Рмқк «марат оспанов атындағы батыс қазақстан мемлекеттік медициналық университеті» практикалық сабақтарға арналған әдістемелік нұсқау

Мамандық: жалпы медицина, стоматология

Пән: қазақ тілі

Кафедра: тілдер

Курс І

№ 48 тақырып: Аударма жұмыстары.

Құрастырушы: аға оқытушылар Абдуллина Л.Н., Сәбитбекова М.М., Ербатыр Б.Ө., оқытушы Утаргалиева Ш.Ш.

Ақтөбе 2010ж.

Кафедра отырысында бекітілген

«02» қыркүйек 2010 ж.

№ 1 хаттама

Кафедра (курс) жетекшісі ____________________

Тақырыбы: Аударма жұмыстары

МАҚСАТЫ: Аударма жұмыстарын жасау арқылы өткен материалдарды пысықтау, тіл дамыту, сөздік қорын байыту.

ТАҚЫРЫПТЫҢ НЕГІЗГІ (МӘСЕЛЕЛЕРІ) СҰРАҚТАРЫ:

- аударма жұмысын сауатты жүргізу

- диалог

- баяндау.

1 –тапсырма. Төмендегі мәтінді оқып, қазақ тіліне аударыңыз.

Каждая семья должна иметь домашнюю аптечку, в которой всегда должны быть вата, бинт, термометр, пипетка, грелка, настойка валерьяны, марганцевокислый калий, настойка йода, горчичники или сухая горчица, нашатырный спирт, вазелин, белый стрептоцид, таблетки от головной боли и другие лекарства, употребляющиеся довольно часто.

Лекарства надо хранить отдельно. На одной полочке должны лежать средства наружного употребления (йод, вазелин и др.), а на другой – средства применяемые внутрь. Вату с перевязочным материалом надо хранить в чистом целлофановом мешочке или в стеклянной банке.

Необходимо следить за чистотой в аптечке. Время от времени выбрасывать пришедшие в негодность лекарства, сторого следить за тем , чтобы не было лекарств без этикетки, так как по ошибке можно принять не то лекарство.

горчичник – қыша грелка – жылытқыш нашатырь – мүсәтір

2 - тапсырма. «Тыныс органдарының аурулары» диалогін толықтырыңыз, орыс тіліне аударыңыз

.

- Сіздің қай жеріңіз ауырады?

- Жөтелем, кеудем шаншиды.

- ... ?

- Ауырғаныма бір ай болды.

- ... ?

- Ауруханада өкпенің қабынуын емдеді.

-... ?

- Жалпы жағдайым жақсарғаннан кейін үйге шығарды.

- ... ?

- Денемнің қызуы көтеріледі, кеш мезгілінде тоңып, қалтыраймын. Құрғақ, ұстамалы жөтел мазалайды және ентігемін.

- ... ?

- Қазір денемнің қызуы біраз төмендеді, демалуым жеңілдеді, қақырық түседі.

- ... ?

- Иә, қақырықтың сасық иісі бар.

3 - тапсырма. Берілген мақал - мәтелдердің мағынасын түсіндіріңіз.

Ауру кірді, әлек кірді.

Ауруды елемеген өледі, дауды елемеген төлейді.

Сырқат – тән жарасы, қайғы – жан жарасы.

Тер шықпаған кісіден дерт шықпайды.

4 – тапсырма. Сөйлем мүшелеріне талдаңыз, орыс тіліне аударыңыз.

Дастарханға қойылатын көкөністі жақсылап жуу керек. Арыңды жасыңнан сақта. Тағамның қайнауын қадағалаңыз. Бүгінгі істейтін шаруаны ертеңге қалдырмаңыз. Талабы таудай. Достарыңды қадірлей біл.

5 - тапсырма. Тірек сөздерді қолдана отырып, «Адам ағзасы» тақырыбына мәтін құрастырыңыз.

Күрделі, мүшелер, кеуде қуысы, жүйелер, ас қорыту жүйесі, тыныс алу жүйесі, оттегін сіңіреді, қаңқа мен бұлшық ет, қан айналымы, қос бүйрек, жұп мүше, жүрек қақпақшалары.

ҚОЛДАНАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР:

1. Ә. Қараев «Қазақ тілі», Алматы, «Ана тілі», 1993 ж., 179 бет.

2. Б. Ж. Доскеева «Қазақ тілі», Мед.ЖОО арналған, А., «Қайнар», 2002, 91-92 беттер.

3. Бектурова А.Ш. Казахский язык для всех: учебник/ А.Ш.Бектурова, Ш.К.Бектуров. – Алматы: Атамұра, 2004. – 720 с.

4. Берікұлы Н. Қолданбалы қазақ тілі: оқу құралы/Н.берікұлы, Ж.С.Есқарина. – Ақтөбе, 2005. – 320 б.

5. Қазақ тілі: оқу құралы/Мурзалина Б. ж.б. – Алматы: Ана тілі, 2003, - 264 б.

6. Оразақынова Н.А. Қазақ тілі (Сөзжасам. Морфология): оқу-әдістемелік/ Н.А. Оразақынова. – Алматы: Арыс, 2004, -176 б.

7. Күзекова З.С. Қазақ тілі: практикалық курсы/З.С. Күзекова. – Алматы, 2003.

БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ:

1. Сөз тіркесі.

2. Жай сөйлемнің айтылу мақсатына қарай түрлері.

3. Сөйлем мүшелері.

4. Жай сөйлемдердің сөйлем мүшелеріне байланысты бөлінуіне мысалдар келтіріңіз.