- •1.Аб’ект і прадмет краязнаўства. Формы і віды арганізацыі краязнаўчай працы
- •2.Крыніцы і метады гістарычнага краязнаўства
- •3.Практыка выкарыстання краязнаўчага матэрыялу ў вучэбным працэсе вну
- •4.Краязнаўчае вывучэнне Беларусі ў вкл і Рэчы Паспалітай
- •5.Краязнаўчае вывучэнне Беларусі ў Расійскай імперыі
- •6.Савецкі перыяд у развіцці гістарычнага краязнаўства Беларусі
- •7.Сучасны стан гістарычнага краязнаўства на Беларусі
- •8.Археалагічная перыядызацыя старажытнай гісторыі Магілёўшчыны
- •9.Віды археалагічных помнікаў і іх выкарыстанне ў краязнаўчай працы. Праблема заснавання горада Магілёва
- •10.Магілёўшчына ў складзе Вялікага Княства Літоўскага
- •11.Магілёўшчына ў складзе Рэчы Паспалітай
- •12.Магілёўшчына ў складзе Расійскай імперыі ў канцы XVIII-першай палове XIX стст.
- •13.Магілёўшчына ў складзе Расійскай імперыі ў сярэдзіне XIX-пачатку XX стст.
- •14.Лютаўская і Кастрычніцкая рэвалюцыі 1917 г. , грамадзянская вайна і інтэрвенцыя 1918-1920 гг. На Магілёўшчыне
- •15.Гады сацыялістычнага будаўніцтва ў міжваенны перыяд на Магілёўшчыне
- •16.Вялікая Айчынная вайна на Магілёўшчыне
- •17.Гісторыя Магілёўшчыны ў 1945-2010 гг.
- •18.Архітэктурныя стылі і знакавыя помнікі Беларусі
- •19.Памятныя мясціны і мемарыяльныя комплексы Беларусі
- •20.Архітэктурныя помнікі і памятныя мясціны Магілёва
- •21.Выкарыстанне краязнаўчага матэрыялу на ўроках гісторыі
- •22.Краязнаўчы факультатыў і школьны краязнаўчы гурток
- •23.Школьны краязнаўчы музей: этапы стварэння і формы дзейнасці
- •24.Краязнаўчая экскурсія, паход, экспедыцыя
- •25.Экспазіцыйная, навукова-даследчая, фондавая праца абласных і раённых краязнаўчых музеяў. Дзейнась краязнаўчага аддзела абласной бібліятэкі імя у. Леніна
- •26.Геральдыка Беларусі ў краязнаўчай працы. Гербы гарадоў Магілёўшчыны
- •27.Тапаніміка Беларусі. Формы назваўтварэнняў геграфічных і гістарычных аб’ектаў
- •77.Перыядызацыя этнаграфічнага вывучэння Беларусі. Фарміраванне этнаграфіі ў першай палове XIX ст.
- •79.Развіццё беларускай этналогіі ў савецкі час
3.Практыка выкарыстання краязнаўчага матэрыялу ў вучэбным працэсе вну
Рэгіянальныя універсітэты на сучасным этапе з’яўляюцца буйнейшымі цэнтрамі навуковых краязнаўчых даследаванняў, якія ажыццяўляюцца сіламі выкладчыкаў і студэнтаў. Тут вядуцца даследаванні актуальнай тэматыкі, чытаюцца курсы краязнаўчага характару, рыхтуецца навуковая і метадычная літаратура, прысвечаная краязнаўчай дзейнасці, выпускаюцца манаграфіі, зборнікі і вучэбныя выданні аб рэгіёне, праводзяцца навуковыя канферэнцыі, створаны музеі ВНУ. Вялікая даследчая і арганізацыйная праца па краязнаўстве працягваецца ў Гродзенскім дзяржаўным універсітэце імя Я.Купалы. Гістарычны факультэт, кафедра гісторыі Беларусі ўдзельнічалі ў арганізацыі і правядзенні Міжнароднай навуковай канферэнцыі “60-летие образования Гродненской области” (2004) і інш.
У Брэсцкім дзяржаўным універсітэце імя А.С.Пушкіна адкрыта кафедра методыкі выкладання беларускай літаратуры і краязнаўства, уведзены шэраг дысцыплін краязнаўства (“Літаратурнае краязнаўства”, “Лінгвістычнае краязнаўства”, “Літаратура Берасцейшчыны”, “Польскамоўная літаратура Берасцейшчыны” і іншыя), распрацаваны спецыялізаваныя праграмы практыкі, падрыхтаваны вучэбна-метадычныя матэрыялы і дапаможнікі. У Брэсцкім, Віцебскім і Магілёўскім дзяржаўных універсітэтах выкладаюцца курсы “Геаграфія вобласці”. Значны ўклад у навукова-метадычнае забеспячэнне краязнаўства ўносіць калектыў БДУ. Напрыклад, выйшла новае выданне вучэбнага дапаможніка Я.М. Мяшэчкі “Географическое краеведение” (2002). У Магілёўскім дзяржаўным універсітэце харчавання для студэнтаў усіх спецыялізацый дзённай і завочнай формаў навучання ўведзена дысцыпліна “Гістарычная і культурная спадчына горада Магілёва”.
Праблемам выкладання краязнаўства і яго выхаваўчага патэнцыялу прысвячаюцца рэспубліканскія і міжнародныя навуковыя канферэнцыі, якія праводзяцца ва універсітэтах: Гродзенскім дзяржаўным універсітэце імя Я.Купалы, Беларускім дзяржаўным педагагічным універсітэце імя М.Танка, Брэсцкім дзяржаўным універсітэце імя А.С.Пушкіна, Беларускім дзяржаўным універсітэце культуры і мастацтваў, Віцебскім дзяржаўным універсітэце імя П.М.Машэрава і інш. Так, у Брэсцкім дзяржаўным універсітэце імя А.С.Пушкіна адбылася канферэнцыя па тэме “Краеведение в учебно-воспитательном процессе школ и вузов” (2003), рэспубліканская канферэнцыя “Краязнаўства як адзін з кірункаў вучэбна-выхаваўчай работы ў школе і ВНУ” таксама прайшла ў Брэсце (2008).
У шэрагу універсітэтаў плённа працуюць навуковыя студэнцкія краязнаўчыя гурткі. Працягвае працу гістарычна-краязнаўчы гурток у Гродзенскім дзяржаўным універсітэце. Зараз у ім каля 40 членаў. Многія гурткоўцы дасягнулі значных навуковых і педагагічных поспехаў: прафесарам стаў У.М.Міхнюк, кандыдатамі гістарычных навук Л.І. Коўкель і В.А. Белазаровіч.
Адным з важнейшых вынікаў дзейнасці дзяржаўных устаноў і іх супрацоўнікаў у галіне краязнаўства з'яўляюцца шматлікія публікацыі: артыкулы, карты, манаграфіі, падручнікі, вучэбныя дапаможнікі і інш. Сярод іх вылучаюцца краязнаўчыя зборнікі, якія належаць да буйных выдавецкіх формаў і адметныя навуковай навізной: “Гарадзенскія запісы” Гродзенскага дзяржаўнага універсітэта імя Я.Купалы; “Магілёўшчына”, які выдаюць абласны краязнаўчы музей, абласная бібліятэка імя У.І.Леніна і дзяржаўны універсітэт імя А.А. Куляшова і інш.