
- •Рабышка в. Э. «Вялікая Айчынная вайна савецкага народа (у кантэксце Другой Сусветнай вайны)»
- •I. Першы модуль (пазнавальны)
- •1. Тлумачальная запіска
- •1.1. Мэта выкладання дысцыпліны
- •1.2. Задачы вывучэння дысцыпліны
- •2.1.2 Тэматычны план дысцыпліны (завочная форма навучання)
- •Тэма 4. Акупацыя Германіяй краін Еўропы.
- •Тэма 5. Ссср напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны.
- •Тэма 6. Пачатак Вялікай Айчыннай вайны.
- •Тэма 7. Акупацыйны рэжым на тэрыторыі Беларусі.
- •Тэма 8. Партызанская і падпольная барацьба савецкага народа на акупіраванай тэрыторыі Беларусі.
- •Тэма 9. Падзеі на франтах вайны ў 1942—1944 гг. Крах наступальнай стратэгіі германскага вермахта.
- •Тэма 10. Вызваленне Беларусі ад германскіх захопнікаў.
- •Тэма 11. Савецкі тыл у гады вайны.
- •Тэма 12. Заканчэнне Вялікай Айчыннай і Другой сусветнай войнаў.
- •4. Вучэбна-метадычная карта
- •4.1 Вучэбна-метадычная карта (дзенная форма навучання)
- •4.2 Вучэбна-метадычная карта (завочная форма навучання)
- •Курс лекцый Тэма 1. Прадмет, мэты і задачы курса «Вялікая Айчынная вайна савецкага народа (у кантэксце Другой сусветнай вайны)»
- •1. Прадмет, мэты і задачы курса.
- •2. Гістарыяграфія і крыніцы.
- •3. Перыядызацыя Другой сусветнай і Вялікай Айчыннай войнаў.
- •Тэма 2. Міжнароднае становішча напярэдадні і ў пачатку Другой сусветнай вайны
- •1. Унутрыпалітычнае і знешнепалітычнае становішча Германіі ў 30-я гг. Хх ст.
- •2. Ачагі ваеннай напружанасці на Далёкім Усходзе, у Еўропе і Паўночнай Афрыцы.
- •3. Міжнародныя адносіны ў 1930-я гг.
- •Тэма 3. Пачатак Другой сусветнай вайны і падзеі ў Беларусі
- •1. Пачатак Другой сусветнай вайны. Прычыны і характар вайны.
- •2. Вызваленчы паход Чырвонай Арміі. Уз’яднанне Заходняй Беларусі з бсср.
- •3. Краіны Прыбалтыкі ў 1939—1940 гг.
- •4. Савецка-фінская вайна 1939—1940 гг.
- •Тэма 4. Акупацыя Германіяй краін Еўропы
- •3. Рух Супраціўлення ў краінах Еўропы
- •4. Падрыхтоўка Германіі да вайны супраць ссср
- •Тэма 5. Ссср напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны
- •3. Ваенная рэформа ў ссср.
- •Тэма 6. Пачатак Вялікай Айчыннай вайны
- •1. Нападзенне фашысцкай Германіі на ссср. Мэты Германіі ў вайне супраць Савецкага Саюза.
- •2. Мабілізацыя сіл і сродкаў краіны для барацьбы з фашысцкай агрэсіяй.
- •Тэма 6. Акупацыйны рэжым
- •1. Ваенна-эканамічныя і палітычныя пераўтварэнні акупацыйных улад на захопленых тэрыторыях.
- •2. Палітыка генацыду. Карныя экспедыцыі.
- •3. Калабарацыя ў Беларусі.
- •Тэма 7. Партызанская і падпольная барацьба супраць германскіх агрэсараў на захопленай тэрыторыі Беларусі
- •1. Станаўленне і распаўсюджанне народнага супраціўлення.
- •2. Савецкія партызаны і Армія Краёва.
- •3. Партызанскі рух у перыяд вызвалення Беларусі.
- •4. Падпольная барацьба
- •Тэма 9. Падзеі на франтах вайны. Крушэнне наступальнай стратэгіі германскага вермахта
- •Тэма 10. Вызваленне Беларусі ад германскіх захопнікаў
- •3. Узаемадзеянні партызан, падпольшчыкаў, мірнага насельніцтва з Чырвонай Арміяй.
- •Тэма 11. Савецкі тыл у гады вайны
- •1. Перавод эканомікі ссср на ваенныя рэльсы.
- •1. Перавод эканомікі ссср на ваенныя рэльсы.
- •2. Усходнія раёны ссср — асноўная ваенна-прамысловая база.
- •3. Дапамога ссср па ленд-лізу.
- •4. Палітычная агітацыя і прапаганда.
- •5. Працоўны подзвіг савецкага народа.
- •Тэма 12. Заканчэнне Вялікай Айчыннай і Другой сусветнай войнаў.
- •2. Берлінская аперацыя. Патсдамская канферэнцыя.
- •3. Капітуляцыя Японіі. Заканчэнне Другой сусветнай вайны. Вынікі і ўрокі.
- •4. Удзел воінаў-беларусаў на франтах Вялікай Айчыннай вайны, у складзе саюзных армій і Еўрапейскім руху Супраціўлення
- •5. Беларусь — адна з краін-заснавальніц аан. Нюрнбергскі працэс над ваеннымі злачынцамі.
- •6. Людскія і матэрыяльныя страты беларускага народа
- •Заключэнне
- •Пытанні да заліку па дысцыпліне «вялікая айчынная вайна савецкага народа (у кантэксце другой сусветнай вайны)»
- •Храналогія гістарычных падзей
- •Слоўнік гістарычных тэрмінаў і паняццяў
- •Літаратура
- •Iі. Другі модуль (кантралюючы) практычныя заняткі па курсе
- •Тэма 1. Савецкі Саюз і краіны свету напярэдадні і ў пачатку Другой сусветнай вайны
- •Тэма 2. Акупацыйны рэжым на тэрыторыi Беларусi
- •Тэма 3. Партызанская і падпольная барацьба савецкага народа на акупіраванай тэрыторыі Беларусі
- •Тэма 4. Вызваленне Беларусі ад германскіх захопнікаў
- •Тэма 5. Заканчэнне Вялікай Айчыннай і Другой сусветнай войнаў
- •Тэсты і заданні па курсе
- •Прамежкавы кантроль па тэмах 1—4.
- •V. Назавіце прычыны, па якіх не быў заключаны дагавор аб узаемадапамозе паміж ссср, Францыяй і Велікабрытаніяй летам 1939 г.
- •Прамежкавы кантроль па тэмах 5—8.
- •IV. Ахарактарызуйце акупацыйную палітыку, якую праводзіла германскае камандаванне на тэрыторыі Беларусі. Пералічыце асноўныя мерапрыемствы.
- •V. Назавіце храналагічныя межы, змест і асноўныя вынікі этапаў Рэйкавай вайны.
- •Прамежкавы кантроль па тэмах 9—12.
- •IV. Пералічыце складовыя часткі, асноўныя падзеі і значэнне Беларускай наступальнай аперацыі.
- •V. Суаднясіце паміж сабой
- •Выніковы кантроль
Літаратура
Асноўная
Беларусь в годы Великой Отечественной войны 1941 — 1945. — Минск : БЕЛТА, 2005. — 544 с.
2 Беларусь в первые месяцы Великой Отечественной войны (22 июня — август 1941 г.) : док. и материалы / сост. : В.И. Адамушко [и др.]. — Минск, НАРБ, 2006. — 458 с.
Беларусь у гады Вялікай Айчыннай вайны : праблемы гістарыяграфіі і крыніцазнаўства: зб. артыкулаў. — Мінск : Беларуская навука, 1999. — 253 с.
Беларусь : энцыкл. даведнік / Б.І. Сачанка (гал. ред.) [і інш.]. — Мінск: БелЭН, 1995. — 800 с.
Белорусские остарбайтеры : ист.-аналит.исслед. / Г.Д. Кнатько, В.И. Адамушко, Н.А. Бондаренко, В.Д. Селеменев; под ред. Г.Д. Кнатько. — Минск: НАРБ, 2001. — 336 с.
Ваенная энцыклапедыя Беларусі / рэдкал. : Л.У. Языковіч (гал. рэд.) [і інш.] ; маст. В.А. Ляхар. — Мінск : Беларус. Энцыкл. імя П. Броўкі, 2010. — 1136 с. : іл.
Великая Отечественная война советского народа (в контексте Второй мировой войны) : учеб. пособие / под ред. А.А. Ковалени, Н.С. Сташкевича. — Минск : БГУ, 2004. — 230 с.
Всенародная борьба в Белоруссии против немецко-фашистских захватчиков в годы Великой Отечественной войны: в 3 т. / редкол. : А. Т. Кузьмин [и др.]. — Минск: Беларусь, 1983 — 1985. — Т. 1 / Л. В. Аржаева [и др.]. — 1983. — 591 с.
Всенародное партизанское движение в Белоруссии в годы Великой Отечественной войны (июнь 1941 — июль 1944 гг.) : документы и материалы: в 3 т. — Минск : Беларусь, 1973—1988.
Гісторыя Беларусі : у 6 т. Т. 5 : Беларусь у 1917 — 1945 гг. / А. Вабішчэвіч [і інш.]. — Мінск : Экаперспектыва, 2006. — 613 с.
История Беларуси в документах и материалах. — Минск : Амалфея, 2000. — 672 с.
Каваленя, А.А. Беларусь напярэдадні і ў гады Другой сусветнай і Вялікай Айчыннай войн : дапаможнік / А.А. Каваленя, І.А. Саракавік; пад рэд. А.А. Кавалені. — Мінск : Беларусь, 2008. — 271 с.
Нямецка-фашысцкі генацыд на Беларусі (1941—1944). — Мінск: БелНДЦДААС, 1995. — 416 с.
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі : у 6 т. / рэдкал. : Г.П. Пашкоў (гал. рэд.) [і інш.]. — Мінск : БелЭН, 1991 — 2001.
Дадатковая
Аблова, Р.Л. Это было в Белоруссии : из истории борьбы молодежи в партизанских отрядах в подполье / Р.Л. Аблова. — М. : Молодая гвардия, 1957. — 192 с.
Адамушка, У.І. Палітычныя рэпрэсіі 20—50-х гадоў на Беларусі / У.І. Адамушка. — Мінск : Беларусь, 1994. — 158 с.
Боярский, В.И. Партизаны и армия: История утерянных возможностей / В.И. Боярский. — Минск : Харвест, 2003. — 304 с.
Бригадин, П.И. История Беларуси в контексте европейской истории : курс лекций / П.И. Бригадин. — Минск : ГИУСТ БГУ, 2007. — 336 с.
Бяспанскі, С. І. Наступальныя аперацыі Чырвонай Арміі ў Беларусі (восень 1943 — вясна 1944 г.) / С. І. Бяспанскі // Беларус. гіст. часоп. — 2004. — № 1. — С. 24—28.
Валаханович, И. Антисоветское подполье на территории Беларуси в 1944—53 г. / И. Валаханович. — Минск : БДУ, 2002. — 146 с.
Вініцкі, А. Матар’ялы да гісторыі беларускай эміграцыі ў Нямеччыне ў 1939—1951 гадох / А. Вініцкі. — Менск: Тэхналогія, 1944. — 234 с.
Гальдер, Ф. Военный дневник. 1939—1942 гг. Т. 1 — 3 / Ф. Гальдер. — М. : Воениздат, 1968 — 1971.
Германия во Второй мировой войне (1939—1945) / Блейер Р. [и др.]. — М., 1971.
Гребенкина, А. А. Брест непокоренный. Антафашистское подполье г. Бреста и Брестского района в годы Великой Отечественной войны (1941—1944) : ист. очерк / А. А. Гребенкина. — Минск : БелЭн, 2005. — 328 с.
Гісторыя Беларусі : вучэб. дапаможнік. У 2 ч. Ч. 2. Люты 1917 г. — 2000 г. / Я.К. Новік [і інш.]; пад рэд. Я.К. Новіка, Г.С. Марцуля. — Мінск: Універсітэцкае, 2000. — 464 с.
Гісторыя Беларусі ў кантэксце сусветных цывілізацый / пад рэд. В.І. Галубовіча, Ю.М. Бохана. — Мінск : Экаперспектыва, 2005. — 584 с.
Гогун, А. Между Гитлером и Сталиным : украинские повстанцы / А. Гогун. — СПб. : Нева, 2004. — 416 с.
Гофман, И. Власов против Сталина. Трагедия Русской освободительной армии, 1944—1945 / И. Гофман; пер. с нем. В.Ф. Дизендорфа. — М. : АСТ : Астрель, 2005. — 539 с.
Грыцкевіч, А. Праваслаўная царква ў Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны / А. Грыцкевіч // Беларус. гіст. часоп. — 2006. — № 5. — С. 12.
Гудериан, Г. Воспоминания Солдата / Г. Гудериан; пер. с нем. — Смоленск : Русич, 1998. — 357 с.
Дашичев, В. И. Банкротство стратегии германского фашизма : Исторические очерки, документы и материалы : в 2-х т. / В. И. Дашичев. — М., 1973.
Деревянко, А.П. История России: учебник / А.П. Деревянко, Н.А. Шабельникова. — М. : Мангрув, 2004. — 560 с.
Долготович, Б.Д. Военачальники — сыны Беларуси на фронтах Великой Отечественной войны / Б.Д. Долготович. — Минск : БНТУ, 2003. — 147 с.
Доморад, К.И. Разведка и контрразведка в партизанском движении Белоруссии. 1941 — 1944 гг. / К.И. Доморад. — Минск : Наука и техника, 1995. — 256 с.
Ермаловіч, В. З архіву партызанскага руху / В. Ермаловіч // Беларускі гістарычны часопіс. — 1994. — № 2. — С. 13—19.
Ермолович, В. И. Огнем и мечом : Хроника польского националистического подполья в Белоруссии (1939—1953 гг.) / В. И. Ермолович, С. В. Жумарь. — Мн., 1994.
Журов, А.Е. В боях рожденный : краткий очерк истории комсомола Белоруссии / А.Е. Журов. — Минск : Народная асвета, 1967. — 176 с.
История России: в 2 т. Т. 2: С начала XIX в. до начала XXI в. / А.Н. Сахаров, Л.Е. Морозова, М.А. Рахматуллин [и др.]; под ред. А.Н. Сахарова. — М. : АСТ; Ермак; Астрель, 2003. — 862 с.
Історія Украіни / керівник авт. кол. Ю. Зайцев. — Львів : Світ, 1998. — 488 с.
Каваленя А.А. Моладзь Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны / А.А. Каваленя // Беларусь у гады Вялікай Айчыннай вайны : праблемы гістарыяграфіі і крыніцазнаўства : зб. артыкулаў. — Мінск : Бел. навука, 1999. — С. 123 — 162.
Касцюк, М. Бальшавіцкая сістэма ўлады на Беларусі / М.П. Касцюк. — Мінск: Экаперспектыва, 2000. — 308 с.
Коваленя, А.А. Беларусь 1939 — 1945 гг. : война и политика / А.А. Коваленя. — Минск : Веды, 2001. — 204 с.
Ковкель, И.И. История Беларуси. Сдревнейших времен до нашего времени / И.И. Ковкель, Э.С. Ярмусик. — Минск : Аверсэв, 2004. — 606 с.
Комсомол Белоруссии в Великой Отечественной войне : документы и материалы / сост. : Г.Н. Шевела. — Минск : Беларусь, 1988. — 496 с.
Краўчанка, І.С. Работа Кампартыі Беларусі ў тылу ворага / І.С. Краўчанка. — Мінск : Акадэмія навук БССР, 1959. — 176 с.
Краўчанка, І.С. Камсамол Беларусі у барацьбе супраць нямецка-фашысцкіх акупантаў у гады Вялікай Айчыннай вайны / І.С. Краўчанка. — Мінск : Дзяржвыд. БССР, 1958. — 45 с.
Кузьменко, В.И. В суровые сороковые : интеллигенция Беларуси в Великой Отечественной войне (1941—1945 гг.) / В.И. Кузьменко. — Минск : Беларуская наука, 2006. — 260 с.
Кушнер, В. Вызваленне Беларусі : на шляху да Вялікай Перамогі / В. Кушнер, Я. Паўлаў // Беларус. гіст. часоп. — 1994. — № 2. — С. 3—12.
Ладысеў, У.Ф. Паміж Усходам і Захадам : станаўленне дзяржаўнасці і тэрытарыяльнай цэласнасці Беларусі ( 1917—1939 гг.) / У.Ф. Ладысеў, П.І. Брыгадзін. — Мінск : БДУ, 2003. — 307 с.
Лемешонок, В.И. Идейно-политическая работа Компартии Белоруссии в годы Великой Отечественной войны / В.И. Лемешонок — Минск : Беларусь, 1988. — 220 с.
Липило, П.П. КПБ — организатор и руководитель партизанского движения в Белоруссии в годы Великой Отечественной войны / П.П. Липило. — Минск : Госиздат БССР, 1959. — 259 с.
Літвін, А. Акупацыя Беларусі (1941—1944) : пытанні супраціву і калабарацыі. — Мінск : Беларускі кнігазбор, 2000. — 288 с.
Мазуров, К.Т. Незабываемое / К.Т. Мазуров. — Минск : Беларусь, 1984. — 351 с.
Москалев, В. Г. К вопросу о потерях в Великой Отечественной войне / В. Г. Москалев // Беларусь и Германія : гісторыя і сучаснасць : матэрыялы міжнар. навук. канф., Мінск, 16 мая 2003 г. / гал. Рэд. А. А. Каваленя. — Мн. : МДЛУ, 2003. — С. 130—132.
Мельников, Д. Е. Империя смерти : Апарат насилия в нацистской Германии. 1933—1945 / Д. Е. Мельников, Л. Б. Черная. — М., 1989.
Мельников, Д. Е. Преступник 1 : Нацистский режим и его фюрер / Д. Е. Мельников, Л. Б. Черная. — М., 1981.
Мюллер, Н. Вермахт и оккупация. (1941—1944) / Н. Мюллер. — М. : Воениздат, 1974. — 376 с.
Нацистская политика геноцида и «выжженной земли» в Белоруссии. 1941—1944 гг. — Мн., 1984.
Нюрнбергский процесс: право против войны и фашизма / [Д. Гинзбургс, В. Н. Кудрявцев, Р. С. Кларк и др.] : Под ред. И. А. Ледях, И. И. Лукашука. — М. : Ин-т государства и права Рос. АН, 1995. — 263 с.
Нямецкая прапаганда на Беларусі 1941—1944 гг. Канфрантацыя паміж прапагандай і рэчаіснасцю. — Выдавец Іаханец Шлоотц, 1997. — 80 с.
Освобожденная Беларусь : документы и матер : в 2 кн. Кн. 1. Сент. 1943 — дек. 1944 / сост. : В.И. Адамушко [и др.]. — Минск: НАРБ, 2004. — 398 с.
Освобожденная Беларусь: документы и матер : в 2 кн. Кн. 2. Янв. — дек. 1945 / сост. : В.И. Адамушко [и др.]. — Минск : НАРБ, 2005. — 506 с.
Откровения и признания. Нацистская верхушка о войне Третьего Рейха против СССР : секретные речи. Дневники. Воспоминания; пер. с нем. — Смоленск : Русич, 2000. — 640 с.
Очерки истории Ленинского комсомола Белоруссии / А. Е. Журов [и др.]; под ред. А. И. Журова.— Минск : Беларусь, 1975. — 534 с.
Павлов, Я.С. «Болевые точки» истории Беларуси / Я.С. Павлов. — Минск: Арти-Фекс, 1997. — 252 с.
Памяць: Гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі. — Мінск : Бел. энцыклапедыя, 1985—2004.
Пономаренко, П.К. Всенародная борьба в тылу немецко-фашистских захватчиков. 1941—1944 / П.К. Пономаренко. — М. : Наука, 1986. — 440 с.
Раманоўскі, В.П., Міхальчанка, А.М. Акупацыя : злачынныя мэты — злачынныя сродкі / В.П. Раманоўскі, А.М. Міхальчанка // На скрыжаванні думак : вучоныя аб «белых плямах» гісторыі Беларусі. — Мн, 1990. — С. 89—99.
Русецкий, А.В. Великая Отечественная война в исторической памяти учащейся молодежи / А.В. Русецкий, Л.А. Гащенко // Идеологические аспекты военной безопасности. — 2008. — №3. — С. 9 —19.
Санникова, А.В. Военно-патриотическое воспитание учащихся в школах Советской Белоруссии (1931—1941 гг.) : автореф. … дис. канд. пед. Наук : 13.00.01 / А.В. Санникова; Мн. ордена Трудового Красного Знамени гос. пед. ин-т им. А.М. Горького. — Минск, 1973. — 24 с.
Саракавік, І.А. Гісторыя Беларусі ў кантэксце сусветнай гісторыі / І.А. Саракавік. — Мінск : Современная школа, 2009. — 456 с.
Семиряга, М. И. Как мы управляли Германией / М. И. Семиряга. — М. : Российская политическая энциклопедия, 1995. — 400 с.
Семиряга, М.И. Коллаборационизм: природа, типология и проявления в в годы Второй мировой войны / М.І. Семіряга. — М. : РОССПЭН, 2000. — 210 с.
Семиряга, М. И. Тюремная империя нацизма и ее крах / М. И. Семиряга. — М., 1991.
Снапкоўскі, У.Е. Гісторыя знешняй палітыкі Беларусі : вучэб. дапаможнік: у 2 ч. — Ч. 2. Ад канца XVIII ст. да пачатку ХХІ ст. / У.Е. Снапкоўскі. — Мінск : БДУ, 2004. — 303 с.
Сороковик, И.А. Ленинский комсомол Белоруссии в цифрах и фактах, 1920 — 1980 / И.А. Сороковик, О.А. Здоровенин, А.Г. Гуринович, П.П. Макаров. — Минск: Беларусь, 1980. — 142 с.
Сталин, И.В. О Великой Отечественной войне Советского Союза / И.В. Сталин.— М. : Госполитиздат, 1949. — 374 с.
Сямашка, Я. Армія Краёва на Беларусі / Я. Сямашка. — Мінск: Хата, 1994. — 416 с.
Тимохович, И.В. Битва за Белоруссию. 1941—1944. / И.В. Тимохович. — Минск : Беларусь, 1994. — 253 с.
Туронак, Ю. Беларуская кніга пад нямецкім кантролем (1939—1944) / Ю. Туронак. — Мінск : Беларускі гіст.агляд, 2002. — 144 с.
Туронак, Ю. Беларусь пад нямецкай акупацыяй / Ю. Туронак. — Мінск : Беларусь, 1993. — 236 с.
Умрейко, С.А. Патриотизм учителей и школьников Белоруссии в борьбе против немецко-фашистских оккупантов / А.И. Залесский, П.М. Кобринец. — Минск : БГУ, 1980. — 174 с.
Факторович, А.А. Крах аграрной политики немецко-фашистских оккупантов в Белоруссии / А. А. Факторович. — Мн. : Наука и техника, 1979. — 150 с.
Черчилль, У. Вторая мировая война : в 3 кн. / У. Черчилль — М. : Воениздат, 1991.
Шарапа, А. В. Да пытання аб людскіх стратах у Другой сусветнай вайне / А. В. Шарапа, А. І. Гарадзейчык // Беларускі гістарычны часопіс. — 1996. — № 2. — С. 35—44.
Шарков, А.В. Военнопленные и интернированные на территории Беларуси : роль органов внутренних дел в их содержании и трудовом использовании (1944—1945 гг.) / под ред. В.П. Павлова : монография / А.В. Шарков. — Минск : Акад. МВД Респ. Беларусь, 1997. — 159 с.
Шевела, Г.Н. Боевая молодость (из истории борьбы белорусских комсомольцев и молодежи в тылу немецко-фашистских оккупантов) // Советские партизаны / Г.Н. Шевела. — М. : Госполитиздат, 1963. — 799 с.
Шевела, Г.Н. Подпольные комсомольские органы Белоруссии в годы Великой Отечественной войны (1941—1944) : Краткие сведения об организации, структуре и составе / Г. Н. Шевела. — Минск : Беларусь, 1976. — 318 с.
Шевела, Г.Н. Подпольные комсомольские органы Белоруссии в тылу врага в годы Великой Отечественной войны / Г.Н. Шевела. — Минск : ЦК ЛКСМБ, 1969. — 34 с.
Ширер, У. Взлет и падение третьего рейха : Т. 1—2 / У. Ширер. — М., 1991.
Шыбека, З. Нарыс гісторыі Беларусі ( 1795—2002) / З. Шыбека. — Мінск : Энцыклапедыкс, 2003. — 490 с.
Шымуковіч, С.Ф. Гісторыя Беларусі : курс лекцый : у 2 ч. / С.Ф. Шымуковіч; Акад. кіравання пры Прэзідэнце Рэсп. Беларусь. — Мінск : [Б. в.], 2007. — Ч. 2. — 247 с.
Шымуковіч, С.Ф. Вялікая Айчынная вайна савецкага народа (у кантэксце Другой сусветнай вайны): курс лекцый / С.Ф. Шымуковіч; Акад. кіравання пры Прэзідэнце Рэсп. Беларусь. — Мінск : [Б. в.], 2004. — 230 с.
Юденков, А.Ф. Политическая работа партии среди населения оккупированной советской территории. 1941—1944 гг. / А.Ф. Юденков. — М. : Мысль, 1971. — 358 с.
Ярмусик, Э. С. Католический костел в Белоруссии в годы второй мировой войны (1939—1945) : моногр. / Э. С. Ярмусик. — Гродно : ГрГУ, 2002. — 240 с.