
Спецглавы математики и их приложения к задачам электромеханики и теории управления. Катрахова А.А., Купцов В.С
.pdf
рактеристика будет отделять область, где решение осталось неизменным, от той области, где оно изменилось. Т. е. за всякую характеристическую линию решения уравнения продолжаются неоднозначно.
A M B
Q1 Q
P
Рис. 3.3. Иллюстрация к методу Римана
Предположение, что прямые, параллельные осям, т. е. характеристики, пересекают линию l не более чем в одной точке, будет существенным.
Если не выполнено условие задачи Коши, то она неразрешима.
Пусть кривая l имеет вид, указанный на рис. 3.3. Методом Римана можно вычислить значение функции u(х,у) в точке М (пользуясь криволинейным треугольником PQM, или криволинейным треугольником Q1PM). Полученные две формулы имеют в точке М разные значения для u, т. е. задача Коши будет неразрешимой.
Примеры на приложение метода Римана Пример 1. Найти решение уравнения
|
|
x2 |
д2u |
y2 |
|
д2u |
0, |
|
|
|
|||||
|
дx2 |
|
дy2 |
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
удовлетворяющее условиям |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
u |
|
y 1 |
f (x), |
дu |
|
|
|
F(x). |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
||||||||||||
|
дy |
y 1 |
|
y |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
С помощью замены переменных xy, |
|
приведем |
|||||||||||||
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
уравнение к каноническому виду:
100

|
д2u |
|
|
1 |
|
|
дu |
0. |
|
|
|
|
||||
|
д д |
2 д |
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
Q |
0 |
|
, 0 |
|
|
M 0, 0 |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
P |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Рис. 3.4. Иллюстрация к примеру 1
Прямая у=1 в новых переменных имеет вид равнобочной гиперболы 1 (рис. 3.4).
При x |
|
, |
y |
|
имеем |
|
|
||||||
|
||||||
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 дu 1 дu |
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
дu дu |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
д |
|
1 |
|
2 дx 2 дy |
|
1 |
|
д |
|
1 |
|
|
2 |
|
|
|
дx |
|
|
2 дy |
|
1 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f |
|
|
|
|
|
F( ), |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f |
|
|
|
|
|
|
F( ), |
|||||||||||||||||||||
|
д |
|
1 |
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
д |
|
1 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
а также u |
|
1 |
|
f ( ) . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
f |
0 , тогда |
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Если в формуле Римана а=0, b |
, |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2ξ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(uv)P _(uv)Q |
1 |
|
|
|
дu |
дv uv |
|
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
дv |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
u( , ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(v |
|
|
|
u |
|
|
|
|
|
|
|
)d (v |
|
|
u |
|
)d . |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
д |
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
д |
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
QP |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
101

Найдем функцию Римана v( , ; 0; ). Эта функция удовлетворяет сопряженному уравнению
д2v |
1 дv |
||||
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|||
д д |
2 д |
и условиям на характеристиках:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
d |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
v( , ; 0, 0 ) e 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(на MQ), |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
v( , ; |
|
|
|
|
0 d |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
0 |
, ) e 0 |
|
|
|
|
1 (на MP). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Функция v( , ; 0 , 0 ) |
|
|
0 |
|
|
это и есть искомая функ- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
ция Римана. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Далее |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|||||||
u(P) f( ), u(Q) f( |
), v(P) v( , |
|
; , ) 1, v(Q) v( |
|
, ; , ), |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
0 0 |
0 |
|||||||||||||||
получим |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
f ( 0) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
f ( ) |
|
|
|
|
0 |
|
F( ) |
|
||||||||
|
|
|
|
|
0 0 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
0 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||
u( 0, 0) |
|
|
|
|
|
|
|
|
f ( |
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
d |
|
|
|
|
|
|
|
|
d . |
||||||||||
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
32 |
|
2 |
|
|
|
|
32 |
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
Встарых переменным x и y решение задачи Коши:
xx
|
1 |
|
|
y |
|
|
x |
|
|
|
|
xy |
|
y |
f (z)dz |
|
|
xy |
|
y |
F(z)dz |
|
|
u(x, y) |
f (x, y) |
f ( |
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|||||||||||
|
|
|
|
4 |
|
|
3 |
|
2 |
|
3 |
||||||||||||
2 |
|
|
2 y |
|
|
|
|
xy |
z 2 |
|
xy |
z 2 |
|||||||||||
Пример 2. Найти решение уравнения |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
x |
д2u |
|
д2u |
|
дu |
|
0(x 0), |
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
дx2 |
дy2 |
дx |
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
удовлетворяющее условиям
102

u |
|
y 0 |
f (x), |
дu |
|
|
|
F(x). |
|
||||||||
|
дy |
y 0 |
||||||
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
Приведем уравнение к каноническому виду, для чего со-
ставим уравнение характеристик:
xdy2 dx2 0.
Это уравнение имеет два различных интеграла:
y |
|
|
C1 , |
y |
|
|
C 2 . |
|
x |
x |
|||||||
2 |
2 |
|||||||
|
|
|
|
|
|
Необходимо ввести новые переменные и по форму-
лам y x, y
x(x 0). Присоединим к этим равен- 2 2
ствам еще одну зависимость w u , тогда наше уравне-
ние преобразуется к следующему каноническому виду:
|
д2w |
1 w |
0. |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 ( )2 |
|||||
|
д д |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||
A |
|
|
|
|
|
|||
0 |
Q 0, 0 |
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
B
Рис. 3.5. Кривая AB как биссектриса .
За кривую АВ (рис. 3.5) в методе Римана берем биссектрису . Для решения поставленной задачи найдем част-
103

ное |
|
|
решение |
сопряженного |
уравнения |
|||
|
д2v |
1 v |
0, |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
которое удовлетворяло |
бы следующим |
|
|
|
4 ( )2 |
||||||
|
д д |
|
|
|
условиям на характеристиках:
v( 0, ; 0, 0 ) 1 (на MP);
v( , 0; 0, 0 ) 1 (на MQ).
Решение уравнения ищем в виде v G( ), где
( 0)( 0 ). ( 0 0)( )
Для G( ) получим следующее уравнение:
(1 )G ( ) (1 2 )G ( ) 1G( ) 0. 4
Это уравнение - частный случай гипергеометрического уравнения Гаусса
(1 )y (1 ) y y 0
при 1 , 1. 2
Уравнение Гаусса имеет частное решение в виде гипергеометрического ряда
F( , , , ) 1 |
|
|
( 1) ( 1) |
2 |
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
..., |
|||||||
|
|
|
|
2! ( 1) |
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
1! |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
абсолютно сходящегося при |
|
|
|
1. |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
Т. е. v G( ) F( |
1 |
, |
1 |
,1; ) 1 ( |
1 |
)2 ( |
1 |
|
3 |
)2 2 ..., |
||||||||||
|
|
|
2 |
|
||||||||||||||||
2 |
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
4 |
|
|
|
Следовательно, функция
v G ( 0)( 0) будет искомой функцией Римана.
( 0 0)( )
Возьмем формулу Римана, и в ней пусть a b 0, f 0.
Тогда
104

w( , ) |
w(P) w(Q) |
|
|
|
|
1 |
|
|
(v |
дw |
|
|
|
w |
|
дv |
)d (v |
дw |
|
|
w |
|
дv |
)d , |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
д |
|
д |
|
|
|
д |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
QP |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
w( , ) |
w(P) w(Q) |
|
1 |
|
|
|
0 v( |
|
дw |
|
|
|
|
дv |
)d |
1 |
w( |
дv |
|
|
дv |
)d . |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 0 |
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
д |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Вычислим производные. Так как x |
1 |
|
2, y , |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
то |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
дu |
|
|
. |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дy |
|
y 0 |
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
дx |
|
|
|
|
дy |
|
y 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
И тогда |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
дu |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
дu |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2F( 2). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дy |
|
y 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Дифференцируя w по и и применяя , получим |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
дw |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
|
u |
, |
|
|
|
|
|
дw |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
u |
. |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д 2 |
2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Отсюда имеем |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
дw |
|
дw |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
дu |
|
|
|
дu |
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
F( 2). |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
д |
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Далее из формул |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
дv |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дG |
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
( 0)( 0) |
( |
|
dG |
) |
|
; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
|
|
) 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
d |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
дv |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дG |
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dG |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
( 0)( 0) |
( |
) |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
д д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
|
) 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
d |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
вытекает, что |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дv |
|
дv |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
0 |
|
|
( |
dG |
) . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2( |
|
|
|
|
|
) d |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Значение функции w берется на биссектрисе и в точках Р и Q.
105

|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Так как |
w |
|
w( , ) |
|
|
2 , u(x,0) |
|
|
|
2 f ( 2), |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
получаем |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
w(P) w( , ) |
|
|
|
f( 2),w(Q) w( , ) |
|
|
f( 2). |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 |
|
2 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|
|
0 |
|
0 |
||||||||||||
Принимая теперь во внимание, что |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u(x , y ) |
w( |
|
0, |
0 |
) |
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
24 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
найдем |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f ( 2) f ( 2) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
u(x ,y |
0 |
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
0 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
( |
|
|
|
)( ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
G( |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
)F( |
) |
|
|
d |
|
||||||||||||||||||||||||||
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 ( |
|
) |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x |
|
|
|
0 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
dG |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
d |
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
|
|
|
|
) f ( |
) |
|
|
|
|
|
|
. |
|
|||||||||||||||||
4( |
|
|
)4 |
|
|
|
|
|
|
|
d |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
0 |
|
|
x |
0 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
В старых переменных х и у получим решение задачи Коши:
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
y2 |
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
y2 |
|
|
|
|
|
|
y |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
x |
2 |
|
f(x |
xy |
4 |
) |
x |
2 |
|
f(x |
xy |
4 |
) |
|
1 |
2 |
||||||||||||||
u(x,y) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ф(x,y,z)dz.. |
||||||||
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
Пример 3. Исследовать процесс передачи тепла в неподвижном горизонтальном слое воды высотой Н=0,01м и начальной температурой T(y,0)=20 C, 0 y H, заключенном между горизонтальными пластинами, на которых поддерживается постоянная температура: на нижней пластине T(0,t)=100 C, на верхней T(Н,t)=20 C, где 0 t tм (рис. 3.6). Рекомендуемое время изучения процесса tм=180 с.
106

T(H,t)=20 С
T(y,0)=20 С
T(0,t)=100 С
Рис. 3.6. Эскиз слоя воды с исходными данными задачи
Коэффициент теплопроводности воды |
λ 0,59 |
Дж |
; |
||||||
|
|||||||||
|
|
Дж |
|
|
кг |
|
м с К |
||
теплоемкость |
с 4200 |
; плотность ρ 1000 |
. |
||||||
|
|
||||||||
|
|
кг К |
|
м3 |
Решение. Для численного решения задачи воспользуемся явной разностной схемой Эйлера для уравнения теплопровод-
ности: начальным условием Ti,0=20 |
C, |
|
|
i 0,n; граничными |
||||||||||||||||||
условиями T0,j = 100 C, Tn,j = 20 |
C, |
j |
|
|
|
, где h=0,0005 м; |
||||||||||||||||
0,m |
||||||||||||||||||||||
=0,5 с; коэффициент температуропроводности |
|
|||||||||||||||||||||
|
a |
|
λ |
|
|
|
0,59 |
|
14 10 8 |
м2 |
; |
|||||||||||
с ρ |
|
|
|
|
|
с |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
4200 1000 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
n |
H |
|
0,01 |
|
20; |
m |
tм |
|
|
180 |
360. |
|||||||||||
|
0,0005 |
|
|
|
||||||||||||||||||
|
h |
|
|
|
|
τ |
0,5 |
|
|
|||||||||||||
Для выбранных значений h и условие Куранта |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2aτ 2 14 10 8 0,5 |
0,56 1 |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
h |
2 |
|
2 |
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0,0005 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
выполняется, и можно приступать к составлению программы. Текст программы, реализующей вычисления по указанной
схеме в математическом пакете MathCAD, представлен ниже
107

Программа моделирования процесса теплопроводности в неподвижном слое жидкости
по явной разностной схеме Эйлера
Уравнение |
|
|
|
|
d |
|
|
|
|
|
|
|
|
d2 |
||||
теплопроводности: |
|
|
|
|
T |
|
|
a |
|
|
T |
|||||||
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
dy2 |
||||||||
a 14 10 8 |
H 0.01 м |
n |
|
H |
|
|
|
|
||||||||||
|
h |
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
h 0.0005 м |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
n 20 |
|
|
||||||||||||
tm 180 с |
|
0.5 с |
|
m |
tm |
|
|
|
|
|
m 360 |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
C |
a |
|
|
2C 0.56 |
|
Условие Куранта 2С<1 |
||||||||||||
h2 |
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
выполняется |
|||||||||||
Начальное условие: |
|
i 0 |
|
n |
|
|
|
|
Ti 0 20 |
|||||||||
Граничные |
|
j 0 |
m |
T0 j |
100 |
|
Tn j 20 |
|||||||||||
условия: |
|
|
||||||||||||||||
Явная разностная схема Эйлера |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
F(T) |
for j 0 |
m 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
for i 1 |
n 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ti j 1 (1 2C) Ti j C Ti 1 j Ti 1 j
T
Результаты решения представлены на рис. 3.7, иллюстрирующем различные временны' е сечения процесса.
108

|
100 |
|
|
T |
|
|
|
i 0 |
75 |
|
|
T |
|
|
|
i 20 |
|
|
|
T |
|
|
|
i 120 |
50 |
|
|
T |
|
|
|
i 240 |
|
|
|
T |
25 |
|
|
i 360 |
|
|
|
|
0 |
10 |
20 |
|
0 |
||
|
|
i |
|
Рис. 3.7. Изменение температуры слоя жидкости в слое в моменты времени 0,20,120,240,360 с
На рис. 3.7 показано распределение температуры в подогреваемом слое в моменты времени 0, 15, 60, 120 и 180 с.
Координата y представлена номерами i узлов сетки и изменяется от 0 до 20; аналогично по оси времени номера узлов изменяются от 0 до 360.
Рисунок показывает, что по истечении 180 с процесс нагревания жидкости практически завершается и в слое устанавливается линейное распределение температуры: от 100 С у нижней границы до 20 С у верхней.
4. ЗАДАЧИ ЭЛЕКТРОТЕХНИКИ
4.1. Дифференциальные уравнения свободных электрических колебаний
Если по проводу пропускают электрический ток, то образуется электромагнитное поле, которое изменяет силу тока и величину напряжения. В проводе появляется колебательный процесс.
Пусть ось Ох направлена по оси провода, начало коорди-
109