59. Новые падыходы да высечак лесу, як рэакцыя на экалагічныя патрабаванні

У краінах Паўночнай Амерыкі і Еўропы назіраецца тэндэнцыя да беражлівага абыходжання з прыродай. Ключавым падыходам становіцца захаванне біяразнастайнасці. Гэта пачынае аказваць істотны ўплыў на лесаводства. У сучасны момант спецыялісты-лесаводы спрабуюць адаптаваць прамысловую лясную гаспадарку да новых ідэй. Асэнсаванне лясной гаспадаркі мінуўшчыны і новых «Экалагізаваных» падыходаў прыводзіць лесаводаў да высновы: – устойлівасць да хвароб, зменлівасці клімату, забруджванняў асяроддзя і іншым уздзеянням лепшая ў некранутых лясах; – ахоўная функцыя лепшая у некранутых лясах; – сацыяльныя выгады (рэкрэацыя, эстэтычныя, гістарычныя і інш. каштоўнасці) вышэйшыя таксама ў некранутых лясах; – лесакарыстанне ў некранутых лясах ў кароткія прамежкі часу даражэйшае, але на працяглых адрэзках ўсё-ж танней; – суцэльныя высечкі галоўнага карыстання вядуць, як правіла, да паніжэння ўрадлівасці глебы; – прырост драўніны ў рознаўзроставым лесе не ніжэй чым у аднаўзроставым; – лесааднаўленне ідзе лепш пад полагам змешаных, чым монавідавых, насаджэнняў; – лесааднаўленне, што грунтуецца на прыродных сукцэсіях, эканамічна больш выгаднае і садзейнічае ўдасканальванню структуры лясоў; – якасць драўніны рознаўзроставых лясоў не горшая за такую ў аднаўзроставых.

Праяўляецца інтарэс да «альтэрнатыўнага лесаводства» (скандынаўскія краіны)

Адметныя асаблівасці альтэрнатыўнага лесаводства могуць быць сфармуляваны ў наступным: – Перавага аддаецца фарміраванню ўстойлівага ляснога асяроддзя, нават у процівагу эканамічным стратам. Палітычны націск становіцца вызначальным пры выбары сістэмы лесаводства. – Прафесійныя лесаводы павінны шукаць новыя метады лесагаспадарання, каб спалучыць патрабаванні грамадскасці з эканамічна выгаднай практычнай лясной гаспадаркай. – Суцэльныя высечкі будуць займаць усё меньшую удзельную вагу сярод высечак галоўнага карыстання. – Выбар сістэмы высечак і лесаўзнаўлення абумоўлены пажаданай структурай насаджэння. – Пан-Еўрапейскія крытэрыі ўстойлівага лесаводства (Канферэнцыя Рыо – 1992; Канферэнцыя Міністраў лесу Еўрапейскіх краін, Хельсінкі – 1993. Беларусь падпісала абодва пагадненні) арыентуюць на: метады лесагаспадарання і лесакарыстання, падобныя да прыроднай дынамікі лясоў; фарміраванне натуральных лясоў, якія ствараюцца ў асноўным пры натуральна-прыродных працэсах, уключна лясныя пажары; падтрыманне, захаванне і павелічэнне біяразнастайнасці лясоў; шэраг іншых падобных крытэрыяў

Натуральны лес – мадэль лесагаспадарання: – вырошчваць усе віды дрэў; – больш натуральны характар штучных лясоў;– больш арыентавацца на самаўзнаўленне лясоў; – мэтанакіраваны догляд за лясамі каб паменьшыць розніцу паміж натуральнымі і культывуемымі лясамі.

Кожны ўчастак лесу (біятоп) разглядаецца як неад’емны элемент адзінага ляснога ландшафта. Кожны біятоп унікальны. Захаваць біятоп магчыма толькі праз захаванне яго сувязей з іншымі біятопамі дадзенага ляснога ландшафта. Каштоўныя ключавыя біятопы выключаны з гаспадарчай дзейнасці. Каштоўнасць змешанага лесу. Лесагаспадарчыя работы ўлічваюць асаблівасці месцаў лесаўзрастання. Шаблонныя «тыпавыя» спосабы апрацоўкі дрэвастояў не прыймальныя. Крытэрыі няўстойлівага лесакарыстання (вядомыя як «крытэрыі Міжнароднага Грынпіса», 1994), да якіх адносяць выкарыстанне: – удабрэнняў, таксічных і нераскладаемых рэчываў; – генетычна мадыфікаваных арганізмаў; – суцэльных высечак; – прамога ўздзеяння на глебу (ворыва, асушэнне лясных зямель ці балотаў і г.д.); – замена натуральных лясоў плантацыямі

Улік інтарэсаў карэннага насельніцтва пры арганізацыі лесакарыстання.