- •Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
- •1. Мәтінді оқыңыз, орыс тіліне аударыңыз. Қазақстан Республикасының «Байланыс туралы» Заңы
- •2. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап беру арқылы мәтінді мазмұндаңыз.
- •3. Мәтінді қазақ тіліне аударып, мазмұндаңыз. Закон «о связи » рк
- •4. Сөйлемдерді тиісті сөздермен толықтырыңыз.
- •5. Мәтінде берілген тәртіп бойынша сөйлемдерді жазыңыз.
- •6. Тақырып бойынша сұхбат құрастырыңыз.
- •1. Мәтінді оқыңыз, орыс тіліне аударыңыз. Менің мамандығым
- •2. Мәтін бойынша 5 сұрақ дайындап жазыңыз.
- •3. Тақырып бойынша диаграмманы толтырыңыз.
- •4. Мәтінді үлгісін пайдалана отырып, өз мамандығыңыз туралы әңгімелеңіз.
- •5. Мәтінді оқыңыз, аударыңыз, мәтінге ат қойыңыз. Мәтіннің әр сөйлеміне сұрақ қойып, оған жауап беру арқылы мәтінді мазмұндаңыз.
- •Қазіргі таңда мамандықтың түрі көп. Осыған байланысты, олар әр салаға жіктеледі. Мысалы, экономика саласына қаржыгер, есепші, менеджер керек болса, техника саласына радиоинженер, инженер
- •- Электрик аса қажет.
- •Радиотехника мамандығы электронды құрылғыларды жасау және өндіру саласында жұмыс істейтін инженерлерді дайындайды.
- •6. Сұрақтарды тыңдап, ауызша жауап беріңіз.
- •7. Сұрақтарға жауап беру арқылы жоғарыда берілген сурет бойынша шағын әңгіме құрастырыңыз.
- •8. Сұхбатты жалғастырыңыз.
- •2. Сұрақтарға ауызша жауап беру арқылы, ойыңызды білдіріңіз.
- •1. Мәтінді оқыңыз, орыс тіліне аударыңыз. Радиотехника
- •2. Сөйлемдерді оқыңыз, егер ол мәтін мазмұнына сәйкес келсе «иә», сәйкес келмесе «жоқ» деп жауап беріңіз.
- •9. Сұхбатты жалғастырыңыз.
- •1. Мәтінді қазақ тіліне аударыңыз. Тірек сөздер арқылы мәтінді мазмұндаңыз. Важное открытие
- •1. Мәтінді оқыңыз, орыс тіліне аударыңыз. Радиобайланыс негізін қалаған ғалым
- •2. Сұрақтарға жауап беріңіз.
- •3. Мәтін бойынша жоспар құрып, мазмұнын айтыңыз. Ұлттық телерадиохабар тарататын спутниктік жүйе
- •4. Шашылған сөздер мен сөз тіркестерінен сөйлемдер құрап жазыңыз.
- •6. Сөйлемдерді оқыңыз, егер ол мәтін мазмұнына сәйкес келсе «иә», сәйкес келмесе «жоқ» деп жауап беріңіз.
- •1. Мәтінді қазақ тіліне аударып, мазмұнын айтыңыз. Ученые, внесшие вклад в развитие радиотехники
- •1. Мәтінді оқыңыз, орыс тіліне аударыңыз. Радиолокацияның дамуы
- •2. Мәтінді оқыңыз, аударыңыз. Мәтін мазмұнын тірек сөздер арқылы әңгімелеңіз. Радиолокациялық станция
- •3.Сұрақтарға жауап беріңіз.
- •7 . Сұхбатты жалғастырыңыз.
- •1. Түсіндірме сөздігін пайдаланып, сөздердің мағынасын түсіндіріңіз.
- •1. Мәтінді оқыңыз, орыс тіліне аударыңыз. Телеграф байланысының даму тарихы
- •2. Ретсіз жазылған әріптерді дұрыс оқысаңыз, мәтінді оқисыздар. Мәтін не туралы?
- •6. Сұрақтарға жауап беру арқылы сұхбат құрастырыңыз.
- •1. Мәтінді аударып, мазмұнын қазақша айтыңыз. История развития телекоммуникации в Казахстане
- •1. Мәтінді оқыңыз, орыс тіліне аударыңыз. Телевидение
- •2. Мәтінді пайдаланып, кестені толтырыңыз.
- •1. Мәтінді оқыңыз, орыс тіліне аударыңыз. Теледидар мұнаралары
- •3. Сұрақтарға жауап беріңіз.
- •4. Мәтіндегі етістіктерді қатыстырып, сөйлемдер құрастырыңыз.
- •5. Мәтінді оқыңыз. Тақырып бойынша сұхбат құрастырыңыз.
- •1. Мәтінді оқыңыз, қазақ тіліне аударыңыз. Мәтінге ат қойып, мазмұнын айтыңыз.
- •1. Мәтінді оқыңыз, аударыңыз. Теледидар және дыбыс хабарларының студиялары
- •2. Сұрақтарға жауап беріңіз.
- •3. Мәтінді оқып, мазмұнын айту үшін жоспар құрыңыз. Дыбыс
- •4. Төменде берілген сөздерді сөздік арқылы орыс тіліне аударыңыз.
- •1. Мәтінді оқыңыз, орыс тіліне аударыңыз.
- •2. Сөйлемдерді оқыңыз, егер ол мәтін мазмұнына сәйкес келсе «иә»,
- •3. Мәтін мазмұнын сұрақтарға жауап беру арқылы айтыңыз.
- •5. Сөйлемдерді мәтіндегі тәртібі бойынша толықтырыңыз.
- •1. Мәтінді оқыңыз, орыс тіліне аударыңыз. Ұялы желілер
- •2. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға ауызша жауап беріңіз. «КазТранском» ақ
- •3. Сөз тіркестерін аударыңыз.
- •1. Мәтінді оқыңыз, орыс тіліне аударыңыз.
- •2. Сөйлемдерді тиісті сөздермен толықтырыңыз.
- •1. Мәтінді оқыңыз, орыс тіліне аударыңыз.
- •2. Сұрақтарға жауап беріңіз.
- •3. Мәтінді оқыңыз, аударыңыз. Мазмұнын тірек сөздер арқылы айтыңыз.
- •4. Шашылған сөздерді мәтіндегі орын тәртібі бойынша жазыңыз.
- •1. Мәтінді оқыңыз, орыс тіліне аударыңыз. Жедел әрекетті дербес компьютерлер
- •2. Сұрақтарға жауап беріңіз.
- •3. Мәтінді оқып, қателерді табыңыз. Компьютерді қолдану қажеттілігі неде?
- •4. Сұрақтарға жауап беру арқылы мәтінді мазмұндаңыз.
- •5. Тақырып бойынша диаграмманы толтырыңыз.
- •6. Мағынасына сәйкес сөзді тұсына жазыңыз және сол сөзбен сөйлем құрыстырыңыз.
- •7. Шашылған сөздерді орын тәртібі бойынша жазыңыз.
- •1. Мәтінді оқыңыз, қазақ тіліне аударыңыз.
- •2. Кестені толтырыңыз.
- •1. Мәтінді оқыңыз, орыс тіліне аударыңыз. Ngn (Next Generation Networks) - жаңа дәуір желілері
- •2. Мәтінді оқыңыз, мәтінге ат қойыңыз. Мәтін не туралы?
- •3. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырып, оларға жауап беру арқылы мәтінді мазмұндаңыз.
- •4. Мәтінді қазақ тіліне аударып, мазмұндаңыз.
- •3G-сети
- •5. Берілген тірек сөздер арқылы сөйлемдер құрастырыңыз.
- •Кедергі - сопротивление
- •Шырақ – свет, источник
- •Глоссарий
- •Өзін-өзі бағалауға арналған тест сұрақтары
- •Қазақ тілі
Өзін-өзі бағалауға арналған тест сұрақтары
1. Қазақстан Республикасының «Байланыс туралы» Заңы қашан қабылданды?
- 1995 жылы 30 шілдеде
- 1997 жылы 11 шілдеде
- 2004 жылы 10 шілдеде
- 2005 жылы 30 шілдеде
- 2009 жылы 10 шілдеде
2. Абонент деп кімді атайды?
- атқарушы орган
- заңды немесе жеке тұлға
- үкімет
- кәсіпкер
- қызметкер
3. Абонентке ақпараттық қызмет көрсету қызметі деп нені айтады?
- абонент, атқарушы орган
- заңды немесе жеке тұлға
- телефон нөмірі, мекенжай, электрондық пошта
- интернет, атқарушы орган
- абонент, интернет
4. Национальный оператор связи тіркесін аударыңыз.
- ұлттық байланыс операторы
- халықаралық байланыс жүйесі
- ұлттық атқарушы орган
- ұлттық мекеме
- ұлтаралық байланыс
5. Байланыс қызметін көрсетуге байланысты абонентпен келісімшарт жасалып, оған не беріледі?
- аппарат, абонемент
- абоненттік желі, абоненттік нөмір, абоненттік код
- телефон нөмірі, мекенжай, электрондық пошта
- абонент, интернет
- билет, түбіртек
6. Өзіңіз оқитын оқу орны қалай аталады?
- Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық университеті
- Абай атындағы Алматы ұлттық педагогикалық университеті
- С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті
- Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық университеті
- Махамбет Өтемісұлы атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті
7. Сіз оқып жатқан жоғарғы оқу орны қай жылы ашылған?
- 1957 жылы
- 1959 жылы
- 1963 жылы
- 1932 жылы
- 1961 жылы
8. Сіз оқып жатқан жоғарғы оқу орнында неше факультет бар?
- 4
- 2
- 5
- 7
- 9
9. «Білім» сөзін аударыңыз.
- знание
- учебник
- наука
- грамота
- специальность
10. Сіз оқып жатқан оқу орны қай көшеде орналасқан?
- М. Әуезов көшесінде
- Жеңіс даңғылында
- Төле би көшесінде
- Достық даңғылында
- Жәңгір хан көшесінде
11. Радиотехника нені зерттейді?
- Электромагниттік тербелістер мен толқындарды
- Радио диапазонын
- Радио диапазонындағы электромагниттік тербелістер мен толқындарды генерациялау, күшейту, тарату, қабылдау тәсілдері және оларды пайдалану мәселелерін
- әртүрлі объектілер мен нысаналарды
- радиотолқындардың шағылу құбылысын
12. Радиотехниканың дамуына кімдер үлкен үлес қосты?
- Генрих Герц
- АлександрПопов
- Эдуард Бранли
- Никола Тесла
- аталғандардың барлығы
13. Гетеродинамикалық радиоқабылдағыштың жұмыс істеу қағидаларын кім анықтады?
- Эдуард Бранли
- Никола Тесла
- А.Мейсснер
- Генрих Герц
- АлександрПопов
14. Алғашқы болып, кім радиотелефондық таратқыш жасады?
- Эдуард Бранли.
- Никола Тесла
- Генрих Герц
- АлександрПопов
- А.Мейсснер
15. «Источник света» сөз тіркесін аударыңыз.
- тоқ көзі
- жарық көзі
- электр өрісі
- сәуле шығару
- жарықтандыру
16. Радиотехниканың үлкен жетістіктерінің бірі не?
- теледидар
- телефон
- пейджер
- радио
- электронды есептеуіш машина
17. «Ажырату, айнымалы» сөздерін аударыңыз.
- превратиться, различать
- различать, переменный
- свободный,првращать
- излучать, сохранять
- искать, свободный
18. 1886-89 жылдары неміс физигі Г.Герц қандай жаңалықты ашты?
- әртүрлі объектілер мен нысаналарды радиотехниканың тәсілдері арқылы
бақылау (іздеп табу, ажырату, координаталарын өлшеу т.б.) мәселелерімен шұғылданатын ғылым мен техниканың саласы.
- сымсыз таралатын жоғары жиілікті электрмагниттік тербелістерді
пайдалануға негізделген техника саласын.
- радио диапазонындағы электрмагниттік тербелістер мен толқындарды
генерациялау және күшейту, тарату, қабылдау тәсілдері мен оларды пайдалану мәселелерін зерттейтін ғылымды
- радиотолқындар арқылы жүзеге асырылатын электр байланысын.
- радиотолқындардың шағылу құбылысын
19.“Еңбекші қазақ” ненің атауы?
- бағдарламаның
- романның
- радиогазеттің
- ұйымның
- көшенің
20. Мұнара қандай болу керек?
- өте аласа
- аласа
- биік
- төмен
- биік емес
21. Мұнара биік болса, теледидар хабары қолданылатын не ұлғаяды?
- өнімділік
- кашықтық
- жылдамдық
- сапасы
- адамдар саны
22. Байқоңыр ненің аты?
- ғарыш станциясы
- ғарыш кемесі
- планетааралық ғарыштық құрылғы
-көше
-мектеп
23.“Адам өміріне қауіпті” тіркесін аударыңыз.
- полезно для жизни человека
- опасно для жизни человека
- для человека важно
- необходимо человеку
- связь с жизнью человека
24.«Переменное напряжение» сөз тіркесін аударыңыз.
- қуатты трансформатор
- құбылмалы кернеу
- кернеуді өлшеу трансформаторы
- оқу трансформаторы
- туынды трансформатор
25. 1925 жылы Москва мен Нью-Йорк арасында не орнатылды?
-радиобайланыс
-радиолокация
-телефондық техника
-телевидение
-телевидение мұнаралары
26. Радиохабар тарату, радиограф пен радиореле байланыстарының антенналары орнатылған биік мұнара қалай аталады?
-радиотехника
-арна
-телевидение мұнаралары
-телефондық техника
-радиобайланыс
27. «Напряжение» сөзінің аудармасын табыңыз.
- қуат
- өріс
- кернеу
- желі
- өткізгіш
28. Радио сөзі қай тілден келген және ол не?
- (латынша сәуле таратамын, шығарамын деген сөз) алыс қашықтыққа сымсыз таралатын жоғары жиілікті электрмагниттік тербелістерді пайдалануға негізделген техника саласы
- (грекше сәуле таратамын, шығарамын деген сөз) алыс қашықтыққа сымсыз таралатын жоғары жиілікті электрмагниттік тербелістерді пайдалануға негізделген ауыл шаруашылығы саласы.
- (немісше сәуле таратамын, шығарамын деген сөз) алыс қашықтыққа сымсыз таралатын жоғары жиілікті электрмагниттік тербелістерді пайдалануға негізделген өндіріс саласы
- (ағылшынша сәуле таратамын, шығарамын деген сөз) алыс қашықтыққа сымсыз таралатын жоғары жиілікті электрмагниттік тербелістерді пайдалануға негізделген ғылым саласы.
- барлық жауап дұрыс
29. Радиобайланыс негізін қалаған кім?
- Ленц
- Джоуль
- Ферсман
- Попов
- П.И.Бахметьев
30.“Телефотограф” деп аталатын кескінді алысқа беру жобасын кім ұсынды?
- П.Бахметьев
- Ленц
- Джоуль
- Ферсман
- A.Попов
31. Не үшін Н.Никитинге Лениндік сыйлық берді?
- Останкино мұнарасын жобалағаны үшін
- Астанадағы мұнараны жобалағаны үшін
- Алматыдағы Көктөбенің мұнарасын жобалағаны үшін
- Эйфель мұнарасын жобалағаны үшін
- Барлық жауап дұрыс емес
32. Радиолокация қандай сала?
- Радио диапозонындағы электромагниттік тербелістер мен толқындарды генерациялау және күшейту, тарату, қабылдау тәсілдері мен оларды пайдалану мәселелерін зерттейтін ғылым.
- Радиотолқындар арқылы жүзеге асырылатын электр байланысы.
- Алыс қашықтыққа сымсыз таралатын жоғары жиілікті электромагниттік тербелістерді пайдалануға негізделген техника саласы.
- Әртүрлі объектілер мен нысаналарды радиотехниканың тәсілдері арқылы бақылау (іздеп табу, ажырату, координаталарын өлшеу т.б.) мәселелерімен шұғылданатын ғылым мен техниканың саласы.
- Әртүрлі радиоэлектронды құрылғыларды жасау және өндіру саласында инженерлер дайындауды қарастырады.
33. Байқоңыр қайда орналасқан?
- Атырау облысында
- Қарағанды облысында
- Қызылорда облысында
- Солтүстік Қазақстан облысында
- Батыс Қазақстан облысында
34. Провод, волна сөздерінің аудармасын табыңыз:
- толқын, өткізгіш
- өткізгіш, ажыратқыш
- құрылыс, өткізгіш
- таратқыш, ажыратқыш
- тоқ, өткізгіш
35. Заземление, приемник, распространитель сөздерінің аудармасын табыңыз:
- ажыратқыш, өткізгіш, таратқыш
- жерге орналастыру, өткізгіш, ажыратқыш
- сулы топырақ , өткізгіш, ажыратқыш
- таратқыш, желі, ажыратқыш
- жерге орналастыру, қабылдағыш, таратқыш
36. Радиотехника қандай ғылым?
- Радио диапозонындағы электромагниттік тербелістер мен толқындарды генерациялау және күшейту, тарату, қабылдау тәсілдері мен оларды пайдалану мәселелерін зерттейтін ғылым.
- Алыс қашықтыққа сымсыз таралатын жоғары жиілікті электромагниттік тербелістерді пайдалануға негізделген техника саласы.
- Радиотолқындар арқылы жүзеге асырылатын электр байланысы.
- Әртүрлі объектілер мен нысаналарды радиотехниканың тәсілдері арқылы бақылау (іздеп табу, ажырату, координаталарын өлшеу т.б) мәселелерімен шұғылданатын ғылым мен техниканың саласы.
- Әртүрлі радиоэлектронды құрылғыларды жасау және өндіру саласында инженерлер дайындауды қарастырады.
37. Тұңғыш қазақ тілінде эфирге шыққан радиогазеті қалай аталған?
-“Жас қазақ”
-“Еңбекші қазақ”
-“Егеменді Қазақстан”
-“Алаш”
-“Қазақ”
38. Радио қандай ғылым?
- Радио диапозонындағы электромагниттік тербелістер мен толқындарды генерациялау және күшейту, тарату, қабылдау тәсілдері мен оларды пайдалану мәселелерін зерттейтін ғылым.
-Алыс қашықтыққа сымсыз таралатын жоғары жиілікті электромагниттік тербелістерді пайдалануға негізделген техника саласы.
- Радиотолқындар арқылы жүзеге асырылатын электр байланысы.
- Әртүрлі объектілер мен нысаналарды радиотехниканың тәсілдері арқылы бақылау (іздеп табу, ажырату, координаталарын өлшеу т.б.) мәселелерімен шұғылданатын ғылым мен техниканың саласы.
- Әртүрлі радиоэлектронды құрылғыларды жасау және өндіру саласында инженерлер дайындауды қарастырады
39. «Радио» сөзі латынша қандай мағынаны білдіреді?
- сәуле таратамын, шығарамын
- сым, кернеу
- жиілік, жүйе
- сәулелендіру
- сымсыз сигнал
40. Останкино мұнарасын жобалағаны үшін, Лениндік сыйлық кімге берілді?
- А.С. Поповқа
- М.Фарадейге
- Г.Герцке
- Н.В.Никитинге
- Э. Бранлиге
41. XX ғасырдың ортасында не пайда болды?
- радио
- ұялы телефон
- электроника
- машина
- телевидение
42. Алғашқы радиостанция қай жылы және қай жерде құрылды?
- 1925 жылы Оралда
- 1905 жылы Орынборда
- 1931 жылы Алматыда
- 1945 жылы Петропавлда
- 1915 жылы Форт-Шевченкода
43. Обьектінің кескінін көрсету және дыбысын естірту мәселесімен шұғылданатын радиотехниканың саласы - .... .
-радио
-телефон
-телевидение
-телеграф
-факс
44. Париждегі Эйфель мұнарасының биіктігі қанша?
-200 метр
-265 метр
-330 метр
-360 метр
-300 метр
45. «Теле» сөзі нені білдіреді?
-орналастыру
-қашық
-мұнара
-алыс
-жақын
46. «Теле» қай елдің сөзі?
-грек
-латын
-ағылшын
-орыс
-неміс
47. Телефондық техника адамзатқа нешінші жылдан бастап қызмет көрсетіп келеді.
-1876
-1877
-1878
-1875
-1874
48. 1925 жылы Москва мен Нью-Йорк арасында не орнатылды?
- радиобайланыс
- радиолокация
- телефондық техника
- телевидение
- телевидение мұнаралары
49. Радиохабар тарату, радиограф пен радиореле байланыстарының антенналары орнатылған биік мұнара қалай аталады?
- радиотехника
- арна
- телевидение мұнаралары
- телефондық техника
- радиобайланыс
50. Lосаtіо – сөзі нені білдіреді?
-тоқ көзі
-кернеу
-сәуле шығару
- алу
-орналасу
Мазмұны
Алғы сөз ..................................................................................... 4
«Байланыс туралы Заң» ............................................................. 5
Мамандық туралы ....................................................................... 7
Радиотехника ............................................................................... 11
Радиобайланыс негізін қалаған ғалым ................................ 15
Радиолокацияның дамуы ........................................................ 21
Телеграфтың дамуы .................................................................. 25
Телевидение ................................................................................. 29
Телевидение мұнаралары ......................................................... 32
Т елевидение және хабар студиялары .................................. 34
Телефондық техника ............................................................... 37
Ұялы желілер ............................................................................. 42
Пейджер ........................................................................................ 45
Мобильді телефон ........................................................................ 49
Жедел әрекетті компьютерлер ................................................. 53
Жаңа дәуір желілері ...................................................................59
Студенттердің өзбетімен орындайтын тапсырмалар ............
Қазақша -орысша сөздік
Глоссарий .................................................................................... 62
Өзін-өзі бағалауға арналған тест сұрақтары ..........................72
Мазмұны ...........................................................................................84
А.М.Қажғалиева