2. Спишите, вставляя пропущенные буквы.

Аб’..ктыўны, абц..рэбліваць, аб’..яднанне, ап..ратыўны, б..л..трыстыка, б..скал..ровы, б..сп..растанку, б..звы..зна, в..ласіп..дыст, в..рац..но, в..рашчака, в..с..лосць, в..рхавіна, дз..сяц..ра, заб..сп..чэнне, з..л..наваты, з..л..ніна, л..туценне, м..ханік, м..талічны, м..ккаваты, м..нутка, надв..чорак, н..в..лікі, н..навісць, н..навісны, ц..жкаатл..т, ц..гавіты, мез..н..ц, п...рон, с...зон, л...мантаваць, тыс...ча, загл...дзіцеся, ц...гавіты, забл...яце, поз...х, зам...ць, пам...ць, с...мнаццаць, дзев...ць, дзес...ць, ап...тыт, ...ршыцеся, ...рлычок, кал...жанка, закл...йміце, п...нал, біл...цёр, вын...ньчыце, ал...горыя, К...тлінская, вас...мнаццаць, м...тодыка, Прып...ць, ...ўропа, закл...цце, Н...красаў, Напал...он, бал...рына, м...тафара, ц...гнікі, ...сянёвы, св...ткаваць, Арг...нціна, Вал...нціна, мес...ц, зав...зь, ма...нез, Б..тхов..н, ве...лка, высв..тліць, з...ніт, м...даль, в...лізарны, ...фрэйтар, с...ржант, г...н...рал, п...дагог, с...л...нін, с...ляне, м...тро, н...даядаць, н...добра, аб...зболіць, аб...ззброіць, б...склапотны, н...добраякасна, г...рой, ...чменны, кал...ндар, л...г...нда, п...цім...тровы, ц...мнаваты, кал...ндары.

3. Прочитайте текст. Объясните написание в словах е, ё, я.

Хораша тут, калі бывае час, палюбавацца!

Цяпер вось нізам сцелецца верас у румяным ранішнім святле, а над верасам — таксама ў сонцы — густа высяцца гонкія сосны. Добра ўзняць галаву, заглядзецца на іх шэра-зялёныя, са стальным адлівам, кучаравыя верхавіны на фоне цёплага блакіту і галубіных воблакаў. Сосны гамоняць. Нібы расказваюць чароўныя казкі маленства — адну за адной, нястомна і радасна, ціха і мудра, як гэта можа добрая пагодлівая старасць. Возера сёння маўчыць. Каля нізкага берага, чыста пясчанага ці з рэдзенькаю травой, ледзь чутна, раскошліва пахлёбвае хваля. Чайкі гуляюць над люстранай вадою, пікіруючы на спажыву, або садзяцца на вільготны, вылізаны прылівам пясок, толькі імі затупаны, пацярушаны іхнімі пёрцамі. Тут жа, выштурханая на бераг мноствам бурных прыбояў, парахнее, петрае на сонцы разбітая лодка. Па рыбацкім звычаі лодкі пакідаюцца назаўсёды там, дзе іх засцігне апошняя бяда. (Я. Брыль)

Правописание некоторых сочетаний гласных в заимствованных словах

Правапіс некаторых спалучэнняў галосных у іншамоўных словах

Сочетание ио в белорусском языке в середине слова под ударением передаётся через іё (ыё), а не под ударением – через ія (ыя): патрыёт, біёлаг, патрыятычны, біялагічны.

Но: мільён, трыльён, шампіньён.

Сочетание ио в начале слова передаётся через іо под ударением, а не под ударением через – іа: іон, Іаан.

Сочетание ио в конце слова передаётся через іо(ыо): Токіо, адажыо.

Сочетание ие передаётся через іе (ые): абітурыент, пацыент, гігіена.

Сочетание ео под ударением передаётся через ео( эо), а не под ударением – через еа( эа): фразеолаг, фразеалогія, ідэолаг, ідэалогія.

Сочетание еа передаётся буквами еа (эа): рэакцыя, Неапаль, тэатр.

Но: акіян.

Примечание.

1. Звукосочетание йе в середине слов передаётся через е: фае, Феербах. Оно сохраняется лишь в начале некоторых географических названий и производных от них: Йемен, йеменка.

2 .Звукосочетание йо под ударением передаётся через ё, а не под ударением – через я: ёд, маянэз, раён.

Но: Нью-Йорк, Йаганес.

1. Прочитайте следующие слова.

Дыяпазон, апафеоз, паэзія, гігіенічны, віядук, патэнцыял, дывізіён, біяграфія, арфаэпія, бібліяграфія, прыярытэт, стацыянарны, трыльён, афіцыёз, рацыянальны, мельхіёр, тэарэтык, біёніка, геаграфія, дыяграма, дыялектыка.

2.Переведите на белорусский язык следующие слова. Правильность перевода проверьте по словарю.

Энтузиаст, официант, стеарин, теорема, аксиома, до­минион, реагировать, филиал, национальный, грандиоз­ный, социализм, авиатор, иероглиф, бастион, секвойя, океан, реализм, биосфера, виолончель, геометрия, диа­метр, библиотека, районный, радиатор, радиоантенна, фиалка, фиаско, хореография, шампиньон, эолит, церемониальный, чемпионат, экспрессионизм, йодистый, саквояж, мельхиор, мелиорация, коллегиальность, коме­диограф, сеньор, теорема, фракционер.