- •Қазақстан республикасының ғылым және білім министірлігі
- •Тұрақты токтың электр тізбегі
- •1. Негізгі формулалар және теңдеулер
- •Айнымалы ток. Негізгі түсініктер
- •Өздігінен шығаруға арналған есептер
- •2. Синусоида шамаларын қосу.
- •Есептер
- •3. Активті кедергісі бар тізбек
- •4. Индуктивтілігі бар тізбек
- •5. Сыймдылығы бар тізбек
- •6. Активті кедергінің r, индуктивтіліктің l, сыйымдылықтың с тізбектей жалғануы.
- •Үшфазалы электр тізбегі
Өздігінен шығаруға арналған есептер
1. Айнымалы ток жиілігі f = 400 Гц; 25 кГц; 2 кГц; 40 Гц; 1250 Гц. Сигналдың периодын анықтаңыз.
2. Айнымалы синусоида сигнал периоды: Т = 0,2 с; 1,0 с; 40 мс; 50; 250; 0,8 мкс осы мәндер үшін Т жиілікті f анықтаңыз.
3. Синусоида тогының брыштық жылдамдығын анықтаңыз, период Т = 2,5·10-4; 10-3; 20·10-2; 5·10-5; 8·10-4; 4·10-6 с.
4. Айнымалы токтың бұрыштық жылдамдығы ω = 3140; 942; 12560; 5024; 94200; 10048 1/с. Периодын және жиілігін анықтаңыз.
5. Генератор тудыратын айнымалы токтың периоды Т = 0,005 с. Частота вращения п = 1500 айн/мин. Полюс жұптарының санын анықтаңыз.
6. айнымалы токтың екі генераторы бірдей жиілікте ток өндіре отырып, параллельді түрде бір тұтынушыға жұмыс атқарады. Бірінші генератордың полюс жұбының саны 3, е екіншісінікі 4. Бірінші генератордың айналу жиілігі п1 = 800 айн/мин, екігші генератордың айналу жиілігін анықтаңыз.
7. 24 полюсі бар генератор жиілігі f = 28 Гц сигнал беру керек. Ротордың қажетті айналу жиілігін, оның бұрыштық жылдамдығын, сондай-ақ шығу сигналының периодын және бұрыштық жиілігін анықтаңыз.
8. Определить число пар полюсов у генератора с частотой вращения п1 = 900 об/мин, если он работает параллельно со вторым, имеющим пять пар полюсов и частоту вращения п2 = 1800 об/мин. Определить частоту сигнала f = f1 = f2.
9. 8 жұп полюсі бар генератордың роторының айналу жиілігін анықтаңыз, егер Т = 1,48·10-3 с болса.
10. айнымалы токтың тізбектегі жиілігі f = 1200 Гц кезіндегі токтың әсерлік мәнін анықтаңыз. Оның амплитудалық мәнін, периодын, бұрыштық жиілігін анықтаңыз.
11. Т = 2,23 мс периоды бар айнымалы токтың кернеуінің амплитудалық мәні 220В құрайды. Осы кернеудің әсерлік мәнін және жиілігін анықтаңыз.
12. жиілігі f = 800 Гц айнымалы токтың амплитудалық мәні 450мА. Токтың әсерлік мәнін, бұрыштық жиілігін және периодын анықтаңыз.
13. Токтың лездік мәні i = 16 sin 157t A. Токтың амплитудалық және әсерлік мәнін, периодын анықтаңыз.
14. тізбекке қойылған кернеудің амплитудалық мәні Um = 120В, бастапқы фазасы φu = π/4. Осы кернеудің лездік мәнін анықтап, әсерлік мәнін есептеңіз.
15. тізбектегі айнымалы токтың әсерлік мәні I = 2,9 А, бастапқы фазасы . Тізбектегі лездік токтың өрнегін жазыңыз.
2. Синусоида шамаларын қосу.
Екі ЭҚК берілген:
және . Эқк-нің қосындысын табу керек е. 1 суретте көрсетілгендей эқк-нің амплитудаларын ескермей эқк-нің қосындысын аламыз. ОАВ үшбұрышынан:
, (9)
Эқк қосындысының бастапқы фазасы:
, (10)
мұндағы Ем sin φ = Eм1 sin φ1 + Eм2 sin φ2, Ем cos φ = Eм1 cos φ1 + Eм2 cos φ2 – t = 0 кезіндегі ордината мен абцисса осьтеріндегі векторлар проекциясы. Сәйкесінше , Ем және φ біле отырып:
Сурет 1.
Есептер
1. Айнымалы ток жиілігі а) f = 50 Гц; б) f = 60 Гц. Периодты Танықтаңыз.
2. Айнымалы ток жиілігі а) f = 60 Гц; б) f = 50 Гц. ω бұрыштық жиілігін анықтаңыз.
3. айнымалы ток тізбегіне вольтметр қосылған, ондағы кернеудің әсерлік мәні: а) U = 380 В; б) U = 660 В; в) U = 220 В; г) U = 127 В; кернеудің амплитудасын Uм анықтаңыз.
4. ток амплитудасы а) Iм = 141 А; б) Iм = 126,9 А; в) Iм = 282 А; г) Iм = 211,5 А. токтың I әсерлік мәні неге тең?
5. орамдар маны w = 20 тікбұрышты катушка біртекті магнит өрісінде тұрақты п = 3000 айн/мин жылдамдықпен айналады(сур.1). амплитуданы Ем , жиілікті f және катушканығ орамында индукцияланатын эқк-ні анықтап, эқк уақытындағы және катушкамен қосылатын магнит ағынының өзгеру қисығын құрыңыз. Катушканың ауданы S = 8 см2, магнит индукциясы В = 0,05 тл.
Сурет 1.
Кесте 1 –№5 есептің берілгендері | |||||||||
№ |
Орамдар саны |
Жыл-дық, айн/мин |
Катушканың ауданы, см2 |
Магнит индукциясы, тл |
№ |
Орамдар саны |
Жыл-дық, айн/мин |
Катушканың ауданы, см2 |
Орамдар саны |
1 |
10 |
3000 |
12 |
0,06 |
11 |
15 |
3000 |
10 |
0,07 |
2 |
15 |
1500 |
10 |
0,06 |
12 |
10 |
1500 |
12 |
0,05 |
3 |
20 |
3000 |
8 |
0,05 |
13 |
12 |
750 |
8 |
0,05 |
4 |
25 |
1000 |
10 |
0,08 |
14 |
14 |
1000 |
8 |
0,08 |
5 |
30 |
1500 |
8 |
0,08 |
15 |
22 |
750 |
10 |
0,09 |
6 |
12 |
3000 |
12 |
0,07 |
16 |
28 |
3000 |
12 |
0,08 |
7 |
17 |
1000 |
8 |
0,06 |
17 |
30 |
1000 |
10 |
0,06 |
8 |
21 |
1500 |
14 |
0,05 |
18 |
10 |
750 |
8 |
0,06 |
9 |
26 |
750 |
8 |
0,08 |
19 |
16 |
1500 |
10 |
0,07 |
10 |
29 |
1000 |
12 |
0,06 |
20 |
25 |
3000 |
10 |
0,07 |
6. эқк-нің лездік мәнін е = Ем sin ωt келесі уақыт мезеттері үшін анықтаңыз:: a) t = 0; б) t = 0,0025; в) t = 0,005; г) t = 0,0075; д) t = 0,01; е) t = 0,0125; ж) t = 0,015; з) t = 0,0175; и) t = 0,02; к) t = 0,0225 сек., эқк амплитудасы. Ем = 179,6 В, жиілігі 1) f = 50 Гц; 2) f = 60 Гц. Уақыт бойынша эқк-нің өзгеру қисығын салыңыз.
7. Өткізгіштен I = 10 А тұрақты ток өтеді. Токтың амплитудасы қалай өзгереді, егер өткізгіштен тұрақты ток секілді жылу мөлшер бөлетін айнымалы ток жіберілсе?
8. Айнымалы ток генераторы п = 750 айн/мин жылдамдықпен айналады, полюс жұбының саны: а) р = 4; б) р = 2; в) р = 1; г) р = 8. токтың жиілігін f, периодын Т, бұрыштық жиілігін ω және айналудың бұрыштық жылдамдығын анықтаңыз ωмех .
9. Айнымалы токтың бір генераторы полюс жұп саны р1 = 8 , жиілігі f1 = 60Гц ток береді; екінші генератор жиілігі f2 = 50 Гц ток беріп, бірінші генератордан 50 айн/мин –ға айналу жылдамдығы көп. Екінші генератордың полюс жұптарының санын анықта.
10. Айнымалы токтың бір генераторы полюс жұптарының саны р1 = 2 , айналу жылдамдығы п1 = 1500 айн/мин, екінші генератордың айналу жылдамдығы п2 = 1000 об/мин. Екінші генератор жиілігі бірінші генераторыдың жиілігіндей болу үшін (параллель жұмыс істеу үшін) оның полюс жұптарының саны қанша болу керек?
11. Кернеу мен токтың уақыт бойынша лездік мәнінің өзгеруінің қисығын салыңыз :
1) ;
2) ;
3) ;
4) ;
5) .
Барлық жағдай үшін жиілік: а) f = 50 Гц; б) f = 60 Гц.
12. токтың жарты периодтағы орташа әсерлік мәнін Iср анықтаңыз.тізбектегі токтың лездік мәні: i = 40 sin ωt, A.
13. Тізбекке қойылған кернеу . Кернеудің Uм амплитудасын анықтаңыз, t = 0 үшін кернеудің лездік мәні 89,5 в тең.