8. Деректер қорының қолданушылары. Дқ администраторының негізгі функциясы.
Мәліметтер базасымен оны құру мен функционалдау процесінде әр түрлі категориядағы пайдаланушылар бірге іс-әрекет жасайды. Пайдаланушылардың негізгі категориясы болып түпкілікті пайдаланушылар, яғни олардың қажеттіліктері үшін мәліметтер базасы құрылатын пайдаланушылар табылады. Мәліметтер базасын функционалдау мәліметтер базасын құруды, функционалдауды және дамытуды қамтамасыз етуші мамандардың қатысуынсыз мүмкін емес. Мамандардың мұндай тобы мәліметтер базасының администраторлары (МБА) деп аталады. Мәліметтер базасының администраторларының тобының құрамында олардың атқаратын функцияларына байланысты әртүрлі топшаларды бөліп көрсетуге болады. Мәліметтер базасының әкімшілігінің құрамында жүйелік аналитиктер, мәліметтер қорына қатысы бойынша сыртқы ақпараттық қамсыздандыруды жобалаушылар, мәліметтерді өңдеудің технологиялық процесстерінің жобалаушылары, жүйелік және қолданбалы программистер, операторлар, техникалық қамсыздандыру бойынша мамандар болуы керек. Егер әңгіме коммерциялық мәліметтер қоры жөнінде болса, онда бұл жерде маңызды рольді маркетинг бойынша мамандар ойнайды.
МҚ қолданушысы. Қолданушылардың ақпараттық талаптарын қамтамасыз етудің екі аспектісі бар: нақты пәндік аймақтың шекараларын анықтау және сәйкесінше ақпараттық модельдердің сипаттамасын жасау; әртүрлі категориядағы қолданушылардың сұраныстарына тиімді қызмет көрсетуге бағытталған.
Мәліметтер банкісін құру. Әртүрлі категориядағы қолданушылар: аналитиктер, жүйелік программистер, қолданбалы программистер, администраторлар, соңғы қолданушылар.
Мәліметтер базасының администраторлары жан-жақты қызметтердің үлкен шеңберін орындайды: Пәндік облыс анализі; Мәліметтер қорының құрылымын жобалау; Мәліметтер қоры мен МҚ-н өңдеу шараларының құрылымын жазбаша суреттеу кезінде толықтылықты шектеуді беру; Мәліметтер қорын алғашқы жүктеу және жүргізу; Мәліметтерді қорғау; МҚ-н қайта қалыптастыруды қамтамасыз ету; МҚ-на пайдаланушылардың жолдауының анализі; МҚ-ның жұмыс жасау тиімділігінің анализі мен жүйенің дамуы; пайдаланушылармен жұмыс жасау; Жүйелік программалық жабдықтарды дайындау және қолдау; Ұйымдастырушылық-әдістемелік жұмыс.
9.Инфологиялық модельдеудің негізгі инструменталдық құралдары. Пәндік аймақтық er- диаграммасы. Физикалық модельге көшу.
Ақпараттық-логикалық модель(информационно-логический, инфология- лық)-анықталған тақырып саласындағы ақпарат обьектілерінің және олардың өзара байланыстарының жиынтығы түрінде көрсетілетін құрылым.
Инфологиялық үлгілеудің негізгі конструктивті элементтері обьект, байланыс және олардың қасиеті (атрибуты) болып табылады.
Обьект- мәліметтер қорында ол туралы ақпаратты сақтау қажет болатын кез келген обьектіні айтамыз. Мысалы, адамдар, ғимарраттар, самолеттер, т.б обьект бола алады.
Атрибут – обьектінің аталған мінездемесі. Оның атауы обьектінің нақты типіне бірегейлі болуы қажет, бірақ обьектінің әртүрлі типіне бірдей болуы да мүмкін.
Байланыс- екі немесе одан да көп обьектілердің қатынасы.
1) бірдің-бірге қатынасы.
2) бірдің-көпке қатынасы .
ER-модель (сущность-связь) - концептуалды схемаларды бейнелеуге мүмкіндік беретін модель
Қойма пәндік аймағына құрылған ER-диаграмма(Сурет).
ER-модель мәліметтерді бейнелеуде семантикалық ақпараттарға сүйеніп, оны логикалық түрде бейнелейді. Ол мәліметтердің мәндерін анықтап, басқа мәліметтер арасындағы қарым-қатынасын көрсетеді. ER-модельден келіп мәліметтердің басқа модельдері(иерархиялық, желілік, реляциялық, объектілік) шығады, сондықтан да ол жалпы модель болып табылады.
Пәндік аймақты жорбалау кезеңдері келесідей:
1. Пәндік аймақтың ақпараттық объектілерін жүйелік талдау.
2. Пәндік аймақтың инфологиялық моделін жобалау — пәндік аймақтың
объектілерін қандайда бір семантикалық модельдің тарминдерімен формалды түрде сипаттау, мысалы, ЕR-модельдің терминдері арқылы.
3. МҚ-ын даталогиялық немесе логикалық жобалау, яғни МҚ-н, объектілерін жалпы қабылданған терминдермен сипаттау.
4. МҚ-н физикалық жобалау, яғни МҚ-н қосымшалардың тиімді жұмысын қамтамасыз ететін қандай да бір сыртқы жинақтауыштарда орналастыру.
