Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

MMATAN04

.pdf
Скачиваний:
112
Добавлен:
27.03.2015
Размер:
1.02 Mб
Скачать

1

 

1

 

=

 

−x2 + (1 + x4)2

− x4(1 + x4) =

 

.

x(1 + x4)2

x(1 + x4)2

Задачи для самостоятельной работы

Найти первую производную следующих функций:

1 + x3

3.1.y = 3 1 − x3 .

3.3. y = sin(cos2 x) · cos(sin2 x).

3.5. y =

cos x

.

 

 

2 sin2 x

3.2. y = x + x + x.

3.4. y = sin(sin(sin x)).

sin x − x cos x 3.6. y = cos x + x sin x .

3.7. y = tg x − 13 tg 3x + 15 tg 5x. 3.8. y = sec2 xa + cosec 2 xa .

3.9.y = ecos2 x2 .

x

3.11.y = ex 1 + ctg 2 .

3.13. y = lg3 x2.

3.15. y = 1 ln x2 1 .

4 x2 + 1

3.17. y = x ln(x + 1 + x2)

3.10. y = 2 tg 35x.

3.12. y = eax a sin bx − b cos bx . a2 + b2

3.14. y = ln(ln2(ln3 x)).

3.16. y = ln 1 + sin x . 1 sin x

1 + x2.

Ответы

 

2x2

3

 

1

+ x3

 

3.1.

 

 

 

 

.

1 − x6

1

− x3

3.3. sin 2x cos(cos 2x).

 

1 + 2

 

+ 4

 

 

x +

 

 

 

 

 

x

x

x

3.2.

x +

 

x + x

.

8x x + x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3.4.

 

 

 

 

 

 

x) cos(sin(sin x))

cos x cos(sin

.

71

3.5.

 

 

 

1 + cos2 x

3.6.

 

 

x2

 

 

.

3.7.

1 + tg 6x.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

.

 

 

 

 

 

2 sin2 x

 

(cos x + x sin x)2

 

 

16 cos

2x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

a

 

 

 

 

 

 

 

2

) · e

cos2 x2

 

 

15 ln 2

· 2

tg

35x

 

 

 

3.8.

 

 

 

 

 

 

 

.

 

3.9. 2x · sin(2x

 

.

3.10.

 

 

 

 

×

 

 

 

 

3 2x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

a sin

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

a

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sin2 5x

 

ex(sin x − cos x)

 

 

 

 

 

 

 

6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

. 3.11.

 

 

3.12. e

ax sin bx

 

 

 

lg2 x2

.

×cos4 5x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2 x

.

 

 

. 3.13. x ln 10

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2 sin

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6

 

 

 

 

 

2

x

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

. 3.17. ln(x +

 

 

 

 

 

 

 

 

3.14.

 

 

 

 

 

 

 

 

. 3.15.

 

. 3.16.

x

2

+ 1).

 

x ln x ln(ln3 x)

x4 1

cos x

 

 

Занятие 4. Дифференцирование явной функции

Задание

Найти первую производную следующих функций:

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

1.

y = arcsin

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.

y = arctg

x

.

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

a

3.

y = arcsin(sin x).

 

 

 

 

 

 

4.

y =

1

 

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

arccos2(x2)

5.

y = x arcsin

 

 

 

+ arctg x − x.

 

 

 

 

 

1 + x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6.

y =

1

ln

(x + 1)2

 

+ 1

 

 

 

 

 

2x − 1

 

 

 

 

 

 

6

x2 − x + 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 arctg 3 .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

8.

y = arctg (th x).

7.

y = ln( ch x) +

 

 

 

 

 

.

2 ch 2x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

9.

y = (ln x)x : xln x.

 

 

 

 

 

 

10.

 

 

 

 

 

 

x

 

xx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y = x + x

+ x .

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 + x4 + 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

11.

y =

 

arctg ( 1 + x4) + ln

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

1 + x4 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

72

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

12.

y =

e−x2

arcsin( e−x2 )

+

1

ln(1 e2x

2

).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

1 e

2x2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

1

arcsin x

 

 

 

 

 

 

 

 

3 − x

 

 

13.

y =

 

 

 

14. y =

 

x

3

 

 

.

1

+ arcsin x .

 

 

 

1 − x

(3 + x)2

 

 

 

 

 

 

 

Решения

1.

y = arcsin

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y

=

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

1

 

=

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

·

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

2

 

 

 

4

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.

y = arctg

x2

,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

a

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y =

 

 

 

1

 

 

 

·

 

 

2x

=

 

 

 

2ax

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 +

 

x4

 

 

a

x4 + a2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

a2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3.

y = arcsin(sin x),

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y =

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

cos x =

 

cos x

=

sign

(cos x),

cos x = 0.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4.

y =

 

11sin2 x

·

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

| cos x|

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

arccos2(x2)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y =

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

·

2x =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4x

 

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

arccos3(x2)

1 − x4

 

1 − x4 arccos3(x2)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5.

y = x arcsin

1 + x

+ arctg x − x,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x ·

 

 

 

 

 

 

 

 

x

· (1 + x)2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 + x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y = arcsin

 

 

x

 

 

 

 

 

+

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

1 + x − x

+

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 + x

 

 

1 + x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+

 

1

 

 

 

1

 

 

1

 

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 + x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

73

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= arcsin

 

 

 

 

x

 

 

 

+

 

 

 

 

x

 

 

x

= arcsin

 

x

.

 

 

1 + x

 

 

 

2(1 + x)

2(1 + x)

 

 

1 + x

 

6.

y =

 

 

1

ln

(x + 1)2

 

+

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2x − 1

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6

x2 − x + 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 arctg

3

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2x − 1

 

 

 

 

 

 

 

 

= 1 (2 ln x + 1

 

 

 

 

 

ln(x2

 

 

 

 

x + 1)) +

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

6

 

 

 

 

 

|

 

 

 

 

 

 

 

| −

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

arctg

 

 

 

,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

3

 

 

 

 

 

 

 

 

y =

1

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2x − 1

 

 

+

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

=

 

6 x + 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x2 − x + 1

 

 

 

3 · 1 + (2x − 1)2

· 3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

1

 

·

 

2x2 2x + 2 2x2 2x + x + 1

+

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 + 4x2 4x + 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(x + 1)(x2 − x + 1)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

1

 

 

 

 

3 3x

+

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

1

 

 

 

 

1 − x + 1 + x

=

 

1

 

 

 

.

 

6

 

 

 

 

 

 

 

2(x2 − x + 1)

2 ·

 

 

 

 

 

 

 

x3 + 1

 

 

 

 

· x3 + 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x3 + 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7.

y = ln( ch x) +

 

 

 

 

1

 

 

 

 

,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2 ch 2x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y =

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x =

 

( ch 2x − 1) sh x

 

 

=

 

sh 3x

 

= th3 x.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ch 3x sh

 

 

 

 

 

ch 3x

 

 

 

 

 

 

ch x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ch 3x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8.

y = arctg (th x),

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y =

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

·

 

 

1

 

 

 

=

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

=

 

1

 

 

 

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 + th2 x

ch 2x

 

ch 2x + sh 2x

 

 

 

ch 2x

 

 

 

9.

y = (ln x)x : xln x = ex ln(ln x)ln2 x,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

2 ln x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y = ex ln(ln x)ln x ln(ln x) +

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ln x

x

 

 

 

 

 

 

=(ln x)x−1 (x − 2 ln2 x + x ln x ln(ln x)).

xln x+1

x

10. y = x + xx + xx ,

Найдем производную каждого слагаемого. Имеем

xx = ex ln x,

(xx ) = ex ln x(ln x + 1) = xx(1 + ln x),

74

xx

 

 

 

xxln x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

= e

,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

xx

 

 

xxln x

 

 

 

 

 

 

xx

 

 

 

x

 

= e

(xx ) ln x +

 

 

=

 

 

 

 

x

 

 

 

 

xx

xx(1 + ln x) ln x +

xx

 

 

 

xx

 

 

 

= x

 

 

 

 

 

 

= x xx−1(x(1 + ln x) + 1).

 

 

 

x

Окончательно получаем

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

xx

 

 

 

 

 

 

y = 1 + xx (1 + ln x) + x xx−1(x(1 + ln x) + 1).

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

1 + x4 + 1

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

11. y =

 

 

 

arctg ( 1 + x4) + ln

 

 

 

 

 

 

 

 

,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

1 + x4 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Замечаем,

что в

задании

этой

функции выражение

4

 

 

1 + x4

встречается несколько раз. Поэтому для облегчения вычисления

производной введем промежуточное переменное u = 4 1 + x4:

y= 1 arctg u + 1 (ln u + 1 ) = 2 4 u − 1

=12 arctg u + 14 (ln |u + 1| − ln |u − 1|).

Используя правило дифференцирования сложной функции, получаем

y =

1

 

 

1

1

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

· u =

 

2(1 + u2)

4

u + 1

u − 1

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

u

=

 

 

 

 

+

 

 

 

 

· u =

 

,

 

 

2(1 + u2)

2(1 − u2)

1 − u4

где

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

x3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

u = 4 1 + x4 =

 

4 4 (1 + x4)3

· 4x3 =

 

4 (1 + x4)3 .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Окончательно,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y =

 

 

1

 

 

 

·

 

 

 

 

 

x3

 

=

 

 

1

 

.

1 (1 + x4)

 

4

 

x 4

 

 

 

(1 + x4)3

(1 + x4)3

75

 

 

 

e−x2 arcsin( e−x2 )

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

12. y =

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+

 

 

 

 

ln(1 e2x

).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

1 e

2x2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Как и в предыдущем примере вводим промежуточное переменное

u = e−x2 . Тогда

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y =

 

 

u arcsin(u)

+

1

ln(1 − u2),

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 − u

2

 

 

 

 

 

 

y = arcsin u

 

 

 

 

 

 

u2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

+

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 − u2

 

u

 

u

 

 

1

u2

+

=

 

 

 

 

 

 

1 − u2

 

 

 

1 − u2

1 − u2

 

u

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

arcsin u

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(1 − u2) 2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y

= y

 

 

u =

 

arcsin e−x2

 

 

2x e−x2 .

 

 

 

 

 

 

 

x

u

·

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(1 e2x2 ) 2

 

 

 

13.

y =

 

1 arcsin x

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 + arcsin x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

При решении этого задания используется так называемая логарифмическая производная (логарифмическое дифференцирование)

— производная от логарифма функции y(x), что значительно облегчает нахождение производной. Вспоминая свойства логарифмической функции, можно записать

ln |y| = 12 (ln |1 arcsin x| − ln |1 + arcsin x|).

Дифференцируя обе части последнего равенства по x, получаем

 

y

 

1

 

 

1

 

 

 

 

1

 

 

1

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

y

2

1 arcsin x

1 + arcsin x

 

 

 

1 − x2

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(1 arcsin2 x) .

 

Откуда следует

 

1 − x2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

.

 

 

 

=

 

 

 

 

 

1

arcsin x

 

 

 

 

 

 

 

 

(1 arcsin2 x)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

+ arcsin x

 

 

 

 

 

 

 

1 − x2

 

76

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

14.

y =

 

 

3

 

 

3 − x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 − x

 

(3 + x)2 .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Решение аналогично предыдущему примеру

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ln |y| = 2 ln

|x| − ln |1 − x| +

1

 

ln |3 − x| −

2

ln |3 + x|,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3

3

 

 

 

 

 

 

 

y

 

 

2

 

 

 

1

 

 

1

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

+

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

y

x

1 − x

3(3 − x)

3(3 + x)

 

 

 

 

 

=

2(1 − x) + x

 

 

 

 

 

3 + x + 2(3 − x)

=

 

2 − x

 

 

 

 

 

 

9 − x

 

=

 

 

 

 

 

 

x(1 − x)

3(9 − x2)

 

 

 

x(1 − x)

 

 

 

 

3(9 − x2)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= (2 − x)(27 3x2) + (x − 9)(x − x2)

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3x(1 − x)(9 − x2)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

= 54 27x − 6x2 + 3x3 + x2 9x − x3 + 9x2

=

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3x(1 − x)(9 − x2)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

=

54 36x + 4x2 + 2x3

,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3x(1 − x)(9 − x2)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3x(1 − x)(9 − x2)

 

 

 

· 1 − x

 

(3 + x)2

 

 

 

 

 

 

 

 

y =

54

36x + 4x2 + 2x3

 

 

x2

3

 

 

3 − x

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Задачи для самостоятельной работы

4.1.

y = ln tg

 

x

+

 

π

.

 

 

 

 

 

 

 

2

4

4.3.

y =

1

ln

1

 

 

 

1

.

 

 

 

 

4x4

x

16x4

4.5. y = ln tg x2 cos x · ln tg x.

4.7. y = arccos(cos2 x).

 

4.9.

y = arctg

sin x + cos x

.

 

sin x − cos x

4.2. y = ln 1 sin x . 1 + sin x

4.4. y = ln x1 + ln x1 + ln

1 − x 4.6. y = arcsin 2 .

4.8. y = arccos 1 − x2.

1

x

.

77

4.10. y = arcsin

1 − x2

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 + x2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

4.11. y = arctg x +

 

 

 

arctg (x3).

4.12.

y = ln arccos

 

 

.

3

x

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

a2

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4.13. y =

 

 

 

 

a

 

− x

 

 

 

+

 

 

arcsin

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

2

 

a

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4.14.

y =

arcsin x

+

 

1

ln

1 − x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

1 + x .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 − x2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4.15. y = (sin x)cos x + (cos x)sin x.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4.16. y =

ch x

ln

 

 

 

 

 

 

 

x

 

4.17.

 

 

 

 

 

 

1

.

 

sh 2x

 

 

 

cth 2 .

y = arccos ch x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4.18. y = (arccos x)2

ln2(arccos x) ln(arccos x) +

1

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

4.19.

y =

 

 

ax

 

 

 

 

 

 

 

1 − a2x

 

 

 

a−x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 + a2x

 

1 + a2x arctg

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

y = x

1 − x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4.21.

y =

(x + 1)3 x − 2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4.20.

 

 

 

1 + x .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5 (x

3)2 .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ответы

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

1

ln x.

4.1.

 

 

 

.

 

 

 

 

4.2.

 

 

 

.

 

 

4.3.

 

 

 

 

cos x

 

 

 

 

cos x

 

 

x5

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 +

1

 

1

.

4.4.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x +

 

 

+ ln

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

1

1

 

x

x

 

 

 

1 + x ln

 

1 + x ln

 

 

+ ln

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

x

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4.5.

sin x

 

 

ln

x

4.6.

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

4.7.

2sign (sin x) · cos x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

·

 

tg .

 

1 + 2x − x2 .

1 + cos2 x .

 

 

sign x

 

 

 

 

 

 

 

 

π

 

 

 

 

 

 

 

2sign x

4.8.

 

 

.

4.9.

1

x =

 

 

+ kπ, k Z .

4.10.

 

 

.

 

 

 

 

 

 

4

 

1 + x2

 

1 − x2

 

78

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4.11.

 

 

1 + x4

 

 

4.12.

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

4.13.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

2

 

 

 

 

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

.

 

 

 

a

 

− x .

 

 

1 + x6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2x

 

 

x − 1

 

arccos

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x arccos

x

 

 

 

 

 

x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4.14.

. 4.15. (sin x)1+cos x ·( ctg 2x −ln sin x) (cos x)1+sin x ×

 

 

3

 

 

 

(1 − x2) 2

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

sign ( sh x)

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

×( tg 2x −ln cos x). 4.16.

 

 

.

 

4.17.

 

 

 

 

 

. 4.18.

 

 

 

 

×

sh 2x

 

 

ch x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4a

2x

ln a

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 − x2

 

 

 

arccos x

 

ln(arccos x)

 

 

 

 

 

 

 

a−x

 

1 − x − x

 

 

×

·

 

(1 + a2x)2

 

arctg

. 4.20. x(1 − x2)

×

 

 

 

 

 

 

 

 

. 4.19.

 

 

 

 

 

×

 

1 + x . 4.21.

 

3x(1 − x2) ·

 

 

 

 

.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(x2 1)2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x4 + 6x2 + 1

 

3

x(x2 + 1)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

x

1 − x

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Занятие 5. Производная обратной, заданной параметрически и неявной функций

Задание

1. Показать, что существует однозначная функция y = y(x), опре-

деляемая уравнением

y3 + 3y = x,

инайти ее производную yx.

2.Определить области существования обратных функций x = x(y)

инайти их производные, если:

а) y = x + ln x; б) y = sh x.

3.Выделить однозначные непрерывные ветви обратных функций x = x(y), найти их производные, если

y = 2x2 − x4.

Найти производные yx от функций, заданных параметрически:

79

4.x = sin2 t, y = cos2 t.

5.x = a ch t, y = b sh t.

6.

x = a(t − sin t), y = a(1 cos t).

 

 

 

 

x = arcsin

 

 

 

t

 

1

 

 

 

7.

 

 

 

,

y = arccos

 

.

 

1 + t2

1 + t2

 

 

Найти производные от функций, заданных в неявном виде:

 

 

 

 

 

 

 

 

2

2

2

 

 

 

 

8.

x + y =

 

 

a.

 

9. x 3

+ y 3

= a 3 .

10.arctg xy = ln x2 + y2.

11.Найти yx, если

r = aϕ,

где r = x2 + y2 и ϕ = arctg xy — полярные координаты.

Решения

1. Дифференцируемая функция y = y(x) (a < x < b) имеет однозначную непрерывную функцию x = x(y) только тогда, когда ее производная y (x) = 0, причем обратная функция также дифференцируема и справедлива формула

1 xy = yx .

Для функции

x = y3 + 3y

имеем xy = 3(y2 +1) = 0. Следовательно, существует обратная функция y = y(x) и

y =

1

=

1

.

xy

3(y2 + 1)

x

 

 

 

 

 

 

80

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]