1.3.2 Күштік трансформаторларды тандау

Электрмен қамтамасыз ету нұсқаларын тандағанда бірінші орында білу керегі, бір трансформаторлы қосалқы станса қолдануға болама болмайтынын. Қарастырып отырған қосалқы стансадан созылатын желінің біреуі 10 кВ кернеу болса қосалқы стансада екі трансформатор қондыру тындырымды, тұтынушыларды қоректендіретін бірінші немесе екінші сенімділік электрмен қамтамасыз ету категориялы қосалқы станса көрші 35 – 110 кВ қосалқы стансаға резервте бола алмайды, қарастырылып отырған тәуелсіз қоры бар; қосалқы стансада 6300 кВА қуатты трансформаторды қондыруды талап етеді; 10 кВ шинадан алты оданда көп 10 кВ желі созылатын көрші қосалқы стансалармен ара қашықтық 15 км аралығында[8]. Электрмен қамтамасыз етуде барлық айтылған нұсқалардан 35-110кВ кернеулі екі трансформаторлы қосалқы станса тандалынады.

Трансформатор типін тандау

РТП 35 – 110 кВ ауылдық электр тораптарында ТМН жүктеме кезінде автоматтық кернеу бақылайтын ТМН трансформаторлары орнатылады (РПН).

Тұтынушы 10 кВ қосалқы стансаларында трансформатор өшірулі жағдайында жоғары кернеу орам тармақтарын ауыстырғанда қосылмайтын және 2х2,5% бақылау шегімен ТМ типті трансформаторлары орнатылады.

Трансформаторлар қуатын таңдау

Ауыл шаруашылықты электрмен қамтамасыз ету жобалауы туралы ұсыныстарға сәйкес 110-10кВ кернеулі трансформаторлар қуатын қосалқы стансаларда жүктеменің экономикалық ара қашықтығымен анықтайды. Трансформаторлық қосалқы стансаларда тандау шарты үшін:

S_ЭНS_PS_Э.В (1.10)

Сондағы S_ЭН и S_Э.В – номиналды қуаты қабылданған трансформатор үшін жүктеме ара қашықтығының үстінгі және астынғы шекарасы, кВА;

S_P – қосалқы стансаның есептік жүктемесі, кВА.

Есептеу мысалы: Тұтынушы – комби жемінің цехі 15 т. кезекшілікте, III категориялы электрмен қамтамасыз ету сенімділік тұтынушы, S_P=86.7 кВА; трансформатор қуаты ТП 10/0,4 кВ үшін 7.2 [8] кестеден тандалынады және ол 63 кВА құрайды. Сол тәрізді бір трансформаторлы қосалқы станса жасалынады.

Екі трансформаторлы қосалқы станса үшін трансформатордың номиналды қуатын қалыпты және авариядан кейінгі режимде жұмыс жасауына байланысты анықтайды. Номиналды режим болып екі трансформатордың әрқайсысы өз секциясында жұмыс істеуі саналады; авариядан кейінгі – бір трансформатордың екі секцияға жұмыс істеуі.

35 – 110 кВ және 10 кВ кернеулі қосалқы станса үшін бір қалыпты жүктеме режимде трансформатор қуаты мына талаптарға сәйкес алынады:

S_Э.Н<0,5S_P<S_Э.В (1.11)

сондағы S_Э.Н и S_Э.В – сәйкесінше номиналды қуаты қабылданған трансформатор үшін жүктеме ара қашықтығының үстінгі және астынғы шекарасы, кВА, [8];

S_P – қосалқы стансаның есептік жүктемесі, кВА. k

Авариядан кейінгі режимде трансформатор қуаты (1.11) шартыны сәйкес тұтынушыларды төмен кернеудегі тораптармен резервтеудің мүмкін нұсқалар есебімен тексереді

S_НОМ=S_P/ k _ПЕР , кВА (1.12)

Сондағы k _ПЕР – авариялық жүктемелердің жіберілетін коэффициенті, 7.3 [8] кестесімен тандалынады.

110 – 35 кВ кернеуінен жоғары трансформаторлар үшін К_ПЕР біле отыра қисық арқылы олардың жүктемелік қасиетін табады [8].

Есеп мысалы: Нұсқа I қосалқы станса “Карагайлы” U=110 кВ трансформаторларымен. Тандау шартына байланысты есептік жүктеме S_P=3992 кВА, авариядан кейінгі режимде трансформатор қуаты анықталады:

S_НОМ==2661,3 кВА

ТМН 4000/110 типті екі трансформатор тандаймыз

Сәйкесінше басқа да қосалқы стансаларда трансформатор қуатын тандаймыз.

Кесте 1.4 Күштік трансформаторлар

Қосалқы станса	Нұсқа I		Нұсқа II
	Трансформатор типі	Саны	Трансформатора типі	Саны
1. Курамыс	ТМН 1600/110	2	ТМН 1600/110	2
2. Рахат	ТМН 2500/110	2	ТМН 2500/110	2
3. Карагайлы	ТМН 4000/110	2	ТМН 4000/110	2
4. Акжар	ТМН 1600/110	2	ТМН 1600/110	2
5. Таусамалы	ТМН 2500/110	2	ТМН 2500/110	2

Сурет 1.12 Нұсқа I Кернеуі 110/10 кВ екі шынжырлы радиалды электр беру желілері