6.1 Дәрістер
Дәріс тақырыбы |
Сағат саны |
Әдебиеттер |
Ағымды бақылау, балл |
Кіріспе |
2 |
1,9,11,13 |
1 |
Топыраққұралу үрдісінің жалпы схемасы |
2 |
1,4,9,11,13 |
1 |
Минералдық топырақ бөлiгiнiң жаралуы мен құрылымы |
6 |
1,3,9,11,12,13 |
3 |
Топырақтың химиялық құрамы |
2 |
1.4,9,11,13 |
1 |
Топырақ коллоидтары және топырақтың сіңіру қабілеті |
4 |
1,4,9,11,13 |
2 |
Топырақ түйiртпектiлігi |
2 |
1,4,5,7,9,11 |
1 |
Топырақтың қасиеттерi және құбылымдары Топырақтың физикалық және физикалық-механикалық қасиеттерi |
2 |
1,4,9,10,11,13 |
1 |
Топырақтың су қасиеттерi мен су құбылымы (режимi, тәртiбi) |
2 |
1,4,5,9,11,13 |
1 |
Топырақтың ауа қасиеттерi мен ауа құбылымы |
2 |
1,4,7,11 |
1 |
Топырақтың жылу қасиеттерi мен жылу құбылымы |
2 |
1,3,6,9,11,13 |
1 |
Топырақ ерiтiндiсi және топырақтағы тотығу-тотықсыздану үрдiстерi |
2 |
2,3,6,9,11,13 |
1 |
Топырақ құнарлылығы |
2 |
2,3,6,9,11,13 |
1 |
Барлығы |
30 |
|
15 |
6.2 Зертханалық сабақтардың тақырыптық жоспары
|
Зертханалық сабақтардың тақырыбы |
Сағат саны |
Әдебиеттер |
Ағымды бақылау, балл |
1 |
Топырақ үлгілерін талдауға дайындау. |
1 |
9,10,11 |
1 |
2 |
Топырақ кескінін морфологиялық белгілерін оқу |
1 |
3,9,10,11 |
1 |
3 |
Топырақтың гранулометриялық құрамын далалық әдiспен талдау. Топырақтың гранулометриялық құрамын пипеткалық әдiспен талдау. |
2 |
9,10,11 |
1 |
4 |
Топырақтың көлемдiк және салыстырмалы салмағын анықтау. Топырақ қуыстылығын есептеу тәсiлi бойынша анықтау. |
1 |
9,10,11 |
1 |
5 |
Топырақтың гигроскопиялық және максималды гигроскопиялық ылғалдығын анықтау және солу ылғалдылығын есептеу тәсілімен анықтау. Топырақтың далалық және қылтүтiкшелiк ылғалдығын анықтау. |
3 |
9,10,11 |
1 |
6 |
Топырақтың агрегаттық құрамын және агрегаттардың суға төзімділігін анықтау |
1 |
|
1 |
7 |
Топырақтағы жалпы гумусты Тюрин тәсiлiмен анықтау. |
2 |
9,10,11 |
1 |
8 |
Топырақтың карбонатын ацидометрлік әдіспен анықтау. |
1 |
9,10,11 |
1 |
9 |
Алмаспалы катиондар мен сіңіру сиымдылығы туралы жалпы түсінік және зерттеу әдістері. |
1 |
4,9,10,11 |
1 |
10 |
Топырақтың су сүзiндiсiнен құрғақ қалдық, pH анықтау. Аниондарды анықтау: HCO3-, CO32-, CI-, SO42-. Катиондарды анықтау: Ca2+, Mg2+, Na+ мен K+. |
2 |
4,9,10,11 |
1 |
Барлығы |
15 |
|
10 |
7. «Топырақтану» пәні бойынша сөж тапсырмаларын орындау және тапсыру кестесі
№ |
Тапсырма тақырыбы |
СӨЖ тапсырмалары |
СӨЖ мақсаты мен мазмұны |
Ұсыныл ған әдебиет |
Бақылау түрі |
Тап сыру мер зімі |
Бақы лау ұпайы |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
1 |
Топырақ туралы ғылымының дамуы
|
Топырақтану ғылым ның дамуы ның негізгі кезеңде ріне сипатта ма беру және В.В. Докучаевтың рөлін анықтау. |
Топырақтанудың көне дәуірден қазіргі кезеңге дейін даму ерекшелігімен студенттер танысуы қажет. Ғылымға және оның негізгі бағыттарына белгілі үлес қосқан қазақстандық топырақтанушы ғалымдарды білу |
1 4 5 11 13 |
Конспект тап сыру |
2апта |
1
|
2 |
Топырақтану – топырақ туралы ғылым
|
Топырақ тың биосфера бөлігі, топырақ анықтамасы. Топырақтың экологиялық қызметі, адам өміріндегі маңызы. |
Топырақтың биосферадағы, Жер ғаламшарындағы орны мен маңызын, анықтамасын, қызметтерін оқып зерделеу. |
1 4 7 9 11 13 |
Рефе рат тап сыру |
3 апта |
1 |
3 |
Топырақ түзілу факторлары
|
Үгілу, оның типтері. Топырақ түзілуінің жалпы жобасы. Топырақ түзуші факторлар |
Үгілу және топырақтүзілудегі маңызын, топырақ түзілуінің жалпы жобасын және топырақ түзуші факторлар әсерін зерделеу. |
1 4 9 11 13 |
Рефе рат тап сыру |
4 апта |
1 |
4 |
Топырақтың морфологиялық белгілері
|
Топырақ Кескіні, оның типтері, құрылысы, түсі, қалыңдығы, түйіртпектігі, тығыздығы және қуыстылығы, жаңа жарандылар мен кірмелер |
Топырақтың басты морфологиялық белгілеріне сипаттама беріп зерделеу. |
1 3 9 11 13
|
Рефе рат тап сыру |
5 апта |
1 |
5 |
Топырақтың гранулометриялық құрамы
|
Топырақтың құрамды бөліктері. Топырақтың минералды бөлігі. |
Топырақтың құрамды бөліктерін, топырақтың минералды бөлігінің құрамын зерделеу. |
1 9 11 13 |
Рефе рат тап сыру |
6 апта |
1 |
6 |
Қарашірінді және топырақ түзілу
|
Органикалық заттар және топырақ гумусы, олар дың экологиялық маңызын зерде леу. |
Органикалық заттар көздері. Гумус, оның құрамы, гумустың түзілуі. Гумус мөлшерінің өзгеруі. Топырақтың гумус жағдайын реттеу. |
1 9 11 13 |
Рефе рат тап сыру |
7 апта |
1 |
7 |
Топырақтың сіңіру қабілеті |
Топырақтың сіңіру қабілеті түрлерімен және олардың экологиялық маңызымен танысу |
Топырақтың сіңіру сыйымдылығы. Катиондық алмасудың сыйымдылығы. Иондық алмасудың селективтігі. Қышқылдық. Сілтілік. Топырақ буферлігі |
1 4 5 9 10 11 13 |
Рефе рат тап сыру |
8 апта |
1 |
8 |
Топырақтың физикалық қасиеттері
|
Негізгі топырақтың физикалық, физикалық-механикалық қасиеттеріне сипаттама беру |
Топырақтың физикалық, физикалық-механикалық қасиеттерімен танысу; тығыздық, қаттылық, қуыстылық, беріктік және басқа қасиеттердің маңызын зерделеу |
1 4 5 10 11 13
|
Рефе рат тап сыру |
9 апта |
1 |
9 |
Топырақтың су қасиеттері мен құбылымы
|
Топырақтың су режимінің негізгі параметрлерімен, су категорияларымен, қасиеттерімен танысу |
Топырақтағы су категориялары (күйi), тұрпаты мен түрлерi. Топырақ ылғалын анықтау әдiстерi. Топырақтың су қасиеттерi: су өткiзу, су көтеру мен су ұстау қабiлеттерi; оларға гранулометриялық құрамы мен агрегаттық құрылымының ықпалы. Ылғал сыйымдылық түрлерi. |
1 4 5 7(2) 10 11 |
Рефе рат тап сы ру |
10 апта |
1 |
10 |
Топырақ ауа және Жылулық қасиеттері мен құбылымдары |
Әр түрлі топырақ тардың ауа мен жылу режимінің ерекшелігі және оның негізгі параметрлері, олардың маңызымен танысу. |
Топырақтардың ауа режимімен танысу. Ауа сыйымдылығына, өткізгіштігіне, топырақ аэрациясына анықтама беру. Топырақтардың жылу режимі. Жылу сыйымдылыққа, жылу өткізгіштікке анықтама беру. Жылу режимінің басқа режимдермен байланысын анықтау. |
1 4 5 10 11 13 |
Рефе рат тап сыру |
11 апта
|
1 |
11 |
Топырақ ертіндісі |
Топырақ ерiтiндiсiне түсiнiк. Топырақтағы тотығу-тотықсыздану үрдiстерi және олардың дамуын анықтайтын жағдайлар; бұл үрдiстердiң типтерi және топыраққұралуы мен қалыптасуындағы ролi. |
Топырақ ерiтiндiсiнiң физикалық күйi, осмостық қысымы, құрамы, тортасы (концентрация) мен ортасы (реакциясы). Топырақ ерiтiндiсiн алу және оны зерттеу әдiстерi; ерiтiндiнiң топырақ құрылудағы және өсiмдiк қорегiндегi маңызы. |
1 4 5 13 |
Рефе рат тап сыру |
12 апта |
1 |
12 |
Топырақтың құнарлылығы |
Топырақ тың құнарлығын өндіру жолдарын зерделеу |
Топырақтың құнарлығының даму схемасымен танысу. Табиғи жасанды және тиімді құнарлық. Құнарлылықтың ұдайы өндірісін қалыптастыру жолдарын білу. |
1 4 5 13 |
Рефе рат тап сыру |
13 апта |
1 |
13 |
Топырақ бонитировкасы және оған экономиялық баға беру
|
Қара, қара-қоңыр, қоңыр топырақтардың түзілужағдайларымен және генезисімен танысу. |
Қара топырақты аймақтың экологиялық жағдайларын, шығу тегін, жіктелуін білу. Қара-қоңыр топырақты аймақтың экологиялық жағдайларын, шығу тегін, жіктелуін білу. Шөл аймағының қоңыр топырақтары, олардың қасиеттерін білу. |
2 4 9 11 13 |
Рефе рат тап сыру
|
14 апта |
1 |
14 |
Топырақ генезисі туралы ілім
|
Топырақ тардың таралуының негізгі заңдылықтарымен, әлемдегі табиғи топырақ аймақтары мен танысу |
Көлденең бағытта топырақ таралу және тік бағытта топырақ таралу заңдылықтары. Әлемдегі негізгі топырақ-биоклиматтық белдеулер және олардың топырақ жамылғысын зерделеу. |
2 6 9 11 |
Рефе рат тап сыру |
13апта |
1 |
15 |
Қазақстанның таулы өлке топырақтары, оларды тиімді пайдалану. |
Қазақстанның таулы өлке топырақтары ның негізгі типтерімен және топырақ эрозиясының негізгі түрлерімен танысу. |
Таулы өлкеде топырақтардың таралу ерекшеліктері. Ауыл шаруашылығында қолданылуы. Су және жел эрозиясының пайда болу жағдайымен танысу. Эрозиямен күресу шараларын зерделеу. |
2 3 4 6 9 11 13
|
Рефе рат тап сыру |
15 апта |
1 |