Bölmə 5. Radiasiya gigiyenasi
885## 5 1 2
Hansı şüalanma növünün yükü yoxdur, amma hissəcikləri kütləyə malikdir?
A)) Neytron
B)β
C) α
D) γ
E) Proton
M.A.Kazımov. “Radiasiya gigiyenası”. Bakı., 2009
886## 5 2 2
Hansı şüalanmanın daha cox xətti ionlaşma sıxlığı vardır?
A)) α
B) Neytron
C) γ
D) β
E) Proton
887## 5 2 2
İonlaşmış şüalanmanın ekvivalent dozası nə ilə ölçülür?
A )) Ber, Zivert
B) Küri, Bekkerel
C) Rentgen, Kulon/kq
D) Qrey, Rad
E) Ber, Rad
888## 5 2 2
İonlaşmış şüalanmanın udulmuş dozası nə ilə ölçülür?
A)) Rad, Qrey
B) Rentgen, Kulon/kq
C) Küri, Bekkerel
D) Ber, Zivert
E) Mrentgen/saat, Mkrentgen/san
889## 5 3 2
İonlaşmış şüalanmanın müxtəlif növlərinin insan orqanizminə bioloji effektivliyini bilməkdən ötrü hansı göstəricidən istifadə olunur?
A)) Çəkilmiş əmsal
B) Parcalanma sabiti
C) İonlaşmanın xətti sıxlığı
D) Qamma-şüalanma sabiti
E) Enerjinin xətti ötürülməsi
890## 5 3 2
İnsan bədəninin xroniki β-şüalanması zamanı cəkilmiş əmsal nəyə bərabərdir?
A)) 1
B) 30
C) 20
D) 10
E) 5
891## 5 3 2
Səthi yerlərin radioaktiv cirklənməsi nə ilə ölçülür?
A)) Tezl/sm2/dəq
B) Ki
C) Bk/sm2
D) MkRentgen/saat
E) Zivert
892## 5 3 2
Radiaktiv maddənin aktivliyi hansıdır?
A)) Zaman vahidində parçalanma dövrü
B) Kütlə vahidinə ğörə udulmuş enerji
C) Kvant şüalanma enerjisi
D) Orqanizmdən radionuklidlərin xaric olma müddəti
E) Heç biri
893## 5 3 2
Hansı şüalanma növünün orqanizmə təsir zamanı oksigen effekti olmur?
A )) Neytron şüalanma
B) α-şüalanma
C) β-şüalanma
D) γ-şüalanma
E) Rentgen şüalanma
894## 5 3 2
Xüsusi radiaktivliyi təyin etmək ücün nədən istifadə olunur?
A)) Radiometr
B) Qrup şəklində dozimetriya üçün dozimetr
C) Fərdi dozimetr
D) İndikator
E) Dozimetrik siqnal-ölçü qurğusu
895## 5 2 2
Termolyuminesent dozimetriya nə ücün istifadə olunur?
A)) Fərdi dozimetrik nəzarət
B) Fərdi müdafiə vasitələrinin çirklənmə indikasiyası
C) Dəri qatının çirklənmə indukasiyası
D) Qida məhsullarının radionuklidlərlə çirklənməsi
E) Qrup dozimetriyası
896## 5 2 2
İonlaşmış şüalanmanın doza gücünü ölçən cihazlar hansı radioloji cihazlar qrupuna aiddirlər?
A)) Qrup dozimetriyası üçün dozimetrlər
B) İndikatorlar
C) Radiometrlər
D) Fərdi dozimetrlər
E) Heç birinə
897## 5 2 2
Səthi yerlərin radionuklidlərlə çirklənməsi nə ilə ölcülür?
A)) Radiometr
B) Fərdi dozimetr
C) İnsanın şüalanma sayğacı
D) Qrup dozimetriyası üçün dozimetr
E) Tikinti materialların radionuklidlərlə çirklənməsinin təyin olunması
898## 5 2 2
Orqanizmdə radionuklidlərin aktivliyinin 2 dəfə azalma müddəti necə adlanır?
A)) Effektiv dövr
B) Yarım ixracat dövrü
C) Parçalanma sabiti
D) Yarımparçalanma dövrü
E) Zaman vahidində parçalanmanın sayı
899## 5 3 2
“Sərtliklə gediş“ – cihaz ğöstəricilərinin nədən asıllığını bildirir?
A)) Şüalanma enerjisindən
B) Şüalanma növündən
C) İonlaşma kamerasının həcmindən
D) Sayğacın “ölü vaxtı”ndan
E) Cihazın həssaslığından
900## 5 3 2
Izotopun aktivliyinin iki dəfə azalma müddəti necə adlanır?
A)) Yarımparçalanma dövrü
B) Effektiv dövr
C) Parçalanma sabiti
D) Yarım ixracat dövrü
E) Zaman vahidində parçalanmanın sayı
901## 5 3 2
Radiobiologiyada müxtəlif şüalanma növlərin bioloji təsirini mügayisə etmək üçün hansı anlayısdan istifadə olunur?
A)) Nisbi bioloji effektivlik
B) Keyfiyyət əmsalı
C) Çəkilmiş əmsal
D) Dolma əmsalı
E) Diskriminasiya əmsalı
902## 5 3 2
Müəyyən şüalanma növü üçün organ və ya toxuma tərəfindən udulmuş doza çəkilmiş əmsala vurulduqda necə adlanır?
A)) Ekvivalent doza
B) Effektiv doza
C) Udulmuş doza
D) Ekspozisiya dozası
E) Dozanın gücü
903## 5 3 2
Süni radionuklidlərlə ətraf mühitin çirklənmə mənbələri hansılardır?
A)) Nüvə-yanacaq müəssisələri, nüvə silahının tətbiq olunma və sınagdan çıxarılması, tibbi diaqnostik proseduraları
B) Rentgendiaqnostik proseduraları
C) Üzvi yanacaq məhsullarının yanması
D) Kosmik şüalanma
E) Torpaq havası
904## 5 2 2
Beynəlxalq təsnifata əsasən atom elektrik stansiyalarında baş verən qəzalar (sıfır dərəcəsi hesaba alınmadan) necə dərəcəli olur?
A)) 7 dərəcə
B) 3 dərəcə
C) 5 dərəcə
D) 9 dərəcə
E) 11 dərəcə
905## 5 2 2
A qrupunun personalı üçün əsas hədd dozası neçə mЗv təşkil edir?
A)) 20
B) 5
C) 50
D) 100
E) 40
906## 5 3 2
Şüalanmış şəxslərin hər bir kateqoriyası üçün radiasiya təsirinin yol verilən həddləri hansılardır?
A)) Əsas doza həddi, yol verilən həddi və nəzarət həddi
B) Əsas doza həddi
C) Əsas doza həddi və yol verilən həddi
D) Əsas doza həddi, yol verilən həddi, nəzarət həddi və tövsiyyəolunan
həddi
E) Tövsiyyəolunan həddi
907## 5 2 2
Аçıq ionlaşma mənbələri ilə bütün işlər neçə siniflərə bölünür?
A)) 3
B) 2
C) 5
D) 7
E) 4
908## 5 1 2
Radiasiya təhlükəsi dərəcəsinə görə bütün radionuklidlər hansı qruplara bölünür?
A)) 4
B) 2
C) 3
D) 5
E) 7
909## 5 1 2
Növbəti il ücün personalın şüalanma dozasının planlaşdırılması zamanı nəzarət dozaları neçə olmalıdır?
A)) Artmamalıdır
B) Azalmalıdır
C) Dəyişməlidir
D) Azalmamalıdır
E) Əhəmiyyəti yoxdur
910## 5 2 2
Teleqammaquraşdırıcılarla işləyərkən nədən istifadə olunmalıdır?
A)) Labirint prinsipi, siqnalizasiya, gapının seyflənməsi
B) Respirator, xüsusi kanalizasiya, labirint prinsipi
C) Qapının seyflənməsi, telemüşahidə, pnevmogeyimlər
D) Respirator, qapının seyflənməsi
E) Pnevmogeyim, qapının seyflənməsi
911# 5 2 2
Açıg şüalanma mənbələrinə nə aiddir?
A)) Seyfin içində qurğuşun konteynerdə yerləşən qızıl-198 məhlulu ilə şüşə ampula
B) Lehimlənmiş metal kapsulada radium-226
C) Teleqammaquraşdırıcılar üçün şüalanma mənbəyi kimi istifadə olunan,
metal silindirdə yerləşən stronsium-90 tozu
D) Polad muncuqda lehimlənmiş kobalt-60
E) Şiş hüceyrəsinə yerləşdirilən, məftil formasında olan qızıl-198
912## 5 1 2
İonlaşmış şüalanma mənbəyi ilə işləyən personalın dövrü tibbi baxışları neçə müddətdən bir keçirilir?
A)) İldə 1 dəfə
B) Ayda 1 dəfə
C) Rübdə 1 dəfə
D) 6 aydan 1
E) 2 ildə 1 dəfə
913## 5 1 2
Rentgenoloji müayinələr hansı şüalanma təhlükəsini yaradır?
A)) Xarici
B) Daxili
C) Daxili və xarici
D) Heç yaratmır
E) Təbii
914## 5 1 2
Əhalinin kütləvi şüalanma yükünə ən az təsir edən müayinə üsulu hansıdır?
A)) Radionuklid diaqnostika
B) Rentgendiaqnostika
C) Rentgenterapiya
D) Flüoroqrafiya
E) Radioterapiya
915## 5 3 2
İonlaşmış şüalanmanın təsiri altında insanda əmələ gələn bəd xassəli şiş hansı effektə
aiddir?
A) Stoxastik
B) Somatik
C) Kəskin
D) Xronik
E) Erkən
916## 5 2 2
Radonun ən cox konsentrasiyası nədə qeyd olunur?
A)) Torpaq havasında
B) Qışda yer qatına yaxın olan havada
C) Yayda yer qatına yaxın olan havada
D) Okean üzərindəki havada
E) Atmosferin yuxarı qatlarında
917## 5 1 2
Hansı tikinti materiallarından olan binalarda ən az radiasiya fonu vardır?
A)) Taxtadan
B) Betondan
C) Şlakbloklardan
D) Tikinti daşından
E) Kərpicdən
918## 5 2 2
Uzun müddət yaşayan radionuklidlərdən stratosferanın yarımtəmizləmə dövrü neçə müddətdir?
A)) 7-12 ay
B) 10-20 gün
C) 20 – 40 gün
D) 3-6 ay
E) 2-4 il
919## 5 2 2
AR Səhiyyə Nazirlıyinin 13 saylı əmrinə əsasən radiaktiv maddələr və ionlaşdirici şüalanma mənbələri ilə təmasda olan işçilər dövrü tibbi müayinə zamanı hansı müayinələrdən keçməlidirlər?
A)) Terapevt, nevropatoloq, mama-ginekoloq, dermato-vineroloq, otolarinqoloq, qan analizi
B) Terapevt, nevropatoloq
C) Terapevt, mama-ginekoloq
D) Qanın ümümi analizi
E) Leykoformulanın analizi
920## 5 1 2
İnsan orqanizminə radionuklidlərin əsas daxılolma yolu hansıdır?
A)) Qida məhsulları ilə
B) Su ilə
C) Hava ilə
D) Dəri vasitəsi ilə
E) Selikli qişa ilə
921## 5 2 2
Qamma-şüalanma üçün nə səciyyəvidir?
A)) Havada kvant qaçışının uzunluğu bir necə yüz metrələrə çatır, yükə və kütləyə malik deyil
B) Hər biri
C) Böyük xətti ionlaşma sıxlığı
D) Xətti enerji seli yüksək həddə malikdir
E) Korpuskulyar şüalanmaya malikdir
922##5 1 2
Hansı şüalanma növləri yük daşımır?
A)) γ-şüalanma, neytron seli, rentgen şüalanma
B) Proton
C) Elektron
D) α-şüalanma
E) β-şüalanma
923## 5 3 2
Radiaktiv hissəciklərin hansı növləri “+” yükə malikdir?
A)) Proton, pozitron
B) Qamma-şüalanma
C) Neytronlar
D) Elektronlar
E) Rentgen- şüalanma
924## 5 2 2
Radiaktiv hissəciklərin hansı növlərinin yükü vardir, lakin atom kütləsinə malik deyillər?
A)) Elektronlar, pozitronlar
B) Qamma-şüalanma, rentgen- şüalanma
C) Os-hissəciklər
D) Neytronlar
E) Heç biri
925## 5 2 2
Neytronlar hansı radiaktiv parçalanmalarda əmələ gəlir?
A)) Nüvənin öz-özünə parçalanması, istilik-nüvə reaksiyalar zamanı
B) Kimyəvi reaksiya
C) Os-parçalanma
D) P-parçalanma
E) K-udma
926## 5 1 2
Betta-şüalanmaya qarşı qoruyucu ekran hansı materiallardan hazırlanır?
A)) Plastmas, alüminium
B) Xrom
C) Qurğuşun
D) Bor, kadmium
E) Təbii uran
927## 5 2 2
Qamma-şüalanmaya qarşı qoruyucu ekran hansı materiallardan hazırlanır?
A)) Qurğuşun, təbii uran
B) Plastmas
C) Üzvi şüşə
D) Bor, kadmium
E) Yumşaq metallar
928## 5 2 2
Canlı hüceyrə şüalanmaya məruz qaldığı zaman hansı birincili proseslər baş verir?
A)) Suda sərbəst radikalların əmələ gəlməsi, qlükozanın anaerob dağilmasının pozulması, lipidlərdən peroksidlərin əmələ gəlməsi
B) Zülal sintezinin pozulması
C) Ferment aktivliyinin dəyişilməsi
D) Gen mutasiyasının yaranması
E) Xromosom aberrasiyasının əmələ gəlməsi
929## 5 2 2
Hansı hüceyrələr ionlaşmış şüalanmaya daha çox davamlıdır?
A)) Diploid hüceyrələr, stasionar fazalı hüceyrələr
B) Əhəmiyyəti yoxdur
C) Haploid hüıeyrələr
D) Yüksək böyümə sürəti olan hüceyrələr
E) Yüksək dərəcədə oksidli fosforlaşması olan hüceyrələr
930## 5 2 2
İnsanın ionlaşmış şüalanmasının determinasiyalı bioloji effektlərinə nə aiddir?
A)) Kəskin və xroniki şüa xəstəliyi
B) Bronxitlər
C) Pnevmoniyalar
D) Ağ ciyər xərçəngi
E) Irsi pozulmalar
931## 5 2 2
İnsanın radiasion şüalanmasının stoxastik effektlərinə nə aiddir?
A)) Bağırsaq xərçəngi, irsi pozuntular
B) Hemopoez pozuntuları
C) Kəskin şüa xəstəliyi
D) Xroniki şüa xəstəliyi
E) Cinsi sterilliik
932## 5 1 2
Şüalanmış insanların hansı kateqoriyaları müəyyən olunmuşdur?
A) Personal , əhali
B) Heç kim
C) Atom elektrik stansiyaların operatorları
D) Tibb işçiləri
E) Ayrı-ayrı şəxslər
933## 5 2 2
A personalı qrupuna nə aiddir?
A)) Həkim-radioloqlar, radiasiya qəzalarında xilasedici islər görmək üçün əhali arasından cəlb olunan şəxslər
B) Heç kim
C) Radioloji şöbənin xadimələri
D) “Kritik”qruplardan olan şəxslər
E) Bütün əhali
934## 5 2 2
İzotopun radiotoksikliyi nədən asılı deyil?
A)) Orqanizmin immun qücündən
B) Bir parçalanmanın enerjisindən
C) İnsan orqanizmində radionuklidin qalma müddətindən
D) Radionuklidin orqanizmə daxil olma yolu
E) Radionuklidin radiaktiv çevrilmə növündən
935## 5 2 2
Şüalanmış şəxslər neçə kateqoriyalara bölünür?
A)) 3 B) 4 C) 5 D) 2 E) 6
936## 5 2 2
Hansı prinsıp qapalı şüa mənbələrilə iş zamanı müdafiyə olunma prinsiplərinə aid deyil?
A)) Hermetikləşmə
B) Vaxtla müdafiə
C) Məsafə ilə müdafiə
D) Ekranla müdafiə
E) Miqdarla müdafiə
937## 5 2 2
Fasiləsiz təsiri olan şüa mənbələrinə hansı aid deyil?
A)) Rentgen apparatı
B) Teleqammaterapiya qurğuları
C) Radioizotoplu qalınlıqölçən, səviyyəölçən cihazları
D) Hec biri
E) Qamma-defektoskopiya üçün apparatlar
938## 5 2 2
Radiasiya təhlükəsizliyini təmin etmək üçün teleqammaterapiya şöbəsində hansı texniki vasitə istifadə olunmur?
A)) Xəstələri müşahidə etmək üçün qurğuşun şüşəli pəncərə
B) Labirint prinsipi
C) Idarəetmənin ayrı yerdə olması
D) Mexaniki və əllə idarə olunan polad lövhəli qapı
E) Kifayət qədər qalın divar
939# 5 1 2
Xəstəxananın rentgenradioloji şöbəsində dozimetrik tədqiqatlar hansı yerdə aparılmır?
A)) Personalın əllərindən yaxma
B) Qoruyucu ekranların , divarların kəsişmə və birləşmə yerlərində
C) Baxış şüşələrində ,texnoloji dəliklərdə,pəncərə və qapı aralıqlarında
D) Döşəmədən 150,90 və 10 sm məsafədə
E) Personalın iş yerində, yanaşı otaqlarda
940## 5 2 2
İş yerlərin havasının radionuklidlərlə çirklənməsi nə zaman olur?
A)) Sənayedə, kənd təsərrüfatında, təbabətdə açıq mənbələrin planlı şəkildə istifadəsi zamanı
B) Hər bir halda
C) Təbabətdə sürətləndiricilərin istifadə olunması zamanı
D) Qamma-qurğuların istismarı zamanı
E) Rentgen apparatının istismarı zamanı
941## 5 2 2
Açıq ionlaşmış şüa mənbələri ilə işləyən personalın müdafiəsi üçün hansı tədbir gigiyenik tələblərə aid deyil ?
A)) Çirklənmış zonada axının sovurmadan üstünlüyü
B) Fiziki müdafiə prinsiplərinə riayət olunması
C) İstehsalatda olan avadanlığın və texnoloji proseslərin hermetikləşdirilməsi
D) Otaqların düzgün planlaşdırılması
E) Fərdi müdafiə vasitələrdən istifadə olunması
942## 5 2 2
Personalın rentgendiaqnostika proseduraları zamanı doza yükünün formalaşması nəyə əsaslanmır?
A)) Açıq şüalanma mənbələrinin istifadə olunması
B) Personalın kvalifikasiyası
C) Fərdi müdafiə vasitələri
D) Diaqnostikaya aid olan islərlə yüklənmə
E) Rentgen apparatın fiziki – texniki xarakteristikası
943## 5 2 2
Tibbi müəssisələrində sanitar-dozimetrik nəzarətə nə aid deyil?
A)) Çirklənmiş səthlərin və radiaktiv tullantıların dezaktivasiyası
B) Fərdi dozimetrik nəzarət
C) havada olan Radiaktiv qaz və aerozolların konsentrasiya həddlərinin təyin
olunması
D) Radiaktiv tullantıların yığımı, saxlanılması və zərərsizləşdirilməsinə olan nəzarət
E) Xarici şüalanma gücünün ölçülməsi
944## 5 2 2
Ionlaşmış şüalanma mənbəyindən istifadə edən müəssisələrdə planlı radiasion nəzarətə nə aid deyil?
A)) Təbii radiasiya fonunun səviyyəsinin təyin olunması
B) İş yerlərində doza gücünün qiymətləndirilməsi
C) İs yerlərinin havasında radionuklidlərin təyin edilməsi
D) Fərdi dozimetrik nəzarət
E) Texnoloji proseslərin davamlılığının qiymətləndirilməsi
945## 5 2 2
Radiasiya fonuna nə aid deyil?
A)) Tibbi fon
B) Texnoloji səbəbdən dəyişilmiş
C) Süni
D) Təbii
E) Heç biri
946## 5 2 2
Hansı mənbənin hesabına təbii radiasiya fonu formalaşmır?
A)) Televizor və kompyuterdən əmələ gələn ionlaşmış şüalanma
B) Yerin səthində olan kosmik şüalanma
C) Havada, suda, ərzaq məhsullarında olan təbii mənşəli radionuklidlər
D) Yer qabığında olan radionuklidlər
E) Heç biri
947## 5 2 2
Texnoloji səbəbdən dəyişilmiş təbii radiasiya fonunun çirklənməsi nəyin hesabına formalaşmır?
A)) Nüvə reaktorları ilə işləyən zaman atmosferə daxil olan radiaktiv inert qazlar
B) Faydalı qazıntı və mineral kübrələrlə biosferə daxil olan radionuklidlər
C) Yanacağın yanması zamanı əmələ gələn şlaklar
D) Yaşayış otaqlarında tikinti materialları
E) Təyyarələrdə uçuş zamanı kosmik şüalanma
948## 5 1 2
Süni radiasiya fonu hansı mənbələr hesabına formalaşır?
A)) Atom reaktorları ilə işləyən zaman radionuklidlərin ətraf mühitə daxil olması, radiasiya qəzalarında radionuklidlərin ətraf mühitə daxil olması
B) Gün şuaları
C) Uran yataqlarının çıxarılması və işlənilməsi zamanı ətraf mühitin radionuklidlərlə çirklənməsi
D) Yer yataqlarında olan radiumun, toriumun, aktinouranın parçalanma məhsullarının ətraf mühitə daxil olması
E) Atmosferdə kosmik şüalanma nəticəsində ikincili radionuklidlərin əmələ gəlməsi
949## 5 2 2
Atmosferdə radonun azalmasına doğru olan şərtlər hansılardır?
A)) Torpağın donması, güclü sel, hündürlüyə qalxma
B) Torpağın fiziki xassələri
C) Əhəmiyyəti yoxdur
D) Atmosfer təzyiqin azalması
E) Torpağın şumlanması
950## 5 2 2
Tibbi müəssisələrində əmələ gələn radiaktiv tullantılarına nə aid deyil?
A))Rentgen kabinetlərin məişət tullantıları
B) Avadanlıqların dezaktivasiyası nəticəsində yaranan maye radiaktiv tullantıları
C) Xəstələrin ekskrementindən ifraz olunan radiaktiv tullantılar
D) Açıq şüalanma mənbələri şöbəsində olan işlənmiş alətlər, iş paltarı, fərdi müdafiə vasitələri
E) Sovrulma şkaflar və bokslardan xaric olunan radiaktiv aerozollar
951## 5 2 2
Radiaktiv tullantılardan ətraf mühitin qorunması üçün həyata keçən tədbirlərə hansı tədbir aid deyil?
A)) Radioloji obyektlərin personalı üzərində tibbi nəzarət
B) Radiaktiv tullantıların yığımı, dezaktivasiya və basdırılmasının effektiv üsullarının tətbiq olunması
C) Sanitar-müdafiə zonaların və planlaşdırıcı tədbirlərin təşkil olunması
D) Heç biri
E) Radiaktiv tullantıların minimal dərəcədə olmasını təmin edən müasir istehsalat texnologiyasından istifadə edilməsi
952## 5 2 2
Nüvə müəssisələrində maye tullantılardan uzunömürlü radionuklidlərin çıxarılması və dezaktivasiyası ücün hansı metoddan istifadə olunmur?
A)) Saxlanılma
B) Çöküntu üsulları
C) Koaqulyasiya
D) İon mübadiləsi
E) Distillyasiya
953## 5 2 2
Basdırılmadan öncə bərk radiaktiv tullantıların işlənilmısi üçün hansı üsuldan istifadə olunmur?
A)) Həll olma
B) Xırdalanma
C) Presləmə
D) Şüşəyə döndərilmə ,bitumlaşdırma, sementləşdirmə
E) Yandırılma
954## 5 2 2
Əhalinin şüalanmasına səbəb olan mənbələrinə hansı aid deyil?
A)) Qlobal radiaktiv çöküntülər, ştat şəraitində olan AES-lər
B) Texnoloji səbəbdən dəyişilmiş təbii radiasiya fonu
C) Tibabətdə rentgen- və radioloji diaqnostika
D) Təbii radiasiya fonu
E) Heç biri
Bölmə 6.
955##6 2 2
Orqanizmdə qida maddələrinin oksidləşməsi zamanı 1q zülaldan, 1q yağdan, 1q karbohidratdan müvafiq olaraq nə qədər enerji ayrılır?
A)) 4:9:4 k kal
B) 5:10:5 k kal
C) 5:6:7 kkal
D) 6:12:6 k kal
E) 5:6:10 kkal
956##6 2 2
Sağlam insanın səmərəli sutkalıq qida payında əsas qida maddələrinin (zülal, yağ, karbohidrat) arasındakı kütlə nisbəti necə olmalıdır?
A)) 1: 1,2: 4,6
B) 0,8: 1: 3,5
C) 1: 0,5: 6
D) 1: 3: 4,2
E) 1: 3: 7
957##6 2 2
Ağır fiziki işlə məşğul olan insanlar üçün sutkalıq qida payında əsas qida maddələrin (zülal, yağ, karbohidrat) arasındakı kütlə nisbəti hansıdır?
A)) 1:1: 5
B) 1: 2,2: 3,5
C) 1,2: 1: 3,6
D) 1: 1: 3
E) 1: 1: 8
958##6 2 2
Zehni işlə məşğul olan insanlar, yetkin və yaşlı əhali üçün sutkalıq qida payında əsas qida maddələrin (zülal, yağ, karbohidrat) arasındakı kütlə nisbəti hansıdır?
A)) 1: 0,8-0,9: 3-3,5
B) 0,7-0,9:1-1,5: 4-4,6:
C) 0,9-1,1: 1-1,2: 3,5-4
D) 1-1,5: 2-2,2:5-6
E) Heç biri
959##6 2 2
Orqanizm tərəfindən optimal mənimsəmə üçün sutkalıq qida payında Ca:P və Ca:Mg nisbətləri necə olmalıdır?
A)) 1: 1,5 və 1: 0,75
B) 1:2 və 1: 3
C) 1: 1 və 1: 1,5
D) 2: 1 və 1:0,8
E) 3: 1 və 1:0,8
960##6 3 3
Unun növü nəyə əsasən müəyyən olunur?
A)) Üyüdülmə və çıxış faizinə görə
B) Tərkibində metal qırıntılarının miqdarına görə
C) Rənginə və iyinə görə
D) Mikroskopik və orqanoleptik göstəricilərinə görə
E) Heç birinə
961##6 2 3
Unun orqanoleptik müayinəsi zamanı hansı göstəricilər təyin olunur ?
A)) Rəngi, iyi, dadı, kənar qarışıqlarla və ziyanvericilərlə çirklənməsi
B) Unun və dənin xarici görünüşü, kleykovina, turşuluğu
C) Dadı, dişlərin altında xırçıltı, metal qarışıqların olması
D) Rəng, əl ilə yoxlayaraq, alaq otları ilə çirklənməsi
E) Heç biri
962##6 3 3
Unun tərkibində olan kleykovinanın miqdarı və keyfiyyəti nədən asılıdır?
A)) Suda həll olmayan zülal maddəsi
B) Polidoymamış yağ turşuları
C) Karbohidratların qarışığı
D) Vitamin kompleksi
E) Heç biri
963##6 2 3
Kleykovina xəmirə hansı xassələrini verir?
A)) Xəmirin yetişməsi, qalxması, elastikliyi
B) Yaxşı rəng, iy və dad
C) Yüngüllük, tez bişirilməsi
D) Yapışqanlıq, nişastanın olması, məsaməlilik
E) Heç birini
964##6 2 2
Keyfiyyətli buğda ununda kleykovinanın miqdarı neçə %-dən aşağı olmamalıdır?
A)) 25-30%
B) 10-15%
C) 40-45%
D) 50-55%
E) 35-40%
965## 6 3 2
Unun nəmliyi neçə %-dan çox olmamalıdır?
A)) 15%
B) 10%
C) 8%
D) 20%
E) 18%
966##6 2 3
Unun təzə və köhnəliyini müəyyən etmək üçün adı çəkilənlərdən hansı göstəricilər təyin edilir?
A)) Turşuluğu və ammonyak sınağı
B) Kleykovinanın miqdarı
C) Rəngi və nəmliyi
D) Həşaratların sayı
E) Heç biri
967##6 2 3
Çörəyin keyfiyyəti hansı göstəricilərdən asılıdır?
A)) Unun növündən, əlavələrdən, bişirilmə texnologiyasından
B) Unun növündən, əlavələrdən
C) Bişirilmə üsulu və temperaturundan
D) Əlavələrdən
E) Heç birindən
968##6 2 3
Çörəyin xarici görünüşünün müayinə zamanı, qabığın qalınlığı 4 mm-dən çox olması nəyi göstərir?
A)) Bişirilmə temperaturun qaydada olmaması
B) Keyfiyyətsiz unu
C) Bütün bişirilmə prosesinin pozulması
D) Unun və çörəyin düzgün saxlanılmaması
E) Heç birini
969##6 2 2
Hazır süd xörəklərində “C” vitamininin təyini üçün ən geniş istifadə olunan reaktiv hansıdır?
A)) Tilmans reaktivi
B) Rozol aqarı
C) Natrium qələvisi məhlulu
D) Nessler reaktivi
E) Heç biri
970##6 2 3
Qida zəhərlənmələrinin araşdırılması zamanı aparılan mütləq müayinələr hansılardır?
A)) Bütün klinik materiallar və şübhəli qidanın qalıqları
B) Ancaq klinik materiallar (qusuntusundan, bağırsaq möhtəviyyatından və mədənin yuyulma suyundan)
C) İki gün qabaq qəbul olunan qidaların qalıqları
D) Qusuntusundan və bağırsaq möhtəviyyatından
E) Heç biri
971##6 3 2
İnək südünün əsas qida maddələrinin (zülal, yağ, karbohidrat) müvafiq olaraq %-lə miqdarı neçədir?
A)) 3,3%, 3,2-3,6%, 4,5-4,7%
B) 4,5%, 7,8-9,3%, 10-10,7%
C) 2,5%, 4-4,6%, 7,3-7,5%
D) 3,7%, 5-5,5%, 6%
E) 3,7%, 5-5,5%, 9%
972##6 2 3
Südün orqanoleptik müayinəsi zamanı hansı göstəricilər təyin olunur?
A)) Xarici görünüşü, rəng, iy, dad, konsistensiyası
B) Rəngi, təmizliyi, saxlama müddəti, sıxlığı
C) Temperatur, iy, təbiiliyi və tamlığı, pH-ı
D) Xarici görünüşü, qarışıqlar, dad
E) Hər biri
973##6 2 2
Südün xüsusi çəkisi (sıxlığı) hansı üsulla təyin olunur?
A)) Aerometr-laktodensimetrlə
B) “Rekord” aləti ilə
C) Butirometrlə
D) “Juravlyov” aləti ilə
E) Heç birilə
974##6 2 3
Südün sıxlığının azalması və artması müvafiq olaraq nəyi göstərir?
A)) Suyun qarışmasını və üzünün yığılmasını
B) Çay sodası və nişastanın qatılması
C) Temperaturun artması və azalması
D) Laktobakteriyaların olması və olmaması
E) Heç birini
975##6 3 3
Çörəkdə nəmliyin çox olması nəyi göstərir?
A)) Qidalandırıcı dəyəri və dadı azalır, həzm olunması çətinləşir
B) Saxlama müddəti artır, dad göstəriciləri yaxşılaşır
C) Doyma hissiyatı artır, həzm prosesi asanlaşır
D) Mənimsənilməsi artır, xarici görünüşü yaxşılaşır
E) Heç birini
976##6 2 2
Çörəyin məsaməliliyi hansı cihazla təyin olunur?
A)) Juravlyov aləti ilə
B) Laktodensimetrlə
C) İndikator kağızı ilə
D) Butirometr vasitəsi ilə
E) Heç birilə
977##6 3 2
Buğda və çovdar növ çörəklərin məsaməliliyi müvafiq olaraq neçə %-dən az olmamalıdır?
A)) 55-75% və 45-55%
B) 20-45% və 30-35%
C) 80-85% və 55-68%
D) 45-55% və 20-25%
E) 45-55% və 40-45%
978##6 3 2
Həm buğda, həmdə çovdar çörəklərin mötədil turşuluğu ona xoşagələn dad və daha yaxşı həzm olunmasını təmin edir və buna görə turşuluğ müvafiq olaraq neçə dərəcədən çox olmamalıdır?
A)) 3-7ºT və 12ºT
B) 10-15ºT və 30ºT
C) 1-5ºT və 20ºT
D) 5-10ºT və 25ºT
E) 5-10ºT və 30ºT
979## 6 1 3
Məktəbəqədər uşaq müəssisələrinin lahiyələşdirmə və yenidən qurma işlərində
vacib prinsip hansıdır?
A)) Qrupların təcrid edilmə prinsipi
B) Ümumi giriş və çıxış prinsipi
C) Qrup meydançalarının yerləşməsi prinsipi
D) Kölgəlik meydançaların yerləşməsi prinsipi
E) Heç biri
980## 6 3 3
Məktəblilərin bioloji yaşını qiymətləndirən meyarlar hansılardır?
A)) Boyun uzunluğu, biləyin sümükləşmə nüvələrinin sayı, ikincili cinsi əlamətlərin inkişafı
B) Psixomotor inkişaf
C) Döş qəfəsinin və baş dairəsinin ölçüsü
D) Bədənin çəkisi, boyun uzunluğu
E) Qarın nahiyəsinin piy qatı, əllərin əzələ qüvvəsi
981## 6 3 3
Uşaq baxçalarının körpələr qrupuna aid olan otaqlar hansılardır?
A)) Qəbul otağı, oyun otağı, qrupun yeməkxana və ya bufeti, ayaqyolu, yataq otağı (şüşəbənd və ya yataq otağı)
B) Həkim otağı, oyun otağı, paylama otağı, ayaqyolu
C) Soyunub geyinmə otağı, tədris otağı, ayaqyolu, bufet
D) İzolyator, musiqi məşqələləri üçün otaq, ayaqyolu, yataq otağı, bufet
E) Həkim otağı, oyun otağı, paylama otağı, ayaqyolu, bufet
982## 6 3 3
Siniflətdə (tədris otaqlarında) təbii işıqlanma göstəricilərinin (işıq əmsalı, düşmə və dəlik bucaqları, təbii işıqlanma əmsalı) normativləri hansılardır?
A)) Dörddə bir hissəsi-beşdə bir hissəsi, 27º, 5º, 1,5%
B) Dörddə bir hissəsi-beşdə bir hissəsi, 20º, º, 1%
C) Səkkizdə bir hissəsi-doqquzda bir hissəsi, 15º, 3º, 0,25%
D) Səkkizdə bir hissəsi-doqquzda bir hissəsi, 27º, 3º, 0,75%
E) Heç biri
983## 6 3 3
Məktəbin idman zalında mikroiqlim göstəricilərin normativləri hansılardır?
A)) Havanın temperaturu -16ºC, nisbi rütubəti 30-60%, hava mübadiləsinin tezliyi-saatda 3 dəfə
B) Hava temperaturu -25ºC, nisbi rütubəti 60-80%, atmosfer təzyiqi-760mm c.s.
C) Hava temperaturu -22ºC, nisbi rütubəti 60-80%, hava mübadiləsinin tezliyi-saatda 1,0-1,5 dəfə
D) Hava temperaturu-25ºC, nisbi rütubət 40-60%, hava cərəyanın sürəti-0,2-0,3m/san
E) Heç biri
984## 6 2 2
Uşağın fiziki inkişafının qiymətləndirilməsində istifadə olunan fiziometrik göstəricilərinə hansılar aiddir?
A)) Ağ ciyərlərin həyat tutumu, əllərin əzələ qüvvəsi
B) Bədənin boyu və çəkisi
C) Psixomotor inkişaf
D) Qarının nahiyəsininn piy qatı, bədənin çəkisi
E) Heç biri
985## 6 3 3
7 yaşlı uşağın bioloji yaşının qiymətləndirilməsinin aparıcı göstəriciləri hansılardır?
A)) Bədənin boyu, daimi dişlərin sayı
B) İkincili cinsi əlamətlərin yetişmə dərəcəsi
C) Başın və döş qəfəsi dairəsinin ölçüsü
D) Ürək döyüntülərinin tezliyi və ağ ciyərlərin həyat tutumu
E) Heç biri
986## 6 3 3
Məktəblinin fiziki inkişafının qiymətləndirilməsi hansı göstəricilər ilə təyin olunur?
A)) Bədənin çəkisi və uzunluğu
B) Bədən qurluşu və qarın nahiyəsinin piy qatı
C) Ağ ciyərlərin həyat tutumu, ürək döyüntülərinin tezliyi
D) Arterial təzyiq, ürək döyüntülərinin tezliyi
E) Heç biri
987## 6 2 2
Adı çəkilən göstəricilərdən hansı demoqrafik göstəricisi sayılır?
A)) Doğuş
B) Fiziki inkişaf
C) Əlillik
D) Peşə xəstəlikləri
E) Yoluxucu xəstəliklər
988##6 3 3
Yuxarı sinif şagirdlərinin bioloji yaşı hansı meyarlarla təyin olunur?
A)) Bədənin uzunluğu və çəkisi, ikincili cinsi əlamətlərinin inkişaf dərəcəsi
B) Daimi dişlərin sayı
C) Bacarıq və vərdişlər
D) Psixomotor inkişafı
E) Sinir-psixoloji inkişafın səviyyəsi
989## 6 3 3
Məktəbəqədər yaşlı uşaqların bioloji yaşı hansı meyarla təyin olunur?
A)) Daimi dişlərin sayına görə
B) Ağ ciyərlərin həyat tutumu
C) Bacarıq və vərdişlər
D) Ürək döyüntülərinin tezliyi
E) Arterial təzyiqi
990## 6 2 3
Uşaq orqanizmin funksional vəşiyyətinin kompleks qiymətləndirilməsində hansı göstərici vacib sayılır?
A)) Ürək-damar sistemin göstəricisi fiziki yüklənmə sınağının nəticələrinə görə
B) Tənəffüs sistemin göstəricisi
C) Əzələ sistemin göstəricisi
D) Mərkəzi sinir sistemin göstəricisi
E) Psixomotor fəaliyyətinin göstəricisi
991## 6 2 2
Uşaq və yeniyetmələrin fiziki hazırlığın qiymətlənməsi üçün istifadə edilən testlərin arasında ən vacibi hansı sayılir?
A)) Dözümlüyə görə qaçış
B) Sürətə görə qaçış
C) Yerindən tullanma uzunluğu
D) Hündürlüyə tullanma
E) Heç biri
992## 6 3 3
Hansı göstərici uşağın bioloji yaşını əks edir?
A)) Müxtəlif orqan və sistemin yetişmə dərəcəsi
B) Uşağın doğulduğu vaxtdan yaşadığı illərin sayı
C) Psixiki inkişafın səviyyəsi
D) Şəxsiyyətin formalaşma prosesi
E) Sinir-psixiki inkişafın səviyyəsi
993## 6 2 3
Fiziki inkişafın qiymətləndirilməsinin aparıcı göstəricisi hansıdır?
A)) Bədənin uzunluğu
B) Bədən quruluşu
C) Döş qəfəsinin dairəsi
D) Başın dairəsi
E) Cinsi yetişmənin dərəcəsi
994## 6 3 2
Uşaq anadan olduqda bioloji riskin ən vacib amili ananın neçə yaşı olmasıdır?
A)) 15 yaşına qədər
B) 16-20
C) 20-25
D) 25-30
E) 30-dan artıq
995## 6 3 2
Uşaq anadan olduqda bioloji riskin ən vacib amili ananın neçə yaşı olmasıdır?
A)) 40 yaşından artıq
B) 17-22
C) 23-28
D) 29-34
E) 35-39
996## 6 2 3
Hansı göstərici bioloji risk amilinə aid deyil?
A)) Uşağın doğulduğu ərazidə ekoloji vəziyyətin əlverişsiz olması
B) Ananın hamiləlik və doğuş patologiyası
C) Zərərli aminlərlə təmasda olan valideynlər
D) Valideynlərdə pis vərdişlərin olması
E) Valideynlərin sağlamlığı
997## 6 2 3
Hansı göstərici sosial risk amilinə daxil deyil?
A)) Uşağın doğulduğu ərazidə kritik ekoloji vəziyyətin olması
B) Qohumlar tərəfindən üşağın tərbiyyə edilməsi
C) Əlverişsiz məişət şəraiti
D) Ailədə pis qarşılıqlı münasibət
E) Valideynlərdən birinə alkoqolizm diaqnozun verilməsi
998## 6 3 3
Orqanizmin bioloji yetişməsinin ən dəqiq göstəricisi hansıdır?
A)) Sümük yaşı
B) Bədənin uzunluğu
C) Daimi dişlərin sayı
D) İkincili cinsiyyət əlamətlərin inkişaf dərəcəsi
E) Bədənin çəkisi
999## 6 3 3
Adı çəkilən göstəricilərdən məktəblilərin bioloji yaşının meyarı hansıdır?
A)) İkincili cinsiyyət əlamətləri
B) Psixomotor inkişaf
C) Bacarıq və vərdişlər
D) Arterial təzyiq
E) Orqanizmin davamlığı
1000## 6 3 3
Məktəblilərin bioloji yaşının qiymətləndirmə meyarı hansıdır?
A)) Daimi dişlərin sayı
B) Vərdiş və bacarıq
C) Psixomotor inkişaf
D) Bədənin kütləsi
E) Bədənin uzunluğu
1001## 6 3 3
Orqanizmin hansı sisteminin inkişafına əsasən onun fiziki iş qabiliyyətinə qiymət verilir?
A)) Kardio-respirator sistemi
B) Dayaq-hərəkət aparatı
C) Sinir sistemi
D) Endokrin sistemi
E) Həzm etmə sistemi
1002## 6 2 2
Cl. Perfringens-in daimi olduğu mühit hansıdır?
A)) Torpaq
B) Su
C) İnsanın bağırsağı
D) Ərzaq məhsulları
E) Heyvanların bağırsağı
1003## 6 2 3
Qida toksikoinfeksiyalarını törədən bağırsaq çöpünün rezervuarı nədir?
A)) İnsan və heyvanların bağırsağı
B) Torpaq
C) Su
D) İnsanın bağırsağı
E) İnsanın dəri örtüyü və selikli qişası
1004## 6 3 2
Müxtəlif etiologiyalı qida toksikoinfeksiyaların ən səciyyəvi simptomu hansıdır?
A)) İshal
B) Yüksək hərarət
C) Ürək bulanma
D) Tez-tez qusma
E) Baş ağrısı
1005## 6 2 3
Nitratlarla kəskin zəhərlənmə zamanı ən xarakterik klinik simptomlar hansılardır?
A)) Dodağlar, dırnaqlar və üzün sianozu
B) Ürək bulanma və qusma
C) İshal
D) Qəbizlik
E) Baş ağrısı
1006## 6 3 2
Mikotoksikozlar hansı ərzaqların istifadəsindən sonra meydana çıxırlar?
A)) Dənəvari və paxlalılar
B) Ət məhsulları
C) Süd məhsulları
D) Balıq məhsulları
E) Göbələklər
1007## 6 2 3
Orqanizmin hansı sistemi botulizm toksininin ən güclü təsirə məruz qalır?
A)) Mərkəzi sinir sisteminə
B) Mədə-bağırsaq traktına
C) Periferik sinir sisteminə
D) Ürək-damar sisteminə
E) Böyrəklərə
1008## 6 2 2
Botulizm hansı mənşəli qida intoksikasiyalarına aiddir?
A)) Bakteriya mənşəli
B) Bağırsaq infeksiyaları
C) Heç birinə
D) Mikotoksikoz
E) Virus infeksiyaları
1009## 6 2 2
Ev şəraitində hazırlanan daha çox hansı konserv məhsulu botulizmin yaranmasına səbəb olur?
A)) Konservləşdirilmiş göbələk
B) Konservləşdirilmiş ət
C) Konservləşdirilmiş tərəvəz
D) Konservləşdirilmiş meyvə
E) Konservləşdirilmiş göyərti
1010## 6 2 2
Stafilokokk intoksikasiyaları ən çox hansı ərzaqların istifadəsi ilə bağlıdırlar?
A)) Kremli qənnadı məmulatlar
B) Süd məhsulları
C) Döyülmüş ət məmulatları
D) Salatlar vineqretlər
E) İkinci xörəklərin qarnirləri
1011## 6 3 3
Stafilokokkun inkişafı zamanı ərzaqda hansı dəyişiklər əmələ gəlir?
A)) Dəyişiklər əmələ gətirmirlər
B) Qidanın orqanoleptik xassələrinin dəyişikliyini əmələ gətirirlər
C) Acı dad verirlər
D) Qidanın rəngini dəyişirlər
E) Qidanın konsistensiyasının dəyişilməsi
1012## 6 1 2
Adı çəkilən xəstəliklərdən hansı qida zəhərlənmələrinə aid deyil?
A)) Qidada civə qalıqlarının olması
B) Stafilokokk intoksikasiyaları
C) Botulizm
D) Salmonellyoz
E) Mikotoksikoz
1013## 6 3 2
Məktəbəqədər uşaqlar arasında tez-tez xəstələnən uşaqlara hansılar aiddirlər?
A)) İldə 4 dəfədən artıq
B) İLdə 2 dəfə
C) İldə 3 dəfə
D) İldə 4 dəfə
E) İldə 5 dəfədən artıq
1014## 6 2 3
Resperator xəstəliklərin profilaktikasında ən vacib şərt hansıdır?
A)) Optimal hava rejimi
B) Təhsil ocaqlarında qoruyucu rejimin təşkil olunması
C) Əlavə qidalanmanın təşkil olunması
D) Fizioterapiya
E) Fitoterapiya
1015## 6 1 2
Məktəblilər arasında həyata keçirilən sağlam həyat tədbirlərindən hansı birinci dərəcəli sayılır?
A)) İdman və bədən tərbiyəsi
B) Tədris
C) Məktəbdənkənar fəaliyyət
D) Televiziya proqramlarına baxış
E) İnformatika sahəsində biliklərin mənimsənilməsi
1016## 6 1 1
Uşaq ölümü nə deməkdir?
A)) 1 yaşına qədər olan uşaqlar arasında ölüm hadisələrinin sayı
B) 1 aya qədər olan uşaqlar arasında ölüm hadisələrinin sayı
C) 10 yaşa qədər olan uşaqlar araında ölüm hadisələrinin sayı
D) Bətn daxili ölüm
E) Perinatal ölüm
1017
İcməli suyun mikrob ədədinin ən yüksək göstəricisi nə qədərdir?
A)) 100 B) 300 C) 150 D) 50 c) 200
1018
Koli-titr nəyə deyilir?
A)) 1 bağırsaq çöpü tapılan suyun ən az miqdarına
B) 1,0 litr suda olan bakteriyaların miqdarına
C) 1,0 litr suda olan bağırsaq çöplərinin miqdarına
D) 1,0 litr suda olan üzvi maddələrin miqdarına
E) 1,0 litr suda həll olmuş oksigenin miqdarına
1019
Koli-indeks nəyə deyilir?
A)) 1,0 litr suda olan bağırsaq çöplərinin miqdarına
B) 1 bağırsaq çöpü tapılan suyun ən az miqdarına
C) 1,0 litr suda olan üzvi maddələrin miqdarına
D) 1,0 litr suda həll olmuş oksigenin miqdarına
E) 1,0 litr suda olan bakteriyaların miqdarına
1020
İçməli suyun koli-titri nə qədər olmalıdır?
A)) 300 B) 450 C) 550 D) 400 E) 500
1021
A)) İçməli suyun koli-indeksi nə qədər olmalıdır?
A)) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
1022
3.0 litr suda 20 bağırsaq çöpü tapılıbsa, belə suyun koli-indeksi neçədir?
A)) 7 B) 3 C) 5 D) 8 E) 10
1023
0,5 litr suda 10 bağırsaq çöpü tapılarsa, belə suyun koli-titri nə qədərdir?
A)) 50 B) 100 C) 200 D) 300 E) 500
1024
Koli-titr göstəricilərinə görə bu sulardan hansı daha keyfiyyətlidir?
A)) 500 B) 100 C) 200 D) 300 E) 400
1025
Koli-indeksi 5 olan suyun koli-titri nə qədərdir?
A)) 200 B) 100 C) 300 D) 400 E) 500