Добавил:
Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
колик куралдарын багалау.doc
Скачиваний:
8
Добавлен:
08.05.2017
Размер:
840.19 Кб
Скачать

33

Мазмұны

КІРІСПЕ.............................................................................................

4

1-тарау.

МАШИНАЛАР МЕН ЖАБДЫҚТАРДЫҢ ТОЗУЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ АНЫҚТАУ ӘДІСТЕРІ..................................................

31

2.1.

Жалпы мәліметтер.............................................................................

31

2.2.

Тиімді пайдалану уақытына байланысты әдіс................................

32

2.3.

Жөндеу цикліне байланысты әдіс....................................................

36

2.4.

Табыстың кемуіне негізделген әдіс.................................................

39

2.5.

Машина құрылымын жекелей есептеу әдісі...................................

40

2.6.

Физикалық тозудың коэффициентін анықтағанда түзетілетін және түзетілмейтін тозуларды есептеу............................................

42

2.7.

Тұтыну қасиетінің төмендеуіне байланысты әдіс..........................

48

2.8.

Өнімділік диннамикасын талдау әдісі.............................................

49

2.9.

Машина жағдайын сараптамалау әдісі............................................

51

2.10.

Корреляциялық талдау әдісі ............................................................

53

2.11.

Тікелей анықтау әдісі........................................................................

56

2.12.

Тозуды амортизация мөлшеріне байланысты анықтайтын әдістер.................................................................................................

57

2-тарау.

МАШИНАЛАР МЕН ЖАБДЫҚТАРДЫҢ ФУНКЦИОНАЛ - ДЫ ЖӘНЕ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЕСКІРУІН (ТОЗУ) ЗЕРТТЕУ

62

3.1.

Функционалды ескіру (тозу)...........................................................

62

3.2.

Капиталды шығындардың әсерінен болған функционалды ескіру...................................................................................................

62

3.3.

Өндіріс шығындарының әсерінен болған функционалды ескіру

65

3.4.

Түзетілетін функционалды ескіру ...................................................

66

3.5.

Экономикалық немесе сыртқы тозу.................................................

68

ҚОРЫТЫНДЫ...................................................................................

98

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТ ТІЗІМІ.............................................

99

КІРІСПЕ

Нарықтық экономикаға өткен жағдайда және нарықтық инфрақұрылымның құрылған жағдайында, әр түрлі активтердің, оның ішінде: машиналарды, жабдықтарды және көлік құралдарын бағалаудың өзекті мәселесі туындады. Қазақстанда мүлікті заңдастыру және инвестицияларды активизациялау жағдайында негізгі нарыққа қатысушылардың қызметінің айқындылығын көрсету үшін өндірісті және өндірісті емес негізгі қорларды бағалау қажетті болып табылады.

Бұдан басқа, заңды және жеке тұлғалардың жылжитын, жылжымайтын мүлікті және активтерін объективті бағалау, несие қорларын алуға, меншікті сатуға, сатып алуға және айырбастау процессіне қатысуға мүмкіндік береді.

Қазіргі уақытта кәсіпорын мүлігін бағалау үлкен сұранысқа ие. Кәсіпорынның ең маңызды активтері – машиналар мен жабдықтарды бағалау болып табылады. Көптеген кәсіпорындарда жұмысқа жарамды жабдықтардың қалдық баланстық құны нөлге тең. Бірақ, сол уақыттағы жабдықтың шынайы тозуын ескерсек, жабдықтың нарықтық құны едәуір маңызды өлшемді құрайды.

Кейбір кезде керісінше жағдайлар болады. Тиімділігі төмен машиналар мен жабдықтардың баланстағы қалдық құны едәуір жоғары болады. Осындай жағдайларда машиналар мен жабдықтарды бағалау маңызды болып табылады.

Машиналар мен жабдықтарды бағалауда тозу факторы ең маңызды рөль атқарады. Жылжымайтын мүлікке қарағанда, машиналар мен жабдықтардың тозуы уақыт өткен сайын қарқынды түрде өседі. Негізінде машиналар мен жабдықтардың құны техникалық жағдайға және экономикалық факторларға тәуелді болып келеді.

Машиналар мен жабдықтарды бағалау негізгі үш кезеңнен тұрады:

  • жаңа объектінің құнын ағымдағы бағалармен анықтау;

  • тозудың жиынтығын анықтау;

  • бағалау объектісінің қорытынды құнын анықтау.

Осы кезеңдерге байланысты машиналар мен жабдықтарды бағалау әдістері қалыптасады.

Әр түрлі әдістермен анықталған бағалау объектісінің құндары, қолданылған әдіске байланысты әр түрлі деңгейде болады. Сондықтан, нақты бір құнды шығару үшін нәтижелерді үйлестіру қажет.

2-тарау. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ МАШИНАЛАР МЕН ЖАБДЫҚТАРДЫҢ ТОЗУЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ АНЫҚТАУ ӘДІСТЕРІ