60. Тэндэнцыі сучаснай практыкі высечак галоўнага карыстання ў замежных краінах

ЗША:  доля суцэльных высечак складала 20% (1996 г.);  лесакарыстанне не павінна парушаць раўнавагу лясной экасістэмы;  наступствам суцэльных высечак з’яўляецца значнае збядненне ўрадлівасці глебы.

КАНАДА: з Канады і ЗША калісьці пачалася гісторыя суцэльных канцэнтраваных высечак; зараз назіраецца пераход да вузкалесасечных высечак шырынёй 40–80 м і нават 30 м у паўночных ліставых лясах.

РАСІЯ:  у апошніх Правілах ВГК для раўнінных лясоў паменьшана максімальна дапушчальная плошча суцэльнай высечкі па групах (1, 2, 3) лясоў (да 10, 20 і 50 га). Але такія памеры лесасек застаюцца ўсё ж вялікімі. Для прыкладу: Аўстрыя – 2 га, Германія – 3–5, Польшча – 5–10, Фінляндыя – 4–10 га; ёсць прапановы адмовіцца ад канцэнтраваных высечак, перайсці да вузкалесасечных; укараняецца сертыфікацыя, як інструмент паляпшэння якасці высечак і іх адпаведнасці прынцыпам сучаснага экалагічнага лесаводства

61. Экалагічна адказнае вядзенне лясной гаспадаркі (любекская мадэль)

Канцэпцыя экалагічна адказнага лесакарыстання ў Цэнтральнай Еўропе была апублікавана ў жніўні 1996 года экалагічнымі арганізацыямі (Грынпіс, Сябры Зямлі (BUND), Сусветны Фонд дзікай прыроды (WWF) і Robin Wood. Экалагічна адказнае лесакарыстанне грунтуецца на прынцыпах ЛЯСНОГА НАЗІРАЛЬНАГА САВЕТА (ЛНС). ЛНС створаны ў 1993 (Таронта) як міжнародны орган па акрэдытацыі і адсочванні праграм сертыфікацыі лясной прадукцыі. Лепшымі прыкладамі прымянення канцэпцыі экалагічна адказнага вядзення лясной гаспадаркі з’яўляецца лесакарыстанне ў Верноне (Канада) і ў Любеку (Германія). Ажыццяўляецца з 1986 года на 4500 га лясоў. Асноўныя прынцыпы Любекскай мадэлі: – не дапускаецца ніякае ўмяшанне на эталонных участках, якія павінны займаць ≥10%тэрыторыі; – >10% надземнай драўніннай біямасы павінны застацца некранутымі (старыя ці рэдкія дрэвы, сухастой, ламачча і інш.); – узнаўленне лесу павінна, у асноўным, адбывацца натуральным шляхам; – экстэнсіўныя штучныя пасевы і пасадкі лесу робяцца толькі пры лесаразвядзенні. Не дапушчаецца пасадка экзатычных, не мясцовых, дрэвавых відаў; – выбарачныя высечкі павінны ў мінімальнай ступені парушаць прыродныя працэсы канкурэнцыі ці натуральнага адбору; – выбарачнаму карыстанню падлягаюць дрэвы, якія перавышаюць устаноўленыя мэтавыя дыяметры. Пры гэтым нельга дапускаць уборкі верхняга полага на плошчы >0,25 га. Інтэнсіўнасць выбаркі ≤30% па запасу і з паўтаральнасцю ≤2 раз за 10 гадоў.

поўнасцю забаронена наступная дзейнасць: – суцэльная высечка (>0,25 га); – стварэнне монакультур; – развядзенне экзатычных і немясцовых дрэвавых відаў; – выкарыстанне пестыцыдаў і ўдабрэнняў; – ворыва, апрацоўка глебы матыгамі, лапатамі, тралёўка; – уборка тэрыторыі і спальванне біямасы; – дрэнаж (меліярацыя) тэррыторый; – гаспадарчая дзейнасць у экалагічна ўразлівы перыяд году; – падкормліванне дзікіх жывёл

ЭКАНАМІЧНЫЯ АСПЕКТЫ ЛЮБЕКСКАЙ МАДЭЛІ: – зніжаюцца затраты на лесагаспадаранне на 30%; – зніжаецца прыбытак на 20–25% пры драўнінакарыстанні; – узрастае даходнасць за кошт больш разнастайнай лясной прадукцыі; – лясы становяцца больш устойлівымі, што дае павелічэнне прыбытку » на 15%; САЦЫЯЛЬНЫЯ АСПЕКТЫ ЛЮБЕКСКАЙ МАДЭЛІ: – удзел мясцовага насельніцтва ў распрацоўцы асноўных рашэнняў лесагаспадарання; – павышэнне занятасці насельніцтва; – павышэнне эканамічнага і сацыяльнага дабрабыту мясцовых жыхароў у сувязі з больш устойлівым асяроддзем жыцця.