Салық құқығының ерекше бөлімі Тақырып:№ 8 Корпоративтік табыс салығы.Жеке табыс салығы

Мақсат – корпоративтік және жеке табыс салықтарына жалпы сипаттама беру.Көрсетілген салық түрлерінің негізгі элементтерін қарастыру.

Жоспар:

1 Корпоративтік табыс салығы

2 Жеке табыс салығы

1 Сұрақ Корпоративтік табыс салығы

Корпоративтік табыс салығының төлеушілерге:

1) Қазақстан Республикасының резидент занды түлғалары;

2) Қазақстан Республикасындағы қызметтерін түрақты мекемелері арқылы жүзеге асыратын немесе Казақстан Республикасындағы көздерден табыс алатын резидент емес занды тұлғалар – салық төлеушілер жатады.

Корпорациялық табыс салығының объектілері:

1) Салық салынатын табыс;

2) Төлем көзінде салық салынатын табыс;

3) Қазақстан Республикасындағы тұрақты мекемесі арқылы қызметін жүзеге асыратын резидент емес занды тұлғаның таза табысы болып табылады.

Салық салынатын табыс Салық кодексінің тиісті баптарында көзделген жәйттерге орай, жылдық жиынтықтабыс пен одан жасалынған шегерімдер арасындағы айырма ретінде айқындалады.

Жылдық жиынтық табыс салық төлеушінің салық кезеңі ішінде тапқан табыстарының барлық түрлерін, соның ішінде: 1) тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметгерді) өткізуден түсетін табыстарды; 2) үйлерді, ғимараттарды, құрылыстарды, сондай-ақ амортизациялауға жатпайтын активтерді өткізу кезіндегі кұн өсімінен түсетін табысты т.б. алынған табыстардын шығыстардан артығын камтиды.

Салыктық кезең, салык және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер бойынша салық есептілігін беру тәртібі мен мерзімдері Салық кодексіне тиісті баптарына сәйкес айкындалады.     

Күнтiзбелiк жыл корпорациялық табыс салығы үшiн салық кезеңi болып табылады.

Салық төлеуші жылдық жиынтық табысты алуға байланысты шығыстарды растайтын құжаттары болған кезде шегерімдер жүргізеді. Бүл шығыстар болашактағы кезендердің шығыстарын коспағанда, олар нақты жүрпзілген салық кезеншде шегерілуге жатады. Болашақ кезендердің шығыстары қай салық кезеңіне катысты болса, сол кезенде шегерілуге тиіс.

Ағымдағы салықтық кезенде өткен салықтық кезең үшін төленген салықтар төлем жүргізілген салықтық кезенде шегерімге жатады.

Мыналар: жылдық жиынтық табыс алуға байланысты емес шығыстар; қүрылысқа және тіркелген активтерді иемденіп алуға жүмсалған шығыстар мен күрделі сипаттағы басқа да шығыстар; мемлекетгік бюджетке енгізуге жататын (енгізілген) айыппұлдар мен өсімпұлдар; шегерімдерге жаткызудың Салық кодексінде белгіленген нормасынан асып түсетін жылдык жиынтық табыс алуға байланысты шығыстар; Казақстан Республикасының нормативтік кұкыктық актілерінде белгіленген нормадан артык төленуге тиіс (төленген) бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер сомасы; кәсіпкерлік кызметте пайдаланылмайтын объектілерді салу, пайдалану мен күтіп-ұстау жөніндегі шығыстар; салық төлеушінің өтеусіз негізде берген мүлкінің, орындаған жұмыстарының, керсеткен қызметтерінің қүны шегерімге жатпайды.

Салық төлеушінің түзетулері жүзеге асырылған және шеккен залалдарының сомасы азайтылған салық салынатын табысы 30 проценттік ставка бойынша салық салуға жатады.

Негізгі өндіріс құралы жер (учаскесі) болып табылатын салық төлеушінің түзетулер жүргізілген және шеккен залалдары сомасына азайтылған салық салынатын табысына 10 проценттік ставка бойынша салық салынады.

Төлем көзінде салық салынатын табыстарға төлем көзінен 15 проценттік ставка бойынша салық салынуға тиіс.

Ал Қазақстан Республикасында тұракты мекеме құрмай кызметін жүзеге асыратын резидент емес занды тұлғалардың алатын табыстарына төлем көзіңде мынадай: 1) Дивидендтеріне, катысу үлесінен түскен табыстарына және сыйақыларына — 15 продент; 2) Тәуекелдерді сактандыру шарттары бойынша төленетін сақтандыру сыйлыкдқыларына — 10 процент; 3) Халыкаралықтасымалдарда көлік қызметтерін керсетуден түскен табыстарына — 5 процент; 4) Тәуекелдерді кайта сақтандыру шарттары бойынша төленетін сактандыру сыйлыкақылары — 5 процент; 5) Салық кодексінің тиісті бабында белгіленген көптеген табыстарына — 20 процент ставкалар бойынша салық салынады.

Казақстан Республикасындағы қызметтерін тұрақты мекемесі арқылы жүзеге асыратын резидент емес занды түлғаның таза табысына 15 процент ставка мөлшерінде салық салынады. Бұл ретте айта кететін басты жәйт, резидент емес занды түлға өзінің тұрақты мекемесі арқылы жүзеге асырған қызметтеріне орай тапкан табыстары бойынша бірінші кезекте салык салынатын табысынан 30 проценттік ставка (егер негізгі өндіріс күралы ретінде жерлерді пайдаланса салық салынатын табысынан 10 проценттік ставка) келемінде салық төлеуге мәжбүр болады.

Ал 15 проценттік ставка есептелген корпорациялық табыс салығының (30 немесе 10 проценттік ставкалар бойынша) сомасы алынып тасталған таза (яғни салық салынатын) табыска белгіленеді.

Салық төлеушілер корпорациялық табыс салығын төлеуді Салық кодексінің тиісті бабында белгіленген тәртіпке сәйкес салық кезеңі ішінде аванстык төлемдерді енгізу жолымен жүзеге асырады және сол төленілетін аванстық төлем сомаларын салық кезеңі ішінде тең үлестермен төлейді.

Салықтық кезеңі ішінде төленетін корпорациялық табыс салығы бойынша аванстык төлемдер сомаларын салық төлеуші ағымдағы салық кезеңі үшін корпорациялық табыс салығының болжамды сомасын негізге ала отырып, бірақ егер осы бапта өзгеше көзделмесе, өткен салык кезеңі үшін аванстық төлемдер сомаларының есебіндегі аванстык төлемдердің орташа айлық есептелген сомаларынан кем емес етіп есептеп шығарады.

Өткен салық кезеңі үшін корпорациялық табыс салығы бойынша декларацияда көрсетілген іс жүзіндегі салык міндеттемесінің сомасы өткен салык кезеңі үшін аванстык төлемдер сомаларының есебіндегі аванстық төлемдер сомаларынан асып кеткен кезде, салық тәлеуші өткен салық кезеңі үшін корпорациялық табыс салығы бойынша декларацияда көрсетілген іс жүзіндегі салық міндеттемесі мөлшерін негізге ала отырып, декларация тапсырғаннан кейінгі кезең үшін аванстық төлемдер сомаларын есептеуге міндетті.

Салық төлеуші төлеуге тиіс аванстык төлемдер сомалары салықтык кезең ішінде тең үлестермен бірақ есепті салықтық кезеңінің 20 сәуірінен кешіктірілмей төленеді.

Салықтық кезеңнің қорытындысы бойынша залал шеккен немесе салық салынатын табысы жоқ салық төлеушілер корпорациялық табыс салығы бойынша декларация тапсырған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде, сондай-ақ жаңадан кұрылған салық төлеушілер құрылған күннен бастап жиырма жұмыс күні ішінде салықтық кезенде теленуге тиіс аванстык төлемдердің болжамды сомасының есебін салық органына табыс етуге міндетті.

Салық төлеуші салық кезеңі ішінде, өткен салық кезеңі үшін декларация тапсырғанға дейін теленуге тиіс аванстык төлемдердің сомаларын коспағанда, түзетудің себептерін жазбаша негіздей отырып, салық кезеңінің алдағы айлары үшін аванстык төлемдер сомаларының түзетілген есебін беруге құкылы.

Салық төлеушілер корпорациялық табыс салығын төлеуді өзінің тұрып жаткан орны бойынша жүзеге асырады. Олар корорациялык табыс салығы бойынша аванстық төлемдерді бюджетке Салык кодексінің 136-бабында белгіленген салықтык кезең ішінде оның 126-бабына сәйкес анықталған мелшерде ағымдағы айдың 20-сынан кешіктірмей ай сайын төлеп тұруға міндетті.

Салыктық кезең ішінде енгізілген аванстық төлемдер сомалары салық кезеңі үшін корпорациялық табыс салығы жөніндегі декларация бойынша есептеп шығарылған корпорациялык, табыс салығын төлеу есебіне жатқызылады.

Салықтөлеуші салық кезеңінің қорытындысы бойынша корпорациялық табыс салығы бойынша түпкілікті есеп айырысуды декларация тапсыру үшін белгіленген мерзімнен кейін он жұмыс күнінен кешіктірмей жүзеге асырады.