3Fatma ne olmak istiyor?
4-kim polis olmak istiyor?
5-Sizizn ideallerinizdeki meslek nedir?
Словообразовательные суффиксы / Sözcüklerin ekleri
8. Профессии (2)
- man2 (-man, -men) |
eğitman (инструктор), öğretmen (учитель) 9. Недостаток чего-либо
- sız4 (-sız, -siz, -suz, -süz) |
iş (работа) - işsiz (безработный) çare (выход, решение) - çaresiz (безвыходный) 10. Существительное
- ış4 (-ış, -iş, -uş, -üş) |
-(y)ış4 (-yış, -yiş, -yuş, -yüş) |
Iniş (съезд, сход вниз), yokuş (горка) Glossary
Günümüz |
Современный |
Күніміз қазіргі күн |
Present-day |
meslek |
профессия |
мамандық |
profession |
seçmek |
выбирать |
таңдау |
select |
Farklı ideal |
Различные идеальным |
Ерекше мақсат |
Different ideal |
ressam |
художник |
суретші |
painter |
herkes |
каждый |
Әркім |
everyone |
СРС:Meslek isimlerini türkçe yazınız yazınız.
СРСП: Sözcük ekleri ile cümle çalışması.
.Литература.,
1.Mehmet Hengirmen. ”Türkçe öğrenelim” Ahmet Yesevi Üniversitesi.”dumat ofset maatbacılık” basım evi Haziran 2007
2.Дудина Л.Н.”Турецкий язык” Москва 1999
3-Adım adım turkçe ders kitabı Sayfa 57
Казахско - Американский университет HAND-OUTS Турецкий язык ФОГН-3ПД (1уровень) 2-кредита 6 семестр 2010-2011 учебный год Практическое занятие №:26- Казак Фатма Тема занятия: Gerçek Hikaye Ассистент профессора Лексика тема: Грамматика тема:Gelecek Zaman -Будушее время . |
GERÇEK HİKÂYE |
Boston’dan gelen eski elbiseli, yaşlı bir çift utanarak rektörün ofisine girerler. |
Sekreter hemen durdurdu çifti. |
Tabiki öyle eski elbiseli, yaşlı insanların ne işi vardı Harward Üniversitesinde? |
Adam utanarak, «Rektörle görüşmek istiyoruz» dedi. |
«Rektörün hiç vakti yok» dedi sekreter. |
Kadın alçak sesle, “Bekleriz” dedi. |
Saatler geçti, yaşlı çift pes etmedi. |
Sonunda sekreter dayanamadı ve rektöre, “Birkaç dakika görüşseniz onların, sizinle görüşmeden gitmeye niyeti yok” dedi. |
Genç rektör, “Тamam” dedi. |
Ama o hiç sevmiyordu eski elbiseli cahil köylüleri. |
Kapıyı açtı ve içeri davet etti. |
Kadın hemen söze başladı. |
Harward’da okuyan oğullarını bir yıl önce bir kazada kaybetmişlerdi. |
Oğulları bu okulda çok mutlu olmuştu ve onun için bu okulun bahçesine bir anıt dikmek istiyorlardı. |
Rektör çok sinirlendi ve, «Biz Harward’da okuyan ve sonra ölen herkese bir anıt dikseydik burası mezarlık olurdu» dedi. |
Yaşlı kadın hemen, «Yok, yok, anıt değil bir bina da olabilir» dedi. |
Rektör kadına bakarak, «Bina mı? Siz bir binanın kaç paraya yapıldığını biliyor musunuz? Bizim son yaptığımız bölüme 8 milyon dolar harcadık» dedi. |
Rektör böylece tartışmayı bitirdiğini düşündü. |
Yaşlı kadın kocasına döndü ve, “Üniversite kurmak için gerekli para bu kadar mıymış? O halde biz neden kendi üniversitemizi kurmuyoruz” dedi. |
Yaşlı adam başıyle onayladı. |
Bay ve Bayan Leland Stanford dışarı çıktı. |
Rektörün kafası karışmış ve yüzü kızarmıştı. |
Doğu Kaliforniya’ya Palo Alto’ya geldiler ve oğullarının adını sonsuza kadar yaşatacak üniversiteyi kurdular. |
Bu üniversite Amerikanın en önemli üniversiterinden biri olan STANFORD’du. Sorular 1-Eski elbiseli yaşlı çift nereye kime geldi? 2- Çiftin rektöre gelme sebebi nedir? 3-Stanford üniversitesinin hikayesini kısaca anlatınız. |
Образуется по следующей схеме: основа глагола + ударный аффикс будущего времени -(y)acak + личные аффиксы настоящего времени(аффикс, начинающийся со звонкой согласной y, прибавляется к слову, оканчивающемуся на гласную.). Ударение падает на вторую a аффикса (в 3 лице множественного числа — на аффикс -lar).
1 лице единственного и множественного числа:1 tekil ve çoğul çekiminde k-ğ dönüşür. конечная согласная аффикса k переходит в ğ .об озвончении глухих согласных).в разговорной речи происходит стяжение: alacağım произносится как [аладжам], alacağız произносится как [аладжаз].
a, ı, o, u + (y)acak (ben) -ım (biz) -ız (sen) -sın (siz) -sınız (o) -- (onlar) –lar
e, i, ö, ü + (y)ecek (ben) -im (biz) -iz (sen) -sin (siz) -siniz (o) -- (onlar) -ler
Örnekler Ben alacağım. — Я возьму. Sen alacaksın. — Ты возьмешь. O alacak. — Он возьмет. Biz alacağız. — Мы возьмем. Siz alacaksınız. — Вы возьмете. Onlar alacaklar. — Они возьмут.
Konuşma
Serpil Hanım eşiyle beraber tiyatroya git………….ve her zamanki gibi , yeni elbiselerini deneye…………….Saç modelini değiştir…………..süslen…………….Eşi Servet Bey de sabırsızlıkla bekle…………….Serpil Hanım Hiç telaşlan…………..Aradan iki saat geç……………..ve Serpil Hanımın hala işi bit……………..Artık eşi dayana…………………saatine Bak…………..ve bir ileri bir geri saonu adımla……………bağıra bağıra jonuşmaya başla………………Haydi Hanım, artık yeter de………..
Glossary
Eski elbiseli |
Старые платья |
Ескі көйлекті |
Old dress |
Çift-eş- karı-koca |
Дважды жена-муж-жена |
Жұп-жұбайы-кемпір-шал |
Double-wife-husband-wif |
köylü |
крестьянин |
ауылдық |
peasant |
Davet etmek |
Приглашать |
шақыру |
invite |
cahil |
невежественный |
Оқымаған сауатсыз |
ignorant |
kaza |
несчастный случай |
қаза |
accident |
СРС: Gezmek, gülmek sevmek fiilerini Gelecek Zamana göre çekimleyiniz yazınız.
СРСП: Gelecek Zamana göre cümle çalışması.
.Литература.1.Mehmet Hengirmen. ”Türkçe öğrenelim” Ahmet Yesevi Üniversitesi.”dumat ofset maatbacılık” basım evi Haziran 2007
2.Дудина Л.Н.”Турецкий язык” Москва 1999
Казахско - Американский университет HAND-OUTS Турецкий язык ФОГН-3ПД (1уровень) 2-кредита 6 семестр 2010-2011 учебный год Практическое занятие №:28- Казак Фатма Тема занятия: Damda Ассистент профессора Лексика тема:merak etmek поинтересоваться Грамматика тема:Gelecek Z.Soru Şekli-Вопросительная форма . |
DAMDA
Hoca çıkmış dam aktarırmış damda.Kapı çalınmış bir an.Eğilmiş bakmış: Bir adam.Adamda ne üst, ne baş....Perişan.Merak etmiş sormuş:
-“Kimi istedin?”
“-Seni hocam, biraz aşağıya in”.
“-İyi ama ağam, işim acele; Ne söyleyeceksen oradan söyle.”
“-Bir ricam var senden, küçük bir ricam! Aşağıya insen ne olur hocam?
“Herhalde iş mühim! Anlamak gerek.Bakalım neymiş muradı?” Diyerek Takım taklavatı bırakıp damdan inmiş kırk bir basamak merdiveni.Açarak kapıyı sormuş adama:
:-Söyle.Ne var? Niçin indirdin beni?:
Adam demiş ki:”
- Hocam ne olursun! Allah kazadan beladan korusun.Dert verip derman aratmasın Rabbim. Sevaptır bir sadaka ver fakirim.”
Bu lafları duyunca Deliye dönmiüş Hoca.Ta damlardan inişine mi yansın. Yarıda kalan işine mi yansın? Ama hoca bu kurnaz...
“-Hele yukarı gel benimle biraz.Üst tarafını orada söylersin.”
Varınca ikiside nefes nefese dama Hoca dönmüş adama demiş ki:”
- Allah versin!
Sorular
1-Nasrettin Hoca ne yapıyormuş?
2Kapıyı çalan adamın durumu nasılmış?
3-Adam Hocadan ne istemiş?
4-Hoca niçin kızmış?
5-Hoca adamdan nasıl öcünü almış?
Лексика тема:merak etmek;поинтересоваться
GELECEK ZAMAN: hareket ilerideki bir zamanda yapılacaksa, bu hareketi anlatmak için kullanılan fiilin zamanına GELECEK ZAMAN denir. Zaman eki acak- ecek.
Olumlu Çekim Olumsuz Çekim
Fiil+Gelecek Zaman+Kişi Eki Fiil+olumsuzluk Eki+Gelecek Zaman+Kişi Eki
Fiil+acak-ecek+Kişi Eki Fiil+(ma-me)+acak-ecek+Kişi Eki
Not: Sert sessiz yumuşamasından dolayı k <ğ olur, t < d olur,
Örnek Tatmak Tad-acağ-ım
Gitmek Gid-eceğ-im
Iki ünlü arasına –y- kaynaştırma harfi gelir,
Örnek Gel-me-y-eceğ-im
Oku-ma-y-acağ-ım
Oku-y-acağ-ım
ŞAHIS FİİL KÖKÜ ZAMAN EKİ ŞAHİS EKİ OLUMLU Ç. OLUMSUZ Ç.
1-Ben Gel ecek im Gel-eceğ-i-m Gel-me-y-eceğ-im
2-Sen Gel ecek sin Gel-ecek-sin Gel-me-y-ecek-sin
3-O Gel ecek -- Gel-ecek- Gel-me-y-ecek--
1-Biz Gel ecek iz Gel-eceğ-iz Gel-me-y-eceğ-iz
2-Siz Gel ecek siniz Gel-ecek-siniz Gel-me-y-ecek-siniz
3-Onlar Gel ecek ler Gel-ecek-ler Gel-me-y-ecek-ler
örnekler:
yaz-acağ-ım, dinlen-eceğ-im oku-y-acağ-ım, dolaş-acağ-ım, gid-eceğ-im, koş-acağ-ım
yaz-acak-sın dinlen-ecek-sin oku-y-acak-sın dolaş-acak-sın gid-ecek-sin koş-acak-sın
yaz-acak-- dinlen-ecek-- oku-acak--- dolaş-acak- gid-ecek-- koş-acak--
yaz-acağ-ız dinleneceğ-iz oku-y-acağ-ız dolaş-acağ-ız gid-eceğ-iz koş-acağ-ız
yaz-acak-sınız dinlen-ecek-siniz oku-y-acak-sınız dolaş-acak-sınız gid-ecek-siniz koş-acak-sınız
yaz-acak-lar dinlen-ecek-ler oku-y-acak-lar dolaş-acak-lar gid-ecek-ler koş-acak-lar
örnek cümleler
Bir daha onu asla görmeyeceğim ( göreceğim)
Dişlerim çürüyeçek ,Artık çikolata yemeyeceğim, (çürümeyecek, yiyeçeğim)
Hep yalan söylüyor. Artık hiç kimse ona güvenmeyecek, ( güvenecek)
Iki saat sonra su kesilecek, ( kesilmeyecek)
Akşam olunca eve gelecek ( gelmeyecek,)
Sabah kahvaltısı yapacak ( yapmayacak)
Çocuklar büyüyecek adam olacak ( büyümeyecek olmayacak)
Serpil Hanım eşiyle beraber tiyatroya gidecek ve her zamanki gibi, yeni elbiselerini deneyecek.Saç modelini değiştirecek. Takıp takıştıracak,süslenecek, Eşi Servet Bey de sabırsızlıkla bekleyecek, Serpil Hanım, hiç telaşlanmayacak. Aradan iki saat geçecek ve Serpil Hanım ın hala işi bitmeyecek. Artık kocası dayanamayacak saatine bakacak ellerini arkasına bağlayacak ve bir ileri bir geri salonu adımlayacak. Bağıra bağıra konuşmaya başlayacak;- Haydi Hanım,artık yeter- diyecek.Otobüsü kaçiracağiz. Serpil Hanım , hiç aldırış etmeyecek. Otobüs yerine taksiye binmeyi önerecek.
Образуется по следующей схеме: основа глагола + аффикс отрицания на глаголах –ma
Örnekler Anlamak -> Ben anla-ma-yacağ-ım. (Понимать -> Я не пойму.) Gelmek -> Ben gel-me-yeceğ-im. (Приходить -> Я не приду.) Durmak -> Ben dur-ma-yacak-sın. (Останавливаться -> Ты не остановишься.) Görmek -> Ben gör-me-yecek-sin. (Видеть -> Ты не увидишь.)
Образуется по следующей схеме: основа глагола + личный аффикс прошедшего времени + частица mı
Örnekler Ben yapacak mıyım? — Я сделаю? Sen yapacak mısın? — Ты сделаешь? O yapacak mı? — Он сделает? Biz yapacak mıyız? — Мы сделаем? Siz yapacak mısınız? — Вы сделаете? Onlar yapacaklar mı? — Они сделают?
Glossary
Takım taklavat |
Целое оборудование |
Құрал-сайман |
The whole outfit |
Eğilmek |
Постный |
еңкейу |
Lean |
Basamak merdiven |
Шаг лестницы |
басқалдақ |
step ladder |
sadaka |
благотворительность |
садақа |
charity |
Dert derman |
беспокоиться о вылечить |
Дерт дәрмен |
worry about the cure |
Öc almak |
Возьмите реванш |
Өш алу |
Take revenge |
СРС: Gezmek, gülmek sevmek fiilerini Gelecek Zamana göre çekimleyiniz yazınız.
СРСП: Gelecek Zamana göre cümle çalışması.
.Литература.1.Mehmet Hengirmen. ”Türkçe öğrenelim” Ahmet Yesevi Üniversitesi.”dumat ofset maatbacılık” basım evi Haziran 2007
Казахско - Американский университет HAND-OUTS Турецкий язык ФОГН-3ПД (1уровень) 2-кредита 6 семестр 2010-2011 учебный год Практическое занятие №:29- Казак Фатма Тема занятия:Benim Hobim- Моя хобби Ассистент профессора Лексика тема: Грамматика тема: Kısaca isim tamlaması. |
Hobim
Günümüzde hayat zor . Evde, işte pek çok sorun var Herkes trafikten, kalabalıktan, gürültüden ve daha pek çok şeyden şikayet ediyor.Günler monoton geçiyor.Evden işe, işten eve gidiyoruz.Ama daha eğlenceli yaşamak mümkün! Ben bir doktorum. Her sabah hastaneye gidiyorum.Hastalar, raporlar, ameliyatlar... Bütün gün çalışıyorum.Ama sinirli, mutsuz bir insan değilim. Çünkü bir hobim var. Fotoğrafçılık. Her gün her yerde fotograflar çekiyorum. Bence hobiler insana pozitif enerji veriyor.Hayat daha renkli geçiyor.
Bir hobi bulmak hiç zor değil.Bir çok alternatif var.resim, müzik, seramik, kolleksiyonlar, antikalar, el işler...
Daha aktif bir hobi mi istiyorsunuz? Dans, spor, paraşüt ,sörf, motosiklet...Mesela bir doktor arkadaşım amatör bir dağcı.Hafta sonları dağa tırmanıyor ve dağda kamp yapıyor.Bir başka arkadaşım evde bulmacalar hazırlıyor.Sizin de böyle bir hobiniz var mı?
Sorular
Doktorun hobisi nedir?
2-Hobinin insanlara yararları nelerdir?
3-Sizimn hobiniz var mi?
4-Bildiğiniz hobileri yazınız