Сцэнар мерапрыемства

Дзяржаўная ўстанова адукацыі

“Сярэдняя школа №3 г. Наваполацка”

Прэзентацыя кнігі “Чароўны свет”

бібліятэчнае мерапрыемства для вучня 7-10 год

Касьянава Тамара Міхайлаўна

бібліятэкар

маб. Тэл. МТС 80298906224

530766

2011г.

Сцэнар

для Тэатра кнігі

(для вучняў 7 – 10 год)

Прэзентацыя кнігі “Чароўны свет”

Мерапрыемства праводзіцца з мэтай прапаганды дзейнасці школьнай бібліятэкі, чытання і новай кнігі. Задачы бібліятэкі: далучаць дзяцей да духоўных скарбаў свайго народа; фарміраваць цікавасць і павагу да роднага слова, беларускай мовы як актыўнага сродку патрыятычнага і нацыянальнага выхавання.

Абсталяванне

Мультымедыя, настольная лампа, елка, пюпітр, лялькі, касцюмы, кніжная выстава.

Падрыхтоўчая работа

Наш тэатр – тэатр кнігі, таму ў ім перш за усё праводзяцца тэатралізаваныя прэзентацыі новых кніг. Тэатр кнігі адчынены для сваіх чытачоў, у ім разыгрываюцца як аніміраваныя, так і лялечныя спектаклі.

Актыў бібліятэкі рыхтуе буклеты для дзяцей, дапамагае вучням аформіць бібліятэку для мерапрыемства.

Удзельнікі бібліятэчнага Тэатра кнігі рыхтуюць імпрэзы і мізансцэны, лялечны міні-спектакль.

Сцэнаграфія спектакля

Імправізаванай сцэнай з,яўляецца кафедра бібліятэкара, за якой устаноўлен пюпітр з прэзентуемай кнігай. Кафедра падсвечваецца настольнай лямпай, што служыць для гледачоў быццам сігналам пачатка лялечных дзеянняў. А яшчэ далей, узвышаючыся над кафедрай, экран для дэманстрацыі электроннай прэзентацыі. Такім чынам, экран з прэзентацыямі з,яўляецца не толькі носьбітам інфармацыі, але, у свой час, і декарацыяй для аніміраванага дзейства і лялечнага спектакля.

Бібліятэкар стаіць паміж дзействамі і чытачамі.

Вядучыя і акторы то заходзяць за кафедру, то выходзяць да мест чытачоў разыгрываючы імпрэзы, уцягваючы ў сваё дзейства гледачоў.

Чытачы загадзя дзеляцца на творчыя мікракалектывы. Кожнаму з іх даручаецца даследаваць казкі, песні, забаўлянкі.

Трэба адзначыць, што школа наша з музычным ухілам. І таму ў нас ёсць многа дзяцей, якія спяваюць і іграюць.

Ход мерапрыемства.

Слайд

Бібліятэкар.

Добры дзень, паважаныя чытачы! Ёсць старая, як свет, ісціна: мінулае павінна вучыць нас, як жыць сёння. I хто гэтага не ўсведамляе, асуджаны на небыццё. Пароль неўміручасці, гарантыя і падмурак будучыні – гэта веданне мінулага, памяць пра яго.

Культура нашай страны уяўляе сабой набор старажытных язычніцкіх абрадаў и традыцый. Нягледзячы на шматвекавое хрысціянства, у Беларусі захавалася мноства абрадаў, пачынаючы з Масленіцы і Купалля, Грамніц і Гукання вясны, Дзядоў, Каляд і Дажынак, Талакі, і заканчваючы мноствам обрадаў, звязаных з нараджэннем, смерцю ці з вяселлем. Існавала мноства рытуалаў, звязаных с сядзібай, з нарыхтоўкай леса і баней, а ўся прырода пачыталась як адзіная жывая істота. Усе абрады ўвайшлі ў пазнейшые хрысціянскіе рытуалы, утвараючы непаўторную и каларытную беларускую культуру. Надзвычай богаты песенны і вусны фальклор. Усё гэта збіраецца, вывучаецца і выдаецца навукоўцамі.

Слайд

Вось і зараз да вас прыйшло такое навукова-папулярнае выданне – гэта кніга “Чароўны свет”. У кнізе прадстаўлены найбольш папулярныя казачныя персанажы і вобразы беларускай міфалогіі, што захаваліся ў духоўнай спадчыне беларусаў да нашых дзён. Выданне багата ілюстравана.

Не магу не сказаць пару слоў аб мастаке, які ілюстраваў выданне. Валерый Пятровіч Слаўк - графік, дацент кафедры графікі Беларускай акадэміі мастацтв, член аб,яднання "Белорусский союз художников", лаурэат прэміі прафсаюзаў Беларусі (1993 г.), Дзяржаўнай прэміі Беларусі (2001 г.). Ён аформіў мноства казак і не толькі беларускіх. У графіцы В. Слаўка мірна ўжываюцца рэальныя і фантастычная сюжэты, рэальныя і фантастычныя персанажы.

Слайд

У інтэрв,ю ў “Жодзінскіх навінах” мастак тлумачыць:

“– Откуда Ваши фантастические герои и персонажи?

– Наверное, всё начинается с детства. В послевоенное время немного было книжек, тем более с картинками. А читать любил, особенно сказки. Читал – и фантазировал. Рисовал. Хотя рисунки показывать было некому – учитель рисования в то время был в большинстве школ в диковинку… И сегодня читаю – и фантазирую. А снятся мне, особенно зимой, грибы, собирать которые я большой охотник. Жду не дождусь весны, когда природа оживает, когда можно отправиться в лес…”

Дык давайце ж адкрыем старонкі кнігі “Чароўны свет”.

Бібліятэкар

(Падыходзіць да выстаўленай кнігі і разгортвае старонкі дэманструючы іх).

Першы раздзел кнігі прысвечаны апекунам зямнога жыцця: Баю, Лялё, Зюзе, Марозу.

Другі раздзел пра духаў – насельнікаў хаты, сядзібы, поля і агарода.

Далей раздзелы пра міфічных насельнікаў лесу, неба, паветра і г.д.

Абавязкова прыйдзіце да нас у бібліятэку ўважліва праглядзець гэту цудоўную кнігу.

Чытач 1

(паказваючы на малюнак ў кнізе)

Як цікава! А якія тут вялікія і красачные ілюстрацыі! Ой, а што гэта за старычок на сцяне?

Слайд

Вядучая

О, то Бай! Бай – герой забаўлянкі ў беларускім дзіцячым фальклоры. Назва гэтага персанажа ўтварылася ад абыгрывання слова “бай” з прыпеву калыханкі “баюбай”. Вось такім яго бачыць мастак Валерый Слаўк.

Бібліятэкар

На экране ж вы будеце бачыць, як уяўляюць міфічных істот і другія мастакі. Бо, напамінаю вам, што гэта міфічныя істоты, і кожны уяўляе іх па сваіх крыніцах інфармацыі, у суадносінах са сваімі уяўленнямі ці ўяўленнямі сваіх родных, ад якіх чулі гэтыя міфы.

А можа хто помніць забулянкі сваёй матулі ці бабулі?

Слайд

Чытач 2

Мая маці забаўляе майго малодшага браціка так:

Тра-та-та, тра-та-та,

Кошка выйшла за ката,

За ката катовіча,

За Пятра Пятровіча.

Чытач 3

А мая бабуля гуляла са мной, калі я была меншай так:

Кую, кую ножку,

Паеду ў дарожку.

Дарожка крывенька

Кабылка сляпенька.

Кую, кую пяткі,

Паеду да браткі.

У майго братка

На гарэ хатка,

І стажок, і млынок,

І моркаўкі градка.

Бібліятэкар

Хто з вас чытаў забаўлянкі ў кнігах і можа нам напомніць якую?

Вядучая (хвалюючыся)

Можна мы? Можна мы?

Бібліятэкар

Можна.

Вядучая (заходзіць за кафедру, пакрывае галаву хусткай, бярэ ў рукі невялікі шарык з мукой і падыходзць да другога актора вельмі маленькага расточку, які сядзіць сярод чытачоў ).

Вядучая

• Ішоў Бай па сцяне ў чырвоным жупане,

Нёс сямёра лапцей: і жане, і сабе, і дзяцёнку па лапцёнку.

Актор 1

• Мама, бай казку!

Вядучая

• Ішоў Бай па сцяне ў чырвоным жупане,

Нёс сямёра лапцей: і жане, і сабе, і дзяцёнку па лапцёнку.

Баіць казку ці не?

Актор 1

• Бай!

Вядучая

Баўлю, баўлю баёначку,

Узяў кот даёначку,

Занёс на гару,

Паклаў на кару,

Абнёс каля калёс,

А хто слухаў, таму – пшых! – у нос.

(Вядучая пшыкае шарам, у якім мука, на актора. Ад нечаканасці ўсе смяюцца.)

Бібліятэкар(таксама смяецца)

Атрымаўшы такі адказ, дзіця асцярагалася занадта чапляцца да дарослых з просьбамі апавядаць казкі.

Аднак, перагорнем старонку кнігі.

(Выходзіць Вядучая 2 і перагортвае старонку)

Слайд

Вядучая 2

Гэта міфалагічная істота Лялё. Знешне ён нагадвае хлопчыка з крыльцамі і ахоўвае немаўлят пад час сну.

Бібліятэкар

Вобраз Лялё сустракаецца ў песнях, якія спяваюць для закалыхвання дзіцяці.

Давайце паслухаем.

( Дзяўчынка сярод чытачоў пачынае спяваць)

Ой, Лёлі, Лёлі!

Прыйдзі к дзіцяці

Да дай паспаці!

Ой, Лёлі, Лёлі,

Прыйдзі к пасцелі!

Ой, Люлі , Люлі!

Прыйдзі к Пятрулі!

Вядучая 2

Кажуць, што ў час такога закалыхвання дзяцей над калыскай сапраўды лунае нехта ледзь прыкметны, падобны туману. Можа і сапраўды Лялё?

Бібліятэкар

А чаму ж не! Толькі, на маю думку мае чытачы могуць назваць і яшчэ кагосьці? Каго вы так добра самі малюеце?

Чытачы

Дамавікоў!

Бібліятэкар (Перагортвае старонку кнігі)

Ну-ну, вельмі ж мне цікава паслухаць вас.

(Тут вядучая дастае з-за кафедры ляльку Дамавіка, закручвае яму нагу на нагу і агучвае ляльку танюткім голасам)

Вядучая 2

А як жа мне цікава! Паглядзім, хто мне ўладзіць, той і стане лепшым чытачом маёй бібліятэкі на Нядзелі дзіцячай кнігі вясной! Гаспадар я ці не гаспадар?

Вядучая 2

Шчэ які!

Слайд

Чытачы паведамляюць (А ў гэты час з дапамогай Вядучай 2 да кожнага з іх то на плячо, то на калені як бы пераскоквае Дамавік).

Лічыцца, што Дамавік жыве ў кожнай хаце. Ён ахоўвае дом. Назірае за побытам. Карае вінаватых і нядбайных і г.д.

Бібліятэкар

А як людзі адносяцца да дамавікоў?

Чытачы

Паважаюць іх. Клічуць да стала ў святы. Просяць не чыніць шкоды.

Бібліятэкар

О, то вы добра ведаеце.

Але ж у народных павер,ях існуюць і злыя духі, якія парушаюць пакой хаты.

Слайд

Вядучая 2 (перагортвае старонку)

Напрыклад, Валасень? Уяўляецца ен невялікай пачварнай істотай, парослай густой поўсцю, з сяміпалымі дадонямі і доўгімі кіпцюрамі. Малым дзеткам ён казыча пяткі, гудзіць у вушы.

Слайд

Вядучая 1(выходзіць з другога боку кафедры і перагортвае старонку)

А ёсць яшчэ злейшыя істоты – Мара і Ведзьма. Мара – дух ці прывід, які знаходзіцца на службе ў Чорта і з,яўляецца да чалавека пераважна тады, калі той спіць. Яна цішком нападае на ахвяру, садзіцца на грудзі і пачынае душыць. Калі чалавек прачынаецца, яна імгненна знікае.

Бібліятэкар

А вы, дарагія чытачы, можа пра каго з міфічных істот нам паведаеце самі?

(Адказы чытачоў)

Слайд

Бібліятэкар

Праўда, праўда! Існуюць ў міфалогіі і кікімары, і злыдні, і шэшкі. Каго толькі няма!

А зараз давайце ўявім, што мы перанесліся ў мінулае і можам самі ўбачыць асобныя моманты тагачаснай рэчаіснасці.

(Вядучая 1 уключае настольную лямпу. Пачынаецца паказ лялечнага міні-спектаклю. Гучыць песня).

( За кафедру заходзяць акторы і пачынаецца дзея.)

Слайд

Актор 2

Паглядзіце, шаноўныя пане, невялічкі спектакль паводле народнай казкі “Музыка і чэрці”.

Жыў на Палессі хлопчык. За тое, што ён вельмі добра іграў на дудачцы і скрыпцы, празвалі яго Музыкай. Ад яго музыкі людзі меньш грашылі. І тады Чорт пачаў тачыць на Музыку зубы.

(На кафедры з-за елкі з,яўляецца лялька Чорт і пачынае злавацца, скакаць і сварыцца.)

• Каб гэтага Музыку чэрці калацілі. Што ён з людзьмі робіць! І голад ім не голад, і цяжкасці ім не цяжкасці. То паплачуць, то паскачуць – а ні якага граху не робяць. Ой-ой бяда ж якая.

Нешта трэба рабіць!

А напушчу я на Музыку ваўкоў .

(Чорт хаваецца.

З другого боку выходзіць лялька Музыка. Ён садзіцца на пень і грае на дудачцы.

Гучыць музыка “Дуда”)

Лялька Воўк

(Крадзецца з-за елкі)

• Як жа падкрасціся? Мо са спіны…

(Прыслухоўваецца да музыкі).

Во як грае! За душу бярэ.

Чорт ( паказваецца сярод ветак елкі)

• Во гад воўк. Галодны, халодны а туды ж слёзкі воўчыя ліе. Цфу, гад.

(Чорт падскоквае да ваўка і штурхае яго. Той звальваецца з кафедры)

(Музыка устае з пня і падыходзіць да елкі. Раптам з елкі звальваецца лесавік.)

Лесавік(устаючы)

• Ох, і знатна ты граеш, Музыка! А ці можаш сыграць павесялей?

(Музыка грае весялей.)

(Лесавік так танцуе і скача, што з елкі валяцца Чорт і Ведзьма.)

Чур на вас, чур.

(Вядучая 1выключае лямпу.

Лялькі усе сыходзяць, музыка паціху знікае.)

Вядучая1

Да, нагледзіліся мы на чарцей. І чаго яны на нашы бедныя галовы пазвальваліся. Што, няма якіх другіх?

Бібліятэкар

Ну чаму ж, ёсць. У гэтай кніге адлюстраваны вобразы смелых і дужых герояў, здольных перамагчы і пераадолець усе перашкоды на шляху да шчаслівага жыцця.

Слайд

Казачныя героі Вярнідуб, Волат валодаюць велізарнай сілай і здольны папаўняць яе.

А якія чарадзейныя казкі пра добрых і надзейных герояў ведаеце вы, мае чытачы?

(Адказы)

Добра. Вы ведаеце шмат казак.

Слайд

Вядучая 1(ігрыва)

А я ведаю і беларускія народныя песні!

Бібліятэкар (у тон)

А спяеш?

Вадучая1(аглядваючыся)

Мо хто мне падцягне? Ці ж не музыкі вы?

(Пачынае спяваць і да яе падыходзяць яшчэ дзве дзяўчынкі і падцягваюць)

Слайды

Саўка ды Грышка ладзілі дуду

Павесяліцца з ёй на Каляду

Ду-ду-ду-ду, ду-ду-ду-ду - 2 разы

З ёй на Каляду

Як разышліся музыкі гу-гу,

Згінула гора, згінула туга

Туга-туга, туга-туга

Згінула туга.

Язэп Старэнькі свой узяўшы скрут,

Кіем на дзверы паказаў ім тут

Ту-ту-ту-ту, ту-ту-ту-ту

Паказаў ім тут.

Вы сабе грайце сваё го-ца-ца,

Толькі не страшце Езуса Хлапца

Го-ца-ца, го-ца-ца

Езуса-Хлапца.

Бібліятэкар

Цудоўная песня, цудоўны у нас з вамі вечар. І скора сапраўды Каляды і Новы год. Так няхай народны Зюзя парадуе вас сняжком і марозцам. Жадаю вам, каб Дзед Мароз хутчэй праклаў масты праз рэкі і азёры, бо скора ж вам ехаць да бабуль і дзядуль у іх вёсачкі. А яшчэ жадаю, каб Мароз не памарозіў ні ячменю, ні пшаніцы, ні гароху на іх агародах. Галоўнае, не забудзьце на Каляды пастукаць лыжкай з куццёй у сцяну ці акно і запрасіць Мароза: “Мароз, Мароз, хадзі куццю есці!”

Так заўсёды рабілі вашы продкі. І вы не забывайцеся на традыцый нашага народу. Беражыце іх і перадавайце сваім будучым дзеткам казкі, песні, забаўлянкі, прыказкі і прымаўкі – яны ж наш гонар. Паказвайце ім цудоўныя кнігі свайго дзяцінства. Нясіце з пашанай культуру нашай Радзімы ў свет.

Да пабачэння, мае дарагія чытачы.

(Гучыць музыка)

Літаратура:

А па сенцах ходзіць бай... Беларускія народныя калыханкі і забаўлянкі. - Мінск : Мастацкая літаратура, 2011. — 16 с. Беларускія народныя казкі. — Мінск : Харвест, 2010. — 96 с. : іл. Чароўны свет : з беларускіх міфаў, паданняў і казак / рэдкал. : Т.У. Бялова [і інш.] ; маст. В.П. Слаук. — 2-е выд. — Мінск : Беларус. Энцыкл. імя П. Броўкі, 2010. — 216 с. : іл.