Правапіс галосных э, о, а ў простых па структуры словах
-
Літара О пішацца
Заўсёды ў беларускай мове пішуцца пад націскам, што адносіцца да апорных напісанняў:
|
-
Літара Э пішацца
1. Заўсёды ў беларускай мове пішуцца пад націскам, што адносіцца да апорных напісанняў:
|
2. Не пад націскам у пачатку, сярэдзіне пасля цвёрдых і зацвярдзелых зычных у запазычаных словах неславянскага паходжання: рэспубліка, дэканат, эстрада 3. Ненаціскныя фіналі -эль, -эр ва ўласных імёнах іншамоўнага паходжання: Гендэль, Манчэстэр, Шапенгаўэр |
4.. У словах, утвораных ад слова сэнс: асэнсаванне, нонсэнс |
У некаторых словах пад уплывам літаратурнага вымаўлення замест этымалагічнага гука Э замацавалася напісанне літары Ы: цырымонія, канцылярыя, дрызіна, брызент, рызіна, інжынер, рысора, зарыва, марыва, почырк, арышт |
-
Літара А пішацца
1.На месцы літары О ва ўсіх словах славянскага і неславянскага паходжання: чырвань, прасіць, Арлеан, Акіра Курасава 2.Пасля галосных на канцы іншамоўных слоў: Антоніа, Бакачыа, Більбаа, Ватэрлоа |
3. На месцы літары Э ва ўсіх словах славянскага паходжання: рака, чарга, крамянёвы, Шаўчэнка |
4. У ненацісных фіналях -аль, -ар замест -эль, -эр у запазычаных словах: камп’ютар, лідар, грэйдар, шніцаль |
5. У словах, даўно запазычаных з неславянскіх моў: літара, характарыстыка, рамонт, бухгалтар, латарэя |
Правапіс галосных е, ё, я
Ў ПРОСТЫХ ПА СТРУКТУРЫ СЛОВАХ
-
Літара Ё
пішацца толькі пад націскам: маёнтак, лён, зялёны, вясёлы |
-
Літара Е
1. У першым складзе перад націскам ў словах неславянскага паходжання: метровы, кафедральны, Егіпет, веранда, легальны, лекцыйны |
2. У другім, трэцім і г.д. складах перад націскам або пасля націску: перспектыва, колер, зеленаваты |
3. На канцы запазычаных нязменных слоў пасля Л, К: сальта-мартале, філе, камюніке |
-
Літара Я
1. У першым складзе перад націскам у словах славянскага паходжання: бязмежны, вясёлка, бяроза |
2. У першым складзе перад націскам у даўно асвоеных словах іншамоўнага паходжання: каляндар, дзяжурны, сяржант, яфрэйтар, янот, яхідны |
3. У першым складзе перад націскам у словах дзявяты, дзясяты, сямнаццаць, васямнаццаць і вытворных ад іх, пяцьдзясят, шэсцьдзясят, шасцідзясяты, сямідзясяты, васьмідзясяты |
4. Калі гук [а] этымалагічны: цяжкавата, месяц, пояс, памяць, тысяча |