2.7. Тұтыну қасиетінің төмендеуіне байланысты әдіс

Берілген әдіс машиналар мен жабдықтардың тұтыну қасиетінің тозуға тәуелді екендігін көрсетеді. Жөндеу цикліне байланысты әдіске қарағанда, қарастырылып жатқан әдісте жүргізген жөндеу жұмыстарын ескермейді. Бұдан басқа, физикалық тозуды бағалағанда машиналар мен жабдықтардың нақты тұтыну қасиетін ескереді.

Машиналар мен жабдықтарды пайдаланған кезде, олардың тұтыну қасиеті біраз шамаға кемиді. Оны формула бойынша анықтауға болады:

немесе . (2.20)

Мұнда,дің тұтыну қасиетінің төмендеуі;

дің тұтыну қасиетінің номиналды мәні;

дің тұтыну қасиетінің нақты мәні.

Тұтыну қасиетінің мәнін есептегеннен кейін физикалық тозу коэффициенті формула бойынша анықталады:

, (2.21)

Мұнда, дің тұтыну қасиетіндегі салмақ коэффициенті;

тұтыну қасиетінің есептелген саны.

Машиналар мен жабдықтардың тұтыну қасиетінің салмақ коэффициенттері шартты қанағаттандыру қажет:

(2.22)

сапа көрсеткішінің салмақ коэффициентін формулаға сәйкес сараптамалы түрде анықтайды:

, (2.23)

Мұнда, сараптамашылар саны;

бағалап жатқан көрсеткіштердің саны;

сараптамашының көрсеткіш коэффициенті;

Мысал 2.11. Пресстің негізгі тұтыну қасиеті өнімділік және сенімділік болып табылады. Пресстің жұмыс істеу көрсеткіші бойынша, нақты өнімділігі 500 бөлшек/сағ, ал номиналды600 бөлшек/сағ құрайды. Нақты сенімділік көрсеткіші300 сағ, ал номиналды500 сағ. Пресстің физикалық тозу коэффициентін анықтау қажет.

Шешімі:

1. Сараптамашылық бағалау бойынша өнімділік және сенімділік (2.22)-формула шартының есебімен сәйкесінше мынаған тең:

0.6;

2. Өнімділіктің және сенімділіктіңкемуін (2.20) - формула бойынша анықтаймыз:

,

.

3. Физикалық тозу коэффициентін (2.21) - формула бойынша анықтай- мыз:

.

2.8. Өнімділік диннамикасын талдау әдісі

Берілген әдісте жабдықтың техникалық жағдайының жұмыс істеу көрсеткіші ретінде оның өнімділігін қарастырады.

Тозу коэффициентін анықтаған кезде жабдықтың қазіргі өнімділігі мен ең алғашқы пайдалануға берілген уақыттағы өнімділікпен салыстыру негізінде формула бойынша есептейді:

, (2.24)

Мұнда, жабдықтың бастапқы пайдалану және бағалау кезіндегі

өнімділігі;

бағалап жатқан жабдықтағы өнімділіктің өзгеруі себебінен өндірілген өнімнің құнына әсер ететін дәреже көрсеткіші;

Көптеген машиналар мен жабдықтардың дәреже көрсеткіші 0.6 .... 0.7.

Жабдықтың өнімділігінің төмендеуі ұзақ уақыт техникалық қызмет көрсету және жөндеудің көбеюіне байланысты және де басқа физикалық тозудың дамуына байланысты себептер.

Мысал 2.12. Токарлы – бұралмалы кесуші станоктың үшінші жылдың

пайдалану соңындағы физикалық тозу коэффициентін анықтау қажет.Бірінші пайдаланған жылы станоктың келесі көрсеткіштері болды: бір ауысымда бөлшектерді өндіру саны 160 бөлшек; екі ауысым жұмыстағы бір айдағы номиналды уақыт қоры44 ауысым; техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстарының бір айдағы уақыт қоры1 ауысым.

Бағалау жүргізген кезде станок келесі көрсеткіштермен қамтамасыз етті: бір ауысым өндірісі 136 бөлшек; бір ай ағымындағы жөндеу және қызмет көрсету жұмыстарына кеткен уақыт қоры3 ауысым.

Шешімі:

1. Жаңа станоктың және бағалап жатқан станоктың бір айдағы шынайы уақыт қорын анықтаймыз:

,

, .

2. Станоктың бір айлық өндіріс бөлшек данасы ретінде пайдаланғаннан бастап және бағалау кезіне дейін есептейміз:

,

,

3. 0.6 мәнін қабылдаймыз.

4. Станоктың физикалық тозу коэффициентін (2.24) формуласы бойынша анықтаймыз:

.