4. Эссе жазыңыз (50 балл)

Эссе: Кәсіпкерлік – табысты және қауіпті қызмет

Кәсіпкерлік қызмет әрқашан да белгісіздіктің үлкен немесе кіші деңгейімен байланысты болады. Белгісіздіктердің қайнар көздері болып өндірістің барлық сатылары саналады , яғни қажетті құрал-жабдықтарды сатып алудан бастап тауар өндіру мен өткізуге дейін. Мұндай жағдайд кәсіпкердің әрбір іс-әрекеті қолайсыздықтрдың пайда болуына , әр түрлі жоғалтулардың болуына , айта кететін болсақ – қржылық , материалды, еңбек және т.б – на әкелуі мүмкін.

2-билет

1. Келесі сұрақтарға жауап беріңіз (10 балл)

Тәуекелділікті анықтау тәсілдері.

2.1. Тәуекелділікке қатысты негізгі әдістер

Тәуекел – менеджмент процессінде тәуекелділікті анықтау сатылары. Кәсіпорындағы тәуекелділікті анықтау және бақылауды ұйымдастыру. Тәуекелділікті анықтаудың негізгі тәсілдері: сұрау беттері, құрылымдық диаграммалар, поток карталары, тікелей инспекциялау, қаржылық және басқарушылық есептерін талдау.

Тәуекелділікті бағалап, арнайы шешім қабылдау үшін сол объекті қатысты бастапқы ақпараттар жиналған жөн, яғни тәуекелділікті туғызатын жайт.

Белгілі бір салаға байланысты тәуекелділік ақпараттарын жинау мақсаттында көптеген әдіс, тәсілдер бар.

Кез-келген жағдайда қай әдістің дәл келетінін анықтау қиын,бірақ оңай шешім жасай аламыз, егер тәуекел-менеджер өз жұмысын белгілі бір өнеркәсіп немесе қаржы коммерциясында жоғары білікті маман болса.

Ақпарат жинау мен тәуекелділікті анықтау көптеген келеңсіз жағдайлардың алдын-алуға көп көмек көрсетеді.Тәуекелділікті анықтап білу үшін арнайы жоспар жасалуы тиіс.Қандай жоспар болмасын, ол өзінің бюджет қоры мен экономикалық артықшылығы, жауапкершілігі болуы қажет.

Кейбір әдістердің базалық негізі статистикалық қаржылық, басқарушылық жэне кәсіпорынның есепшоттық қағаздары немесе талдауына жүгінсе, екіншілері келеңсіз жағдайдың орналасу орнына, яғни инспекциялық негізде.Тәуекелділікті табу сандық талдаумен де құрылады, сонымен қатар сапалық реттеу де орын алады.Бұлардың барлығы кәсіпорындағы, ұйымдағы тәуекелділікті сипаттап, табуға арналған.

Өнеркәсіп объектеріне қатысты бастапқы ақпаратты мына негізгі әдістер көмегімен білеміз:

• Стандартталған анықтама беттері;

• Басқарушылық және қаржылық есептерінің бастапқы құжаттарын талдау жасап қарау;

• Кварталдық, жылдық қаржылық есептерге талдау;

• Өнеркәсіптің ұйымдастырушылық құрылымының талдау диаграммасы және құрылуы;

• Өнеркәсіптің өндіру техникалық процестерінің талдауы;

• Осы берілген салада мамандарға кеңес беру;

• Мамаңдандырылған консалтингтік фирмалардың эксперттік құжаты.

Бүл әдістердің әрқайсысы көп мөлшерде белгілі бір салада ақпарат бере

алады.

Анықтама беттерінің екі түрі бар:

1.Универсалды (стандартталған );

2.Мамандандырылған

Универсалды анықтама беттері - жалпылама түсінік береді және көптеген өнеркәсіп типтеріне келеді.

Мамандандырылған анықтама беттері - белгілі бір арнайы құрылымдық есептемеге және айырмашылығы бар жайттарға. Бұл беттер халықаралық практикада кеңінен қолданылады.

Анықтама беттерінің арнайы бір сұрақ реттері болады, оның көмегі арқылы арнайы объектінің құрылымы мен сандық мөлшерін біле аламыз.Бүл беттерінің кемшілігі, белгілі бір мөлшерден артық мінездемелік сұрақтарды қамтиды.