Қазақстан - әлемдік кеңістікте
Бүгін Қазақстан дүние жүзі мойындаған әлемдік қауымдастықтар мен ұйымдардың тең мүшесі. Олармен қарым – қатынас халықаралық тәжірибеде қалыптасқан тәртіпке негізделген. Қазақстан әлемдегі 215 елдің 170-тен астамымен сауда-саттық қатынаста. Оның тәуелсіздігін 180 ел мойындады, 130 елмен мәмілегерлік қатынас орнатты. Қазір Алматы мен Астанада 70-тен астам елдің елшіліктері жұмыс істеуде. Ал Қазақстанның көптеген таяу және шалғай шетелдерде елшіліктері мен консулдары бар.
Қазақстанның сыртқы саясаты жүргізіліп жатқан экономикалық реформа негізінде басқа елдермен экономикалық, ғылыми техникалық, қатынасты қамтамасыз етуге бағытталған. Халықаралық сахнадағы жағдай республика үшін өте қолайлы.
Беделді халықаралық ұйымдармен Қазақстанның халықаралық қатынасы барған сайын ұлғая түсуде. Олар: Біріккен Ұлттар Ұйымы (БҰҰ), Еуропа қауымдастығы, Халықаралық және Еуропалық қайта құру банкі, Халықаралық валюта қоры, Ислам конференциясы ұйымы т.б.
Бұл қатынастар шекараның бұзылмауы, басқа елдің ішкі ісіне қол сұқпау, оларды мойындау және құрметтеу сияқты маңызды ұстанымдарды басшылыққа алады.
6 - тапсырма. Сұрақтарға мәтін бойынша жауап беріңіз.
Қазақстанның әлемдік кеңістікте беделі қандай?
Қазақстан 215 елдің қаншамасымен сауда- саттық қатынаста?
Оның тәуелсіздігін неше ел мойындаған?
Алматымен Астанада қанша елдің елшіліктері жұмыс істейді?
Қандай беделді халықаралық ұйымдармен қатынас орныққан?
7 - тапсырма. Сұхбатта қамтылған сұрақтарға толық жауап беріңіз.
- Достым, егеменді елге басқа мемлекеттермен қарым - қатынас жасау керек пе ?
-........................................................
- Қарым - қатынас нәтижесінде әр мемлекет нені көздейді?
-........................................................
- Қазіргі деректер бойынша Қазақстан неше елмен мәмілегерлік қарым-
қатынас орнатты?
-.......................................................
- Таяу шетелде Қазақстанмен тығыз байланыс жасайтын қандай
мемлекетті білесің?
-......................................................
- Алыс шетелде қандай мемлекеттермен достық, экономикалық қатынас
орнықтырдық?
- ......................................................
8 - тапсырма. Есімше жұрнақтарының қызметіне қарай төмендегі кестені толтырыңыз.
Қуанатын, жүгірген, жүрген, сөйлер, тазаламақ, оқыған, құлаған, сезетін, алатын, қозғалмақ, ашуланатын, қызығатын, құрайтын, жазар, басар, жуынар, байлаған.
өткен шақ есімше келер шақ есімше
----------------------- ------------------------
----------------------- ------------------------
----------------------- ------------------------
ауыспалы шақ есімше
----------------------------
----------------------------
----------------------------
9 - тапсырма. Сұхбатты тыңдап, дұрыс оқуға жаттығыңыз, орыс тіліне аударыңыз.
– Ұлттар Лигасы ненің ізашары?
– Ұлттар Лигасы Біріккен Ұлттар Ұйымының ізашары болып табылады.
– Лиганың құрылуына не себеп болды?
– Лиганың құрылуына халықаралық бейбітшілікті сақтайды деген сенім мен соғыс сұмдықтарынан сақтайды деген үміт себеп болды.
– Ол елдердің үмітін ақтай алды ма?
– Лиганың өзінің негізгі мақсаты бейбітшілікті сақтауды қамтамасыз ете алмағанының айғағы, екінші дүниежүзілік соғыстың басталуына себеп болды.
– Бүкіл әлемдік ұйымның жобасын жасау үшін қай жылы, қай қалада бас қосты?
– Бүкіл әлемдік ұйымның жобасын жасау үшін бірқатар елдер 1944 жылы Вашингтонда бас қосты.
– Бүкіл әлемдік ұйым қалай аталады?
– Бүкіл әлемдік ұйымды Біріккен Ұлттар Ұйымы деп атады.
– БҰҰ-на неше ел мүше?
– БҰҰ -на 1995 жылға дейін 185 ел мүше болды.
– Қазақстан БҰҰ -на қашан қабылданды?
– Қазақстан 1992 жылдың 2-наурызында БҰҰ-ның мүшелігіне қабылданды.
10-тапсырма. Берілген сөздердің сәйкестігін табыңыздар.
конфликт мүлтіксіз
недоверие кеңістік
единый үстемдік
сообщество ымыра
кризис сенімсіздік
структура бітім
пространство қауымдастық
гарантия біртұтас
господство қайшылық
компромисс құрылым
консенсус кепілдік
противоречие келісім
беспрекословна дағдарыс
соглашение қоғамдасу
объединение жанжал
Қазақстанның білім беру жүйесі
Рай категориясы
1-тапсырма. Сұраққа жауап беріңіз.
1. Қазақстанның білім беру жүйесінде қандай өзгерістер болды?
2. Неге мектепте 12 жыл оқитын болдық?
3. Бастауыш сыныптарды атаңыз.
4. 11-12 сыныпта неге үйретеді?
5. Кредиттік оқыту жүйесі туралы не білесің?
2- тапсырма. Білім, жоғары оқу орындары, мамандық бойынша қажетті сөздерді жазыңыз.
Үлгі: білім жоғары оқу орны мамандық
орта бөлім С.Сейфуллин атындағы ҚАТУ қаржыгер
... ... ...
... ... ...
... ... ...
3-тапсырма. Берілген сөздердің орысша баламасын жазыңыз.
Білім жүйесі -
Орта білім -
Жоғары оқу орны -
Мемлекеттік оқу орны -
Акционерлік оқу орны -
Мемлекеттік емес -
Жаңа технология -
Кредиттік технология -
Инновациялық технология -
Ақпараттандыру -
Компьютерлендіру -
4-тапсырма. Сөйлемді аяқтаңыз.
1. Қазақстан білім беру жүйесінде жаңа реформа .... 2. Заңда 12 жылдық білімнің құрылымы ... 3. Білім саласында жаңа технологиялар ... 4. ҚР-ның «Білім туралы» жаңа Заңы бәсекеге қабілетті, отандық білім беру жүйесін қалыптастыруға ... 5. Қазір төртінші, тоғызыншы сыныптан кейін және бірінші курстан кейін мемлекеттік бақылау өткізіледі.6. Халықтың білімін көтеру мақсатында Елбасының жарлығымен «100 мектеп, 100 аурухана» бойынша жаңа мектептер .... 8. Мектепке қажетті жаңа оқулықтар көптеп .... 9. Мектеп бітірген соң, жоғары оқу орнына түсу үшін ұлттық бірыңғай тест .... 10. Ал келесі жылдан бастап ҰБТ 2 деңгейден тұратын .... 11. I деңгей: оқушы мектепті бітіргенде ... II деңгей: талапкер жоғары оқу орнына түсер кезде.
5-тапсырма. Төмендегі сөздер мен сөз тіркестерінің аудармасын қайталап жаттығыңыз.
ғылым – наука
ертеңі - будущее
білім жүйесі – система образования
қағида - цель
мемлекеттік емес – не государственный
міндетті - обязательный
орта білім – среднее образования
тегін - бесплатно
өз еркі – своя воля
оқулық - учебник
әдістемелік - методический
ең маңызды мәселе – самая главная проблема
жеке меншік – собственность
6 – тапсырма. Мәтінді оқып, орыс тіліне аударыңыз.