III. Жаңа сабақ.

Жер бетінде адамның пайда болуы туралы сұрақ адам баласын ежелден бастап мазалап жатқандығы туралы мәлім. Қазіргі кезде осы мәселе туралы көптеген пікірлер қалыптасты. Тіпті ру-тайпалық кезеңде адамдардың әр түрлі тотемдері туралы болжам өте мықты болды. Тотемизмнің мәні қоғамдағы адамдар тобының шығу тегіг жануарларға, өсімдіктерге немесе табиғат құбылыстарына байланыстырылуы. Қазақ халқында тотемдік сенімдер де қалыптасқан. Соның ішінде бөрі (қасқыр) ерекше орын алады. Соған қоса Тәңірлік деген дін қалыптасты. Түрік-моңғол халықтары Тәңірді жаратушы, «бір тәңірі» еп ертеде аса құрметтеген. Әлемдік діндерің барлығында да бір құдайды мойындайды. Ал ХVІІІ-ХІХ ғасырларда Еуропада қалыптасқан ғылыми түсінік бойынша адам маймылдан жаратылған.

Адамның қалыптасып, дамуы туралы ілімдер

Зерттеушілер	Ілімі
Карл Линей, Чарльз Дарвин	Адам мен маймыл арасындағы туыстық қатынас туралы
Ф. Энгельс	Адамның қалыптасуына еңбектің қажеттілігі тікелей әсер етті
Жан Ламарк	Маймылдың бірте-бірте дамуының барысында адам қалыптасты

Осы кезде Карл Линней, Чарльз Дарвин деген ғалымдардың ғылыми жолы өркендей бастады, өйткені олар адамзат тарихын зерттеп адам баласы майиылдан шыққандғы туралы батыл пікір айтты.

Жер бетінде ең алғашқы адамға ұқсас тіршілік иелері осыдан 2,5-3 млн жыл бұрын қалыптасты. Тарихта оларды «гоминидтер» деп атайды.

гоминид

австралопитек

питекантроп

синантропп

неандертал

Homo sapiens

Кро-маньондық

IV. Жаңа сабақты бекіту.

1. «тотемизм» ұғымы деген не ?

2. Синантроп адамы қайда табылды ?

3. Қазақстан жеріндегі алғашқы адамдардың іздерін тапқан археолог ?

4. Адам баласының маймылдардан шыққандығын туралы болжам жасаған кімдер болды ?

V. Бағалау:

1. Даукенов М. - ­­­­­­­_________;

2. Нұржанова А. - ­­­­­­­_________;

3. Смағұлова Г. - ­­­­­­­_________.

VI. Үйге тапсырма: 13 параграф, оқу, «Адамның пайда болуы» тірек-сызбаны толтыру.

Сынып: 5 «а». Сабақ №:____________ Күні:_______________

Сабақтың тақырыбы: Қазақстан жеріндегі тас дәуірі.

Сабақтың мақсаты.

• Адамзат дамуы тарихындағы ең ұзақ тас дәуірінің кезеңдерін хронологиялық ретімен, еңбек құралдарымен баяндап, тас дөуіріндегі Қазакстан аумағының табиғат жағдайы туралы білім беру.

• Тас дәуірінің әр кезеңінде ежелгі адамдардың материалдық және рухани мәдениеті үздіксіз дамып отырғанын қорытындылап, салыстыра білу, картамен жұмыс істеу дағдыларын дамыту.

• Ежелгі мәдениетті сақтап-қорғауға, адамгершілікке, еңбеккорлыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас.

Әдісі: шағын дәріс, баяндама, сұрақ-жауап.

Сабақтың көрнекілігі: «Тас дәуірінің кезеңдері» деп аталатын кесте, тас дәуірінің күралдарының суреттері.

Сабақтың жоспары : I. Ұйымдастыру кезеңі.

II. Үй тапсырмасын тексеру.

III. Жаңа сабақ.

IV. Жаңа сабақты бекіту.

V. Бағалау.

VI. Үйге тапсырма.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

• Оқушылармен амандасу.

• Оқушыларды түгендеу.

• Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

II. Үй тапсырмасын тексеру.

Алғашқы адамдардың түрлері	Табылған жері	Өмір сүрген уақыты
Гоминид	Шығыс Африка	2,5 млн жыл бұрын
Австралопитек	Шығыс Африка
Питекантроп	Оңтүстік-Шығыс Азия, Ява аралдары, Оңтүстік Азия	800-500 мың жыл бұрын
Синантроп	Қытай, Чжоу-коу-дянь үңгірі	500-200 мың жыл бұрын
Неандерталь	Германия, Неандерталь. Өзбекістан, Тешіктас үңгірі	Б.з.д. 200-40 мың жыл бұрын
Кроманьондық	Франция, Кро-Маньон үңгірі

Жаңа сабақтың жоспары:

1. Ерте тас дәуірі (Палеолит).

2. Тас кұралдары.

3. Тас дәуіріндегі Қазақстанның табиғаты.

4. Орта тас дәуірі.

5. Жаңа тас дәуірі.

6. Неолит жаңалықтары.