- •Isbn 9965-14-590-3 м.Ж.Қырықбаева, ж.А.Нұртілеуова
- •Кәсіби бағдарлы деңгей
- •Мамандық тілі деңгейі
- •Лексикалық тақырыптар
- •Тауар, тауар өндіру түрлері. Отандық тауар өндірісі.
- •Қазақ тілі курсының барлық деңгейінен өткен тіл үйренуші төмендегідей біліктілерді игеруі қажет:
- •Кәсіби бағдарлы деңгей.
- •Мамандық тілі деңгейі.
- •Ұсынылатын оқулықтар мен оқу құралдары
- •Сөздіктер
- •Оқу курсының пәндік мазмұны
- •Қазақ тілінің практикалық курсының деңгейлік құрылымы мен мазмұны
- •Пән силлабусы
- •Пәннің тақырыптық мазмұны бойынша сабақ жоспарлары
- •1. Л/т. Сәлемдесу. Танысу.
- •Сәлемдесу
- •Сәлемдесу мәдениеті
- •1.Танысу
- •2. Менің атым – Сәуле
- •4 . Танысайық
- •5. Таныс болайық
- •6. Танысып қойыңыздар
- •Фонетика. Қазақ тілінің төл дыбыстары
- •1. Соөж Мен және басқа адам. Қоғамның басты құндылығы – Адам.
- •2. Соөж Адам өміріне не қажет? Өзіңді өзің таны.
- •Л/т. Отбасы
- •Сұхбат: Адамның үш жұрты және жеті ата
- •3. Соөж Отбасы тәрбиесі. Отбасы дәстүрлері мен мерекелері.
- •Л/т. Отбасы мүшелерінің мамандықтары.
- •Төменде белгілі кәсіп аты берілген. Өз отбасы мүшелеріңіздің кәсібін тауып жазыңыз.
- •4. Соөж Қазақ отбасының салт-дәстүрлері мен әдет ғұрыптары
- •5.Соөж Үйдегі менің бөлмем. Мен тұратын көше тарихы.
- •6. Л/т. Менің досым
- •6.Соөж Досымның келбеті және мінезі
- •7. Л/т. Досынды бағалай білесің бе?
- •7. Соөж Менің досым
- •Жаман жолдас
- •8. Л/т. Дұрыс тамақтану - денсаулық кепілі
- •8. Соөж Асханада
- •9. Л/т Менің сүйікті тағамым
- •Үстеудің мағынасына қарай түрі
- •9.Соөж Базарда
- •10. Л/т. «Заңғар» әмбебап дүкені
- •Әмбебап дүкенінде.
- •10. Соөж Ұлттық киім үлгілері
- •12. Л/т. Тазалық - саулық негізі, денсаулық - байлық негізі. Дене мүшелері
- •Соөж Емдеу және сауықтыру орындары. Бурабайда.
- •13. Л/т. Дәрігер - денсаулық қорғаны
- •Денсаулық зор – байлық
- •Соөж Халықтық медицина салалары. Тән сұлулығы - жан сұлулығы Сұлу болудың да сыры бар
- •14. Л/т. Қоғамдық көліктер. Вокзалда. Әуежайда
- •Ұшақпен саяхат жасау
- •1.Үстеулердің тұлғасына қарай түрлері:
- •2. Үстеулердің құрамына қарай түрлері:
- •3. Үстеулердің мағынасына қарай түрлері:
- •14.Соөж. Қазіргі заман көліктері. Қоғамдық көліктер
- •15. Л/т. Қазақстан темір жолы.
- •Пойызбен саяхат жасау
- •15. Соөж Ең жылдам көліктер
- •16. Л/т.Менің жұмысым. Менің жұмыс күнім.
- •Қарапайым деңгей Менің жұмысым
- •Менің әріптестерім
- •Менің міндеттерім.
- •Жаңа сөздер /Новые выражения
- •Біздің мақсатымыз Күнделікті жұмыс
- •Жаңа сөздер /Новые выражения
- •Жақсы хатшы не істейді?
- •Етістіктің шақтары
- •16. Соөж Менің жұмыс орным
- •17. Л/т. Менің ұжымым.
- •Қазақ тілі орталығында
- •17. Соөж Жұмыссыздық деген не? Еңбекпен қамтамасыз ету мекемелері Жұмыс бар, жалақы аз
- •18. Л/т. Бос уақыт және қызығушылық. Студенттің бір күндік уақыты
- •18. Соөж Сұхбат–мәтін: Бос уақытты қалай өткіземін
- •19. Л/т. Көрме, театр, кинотеатр, мұражай.
- •Кино өнері туралы
- •19. Соөж Өнер ошақтарының тарихы
- •20. Л/т. Адам және табиғат егіз. Табиғи қоршаған орта.
- •Жыл мезгілдері
- •Жұлдызнама
- •20. Соөж Қазақстан экологиясы. Жануарлар әлемі
- •21. Л/т. Адамның табиғаттағы орны
- •21. Соөж Қоршаған ортаны қорғау. Экологияның адамға әсері
- •22. Л/т. Саяхат. Қазақстанның тарихи орындары
- •Орынбор
- •Қызылорда
- •Атырау – мұнайлы өлке
- •Сырға толы Сарайшық
- •22. Соөж Қазақстанның атақты көлдері.
- •Саяхатшылар назары – Астанада
- •23. Л/т Қазақ елі. Қазақ халқының тарихы
- •23. Соөж Қазақ атауының шығу тарихы.
- •Қазақтың алғашқы хандары, билері мен батырлары
- •Туған ұлдан не пайда?
- •24. Л/т. Қазақтың хандары,билері, батырлары. Шешендік өнер. Әдет-ғұрыптары.
- •Әйтеке би
- •Әдет-ғұрыптары
- •Шешендік өнер
- •Үргеніш шешен мен Сырым
- •24. Соөж. Қазақ халқының төл мерекелері. Бабалар сөзін тыңдайық Ораза айт
- •Мынадай ырымдар мен тиымдарды еске сақтап, орындап жүруіміз қажет.
- •25. Л/т. Қазақстанның көрікті жерлері
- •25. СоӨж. Қазақсанның көне тарихи қалалары
- •Қазақсанның көне тарихи қалалары
- •26. Л/т. Менің елім – Тәуелсіз Қазақстан.
- •26. Соөж Қазақстан – көп ұлтты мемлекет.
- •Қазақстанның ата заңы
- •Ел межесі – елулікке ену
- •27. Л/т. Мемлекеттік рәміздер. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік туы,
- •Елтаңба
- •27 Соөж қазақстан республикасының мемлекеттік гимні
- •28. Л/т. Қазақтың өнері мен мәдениеті
- •1 . Есім сөзден етістік жасайтын жұрнақтар.
- •2. Етістіктен етістік жасайтын жұрнақтар
- •28. Соөж Халықтық қолөнері. Қолөнер түрлері
- •29. Л/т. Қазақстанның бейнелеу өнері. Бейнелеу өнерінің шеберлері
- •Әбілхан Қастеев – қазақ сурет өнерінің атасы
- •Кірме сөздер
- •29 Соөж Қазақ халқының ән-күй, би өнері. Өнерлі ел. Қазақстаннның театр өнері
- •30. Л/т.Қазақ әдебиетінің алыптары.
- •30. Соөж Ұлы адамдар өмірінен.
- •Үш бақытым
- •31. Л/т. Мемлекеттік тіл - Қазақстан халықтарын біріктіретін фактор. Қоғам және тіл.
- •31. Соөж Тіл - жалпы адамзаттық құндылық. Өнер алды - қызыл тіл. Қазақ тілінің стильдік тармақтары. Тіл – әлем есігін ашатын кілт.
- •Ана тілім – ардағым
- •Тіл туралы
- •Тіл туралы
- •Тіл мәдениеті
- •Қазақ тілінің стильдік тармақтары
- •32. Л/т. Сөз мәдениеті. Тіл тазалығы.
- •32. Соөж Сөз өнерінің сұлулығы - жан сұлулығы.
- •33. Л/т. Менің мамандығым. Университет - білім ордасы.
- •Халел Досмұхамедов атындағы Атырау Мемлекеттік Университеті
- •33 Соөж Менің замандастарым. Өз ісінің маманы. Мамандық пен мінез. Мұрат Бидосов - өз ісінің маманы
- •34. Л/т. Мен таңдаған мамандық. Мамандық тарихы. К і м б о л а м ?
- •Мұғалім деген кім?
- •Білімді бала білімді ұстаздан, мінезді бала мінезді ұстаздан. Мамандықтар
- •2. Жұрнақ (суффикс) – Түбірден кейін тұрып, жаңа сөз тудыратын қосымшаны жұрнақ дейміз.
- •34. Соөж Мен таңдаған - мамандық.
- •Л/т. Қоғам және жастар. Жастардың қоғамдағы орны
- •35. Соөж Ел болашағы – жастардың қолында
- •Л/т. Жастар және «Болашақ» бағдарламасы
- •Сөз тіркесі
- •36. Соөж Қазіргі заман жастарының келбеті.
- •Л/т. Адамдармен қарым-қатынас. Әдептілік - мәдениет шыңы.
- •Байлық – қанағат пен еңбекте. Ыбырай Алтынсарин
- •37. Соөж Әлеуметтік-тұрмыстық қатынастағы сөз әдебі. Әңгімелесе аласыз ба?
- •Г/т. Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері
- •Мұқағали Мақатаев
- •Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері
- •38. Соөж Ұлттық тәлім-тәрбие. Үлкенге құрмет, кішіге ізет. Отбасы тәрбиесі
- •39 Л/т. Қазақстан - әлемдік кеңістікте. Тәуелсіз Қазақстан.
- •Орта деңгей тапсырмаларының үлгілері:
- •Жоғары деңгей тапсырмаларының үлгілері:
- •Қорытынды бақылау.
- •Қазақстан әлемдік кеңістікте
- •Қазақ тіліндегі сөйлем мүшелерінің орын тәртібі
- •39. Соөж Егеменді және тәуелсіз Қазақстан Үшінші мыңжылдықтың басында. Алтайдан Атырауға дейін. Қазақстан Азия барысы.
- •40. Л/т. Қазақстанның білім беру жүйесі. Білім саласындағы жаңа бағыттар
- •40. Соөж Білім беру жүйесіндегі реформалар
- •Шетелдерде оқу
- •41. Л/т. Білім берудің кредиттік технологиясы
- •41. Соөж Білім де бәсекеге түседі. Ұлттық кадрлар – мемлекет негізі.
- •Электрондық басылымдар залы
- •42. Л/т. Қазақстан мемлекетінің құқықтық негіздері.
- •Хабарлы сөйлем
- •42.Соөж Адам және азамат құқығы. Еңбек ету, білім алу бостандығы құқығы.
- •43. Л/т. Жеке тұлға, заңды тұлға құқығы
- •43. Соөж Адам құқығы туралы жалпыға ортақ декларациялар
- •Адам құқығы туралы жалпыға ортақ декларациялар
- •44. Л/т. Халықаралық қатынастар және халықаралық құқық
- •Негізгі деңгей бойынша тапсырмалар үлгісі:
- •Орта деңгей бойынша тапсырмалар үлгісі:
- •Жоғары деңгей бойынша тапсырмалар үлгілері:
- •44. Соөж Дүниежүзілік және халықаралық экономикалық қатынастар
- •45. Л/т. Тарихқа саяхат
- •Сөздердің байланысу тәсілдері
- •Сөздердің байланысу тәсілдері
- •45. Соөж Қазақстанның: кешегісі, бүгіні, ертеңі
- •46 . Л/т. Ғылым мен техника
- •Жай сөйлем
- •46. Соөж Ғылым мен техниканың дамуы тарихы. Ғылымның қиын жолы
- •47. Л/т. Ғылымдағы жетістіктер
- •Тұрақты сөз тіркесі
- •47. Соөж Ұлы ғалымдар және олар ашқан жаңалықтар. Ғалым-маман.
- •48. Л/т. Мамандық әлемі
- •Қазақтың тұңғыш өкілетті және төтенше елшісі
- •Негізгі деңгей бойынша тапсырмалар үлгісі
- •Орта деңгей бойынша тапсырмалар үлгісі:
- •Жоғары деңгей бойынша тапсырмалар үлгісі:
- •48. Соөж Мамандық түрлері
- •Мамандық
- •49. Л/т. Қазақ музыкасы - өмір айнасы
- •49. Соөж Қазақ өнері мен мәдениеті
- •50.Соөж Мәдениетті жастар қандай болуы керек?
- •Мәдениет туралы
- •51. Л/т. Дизайн тарихы
- •51. Соөж Бейнелеу және қолданбалы сән өнері
- •52. Л/т. Туризмнің даму тарихы
- •52. Соөж Қазақстандағы туризмнің дамуы
- •Қазақстандағы туризм - табыс көзі бола ала ма?
- •53. Л/т. Қазақстан экономикасы
- •Сөйлем мүшелері
- •53. Соөж Базаршы жігіт пен ақылды қыз
- •54. Л/т. Банк тарихы
- •Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері
- •54. Соөж Жақсы өмір сүргіңіз келсе...
- •4. Сөздікпен жұмыс жасаңыз.
- •55. Л/т. Экономика тарихы
- •Сөйлемнің бірыңғай мүшелері
- •56. Л/т. Әлем тілдері мамандығы
- •Ағылшынша және қазақша сөйлесейік
- •57. Л/т. Қазақстан бейнелеу өнері
- •57. Соөж Айша Ғалымбаева
- •58. Л/т. Спорт туралы. Азия ойындары
- •Азия ойындарының туындауы
- •Федерацияның түрленуі
- •Қысқы Азия ойындары
- •Қысқы Азия ойындарында Қазақстан спортшылары жеңіп алған медальдар саны
- •58. Соөж Күш атасы – Қажымұқан
- •59. Л/т. Кино өнері туралы
- •59. Соөж Асанәлі Әшімов
- •60. Л/т. Қасиетті іс
- •Құрмалас сөйлем
- •60. Соөж Семей полигоны
- •61. Л/т. Рекреациялық ресурстар
- •61.Соөж Ерекше қорғалатын табиғи аймақтар
- •Ботаникалық бақша
- •62. Л/т. Қазақ тіл ғылымының теориясын қалыптастырған алғашқы тілші ғалым Сәрсен Аманжолов
- •62.Соөж Менің сүйікті жазушыларым
- •Toefl жүйесі бойынша тест тапсырмалары
- •050202 – Дипломатия
- •45 (Тестке берілетін уақыт)
- •Дипломатиялық қатынастар.
- •Лексика-грамматикалық тест
- •Пайдаланған әдебиеттер тізімі
- •Мәліметтер:
- •Қазақ тілінің практикалық курсы пәні бойынша
Ел межесі – елулікке ену
Президент Н.Ә. Назарбаев елімізді әлемдегі ең мықты 50 елдің қатарына қосу туралы нақты міндеттерді алға қойып, Қазақстандағы әлеуметтік көмек жүйесін нарық жағдайына сәйкес келтіру мәселесіне айрықша тоқтала, еліміздегі әлеуметтік саясатқа да баса назар аударған болатын. Егер елбасы белгілеген елулікке ену стратегиясына зер сала қарасақ, аса зор міндеттердің қойылып, оның шешілуі халқымыздың әлеуметтік жағдайының жақсаруымен қатар жүретінін көре аламыз. Мемлекет басшысының үшінші басымдық ретінде әлсіздерді қорғайтын, экономиканың дамуына қолдау көрсететін осы заманғы әлеуметтік саясатты атап айтып, қоғамның ең «әлжуаз» топтарын – мүгедектерді, аналарды, қарттарды қорғауды қолға алып, қазақстандықтардың қалыпты өмір деңгейін қамтамасыз етуді алға қойғаны баршаға аян. Халықтың тұрмыс жағдайы мемлекетіміздің өсіп келе жатқан қаржы-экономикалық мүмкіндіктерін адамның игілігіне пайдалану деңгейіне байланысты болатындықтан, Қазақстан Республикасының Үкіметі Елбасының тапсырмасын ойдағыдай орындай отырып, әлеуметтік саланы дамытуға және халқымыздық мұқтаждық көріп отырған топтарына қолдау көрсетуге ден қойған еді.
136-тапсырма.
1. Жаңа сөздерді сөздікпен аударыңыз.
2.Жаңа сөздердің аудармасын есте сақтаңыз.
3.Жаңа сөздерді сөздік дәптерге жазып, емлесін есте сақтаңыз.
27. Л/т. Мемлекеттік рәміздер. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік туы,
Елтаңбасы, Әнұраны.
Г/т. Біріккен сөздер.
Қазақстан Республикасының мемлекеттік туы. Мемлекеттік тудың түсі – көгілдір. Көгілдір түс – адалдықтың, тазалықтың белгісі. Тудағы қыран бейнесі – еркіндік белгісі. Ол мемлекеттіктұтастық идеясын білдіреді. Мемлекеттік ту - мемлекетке тән ресми белгілердің бірі. Тудағы ұлттық өрнек қазақ халқының мәдениетін, өнерін білдіреді. Мемлекеттік ту – мекеме үйлерінде, шетелдегі елшіліктер мен консулдықтарда, кемелерде, т.б. жерлерде көтерілетін арнаулы белгі. Мемлекеттік тудың барлық белгілері бар жалаушалар да болады. Олар келіссөз үстелдеріне қойылады, ресми қонақтарды қарсы алу және шығарып салу кезінде машиналарға қадалады.
Сөздік: адалдық-честность, тазалық-чистота, тұтастық-целостность, бейне-изображение, білдіреді-обозначает, елшілік-посольство, келіссөз-переговоры, қарсы алу-встречать, шығарып салу-провожать.
Елтаңба
Біздің Елтаңбамыз шеңбер ішінде. Шеңбер мағынасы – тіршілік, шексіз өмір дегенді білдіреді. Елтаңбадағы ең негізгі белгі - шаңырақ. Шаңырақ бар елтаңба тарихта болған жоқ.. Елтаңба композициясында ай мүйізді алтын қанатты қос пырақ бар. Ұлттық өрнек қазақ халқының тұрмысымен тығыз байланысты. Ат, тұлпар – қазақ тұрмысының негізі. Елтаңбадағы ең басты белгінің бірі – бес бұрышты жұлдыз бен елдің аты. Елтаңбаның негізгі бояуы – алтын түстес.
Сөздік: мағына-значение, тіршілік-существование, тұрмыс-быт, өрнек-орнамент, шексіз-безграничный.
137-тапсырма. Мәтінді оқып, сұрақтар құрастырыңыздар.
-
Тудың түсі туралы әңгімелеңіз.
-
Тудағы күн бейнесі туралы әңгімелеңіз.
-
Тудағы қыран нені білдіретінін түсіндіріңіз.
-
Тудағы ұлттық өрнек нені білдіретінін айтыңыз.
138-тапсырма. Мына көп нүктенің орнына сұрақ қойыңыз.
-
Қазақ елінің Туының түсі – ашық аспан түстес зеңгір көк.
1) ...............?
2) Зеңгір көк түс - табиғаттағы жеті түстің бірі.
2) ...............?
3) Ансельм жасаған кесте бойынша көк түс адалдықтың, тазалықтың белгісі.
3) ...............?
4) Көк түс – аспанның, ауа мен құрылықтың белгісі.
4) ...............?
5) Тудың бір түстілігі мемлекеттік тұтастық идеясын білдіреді.
5) ...............?
6) Тудағы күн бейнесі, геральдика заңы бойынша, байлық пен берекенің белгісі.
6) ...............?
7) Тудағы қыран бейнесі – еркіндік белгісі.
7) ...............?
8) Тудағы ұлттық өрнек – қазақ халқының мәдениетінің поэтикалық және көркем танымын, өнерін білдіреді.
8) ...............?
9) Сауд Арабиясы елінің туында «Алладан басқа Құдай жоқ, Мұхаммед – оның пайғамбары» деген жазу бар.
9) ...............?
10) Абылайдың туы ақ болған.
10) ...............?
11) Әмір Темірдің туының түсі – аспан көк.
11) .............?..
139-тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңіздер
1.Мемлекеттік елтаңбаның түсі қандай?
2.Шеңбер мағынасы нені білдіреді?
3.Елтаңбаның ең негізгі белгісі қандай?
4.Елтаңбада тағы қандай белгілер бар, олар қандай ұғымдарды білдіреді?
140-тапсырма. Мына сөйлемдердегі көп нүктенің орнына тиісті сөзді жазыңыз.
-
Біздің ... – шеңбер ішінде.
-
Елтаңбадағы ең негізгі ... – шаңырақ.
-
Қазақ халқындағы «...отбасынан...» деген ... бар.
-
Шаңырақ – қазақ...белгісі, ... .
-
Шаңырағы бар... тарихта болған емес.
141-тапсырма. Өлең жаттаймыз.
Қатар шапқан қос тұлпар,
Ай астында қазақ үй.
Қалықтаған жас сұңқар,
Шарықтаған таза күй.
Елтаңбасы елімнің,
Елдігімнің белгісі.
Қара шаңырақ – ел күні,
Асқақтатып тұр мұңы.
Елтаңбасы – елдігім,
Елдің тыныш тірлігі. (Тұманбай Молдағалиев).
Біріккен сөз деп екі немесе одан да көп түбірлердің бірігіп, бір мағына, бір ұғым, бір атау, мезгіл, қимылды білдіруін айтамыз. Біріккен сөздер біріккен сөз және кіріккен сөз болып екіге бөлінеді. Екі я онан да көп сөз бірігіп, жаңа лексикалық мағынада айтылған сөз тұлғасын біріккен сөз дейміз. Мысалы: Ақтөбе, тасбақа, итмұрын т.б.