43.Партызански рух и падпольная борьба на акупированной территории

В 12-ти километрах от Могилева в сосновом лесу размещался штаб Западного фронта. 1 июля 1941 года здесь проходило с участием К.Е. Ворошилова, Б.М. Шапоникова и П.К. Пономаренко первое совещание руководящих советских работников Белоруссии по организации подпольной работы и партизанской войны в тылу врага. Подпольщики столицы проводили диверсии на предприятиях, в фашистских учреждениях, передавали в партизанские отряды оружие и медикаменты, сведения о движении вражеских эшелонов, планы размещения военных объектов в городе. Подпольщики Минска совершили около 1500 диверсий, уничтожили большое количество гитлеровцев и прислужников. По приговору народа уничтожили кровавого палача Вильгельма Кубе, который являлся наместником фюрера в Белоруссии. “Беларусь в годы Великой Отечественной войны”, В.Н. Долготович, Минск, Беларусь 1988 г. Одной из самых массовых форм борьбы против врага было сопротивление невооруженного населения. Жители городов отказывались работать на фабриках, принадлежащих фашистам, крестьяне боролись против общинных порядков в деревне. Где только можно было белорусский народ прятал от врага продовольствие, оборудование заводов, фабрик и колхозов. Рискуя жизнью, патриоты слушали радиопередачи из Москвы, читали газеты, листовки. В партизанских зонах действовали школы. Важнае значэнне ў барацьбе з акупантамі мелі ўдары партызан на камунікацыях праціўніка, у першую чаргу на чыгунках, мастах і буйных вузлах. Летам 1942 года, калі Чырвоная Армія вяла цяжкія абарончыя баі ля Сталінграда, ЦШПД звярнуўся да партызан Беларусі з заклікам як мага актыўней зрываць перакідку да месца баёў рэзерваў праціўніка, дабіцца поўнага знішчэння вайсковых эшалонаў па іх шляху да фронту. Партызаны Беларусі адказалі на гэты заклік шэрагамі буйных аперацый, у тым ліку і на камунікацыях праціўніка. Одной из самых значимых и ярких операций в партизанской деятельности была операция “Рельсовая война”

44.Вызваленне Беларуси.Уклад беларускага народа у разгром фашысцкай Германии и Японии

Освобождение Б от захватчиков. Окончание 2 мировой войны. Ее итоги.

Пасля перамогi у Курскай бiтве, Чырвоная Армiя пачала наступленне ад Неве-ля да Чорнага мора. Восенню 1943г. яна уступiла на тэрыторыю Беларусi, 23 ве-расня быу вызвалены першы раённы цэнтр БССР - г.Камарын. За восень-зiму былi вызвалены 36 раёнау i 2 абласных цэнтра - Гомель i Мазыр. Важнае значэнне у гэтым мела фарсiраванне Дняпра у раёне Львова.. Вялiкую дапамогу наступаючым часцям Чырвонай Армii аказалi падпольшчыкi i партызаны. У 1944г. пачауся завяршальны этап Вялiкай Айчыннай вайны - поунае выгнанне ворагау з савецкай зямлi, вызваленне народау Еуропы. Значную ролю у рашэннi задач на гэтым этапе адыграла Беларуская наступальная аперацыя (кодавая назва "Баграцiён"). Гiтлераускае камандаванне надавала вялiкае значэнне утрыманню Беларусi, бо яна была важным плацдармам, якi прыкрывау усходне-прусскi i вар-шауска-берлiнскi стратэгiчныя напрамкi. Былi падрыхтаваны абарончыя рубяжы на рэках Днепр, Бярэзiна, Свiслач, Нёман i iнш. Рад гарадоу аб'яулены крэпасцямi (Мiнск, Вiцебск, Орша, Магiлёу i iнш.),якiя не належалi здачы. У Беларусi бы-ла моцная групiроука нямецкiх войск У красавiку-маi генштаб Чырвонай Армii распрацавау план аперацыi "Баграцi-ён".Яго ажыццяулялi войскi наступных франтоу: 1-ы Беларускi (камандуючы гене-рал армii К.К.Ракасоускi), 2-i Беларускi (генерал-палкоунiк Г.Ф.Захарау), 3-i Беларускi (генерал-лейтэнант I.Д.Чарняхоускi), 1-ы Прыбалтыйскi (генерал ар-мii I.Х.Баграмян) пры падтрымцы Дняпроускай флатылii, авiяцыi далёкага дзеян-

ня i ПВА. Удзельнiчалi у аперацыi партызанскiя злучэннi.Савецкiя войскi пераузышлi ворага Задума Вярхоунага Глаунакамандавання была наступнай - франты адначасова пе-раходзяць у наступленне на Вiцебскiм, Багушэускiм, Аршанскiм i Бабруйскiм напрамках,разбураюць фронт абароны ворага, акружаюць i знiшчаюць яго групоукi у

раёне Вiцебска i Бабруйска i выходзяць на Мiнск з мэтай знiшчэння i акружэння асноуных сiл групы армiй "Цэнтр" на усходзе Мiнска.

Вясной праводзiуся рад мерапрыемствау па падрыхтоуцы да наступлення Наступленне пачалося 23 чэрвеня 1944г. Спачатку быу нанесены бомбавы удар

авiяцыяй, потым праведзена артылерыйская падрыхтоука..Ужо на 3-цi дзень была акружана Вiцебская групiроука працiунiка i вызвалены Вiцебск.Да канца чэрвеня 1944г.

былi вызвалены Орша, Магiлёу, Бабруйск. Развярнулiся баi за Мiнск. Гiтлерауцы добра умацавалi горад (былi перакiнуты дадатковыя войскi, збудавана драуляная

сцяна, за якой размяшчалiся танкi i гарматы). Аднак i гэта не астанавiла савецкiх воiнау..У ба-ях за Мiнск вызначылiся многiя савецкiя воiны. Першым уварвауся у горад танк Д.Г.Фролiкава. У баях на вулiцах Мiнска вызначыуся камандзiр танкавага узвода М.Колычау. Iм, а таксама А.С.Бурдзейнаму,было прысвоена званне "Ганаровы гра-

мадзянiн г.Мiнска". Мiнск быу вызвалены 3 лiпеня. У раёне Мiнска была акружана 100 тыс. групоука ворага. 7 дзен спрабавалi

вырвацца фашысты з "Мiнскага катла". 70 тыс. гiтлерауцау было забiта, 35 тыс. узята у палон. У ходзе далейшага наступлення савецкiя войскi 28 лiпеня вызва-

лiлi г.Брэст. Фашысты былi выгнаны з беларускай зямлi. Вялiкая Айчынная вайна i фашысцкая акупацыя прынелсi беларускаму народу вялiзарныя бедствы: загiнула больш за 2 млн. 200 тыс. чалавек, толькi прамыя страты склалi 75 млрд. р., былi разбураны гарады, вескi, прамысловыя прадпрыемствы. Аднаўленне эканомiкi пачыналася адразу пасля вызвалення – у канцы 1943—1944 году.