4. Бақылау сұрақтары:

1. Атом құрылысының мәні қандай?

2. Кванттық сандардың мәні қандай?

3. Калий, күкірт, қалайының электрондық және электронды-графикалық формуласын құрастырыңыз.

3. Изотоптар дегеніміз не?

4. Неліктен 3d-топшасы 4s-топшасынан кей3н толтырылады?

5. Тест тапсырмалары:

1. Атом ядросы қандай бөлшектерден тұрады?

1. тек протоннан

2) протон және электроннан

3) электрон және нейтроннан

4) нуклон және протоннан

5) протон және нейтроннан

2. Протонның заряды:

1) +2

2) -1

3) 0

4) заряды жоқ

5) +1

3. Атомдағы нейтрондар санын қалай анықтайды?

1) атомның массалық санынан протондар санын алады

2) атомның массалық санына протондар санын қосады

3) протондар санына нуклон санын қосады

4) массалық санға нуклон санын қосады

5) массалық санннан нуклон санын алады

4. Күкірт атомындағы нейтрондар саны нешеге тең?

1) 32

2) 15

3) 16

4) 8

5) 64

5. 8 нейтроны бар азот атомының массалық санын анықтаңыз:

1) 17

2) 14

3) 13

4) 3

5) 15.

6. Күкірт атомының ядро заряды нешеге тең?

1) + 6

2) + 8

3) + 32

4) + 16

5) + 10

7. Бір изотопының массалық саны 31-ге тең, ал нейтрон саны 16 болатын элементтің реттік номерін көрсетіңіз:

1) 47

2) 15

3) 33

4) 39

5) 8

8. 4-ші периодта 5-ші қосымша топшада орналасқан элемент атомының құрамында неше электрон және неше протон бар?

1) 28

2) 51

3) 23

4) 30

5) 74

9. Массалық саны 31-ге тең, ал нейтрон саны 16 болатын элементтің реттік номері қандай?

1) 15

2) 47

3) 21

4) 32

5) 8

10. Кеңістіктегі электрон бұлтының бағытын қай квант саны сипаттайды?

1) орбиталь квант саны (l))

2) магнит квант саны (m)

3) спин квант саны (s)

4) бас квант саны (n)

5) магнит және бас квант сандары (m және n)

11.Энергетикалық деңгейдегі орбитальдардың жалпы саны қандай формуламен анықталады?

1) Ν = n² + 2

2) Ν = 2n²

3) Ν = 3n²

4) Ν = n³

5) Ν = n²

12. Энергетикалық деңгейдегі максималды электрондар санын қандай формуламен анықтауға болады?

1) Ν = 3n²

2) Ν = n²

3) Ν = n³

4) Ν = n² + 1

5) Ν = 2n²

13. Үшінші периодтағы қай элемент атомының сыртқы энергетикалық деңгейінде 3 электрон (е^-) бар?

1) Р

2) В

3) Аl

4) Аs

5) Ν

14. Төртінші энергетикалық деңгейге максималды қанша электронды орналастыруға болады?

1) 32

2) 16

3) 8

4) 18

5) 36

15. Реттік номері 35 болатын элементтің атомында қанша энергетикалық деңгей бар?

1) 7

2) 4

3) 6

4) 5

5) 3

16. Егер р – орбитальда 4 электрон болса, онда қанша электронның дара болғандығы?

1) 0

2) 3

3) 1

4) 4

5) 2

17. Берілген конфигурациялар бойынша электрондарға толған деңгейшелер санын көрсетіңіз: а) 4s¹ ә) 2s² б) 2р⁵ в) 4d² г) 3р⁶ д) 5f¹⁴ е) 3d⁸ ж) 5р⁶

1) 5

2) 4

3) 2

4) 3

5) 6

18. Екінші энергетикалық деңгейдегі р – орбитальда 3 дара электрон бар. Бұл қай элемент атомының электрондық формуласы?

1) фосфор

2) азот

3) көміртек

4) оттек

5) бор

19. Электрондық формулалары төменде келтірілген элементтерді атаңыз:

а) 1s² 2s¹ ә) 1s² 2s² 2р⁵ б) 1s² 2s² 2р⁶ 3s¹ в) 3s² 3р⁵ г) 3s² 3р⁶ 4s² 3d²

1) литий, фтор, натрий, хлор титан

2) литий, азот, натрий, фосфор, мырыш

3) фтор, хлор, иод, титан, бор

4) литий, натрий, фосфор, мырыш, титан

5) хлор, бром, литий, бор, титан

20. Y-ден (иттрийден) Сd-ге (кадмийге) дейінгі элементтердің атомдарында қай орбитальда электрондар саны артады?

1) р

2) s

3) d

4) f

5) d және f

21. Атом құрылысының үлгісі мен графикалық формулалары берілген элементтерді атаңыз:

2S¹

1S²

2 1

2P⁵

2S²

2 7 1S²

1) фтор, литий

2) литий, азот

3) литий, хлор

4) фосфор, литий

5) литий, фтор

22. Натрий катионындағы электрондар саны қанша?

1) 9

2) 11

3) 12

4) 10

5) 8

23. 3р деңгейшеде 3 электроны бар элементті атаңыз:

1) алюминий

2) фосфор

3) кальций

4) бор

5) күміс

24. Екінші энергетикалық деңгейдегі р – орбитальда 3 дара электрон бар. Бұл қай элемент атомына сәйкес келеді?

1) оттек

2) азот

3) көміртек

4) кремний

5) фтор

25. Сыртқы қабаттың электрондық конфигурациясы ...4s²4p⁵ болатын элементті атаңыз?

1) ванадий

2) хлор

3) фтор

4) мышьяк

5) бром

26. Орбиталь квант (l) санының мәні 1-ге тең болғанда магнит квант (m) санының мәні қандай болады?

1) -1, 0, +1

2) 0, +1, +2

3) +1, +2

4) 0, 1, 2

5) -2, -1, 0, +1, +2

27. Бас квант саны 3-ке (n = 3), ал орбиталь квант саны 0-ге (l = 0) тең болғанда деңгейшені қалай белгілейді?

1) 3d

2) 3р

3) 3s

4) 3f

5) 3q

28. Орбиталь квант саны 1- ге (l = 1) тең болатын электрондар қалай аталады?

1) f – электрондар

2) s– электрондар

3) d – электрондар

4) р – электрондар

5) q – электрондар

29. S – электрондардың орбиталь квант сандарының мәні қандай болады?

1) 0

2) 1

3) 2

4) 3

5) -1

30. Орбиталь квант саны 2- ге (l = 2) тең болатын электрондарды қалай атайды?

1) s – электрондар

2) р – электрондар

3) d – электрондар

4) f – электрондар

5) q – электрондар

№ 4 дәріс. Химиялық элементтердің (Д.И.Менделеевтің) периодтық жүйесі