21. Абразанне сучча і галінак

Натуральнае ачышчэнне ствалоў ад ветак і сучча адбываецца ў дзве стадыі: адміранне ветак і іх ападзенне. Адміранне ветак залежыць ад гушчыні дрэвастоя. Ападзенне адсохшых ветак адбываецца:– пад уплывам грыбоў у лісцевых дрэў– пад уплывам бактэрый і фізічных фактараў (вільгаці, ветра і інш.) у хвойных

Вырасціць бессучковую драўніну нават у высокасамкнутых насаджэннях цяжка Пры плантацыйным лесаводстве, таксама для вырошчвання піловачніка вышэйшых сартоў, – абрэзка суччаў абавязковая Адрозніваюць абрэзку сухую і зялёную. Сухая абрэзка заключаецца ў выдаленні толькі адмершага сучча Зялёная абрэзка – выдаленне (адпілоўванне) ніжніх жывых ветак Абрэзка ніжняй кроны на 20% у сасны, елкі, бярозы не зніжае прырост Рэкамендуецца весці абрэзку да вышыні 6,0 м. Для абрэзкі выбіраюць 400–500 дрэў на 1 га з ліку I і II класа Крафта У Швецыі сучча абразаюць да вышыні дрэва 5–9 м за 2–4 прыёмы: у 1-ы прыём – да З м, за 2-і прыём – да 4,5 м і г.д. Абрэзку пачынаюць з 15–30 гадоў у дрэвавых відаў павольнага росту і з 6–10 гадоў – хуткага росту. Паўтаральнасць абрэзак адпаведна 4–10 гадоў і 2–3 гады. Пры гэтым не дапускаюць павелічэння таўшчыні сучча больш за 3–4 см у павольна і 6–7 см у хуткарастучых парод. Лепшы час для абрэзкі – позняя зіма і ранняя вясна да пачатку руху сокаў. Для абрэзкі выкарыстоўваюцца абрэзчык сучча МСТ-15, высатарэз, машына для ачысткі дрэў ад сучча.

22. Меліярацыя лясоў і яе віды

Меліярацыя (ад. лац. melioratio – паляпшэнне) ў лясной гаспадарцы – сукупнасць мерапрыемстваў, накіраваных на карэннае паляпшэнне лясных зямель, павышэнне прадуктыўнасці лясоў. Лесараслінныя ўмовы Беларусі характарызуюцца нізкай урадлівасцю і неспрыяльным водным рэжымам зямель ляснога фонду. 45% плошчы лясных глебаў на сухадолах з’яўляюцца лёгкімі па механічным складзе пяскамі і супескамі. Характарызуюцца недастатковым вільгацеўтрыманнем, нізкім зместам гумусу і азоту. Тут фарміруюцца дрэвастоі ІІ–ІІІ банітэтаў. Павышэнне іх прадуктыўнасці – актуальная задача. 44,5% плошчы лясоў размешчаны на пераўвільготненых і балотных глебах. Сярод іх 501 тыс. га дробных балот, 240 тыс. га верхавых балот, 150,5 тыс. га рэзервовых тарфянікаў, 37,6 тыс. га ахоўных балот. Гідратэхнічная меліярацыя магчыма на 460 тыс. га, з іх ужо меліяравана 270 тыс. га. Аптымізацыя воднага рэжыму ў гэтых умовах вельмі неабходная, што прывядзе да павышэння прадуктыўнасці насаджэнняў. У мэтах павышэння прадуктыўнасці лясоў па вышэйазначаных напрамках найбольшае распаўсюджванне атрымалі асушальныя, біялагічныя і хімічныя лясныя меліярацыі. Хімічная меліярацыя – унясенне ў глебу арганічных і неарганічных рэчываў для жыўлення раслін і паляпшэння ўласцівасцей глебы. Мэта прымянення ўдабрэнняў у лясах:– скарачэнне тэрмінаў вырошчвання лясоў– павышэнне выхаду стандартнага пасадачнага матэрыялу– паляпшэнне пладанашэння дрэвавых парод– павышэнне прыжывальнасці лясных культур– атрыманне дадатковага прыросту драўніны з адзінкі плошчы Магчымыя для прымянення ў лясной гаспадарцы ўдабрэнні:– арганічныя– мінеральныя– аргана-мінеральныя– бактэрыяльныя– сідэральныя– мікраўдабрэнні

Чатыры групы аб’ектаў, дзе магчыма прымяненне ўдабрэнняў у лясной гаспадарцы:– лясныя гадавальнікі– лесанасенныя ўчасткі і плантацыі– маладыя лясныя культуры ў бедных умовах узрастання– спелыя і прыспелыя насаджэнні найбольш каштоўных драўняных парод

У сучасны момант хімічная меліярацыя, у асноўным, прымяняецца ў лясных гадавальніках. Біялагічная меліярацыя – карэннае паляпшэнне ляснога асяроддзя пад уплывам розных біямеліярантаў (раслін, жывёл, мікраарганізмаў). Біямеліяранты: – дрэвы: бяроза павіслая, вольхі чорная і шэрая. Таксама акацыя белая, ільмавыя, лістоўніца, граб – кустарнікі: акацыя жоўтая, аморфа, дрок (жаўтазель) фарбавальны і германскі, ракітнік (зяновец) рускі, жарнавец мяцельчаты– травяністыя: усе віды з сямейства бабовых, у першую чаргу шматгадовы лубін. Шматгадовы лубін можа нарошчваць штогодна на 1 га 50–70 ц зялёнай масы, назапашваць 100–150 кг азоту. Працягласць жыцця куста да 10–15 гадоў. Травастой лубіну можа аднаўляцца праз 50 гадоў.

Асноўныя напрамкі біямеліярацыі: – Фарміраванне састава насаджэнняў з удзелам біямеліярантаў пры высечках догляду – Лесааднаўленчыя мерапрыемствы з адначасовым увядзеннем штучным шляхам біямеліярантаў у якасці прымешку да карэнных дрэвавых парод Міжрадовая культура шматгадовага лубіну Лясная біямеліярацыя культурай лубіну ў Беларусі вядзецца па рэкамендацыях кафедры лесаводства (Б.Д. Жылкін) Лесаасушальная меліярацыя складаецца з комплекса гідратэхнічных, агратэхнічных і гаспадарчых мерапрыемстваў па выдаленні з глебы (галоўным чынам з корнезаселенага слою) залішняй вільгаці. Выконваецца шляхам стварэння сістэмы адкрытых і закрытых каналаў (дрэнажу). Агульная плошча асушаных зямель рэспублікі складае 3,4 млн. га (16,4% усёй тэрыторыі), ці 75% асваення мэтазгоднага меліярацыйнага фонду краіны. Найбольшая ўдзельная вага асушаных зямель прыпадае на беларускае Палессе.

Агульная плошча меліяраваных балотных лясоў у Беларусі кладае 43,3 тыс. га. Сярод іх заняты сасной 10,3 тыс. га, елкай – 1,3, бярозай – 21,3 і вольхай чорнай – 10,4 тыс. га.Па тыпах балот асушаныя лясныя землі размеркаваны такім чынам: нізінныя балоты – 70,0%, пераходныя – 19,9%, верхавыя – 10,1% ад агульнай плошчы асушаных балотных лясоў.