва
Задание
1. Исходя из определения непрерывности функции ( lim f (x) =
x→x0
= f (x0)), доказать непрерывность дробно-рациональной функции
( ) = a0 + a1x + a2x2 + · · · + anxn f x
b0 + b1x + b2x2 + · · · + bmxm
в каждой точке x0, в которой знаменатель не обращается в нуль.
2.Доказать непрерывность функции
f (x) = sin(2x − 3)
при любом значении x0 R, пользуясь определением непрерыв-
ности функции ( lim f (x) = f (x0)).
x→x0
3. Доказать на языке “ε − δ” непрерывность функции f (x) = √x + 4
в точке x = 5.
4.Можно ли сформулировать определение непрерывности функции f (x) в точке x0 следующим образом:
а) функция f (x) называется непрерывной в точке x0, если
( ε R)( δ > 0)( x E, |x − x0| < δ) : |f (x) − f (x0)| < ε,
98
б) функция f (x) называется непрерывной в точке x0, если
( ε > 0)( δ R)( x E, |x − x0| < δ) : |f (x) − f (x0)| < ε,
где E R — область определения функции f (x).
5. Исследовать на непрерывность функцию
x
y = 1 + x2 ,
доказав, что lim y = 0.
x→0
6. Исследовать на непрерывность функцию
f (x) = (x2 − 3) · 2x + arctg x · cos x , (x3 + 1) sin3 x
используя теоремы о непрерывных функциях.
7. Даны функции |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
1 |
(2x2 |
+ 3) |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
а |
) f (x) = |
5 |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
6 |
− |
5x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x − 3 |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б |
|
|
3x |
|
при x > 3, |
|||||
|
) f (x) = |
|
−2x2 |
|
при x ≤ |
3, |
при − ∞ < x ≤ 1,
при 1 < x < 3,
при 3 ≤ x < +∞,
|2x − 3|
в) f (x) = 2x − 3 .
Найти точки разрыва, если они существуют. Определить колебания функции в точках разрыва первого рода.
8. Исследовать функцию |
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
1 |
|
|
f (x) = |
|
|
− |
|
при x = 1, |
x |
1 |
||||
|
|
5− |
при x = 1 |
||
|
|
|
|
|
|
на непрерывность и установить характер точек разрыва.
99
9. Исследовать функцию |
1 |
|
|
при x = 0, |
|
f (x) = |
e x |
|
|
0 |
при x = 0 |
|
|
|
|
|
|
на непрерывность и установить характер точек разрыва.
10. Исследовать функцию |
|
|
|
|
f (x) = |
1 + 2x |
при x ≤ 0, |
||
|
sin 1 |
при x > 0 |
||
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
на непрерывность и установить характер точек разрыва.
Решения
1.Возьмем любое значение x0 на числовой оси, при котором знаменатель не обращается в нуль, и вычислим предел дробнорациональной функции в этой точке
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
n |
|
|
lim |
|
f (x) = |
x→x0 |
(a0 + a1x + a2x |
+ · · · + anx |
) |
|||||||||||||||
|
lim (b0 |
+ b1x + b2x2 + |
· · · |
+ bmxm) |
|||||||||||||||||
x→x0 |
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
lim x + a |
lim x2 + |
· · · |
+ a |
|
lim xn |
|||||||||||
= |
|
|
0 |
+ a1 x→x0 |
|
|
2 x→x0 |
|
|
|
|
|
n x→x0 |
|
|
||||||
b |
|
|
+ b |
lim x + b |
|
lim |
2 + |
· · · |
+ b |
|
|
lim xm |
|
||||||||
|
|
0 |
|
|
1 x→x0 |
|
2 x→x0 x |
|
|
|
|
m x→x0 |
|
|
|||||||
|
|
|
= |
a0 + a1x0 + a2x02 + · · · + anx0n |
= f (x0), |
|
|
||||||||||||||
|
|
|
b0 + b1x0 + b2x02 + · · · + bmx0m |
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
=
=
т.е. lim f (x) = f (x0). Откуда следует непрерывность дробно-
x→x0
линейной функции в каждой точке x0 из области определения этой функции.
2. Возьмем любое значение x0 на числовой оси и составим разность
sin(2x − 3) − sin(2x0 − 3) = 2 cos(x + x0 − 3) sin(x − x0) = α(x).
100