55:Общ-плит.Жизнь Беларусов послевоенные годы.

Окончание ВОВ принесло наджду на новую жизнь.Нас-е ожидало жестоких передвоенныхзаконов.Найбольшее недов-во тоталит.режимом выр-ла молодежь, студенты, учащиеся. Так в Слониме появ.подпольная орг-ия Чайка.Их цель-борьба заразвитие бел.кул-ру.Все подпольные орг-и объединял Центр бел.освобод.движения.В Глубокском педучилищи возникла орг-ия яСоюз бел.патриотов.-повыш.нац.сознания учащихся (были арестованы).Сталин заменил собой все рук.органы.Новое настр-е в общ-ве обострило сьалинский режим.Было сфабриковано Ленингр.дело.,по кот.было арестовано более 2тыс.партийных работников.Возобновились репрессии в БССР(Цанала) .Бел .репрессивная пол-ка была направлена на все слои нас-я.Многие из интелегенции попапи под репрессии,хотя они были только за обновление общ-ва.Туго пришлось и крестьянину,нач.проводить принудит.коллективизация.Под диктатурой нах-сь наука,искусво,лит-ра.В Б было репрессировано 238 поэтов и писателей,сократилось кол-во бел.школ.5 марта 1953г умер сталин.В сентябре 1953г перв.секрет.ЦК КПСС стал Н,С,Хрущев.Были расширены права местн.советов и профсоюзов.В1956г сос-ся20-й съездКПСС.С докладом о культе лич-ти сталина выступил Хрущев,ему были известны многие его преступления.После съезда нач-сь реабилитация репрессированных сталиным. ,нач.разрушение его памятников.Началась борьба 2-х сил:демократич.,кот стреимлась к освобожд.всех сфер жизни от сталинской эпохи.;консервативная,кот.стремилось оставить старые законы и применить их к новому миру.Нач.время происх.крушение взглядов и стереотипов. даже Хрущев не стал обновлять общ-во какими-то реф-ми и прощаться к командно-администр.си-мы.С сер 50-х возобновляется лит.жизнь.Из репрессий вернулись изв.писатели(Александрович,Звонок,Пуща),их твор-во происходило под влиянием хрущ.оттепели.Появлось мн-во мастеровслова:Адамович,Быков,Гилеви,Короткевич , Буравкин,Бородулин.Однако оттепель прод.не долго. Идеология изменилась с приходом Брежнева.Валюнтаризм наложил запрет на позит.развитие общ-ва.Все проблемы сволившиеся на СССР новое рук-во связывало с допущ.свободой.,усилились цензурные органичения Продолжился процесс руссицикации всего общ-ва.

58:На пути к суверенитету. Канстытyцыя рб.

Канец 80-х пачатак 90-х гадоy. У iсторыi былога СССР пачаyся рyх народа за разбyрэнне iмперыi i набыцця рэспyблiкамi сапраyднага дзяржаyнага сyверэнiтэтy. Першай да рэалiзацыi гэтых мэтпрыстyпiлi Прыбалтыйскiя рэспyблiкi. 27 лiпеня 1990г. ВярхоyныСавет БССР прыняy Дэкларацыю аб дзяржаyным сyверэнiтэце рэспyблiкi. Прыняy закон "Аб абеспячэннi палiтычнай i эканамiчнай

самастойнасцi БССР". Усе прадпрыемствы на тэрыторыi Беларyсi пераходзiлi y яе yласнасць. 19 верасня 1991г. Вярхоyны Савет прыняyЗакон аб назве БССР, яна пачала называцца-"Рэспyблiка Беларyсь".Новым сцягам з'явiлася палотнiшча з бела-чырвона-белымi палосамi,а дзяржаyным гербам - "Пагоня". 8 снежня 1991г. Беларyсь падпiсала пагадненне аб сyтварэннi Садрyжнасцi Незалежных Дзяржаy. Усёгэта закрапiла Канстытyцыя рыспyблiкi Беларyсь, прынятая вярхоyным саветам 15 сакавiка 1994 года, якая yключае y сябе 8 раздзелаy з 8 глаy y адпаведнасцi з ёй y нас yтвараyцца прэзiдэнскаяyлада. Па рашэнню i адпаведнасцi з канстытyцыяй, y рэспyблiцыпрайшлi выбары першага y гiсторыi рэспyблiцы прэiдэнта. На выба-

рах перамог А.Р.Лyкашэнка, якi i стаy прэзiдэнтам. За даглядам над выкананнем закона т адпаведнасць iх канстытyцыi yпершыню yрэспyблiцы створан Канстытyцыйны сyд Рэспyблiкi Беларyсь.Эканамiчнае развiцце Беларусi ва ўмовах правядзення рыначных рэформ.

На шляху пераходу ад планвай сацыялiстычнай гаспадаркi да капiталiстычнай рыначнай эканомiкi зроблены крокi па стварэнню нарматыўна-прававой базы, рэфармаваннi адносiн уласнасцi, перабудове грашова-фiнансавай сiстэмы, рэарганiзацыi дзейнасцi суб`ектаў гаспадарання.Пачатак гэтых рэформ на беларусi звязаны з адабрэннем Вярхоўным Саветам рэспублiкi ў канцы 1990 г. праграмы пераходу да рыначнай эканомiкi.Рэалiзацыя праграмы праводзiлася ва ўмовах адмiнiстрацыйнага павышэння i вызвалення цэн, iнфляцыi, страты рычагоў цэнтралiзаванага кiравання, бурнымi дэзынтэграцыйнымi працэсамi на тэрыторыi СССР. Палітычны крызіс працягваўся. 8 снежня 1991 г. у Бела-вежскай пушчы (у Віскулях Камянецкага раёна Брэсцкай воб-ласці) кіраўнікі Расіі, Беларусі і Украіны Б. Ельцын, С. Шушке-віч і Л. Краўчук, ігнаруючы волю сваіх народаў, якая была выказана на агульнасаюзным рэферэндуме 17 сакавіка 1991 г., дэнансавалі дагавор 1922 г. аб утварэнні СССР і тым самым разбурылі вялікую і магутную дзяржаву. Гэты дзяржаўны пера-варот быў здзейснены са згоды прэзідэнта СССР М. Гарбачова. На руінах СССР утварылася аморфная, нежыццяздольная Са-дружнасць Незалежных Дзяржаў.

Абвяшчэнне незалежнасці Беларусі. Яшчэ да распаду СССР 27 ліпеня 1990 г. сесія Вярхоўнага Савета БССР прыняла Дэкларацыю аб дзяржаўным суверэнітэце Беларускай ССР. Было абвешчана вяршэпства на тэрыторыі рэспублікі Кансты-туцыі БССР і яе законаў. Гэтмм быў пакладзены пачатак шляху да дзяржаўнага суверэнітэту.

Дзяржаўны пераварот у Маскве ў жніўні 1991 г. узмацніў цэнтрабежныя тэндэнцыі. Нечарговая сесія Вярхоўнага Савета БССР у жніўні гэтага года прыняла пастанову аб забеспячэнні палітычнай і эканамічнай самастойнасці Беларускай ССР У гісторыі Беларусі пачаўся новы этап - этап незалежнай дзяржавы.

Пасля развалу СССР у 1991 г. змянiлiся i падыходы да правядзення пераўтварэнняў – у аснову былi прыняты метады так званай «шокавай тэрапii». К 1994 г. правяддзенне рэформ дазволiла стварыць на Беларусi неабходны мiнiмум асноўных рыначных iнстытутаў, нарматыўна-прававых дакументаў, зрабiць новую сiстэму эканомiкi, якая ў асноўным абапiраецца на рыначныя рэгулятары.Адбылася замена назвы рэспублікі і дзяржаўнай сімволікі. Беларускую Савецкую Сацыяліс-тычную Рэспубліку надалей на:шнаці, «РэспублІка Беларусь», а ў скарочаных і састаўных назвах - «Беларусь». Дзяржаўнымі сімваламі Рэспублікі Беларусь гтнлі бсла-чырвона-белы сцяг і герб «Пагоня»Пасля абвяшчэння незалежнагці Інмінрусі ІІачалася работа па фарміраванню органаў дзяржаўмага кіракаммя. Былі створа-ны Узброеныя Сілы. АрганізавамІ,І мытпая глужба, новая бан-каўская сістэма, камітэты па кіранаішю д.Іяржаўнай маёмасцю і па знешніх эканамічных суннзнхРэспубліка Беларусь - прэзідэнцкая рэгпубліка. 15 сакаві-ка 1994 г. была прынята Канстытуцыя (Асноўны Закон) Рэспуб-лікі Беларусь. Ёю наша дзяржана абвяіпчалася ІІрэзідэнцкай рэспублікай.Першым Прэзідэнтам РэсІІублікі Беларусь быў выбра-ны А. Р. Лукашэнка. Асноўныя этапы палiтычнага развiцця Беларусi ў 1985—1997 гг Адначасова з пачаткам правядзення рэформ на Беларусi ствараецца палiтычная апазiцыя. Гэты працэс паччынаецца з арганiзацыi ў 1986—87 гг. шматлiкiх аматарскiх нефармальных аб`яданняў па iнтарэсах. К канцу 1987 г. у iх дзейнасцi пачынае праяўляцца цэнтралiзацыя i палiтызацыя. Пачынаючы з крытыкi тагачаснай канцэпцыi гiсторыi Беларусi, найбольш актыўная частку апазiцыi стварае «Камiтэт-58», пашырае сваю дзейнасць мiнская «Талака», якiя пераўтвараюцца па сутнасцi ў палiтычныя арганiзацыi. У кастрычнiку 1988 г. намаганнямi гэтых аб`яднанняў ствараецца арганiзацыйны камiтэт Белаўрскага народнага фронту, устаноўчы з`езд якога дабыўся ў Вiльнюсе ў чэрвенi 1989 г. К 1991 г. БНФ арганiзацыйна афармiўся ў апазiцыйную палiтычную арганiзацыю, меўшую антысавечкую i анутыкамунiстычную накiраванасцьЛозунг перабудовы «Больш дэмакратыi, больш сацыялiзму» у першыя гады гэтага працэсу па сутнасцi рэалiзоўваўся ў першай яго частцы. Гэта абумоўлена памылкамi i пралiкамi кiраўнiцтва КПСС – КДБ, якiя былi дапушчаны ў распрацоўцы i правядзеннi палiтыкi перабудовы. Адсутнiчала канкрэтная, навукова-абгрунтаваная праграма, не былi вызначаны мэты i канчатковыявынiкi. Па сутнасцi выкарыстоўваўся iншы лозунг: «Больш капiталiзму, больш разбуральнай дэмакратыi». Катастрафiчна знiзiўся ўзровень жэцця людзей, пагоршылася iх сацыяльнае становiшча. Гэта прывяло да таго, што значная частку людзей стала абвiнавачваць у гэтым КПСС, сацыялiстычныя iдэалы абясцэньвалiся, узнiкла цiкавасць да дзеяння палiтычнай апазiцыi.Разам з тым, беларускi рынак пацярпеў значна большыя страты, чым меў здабыткаў: разбурэнне былых эканамiчных сувязей прывяло да абвальнага спаду вытворчасцi амаль на 50 % (у параўнаннi з канцом 80-х гг.), рэзкаму падзенню курса беларускага рубля, крытычнаму стану ў забеспячэннi энергарэсурсамi. Усе гэта вызвала панiжэнне жыццевага ўзроўня большасцi насельнiцтва, рост беспрацоўя, нарастанне iншых сацыяльных праблем. Восеь снежня 1991 г. у Белавежская пушчы кiраўнiкi Расii, Беларусi i ўкраiны (Б.Ельцын, С.Шушкевiч, Л.Краўчук), iгнаруючы вынiкi рэферэндума 1991 г., дэнансавалi дагавор 1922 г. аб утварэннi СССР i тым самым канчаткова разбурылi вялiкую i магутную дзяржаву. На руiнах СССР была створана аморфная нежыццяздольная Садружнасць Незалежных Дзяржаў.15 сакавiка 1994 г. Вярхоўны Савет Рэспублiкi Беларусь прыняй новую Канстытуцыю – Асноўны Закон Рэспублiкi Беларусь. Беларусь, па канстытуцыi, з`яўляецца ўнiтарнай дэмакратычнай сацыяльнай прававой дзяржавай, якая валодае вяршэнствам i паўнатой улады на сваей тэрыторыi. Канстытуцыяй уведзена прэзiдэнцкая форма кiравання. 10 лiпеня 1994 г. першым Прэзiдэнтам Рэспублiкi Беларусь абраны А.Р. Лукашэнка Мадэль рыначных рэформ метадам «шокавай тэрапii» пацярпела правал летам 1994 г. у час выбараў першага прэзiдэнта РБ. Для пераадолення крызiсных з`яў i недахопаў, а таксама для вызначэння перспектыўных задач у правядзеннi рыначных рэформ новым кiраўнiцтвам рэспублiкi былi распрацаваны «Асноўныя напрамкi сацыяльна-эканамiчнага развiцця РБ на 1996—2000 гады»Сення ў рэспублiцы прыпынена далейшае падзенне вытворчасцi i забяспечаны некаторы рост прамысловай i сельскай гаспадаркi.