- •Введение
- •§1. Понятие вектора и основные определения
- •§2. Базис и координаты
- •§3. Орт и направляющие косинусы
- •§6. Смешанное произведение векторов
- •Контрольная работа № 1
- •Контрольная работа № 2
- •Контрольная работа № 3
- •Тестовые задания
- •Экспресс-опрос
- •Контрольная работа №4 для обучающихся по заочной форме
- •Требования к экзамену по разделу «Векторная алгебра»
- •Библиографический список
§6. Смешанное произведение векторов
Тройка некомпланарных векторов a, b, c называется правой,
если векторы a × b и c расположены по одну и ту же сторону плоскости, проведённой через a и b (рис. 15).
|
|
|
|
a × |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a × |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Правая |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Левая |
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
тройка |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
тройка |
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Рис. 15 |
|
|
И |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
Замечание. Если a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
, |
b |
, c − правая тройка, то |
b |
, с, a и c, a, |
b |
− |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
тоже правые, а тройки |
|
, a, c ; a, c, |
|
Д |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
b |
; c, b, a − левые. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Смешанным произведением векторов |
a, |
|
|
|
, c |
называется чис- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
b |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
ло, равное (a × b) c (см. пр л. 4). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
Теорема (геометр ческ й смысл смешанного произведения). |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Смешанное про зведен е (a × b)c равно объёму параллелепи- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
педа, построенного наивекторах a, |
|
, c , взятого со знаком плюс, если |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
b |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
тройка a, |
|
, c − правая, |
|
и со знаком минус, если |
|
a, |
|
, c − левая. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
b |
|
b |
((a × b)c = ±V С).
Основное использование
1. Объём параллелепипеда, построенного на векторах a, b, c :
Vпар = a b c .
2. Объём пирамиды, построенной на векторах a, b, c :
25
|
V |
= 1 |
|
a |
|
c |
|
. |
|
|
|
b |
|
||||||||
|
|
пир |
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Теорема (выражение смешанного произведения векторов |
||||||||||
через их координаты). |
xa |
|
ya |
|
|
za |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
||||
a |
|
c= |
xb |
|
yb |
|
|
zb |
, |
|
b |
|
|
|
|||||||
|
|
|
xc |
|
yc |
|
|
zc |
|
где a = {xa , ya , za }; |
|
|
|
= {xb , |
|
yb , |
zb }; c = {xc , |
yc , |
zc } |
− |
|
координаты |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
b |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
векторов. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Доказательство. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
По определению, a |
|
c = a ( |
|
× c). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
b |
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
По теореме § 5 |
|
|
|
|
|
yb |
zb |
|
− |
|
|
xb |
|
zb |
+ |
|
xb |
yb |
|
. |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
b |
|
|
|
|
|
|
j |
|
|
k |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
× c = i |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
c |
z |
c |
|
|
|
|
x |
c |
|
z |
c |
|
|
|
x |
c |
y |
c |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
И |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
По теореме § 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
yb |
|
|
zb |
|
|
|
|
|
|
|
|
xb |
|
zb |
|
|
|
|
xb |
|
yb |
|
|
xa |
ya |
|
|
za |
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
a (b × c )= x |
|
|
|
− y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
x |
|
y |
|
|
|
|
z |
|
|
. |
|||||||||||||||||||||
|
yc |
|
|
zc |
|
|
|
|
А+ z |
|
xc |
|
yc |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
xc |
|
zc |
|
|
|
a |
|
|
|
b |
|
b |
|
|
|
b |
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
xc |
yc |
|
|
zc |
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
иКритерий компланарности |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
Векторы a, |
|
, c |
компланарны тогда и только тогда, когда a |
|
c = 0. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
b |
b |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
С |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Примеры.
1. Найти смешанное произведение векторов
a = 2i − j − k ; b = i + 3 j − k ; с = i + j + 4 k .
26
Решение.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
−1 |
|
−1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 −1 |
|
1 −1 |
|
|
|
|
1 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
a |
|
|
|
|
c = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= 26 + 5 + 2 = 33. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 3 −1 |
|
= 2 |
|
+1 |
|
−1 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
b |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
1 |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. Показать, что векторы a = 2i |
+ 5 j + 7k ; |
b = i |
+ j − k; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ 2 j + 2 k компланарны. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
с = i |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Решение. Находим смешанное произведение векторов: |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
5 |
|
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 −1 |
|
|
|
1 −1 |
|
|
|
|
|
|
1 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
a |
|
|
|
c = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= 8 −15 + 7 = 0. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
1 1 −1 |
|
= 2 |
|
|
− 5 |
|
|
+ 7 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
b |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
1 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
Так как a |
|
c = 0, то векторы компланарны. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
b |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
3. Найти объём треугольной пирамиды с вершинами A(2, 2, 2); |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
B(4, 3, 3); C(4, 5, 4); D(5, 5, 6). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
И |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Решение. Найдём векторы |
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
, совпадающие с ребрами пи- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
AB |
AC, |
|
AD |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
рамиды (все векторы должны исходитьДиз одной точки). |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
AB |
= {2, 1, 1}= a; |
|
|
AC |
=А{2, 3, 2}= |
b |
; |
AD |
= {3, 3, 4}= c. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
Так как V |
= 1 |
|
a |
|
c |
|
, найдём смешанное произведение |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
b |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
пир |
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
3 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 2 |
|
|
|
2 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
a |
|
|
|
c = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= 2 6 −1 2 −1 3 = 7. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2 3 2 |
= 2 |
|
|
|
|
−1 |
|
|
|
+1 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
С |
3 |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
4 |
|
|
3 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3 |
3 |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
V |
|
|
|
|
= 1 7 = 7 (ед.3 ). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
пир |
|
|
|
6 |
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
4. Вычислить (a − |
|
|
)( |
|
|
− c )(c − a ). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
b |
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Решение. Так как |
(a − |
|
)+ ( |
|
− c )+ (c − a ) = 0 , |
|
|
то эти векторы компла- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
b |
b |
|
|
нарны. Следовательно, их смешанное произведение равно нулю:
27
(a − b)(b − c )(c − a )= 0.
Задачи для самостоятельного решения
1. Показать, что векторы a = i + j + m k ; b = i + j + (m +1)k и c = i − j + m k ни при каком m не могут быть компланарными.
|
|
|
|
|
|
|
2. |
|
|
Найти |
смешанное |
|
произведение векторов |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− j + k ; |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a = i |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
b |
= i |
+ j |
+ k ; c = 2i |
+ 3 j + 4k . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
3. |
|
|
Показать, что |
|
векторы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a = 7 i |
− 3 j + 2 k ; b = 3i − 7 j + 8k ; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− j + k компланарны. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
c = i |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
4. Найти объём треугольной пирамиды с вершинами A(0, 0,1); |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
B(2, 3, 5); C(6, 2, 3) и |
|
D(3, 7, 2). |
Найти длину высоты пирамиды, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
опущенной на грань BCD . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
И |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
Указания: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1) найти векторы |
|
, |
|
, |
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
AB |
AC |
AD |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2) найти их смешанное произведение; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
3) вычислить объём пирамиды; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
4) найти векторы ВС и |
BD |
и найтиДплощадь ∆BCD с помощью |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
векторного произведения; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
V |
|
|
1 |
Sосн |
h h = |
3V |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
5) |
|
|
использовать |
формулу |
= |
3 |
|
|
|
|
|
, вычислить |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
высоту. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
SABC |
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A(5, 7, − 2); |
|
B(3,1,−1); |
|
C(9, 4, − 4) и |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
5. |
|
|
Показать, что |
|
точки |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
D(1, 5, 0) лежат в одной плоскости. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
Указание. Точки лежат в одной плоскости, |
если векторы |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
, |
|
, AD лежатСв одной плоскости (компланарны). Проверить, что |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
AB |
AC |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
смешанное произведение этих векторов равно нулю. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
Ответы: |
4. 20(ед3 ); |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2. 4. |
|
|
510 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
17 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Вопросы и задания для самопроверки [1,2,3,4,5,6]
1. Какие векторы называются компланарными?
28