Konstruktywizm

Kierunek w sztuce abstrakcyjnej powstały w r. 1913 w Rosji, nieco później w Holandii i wreszcie w całej Europie, do USA dotarł po I wojnie światowej.

Podstawowym wyróżnikiem konstruktywizmu w stosunku do innych ruchów awangardowych było stosowanie dyscypliny formalnej ograniczonej do prostych elementów geometrycznych: koła, trójkąta i linii prostej. Z założenia wzajemne oddziaływania tych form wywołują wewnętrzne napięcie wewnątrz obrazu. Celem jest poszukiwanie nowej ekspresji estetycznej, a metodą świadoma rezygnacja nie tylko z prezentowania widzialnej rzeczywistości, ale także odejście od skojarzeń ze światem przedmiotów. Konstruktywizm zawdzięcza nazwę zarówno podejściu do budowania obrazu - "konstruowania" z określonych elementów, jak i swoistemu zaangażowaniu w nowoczesność.

Konstruktywizm wywodzi się częściowo z futuryzmu. Konstruktywizm rozwinął się w powiązaniu ze wzornictwem przemysłowym, architekturą, modą (prêt-à-porter - gotowe do włożenia), grafiką użytkową, nowoczesną typografią i projektowaniem mebli. Następnie koncepcje stworzone w ramach sztuki użytkowej zostały zastosowane także w "czystej sztuce", rzeźbie, fotografii (pierwsze fotomontaże i kolaże).

Twórcami konstruktywizmu byli: Kazimierz Malewicz i Aleksander Rodczenko.

Bauhaus

uczelnia artystyczna powstała w Weimarze z połączenia Akademii Sztuk Pięknych i Szkoły Rzemiosł Artystycznych w 1919 r., później działająca w Dessau (dziś Dessau-Roßlau) i Berlinie. Działała do 1934 r. Została utworzona przez Waltera Gropiusa. Określenie Bauhaus używane jest również potocznie lub nieściśle jako nazwa stworzonego przez nią kierunku architektonicznego, jednego z odłamów niemieckiego modernizmu.

Bauhaus dokonał radykalnego przewartościowania poglądów na różne rodzaje sztuki. Oprócz funkcjonalizmu, który stał się trwałym wkładem w dziedzinę wszelkiego projektowania przestrzeni i przedmiotów, architekci i inni artyści Bauhausu wnieśli różne osobiste koncepcje, często odbiegające od powszechnego poziomu akceptacji. Bauhaus był miejscem dyskusji i ścierania się opinii, miejscem fermentu umysłowego, który (szczególnie po dojściu Hitlera do władzy) rozlał się na inne kraje, w tym USA.

Programem Bauhausu było stworzenie nowoczesnej architektury, funkcjonalnej, integralnie związanej z innymi dziedzinami sztuki, dążenie do jedności estetycznych i technicznych dzieła.

Bauhaus wpłynął na kształtowanie się architektury modernistycznej, umocnienie tendencji abstrakcyjnej w sztuce i zreformowanie metod nauczania w szkolnictwie artystycznym.

FOTOMONTAŻ

obraz fotograficzny otrzymany przez sfotografowanie kompozycji utworzonej z wykorzystaniem odbitek fotograficznych, ilustracji, wydruków, innych obrazów itp., a także różnych przedmiotów. Stosowany m.in. jako plakat, ilustracja prasowa, itp. a nawet jako samodzielne dzieło sztuki.

HOROWITZ

polski fotografik i fotograf tworzący w Stanach Zjednoczonych; prekursor komputerowego przetwarzania fotografii; współzałożyciel amerykańskiego Stowarzyszenia Fotografików Reklamowych APA.

W czasie drugiej wojny światowej wraz z rodziną pochodzenia żydowskiego był więziony w obozach koncentracyjnych. Dzięki Oskarowi Schindlerowi jako jeden z ponad tysiąca osób ocalał z niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau.

udało mu się tworząc fotografię tak inną od wszystkiego, co ludzie widzieli, a zarazem prostą technicznie. Jedynym zadaniem było opanowanie cech i właściwości światła. Horowitz wykreował obrazy, które nokałtowały widza rozmiarami zarówno przedmiotów, ludzi i zwierząt.Przemawiała z nich treść, która nie mogła zostać bez komentarza. Jedne były humorystyczne, inne skłaniały do refleksji. W latach ’80 powstały takie prace, jak Autoportret z kotem, Renée i małpy, Apolonia, Alicja w krainie czarów, Toshiba. Lecz zdjęć takich mogły powstac jeszcze setki i tego właśnie obawiał się Horowitz więc poprzestał na tym, skupiając się nad stworzeniem nowej techniki. I nowej jakości obrazu. Technika ciemniowa była niedoskonała w pewnych sytuacjach, a nowoczesne komputery były kluczem do nowych możliwości.

TYPOGRAFIA

termin mający szereg pokrewnych znaczeń związanych z użyciem znaków pisarskich w druku, prezentacją ich na ekranie monitora komputerowego itp. Jest to m.in. ogół zagadnień dotyczących projektowania drukowanych liter i innych znaków pisarskich (zarówno czcionek jak i fontów), oraz wzajemnych relacji pomiędzy tymi znakami i grupami znaków, układ graficzny drukowanej strony, sztuka użytkowa zajmująca się estetyką szaty graficznej publikacji.

MAN RAY

Emmanuel Rudzitsky był amerykańskim fotografem i reżyserem. Jego twórczość zaliczana jest do dadaizmu i surrealizmu. Mieszkając w Nowym Jorku, ze swoim przyjacielem Marcelem Duchamp, stworzył amerykański nurt dadaizmu, który rozpoczął się w Europie jako radykalne odrzucenie tradycyjnej sztuki.

Wraz z inną fotografką Lee Miller - swoją kochanką i współpracowniczką - wymyślił fotograficzną technikę pseudosolaryzacji. Man Ray również stworzył technikę którą nazwał z ang. rayographs (rayografia).

DADAIZM

międzynarodowy ruch artystyczno-literacki w sztuce XX wieku, którego głównymi hasłami były dowolność wyrazu artystycznego, zerwanie z wszelką tradycją i swoboda twórcza odrzucająca istniejące kanony. Jego członkowie, będący świadkami I wojny światowej, w poczuciu rozpadu cywilizacji negowali powszechnie przyjęte ideały estetyczne i wartości. Nie wytworzyli jednolitego stylu czy programu, które spójnie łączyłyby ich dzieła – jednoczyła ich raczej wspólna postawa niż styl. Znaczenie dadaistów polegało na przesunięciu granic sztuki i umożliwieniu artystom swobodnej wypowiedzi. Odegrali także rolę w odrzuceniu tradycyjnie pojmowanej sztuki i estetyki, za dzieła uznając przedmioty codziennego użytku, wytwory przypadku czy wręcz śmieci. Na ruinach dadaizmu wyrósł surrealizm, po części tworzony przez tych samych artystów.

SURREALIZM

W założeniach miał to być bunt przeciw klasycyzmowi, realizmowi, empiryzmowi, racjonalizmowi, utylitaryzmowi i konwencjom w sztuce. W malarstwie założeniem surrealizmu było "wyrażanie wizualne percepcji wewnętrznej". Artyści starali się wykreować obrazy burzące logiczny porządek rzeczywistości. Często były to wizje groteskowe, z pogranicza jawy, snu, fantazji, halucynacji, a odsunięte od racjonalizmu.

Jako istotną inspirację dla dzieł surrealistów przyjmuje się malarstwo Hieronima Boscha.

EVANS

Walker Evans – amerykański fotograf, znany przede wszystkim jako autor zdjęć o charakterze dokumentalnym, które w latach 30. wykonywał dla Resettlement Administration (późniejszej Farm Security Administration) oraz niezależnie od RA w Alabamie, czego efektem była publikacja Let Us Now Praise Famous Men. Fotografie Evansa charakteryzuje przejrzystość i prostota stylu. Fotografia Allie Mae Burroughs i Dorothea Lange, Migrująca matka symbolem Wielkiego kryzysu, określanego też mianem wielkiej depresji – najprawdopodobniej największy kryzys gospodarczy w XX wieku.

ATGET

Eugène Atget – francuski fotografik.

Prowadził fotograficzną dokumentację Paryża. W latach 1898-1914 robił zdjęcia na zlecenie urzędów miasta, m.in. do archiwów i do Musée Carnavalet. Także dla architektów, wydawców i innych.

Jego zdjęcia inspirowały i fascynowały surrealistów. W roku 1927 Man Ray opublikował zbiór zdjęć Atgeta w piśmie La Révolution surréaliste.

HENRI CARTIER-BRESSON

jeden z najwybitniejszych francuskich fotoreporterów XX wieku.

Fotografował dalmierzowym aparatem firmy Leica. Uważany za ojca fotoreportażu, Cartier-Bresson używał głównie standardowego obiektywu o ogniskowej 50 mm. W latach 30. brał udział m.in. w słynnej ekspedycji etnograficznej do Meksyku, po której zaczął pracować jako niezależny fotograf. Po ucieczce z obozu w 1943 przyłączył się do francuskiego ruchu oporu. Po 1945 roku ponownie został niezależnym fotografem. Potrafił on wykorzystać jedną z największych zalet fotografii: możliwość uchwycenia konkretnego momentu. Według Cartier-Bressona nie chodzi po prostu o dowolny moment, ale o moment decydujący, który wyraża kwintesencję danej chwili.