UMK1
.pdf1 - 4 |
1 |
x |
|
|
|
3 |
||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
A = 2 |
1 |
- 2 , |
X = x |
2 |
, |
B = |
- 2 . |
|||
|
3 |
- 2 |
-1 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
x |
3 |
|
|
Определитель D этой системы (см. пример 2.9) равен 4. Так как D = 4 ¹ 0 , то существует обратная матрица A −1 , равная:
|
|
1 |
A |
|
A |
|
A |
|
|
|
1 |
- 5 |
- 6 |
7 |
|||
|
−1 = |
|
11 |
|
21 |
|
31 |
|
|
|
|
|
|
|
|||
A |
|
× A12 |
A 22 |
A32 |
|
= |
|
× |
- 4 |
- 4 |
4 |
, где Aij - алгебраические |
|||||
D |
4 |
||||||||||||||||
|
|
|
|
A 23 |
|
|
|
|
|
- 7 |
-10 9 |
|
|||||
|
|
|
A13 |
A33 |
|
|
|
|
дополнения элементов a ij определителя |
|
: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
A11 |
= |
|
|
|
1 − 2 |
|
= -5 , |
A12 |
= - |
|
2 − 2 |
|
= -4 , |
A13 = |
|
2 1 |
|
|
|
= -7 , |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
- 2 |
-1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
-1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
- 2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
A 21 |
= - |
|
− 4 1 |
|
|
|
= -6 , A 22 |
= |
|
1 1 |
|
= -4 , |
A 23 = - |
|
1 − 4 |
|
= -10 , |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
− |
|
- 2 -1 |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
-1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
- 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
A31 |
= |
|
|
4 1 |
|
|
= 7 , |
A32 |
= - |
|
1 |
|
1 |
|
= 4 , |
A33 |
= |
|
|
|
1 − 4 |
|
= 9 . |
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
1 |
- 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
- 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Тогда, согласно формуле X = A −1 × B матричное решение запишется в виде |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x |
|
|
1 |
|
- 5 |
- 6 |
7 |
|
3 |
|
|
|
1 |
-15 +12 + 7 |
|
|
|
|
1 |
|
4 |
|
|
1 |
|
|||||||||||||||||||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
x |
2 |
= |
|
|
|
|
|
× |
- 4 |
- 4 |
4 × |
- 2 |
= |
|
× |
-12 + |
8 + 4 |
= |
|
|
|
× |
0 |
|
|
= 0 |
. |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
4 |
4 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
4 |
- 7 |
-10 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
x |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
9 |
|
1 |
|
|
|
|
|
- 21 + 20 + 9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
|
2 |
|
Из условия равенства двух матриц, найдем искомое решение x1 = 1, x 2 = 0 , x 3 = 2 .
В конце решения системы (любым способом) рекомендуется сделать проверку, подставив найденные значения в исходные уравнения системы, и убедиться в том, что они обращаются в верные равенства.
2.5 РЕШЕНИЕ СИСТЕМ ЛИНЕЙНЫХ АЛГЕБРАИЧЕСКИХ УРАВНЕНИЙ МЕТОДОМ ГАУССА
(МЕТОДОМ ИСКЛЮЧЕНИЯ НЕИЗВЕСТНЫХ)
ПРИМЕР 2.13 Решить систему уравнений методом Гаусса
x |
1 + 2 × x 2 - x 3 + x 4 = 2, |
|||
|
× x1 - x 2 |
+ 3 × x 3 - x 4 |
= 3, |
|
2 |
||||
|
|
+ 2 |
× x 2 - 4 × x 3 |
+ 6 × x 4 = 5, |
- 3 × x1 |
||||
|
|
+ x 3 + 2 × x 4 = 6. |
||
x1 - x 2 |
|
|
Решение. Построим расширенную матрицу системы |
|
|
|||||||||||||||||||||
|
1 |
|
2 |
-1 |
1 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
2 |
-1 |
3 |
-1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Исключая |
с |
помощью первой строки |
|||||||||
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
неизвестное |
x1 |
из оставшихся строк, |
||||||||||||||
B = |
- 3 |
2 |
- 4 |
6 |
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
получим: |
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
1 |
-1 |
1 |
2 |
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
1 |
2 |
|
-1 |
|
1 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Исключая неизвестное x 2 с помощью |
||||||||
0 |
- 5 |
|
5 |
|
- 3 |
|
|
|
|
-1 |
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
второй строки из последующих строк, |
||||||||||||||||
B ~ |
0 |
8 |
|
- 7 |
|
9 |
|
11 |
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
получим: |
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
0 |
- 3 |
|
2 |
|
1 |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
1 |
2 |
|
-1 |
|
1 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
- 5 |
|
5 |
|
- 3 |
|
|
|
- |
1 |
|
Исключая |
с |
помощью третьей строки |
|||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
неизвестное x 3 из четвертой строки, |
||||||||||||||||||
B ~ |
0 |
0 |
|
1 |
|
21 5 |
|
|
|
47 5 |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
получим: |
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
0 |
0 |
|
-1 |
14 5 |
|
|
|
23 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
1 |
2 |
|
-1 |
|
1 |
|
|
|
2 |
|
|
Матрица, а следовательно, и система |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
- 5 |
|
|
|
- 3 |
|
|
|
- |
|
|
||||||||||||
0 |
|
5 |
|
|
|
|
1 |
|
уравнений, приведена к треугольному |
||||||||||||||||
B ~ |
0 |
0 |
|
1 |
|
21 5 |
|
|
|
47 5 |
|
виду. |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
0 |
0 |
|
0 |
|
7 |
|
|
|
14 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
x1 + 2 × x 2 |
- x 3 + x 4 |
= 2, |
|
|
|
|
|
x |
|
= 1, |
|||||||||||
|
|
|
|
|
- 5 × x 2 |
+ 5 × x 3 - 3 × x 4 = -1, |
|
1 |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
= 0, |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
21 |
|
|
47 |
|
|
Û |
x |
2 |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 3 + |
× x 4 |
= |
|
|
|
|
= 1, |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
x 3 |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
5 |
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= 2. |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 × x 4 |
= 14, |
|
|
|
x 4 |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
1 + 2 × 0 - 1 + 2 = 2, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
2 × 1 - 0 + 3 × 1 - 2 = 3, |
|
|
|
Ответ {1; 0;1; 2}. |
|||||||||||||||||
Проверка |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
- 3 × 1 + 2 × 0 |
- 4 × 1 + 6 × 2 = 5, |
|
|
|
|
|
|
1 - 0 + 1 + 2 × 2 = 6.
ПРИМЕР 2.14 Решить систему уравнений методом Гаусса
- x1 + 2 × x 2 - x 3 + x 4 = 1,2 × x1 - x 2 + x 3 - 3 × x 4 = -1,2 × x1 + 4 × x 2 - 2 × x 3 = 4,
x1 + 3 × x 2 - 2 × x 3 + 2 × x 4 = 4.
Решение. Вновь составим расширенную матрицу данной системы и выполняя элементарные преобразования над ней, получим
|
-1 |
2 -1 1 |
|
|
1 |
-1 2 |
-1 1 |
|
|
|
1 |
||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
-1 1 - 3 |
|
|
|
|
|
-1 -1 |
|
|
|
|
|
||||||
|
2 |
|
-1 |
0 3 |
|
|
|
1 |
|||||||||||
B = |
4 - 2 0 |
|
|
4 |
|
~ |
0 8 |
- 4 2 |
|
6 |
~ |
||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
1 |
3 - 2 2 |
|
|
4 |
0 5 |
- 3 3 |
|
|
|
5 |
||||||||
-1 2 |
-1 |
|
1 |
|
|
1 |
-1 2 |
-1 1 |
|
|
|
1 |
|||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
-1 |
|
-1 |
|
|
|
|
|
|
-1 -1 |
|
|
|
||||
0 3 |
|
|
|
1 |
0 3 |
|
1 |
||||||||||||
~ |
0 |
0 |
- 4 3 14 3 |
10 3 |
~ |
0 0 |
- 4 14 |
|
10 ~ |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
0 |
- 4 3 14 3 |
10 3 |
0 0 |
0 |
0 |
|
|
0 |
||||||||||
-1 2 |
-1 |
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
-1 -1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
~ 0 |
3 |
1 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
0 |
0 |
- 2 |
7 |
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Матрица B , |
следовательно, и система уравнений, приведена к трапециевидной |
|||||||||||||||||||||||||||||
форме. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7 × x 4 - 5 |
|
|
|
|
3 × x4 |
-1 |
||||||
- x 1 + 2 × x 2 - x 3 + x 4 = 1, |
Тогда x 3 = |
, x2 = |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
||||||||
|
|
3 × x 2 - x 3 - x 4 = 1, |
|
2 |
|
2 |
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x4 |
+1 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
- 2 × x 3 + 7 × x 4 = 5. |
|
|
|
x1 |
= |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Следовательно, общее решение системы запишется в виде |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
x |
4 |
+1 3 × x |
4 |
-1 7 × x |
4 |
- 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
, x 4 |
Î R |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Полагая, например, x 4 |
=1, найдем одно из частных решений {1;1;1;1}. |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
ПРИМЕР 2.15 Методом Гаусса решить систему уравнений |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
x |
1 + 2 × x 2 - x 3 = 7, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
× x1 - 3 × x 2 + x 3 = 3, . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
× x1 + x 2 - x 3 = 16 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
Решение. Преобразуем расширенную матрицу системы |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
1 |
|
2 - 1 |
|
7 |
1 2 |
- 1 |
|
7 |
1 2 |
- 1 |
|
7 |
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- 7 |
|
|
|
|
- 7 |
|
|
|
|
|
|
|
||||
2 |
|
3 1 |
|
|
|
3 ~ 0 |
3 |
|
- 11 ~ 0 |
3 |
|
|
- 11 . |
|||||||||||||||||
|
|
1 - 1 |
|
|
|
|
|
- 7 |
3 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
||||||||||
4 |
|
|
16 |
0 |
|
- 12 |
0 0 |
|
|
- 1 |
|
|
Итак, уравнение, соответствующее третьей строке последней матрицы, противоречиво – оно привелось к неверному равенству 0 = −1, следовательно, данная система несовместна.
2.6 ВЕКТОРЫ И ДЕЙСТВИЯ НАД НИМИ
ПРИМЕР 2.16 Доказать, что OA + OB + OC = O , если точка O есть центр
тяжести ABC (рис. 2.3). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
Решение. Центр тяжести т. O |
|
|
ABC находится в точке пересечения его |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
медиан. Пусть точка P есть середина отрезка AC. |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Тогда по свойству медианы |
|
|
|
= |
1 |
|
|
|
|
|
= - |
1 |
|
|
|
|
|
. |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
OP |
BP |
OB |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
Построим на векторах |
OA |
|
|
и |
OC |
|
параллелограмм |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
AOCД. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
Тогда |
|
|
= |
|
|
+ |
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
= |
1 |
|
|
|
. Следовательно, |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
OД |
OА |
OC |
ОР |
ОД |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
+ |
|
|
|
+ |
|
= |
|
|
|
|
|
+ |
|
= 2 × |
|
+ |
|
= - |
|
|
|
+ |
|
|
= O |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
OA |
OB |
OC |
ОД |
ОВ |
ОР |
ОВ |
ОВ |
ОВ |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Что и требовалось доказать. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
ПРИМЕР 2.17 Вектора a и |
b образуют угол |
Рис. 2.3 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
j = 60o , причем |
|
r |
|
= 5, |
|
b |
|
= 8 . Определить |
|
|
r |
|
и |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
a |
|
|
|
|
|
a + b |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
r |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
a - b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
Решение. Вектора |
|
|
r |
|
|
|
и |
|
r |
- b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
a + b |
|
|
|
|
a |
|
|
совпадают с диагоналями AC и ВД параллелограмма (рис. 2.4). Тогда по теореме косинусов
ВД2 = АВ2 + АД2 - 2 × АВ× АД× cos j
|
r |
r |
|
2 |
= |
|
r |
|
2 |
+ |
|
r |
|
2 |
- 2 |
× |
|
r |
|
× |
|
|
|
r |
|
× cos j |
|
r |
|
r |
|
2 |
= 52 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
a |
- b |
|
|
|
a |
|
|
b |
|
|
|
a |
|
|
|
|
b |
|
|
a |
|
- b |
|
|
|
Рис. 2.4 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
49 |
|
r |
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
= |
89 - |
80 × |
|
|
|
|
|
= |
|
a - b |
|
= 7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
AC2 + ВД2 = 2 × (АВ2 + АД2 ), |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Так |
|
как |
|
|
в |
|
|
|
параллелограмме |
|
|
|
то |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
r |
r |
|
2 |
= 2 × (82 + 52 )- 49 =129 |
|
r |
r |
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
129. |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
a |
+ b |
|
|
|
a |
+ b |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
r |
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
r |
|
= 7 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
Ответ. |
|
|
|
|
|
129 и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
a |
+ b |
|
|
a - b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
r |
−1}, |
|
r |
|
|
|
|
ПРИМЕР |
|
|
|
2.18 |
|
|
Доказать, |
что |
|
вектора |
a1 |
= {1; 2;5}, a 2 = {3; 2; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
a3 = {2; −1;3} образуют базис в пространстве R3 . |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
r |
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
Решение. |
|
|
Вектора |
|
a1 |
, a 2 |
, a3 образуют |
|
базис, |
если определитель |
третьего порядка, составленный из координат данных векторов, отличен от нуля.
|
|
|
1 |
2 |
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
D = |
3 2 -1 |
= 6 - 4 -15 - 20 -1 -18 = -52 ¹ 0 . |
|
||||||||||||
|
|
|
2 |
-1 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
r |
= {3;1;8} в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
ПРИМЕР |
2.19 Найти координаты |
вектора |
|
a 4 |
базисе |
||||||||||
r |
r |
|
|
|
|
r |
= {2; -1;3}. |
|
|
|
|
|
|||
a1 = {1; 2;5}, |
a 2 |
= {3; 2; -1}, a 2 |
r |
r |
r |
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Решение. |
Из |
примера |
2.16 |
следует, |
что |
a1 |
, a 2 |
, a3 |
образуют |
базис в |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
пространстве R3 . Тогда вектор a 4 является линейной комбинацией базисных |
|||||||||||||||
векторов, т.е. |
|
|
|
r |
|
|
|
r |
r |
|
r |
Û |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
a 4 |
= l1 × a1 |
+ l2 ×a 2 |
+ l3 × a3 |
|
|
|
|||||
l1 ×{1; 2; 5}+ l2 ×{3; 2; -1}+ l3 ×{2; -1; 3} = {3;1;8} |
Приравнивая одноименные |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|||||
координаты |
векторов, получим |
систему трех линейных уравнений с тремя |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
l1 + 3 × l2 + 2 × l |
3 = 3, |
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
× l1 |
+ 2 × l2 - l |
3 = 1, |
|
|
|
|
|
||
неизвестными l1, l2 , l3 : 2 |
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
× l1 |
- l2 + 3 × l3 = 8. |
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
Решим эту систему методом Гаусса
|
1 |
|
3 |
2 |
|
|
3 |
1 |
3 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
-1 |
|
|
|
- 4 |
- 5 |
||
B = 2 2 |
1 ~ 0 |
||||||||||
|
|
-1 3 |
|
|
|
|
-16 |
- 7 |
|||
|
5 |
|
|
8 |
0 |
||||||
l + 3 × l |
|
+ 2 × l |
|
|
= 3, |
|
l =1 |
||||
|
1 |
|
2 |
|
3 |
|
|
|
1 |
|
|
|
4 × l2 |
+ 5 × l3 = 5, Û l |
2 = 0, |
||||||||
|
|
|
|
l3 = 1. |
|
|
|
= 1. |
|||
|
|
|
|
|
l3 |
3 |
|
1 |
3 |
2 |
|
3 |
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
Û |
- 5 ~ 0 |
4 |
5 |
|
5 |
||||
- 7 |
|
|
0 |
13 |
13 |
|
|
|
|
0 |
|
|
|||||
|
|
r |
|
r |
|
r |
= {1; 0;1}. |
|
Ответ. a |
4 = a1 |
+ a3 |
ПРИМЕР 2.20 Дан прямоугольный треугольник ABC, у которого длина катета AB = 3, длина катета
AC = 4. На стороне AB взят вектор i , на стороне
AC - вектор j . Выразить вектор MC через векторы i и j , если точка M - середина стороны BC .
Рис. 2.5
Решение.
|
|
1 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
1 |
r |
r |
r |
r |
|
MC = |
× BC = |
× (AC - AB)= |
× (4 × j - 3 |
× i )= - |
3 |
× i |
+ 2 × j |
||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||
2 |
2 |
2 |
|
2 |
|
|
r |
|
Прямоугольная декартова система координат |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= OM = x × i + y |
× j |
+ z × k , то |
|
|||||||
Если a |
|
|||||||||
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
x2 + y2 + z2 . |
(2.1) |
||
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
a |
|
|
Если α,β, γ - углы между вектором a |
и осями координат, то направляющие |
||||||||||||||||||||||||
косинусы радиуса-вектора a точки M(x; y; z) вычисляются по формулам |
|||||||||||||||||||||||||
cos α = |
|
|
x |
|
, cos β = |
|
|
y |
|
|
, cos γ = |
|
|
z |
|
|
(2.2) |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
x2 |
+ y2 + z2 |
x 2 |
+ y2 |
+ z2 |
x 2 |
+ y2 |
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ z2 |
|||||||||||||
Расстояние d между двумя точками M1 (x1; y1; z1 ) и M2 (x2 ; y2 ; z2 ) |
|||||||||||||||||||||||||
находится по формуле |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
. |
|
|||||||||||||
|
|
|
d = |
|
|
|
|
|
|
|
(x2 - x1 )2 + (y2 - y1 )2 + (z2 - z1 )2 |
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
M1M2 |
|
(2.3) |
Если точка M0 (x0 ; y0 ; z0 ) |
|
делит |
отрезок |
[M1M2 ], где |
||||||||||||||
M2 (x2 ; y2 ; z2 ) в отношении λ , |
|
|
|
|
|
|
= l × |
|
|
|
, то |
|||||||
т.е. |
|
M1M0 |
M0 M2 |
|||||||||||||||
находятся по формулам |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
x0 = |
x1 + l × x2 |
|
, y0 |
= |
y1 + l × y2 |
, z0 = |
z1 + l × z2 |
|||||||||||
1 + l |
|
|
|
1 + l |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 + l |
|
|
|
|||||||||
В частности, при λ = 1 точка M0 |
делит отрезок пополам, а |
|||||||||||||||||
x0 = |
x1 + x2 |
, y0 = |
y1 + y2 |
, z0 = |
z1 + z2 |
. |
||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
M1 (x1; y1; z1 ),
ее координаты
. (2.4)
(2.5)
ПРИМЕР 2.21 Найти длину медианы AD треугольника ABC с
вершинами A(2;1;4), B(1;7;6), C(5;3;2).(рис. 2.5)
|
|
|
|
|
|
Решение. Точка D делит отрезок BC пополам, тогда |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
xD |
= |
xB + xC |
= |
1 + 5 |
= 3, yD = |
yB + yC |
= |
7 + 3 |
= 5, |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|||||
zD |
= |
zB + zC |
= |
6 + 2 |
= 4 . Следовательно, D(3;5;4). Согласно формуле (2.3) |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
d = |
|
|
|
|
|
|
= |
(xD - xA )2 + (yD - yA )2 + (zD - zA )2 |
= |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
M1M2 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
= |
|
|
(3 - 2)2 + (5 -1)2 + (4 - 4)2 |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
17 |
. |
|
|
Ответ: |
17 . |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
ПРИМЕР |
|
2.22 Вектор |
|
r |
|
|
координатами своих концов: |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
a = AB задан |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
A(2;1;-4) и B(1;3;2). Найти проекции вектора a = AB на координатные оси и |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
его направляющие косинусы. |
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= AB на |
координатные оси: |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
Решение. Находим проекции вектора a |
||||||||||||||||||||||||||||||
a x = xB - xA = 1 - 2 = -1, |
|
a y = yB - yA = 3 -1 = 2, |
|
|
|
a z = zB - zA = |
= 2 - (- 4) = 6 , а модуль вектора в этом случае определяется по формуле (2.3)
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
(-1)2 + 22 + 62 |
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
41. Направляющие косинусы вычислим, используя |
|||||||||||||||||||
|
a |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
формулы (2.2) cos a = |
|
−1 |
; cosb = |
2 |
|
|
; cos g = |
|
6 |
|
. |
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
41 |
41 |
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
41 |
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
2.7 СКАЛЯРНОЕ ПРОИЗВЕДЕНИЕ ВЕКТОРОВ |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
ОПРЕДЕЛЕНИЕ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
× b векторов a и b |
||||
|
|
|
|
2.11 Скалярным произведением a |
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
называется число, равное произведению модулей этих векторов на косинус угла
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
r |
|
× |
|
b |
|
× cos j, где 0 ≤ ϕ ≤ π . |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
между ними, т.е. a × b = |
a |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Так как |
a |
|
× cos j = прar b , |
|
|
b |
× cos j = прbr a |
(см. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
рис.2.6), |
то |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
× b = |
|
|
|
× прar b = |
|
b |
|
× |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
a |
|
|
|
|
прbr a . |
|
|
|
|
|
|
(2.6) |
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Свойства скалярного произведения: |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Рис.2.6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10 |
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
: a × b = b × a ; |
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
20 . |
|
r |
× b |
= 0, |
|
|
|
|
|
|
|
|
^ b или хотя бы один из векторов есть |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
нулевой вектор; |
|
a |
если a |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
r |
|
r |
|
|
r |
|
|
2 |
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
30 . a |
× a = |
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
× b) для |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
λ R ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
40 . (l × a )× b |
= a |
|
× (l × b)= l × (a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
r |
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
r |
× b |
|
r |
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
50 . a |
× (b + c) |
= a |
+ a |
× c . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
r |
|
|
|
|
|
; y1; z1 ), |
b = (x2 ; y2 ; z2 ), то |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Если a = (x1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
r |
|
= x1 × x2 |
+ y1 × y2 + z1 × z2 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
a × b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(2.7) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
× b |
= x1 × x2 + y1 × y2 + z1 × z2 = 0 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Если a ^ b , то a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(2.8) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Угол между векторами a и b вычисляется по формуле |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
× b |
|
|
|
|
|
|
|
|
x1 × x |
2 + y1 × y2 + z1 × z2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
cos j = |
|
a |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
(2.9) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
r |
× |
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
x12 |
+ y12 + z12 × |
|
|
|
x22 + y22 + z22 |
|
A(5; 6;5), |
|
|
B(2; 6;1), |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ПРИМЕР |
|
|
|
|
|
|
2.23 |
|
|
|
|
|
Даны |
|
|
вершины |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
C(9; 6; 2)треугольника ABC. |
Определить внутренний угол треугольника при |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
вершине B . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
выходящие из вершины B |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Решение. Построим вектора |
BA |
и |
BC |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
ABC. |
Имеем |
|
|
= {3; 0; 4}, |
|
|
= {7; 0;1}. |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
треугольника |
|
BA |
BC |
Тогда по формуле |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2.9), получим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
cos( |
|
|
|
|
|
)= |
|
|
|
|
|
|
× |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 × 7 + 0 × 0 + 4 ×1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
BA |
BC |
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
2 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
BA, |
BC |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
× |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
BA |
BC |
|
|
|
|
32 + 02 + 42 × 72 + 02 +12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
внутренний угол треугольника при вершине B равен . |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ПРИМЕР 2.24 Вычислить работу по перемещению материальной точки |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
вдоль |
отрезка |
|
ВC из |
точки B(2; 4;3) |
в |
точку |
C(6;5;8) под действием |
|||||||||||||||||||||||||||||||
постоянной по величине и направлению силы F = {3; 4; - 2}. |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Решение. Так как работа |
A |
вычисляется |
|
|
|
по |
формуле |
A = F ×S и |
|||||||||||||||||||||||||||||
S = BC = {4;1;5}, то A = F ×S = 3 × 4 +1× 4 - 2 ×5 = 6 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ответ: A = 6 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= {2;−1;3}, b = {1;-3;2}, |
r |
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= {3;2;−4}. |
|||||||||||||||||||||
|
ПРИМЕР 2.25 Даны три вектора |
a |
|
|
c |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
r |
|
= {x1; x2 ; x3}, удовлетворяющий условиям: a × x = |
r |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
Найти вектор x |
|
9 , b × x = 3 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
и c ^ x . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение. Из условия векторов (2.8) и формулы (2.7) имеем |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
r |
r |
= 9, |
|
2 × x1 - x2 + 3 × x3 = 9, |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
a |
× x |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
r |
r |
= 3, |
Û |
|
- 3 |
× x2 |
+ 2 × x3 = 3, |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
b |
× x |
x1 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
r |
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
+ 2 × x |
|
- 4 × x |
|
= 0. |
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
c |
^ x. |
|
3 × x |
1 |
|
|
2 |
3 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Решая систему уравнений методом Гаусса, получим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
2 -1 3 |
|
9 |
1 |
- 3 2 |
|
3 |
1 |
|
|
- 3 2 |
|
3 |
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
5 -1 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||
B = 1 - 3 |
2 |
|
3 ~ 0 |
5 |
|
3 ~ 0 |
|
|
|
3 ~ |
||||||||||||||||||||||||||||
|
3 2 - 4 |
|
|
|
|
|
11 -10 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
1 - 8 |
|
-15 |
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
0 |
0 |
|
- 9 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
1 |
- 3 2 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x1 - 3 × x2 + 2 × x3 = 3, |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
1 |
- 8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 - 8 × x3 = -15, |
|||||||||
~ 0 |
|
-15 . Тогда, |
получим систему |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
0 |
39 |
|
78 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
39 × x3 = 78. |
|||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
x1 = 3 × x2 - 2 × x3 + 3, |
|
x1 = 2, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
x2 = 8 × x3 -15, |
Û |
|
=1, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
= {2;1;2}. |
|
|
|
||||||||||||||||
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: |
x |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
x3 = 2. |
|
|
|
|
= 2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= {5;2;5} на направление |
|||||||||||||
|
ПРИМЕР 2.26 Вычислить проекцию вектора a |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
вектора b = {2;-1;2}. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
× b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
= |
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
Решение. |
|
Согласно формуле (2.6) |
|
прbr a |
|
|
r |
|
|
|
. Воспользуемся (2.7) и |
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(-1)+ 5 |
× 2 =10 - 2 +10 = 18 , |
|
|
|
= |
22 + (-1)2 + 22 = 3 |
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
b |
||||||||||||||||||||||||||||||
(2.1): a × b = 5 × 2 + 2 × |
|
|
|
r |
× b |
|
18 |
|
|
|
|||
r |
= |
a |
= |
= 6 . |
r |
= 6 . |
|||||
Следовательно, прbr a |
|
r |
|
|
|
|
Ответ: прbr a |
||||
|
|
|
3 |
||||||||
|
|
||||||||||
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.8 ВЕКТОРНОЕ ПРОИЗВЕДЕНИЕ ВЕКТОРОВ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
ОПРЕДЕЛЕНИЕ 2.12 Векторным произведением a ´ b вектора a на |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
вектор b называется вектор c , удовлетворяющий условиям: |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1) длина вектора c численно равна площади параллелограмма построенного |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
на векторах a и b как на сторонах, |
т.е. |
|
r |
|
= |
|
r |
|
× |
|
b |
|
×sin j, где ϕ - угол |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
c |
|
|
a |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
между векторами a и b ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
2) |
|
|
|
r |
^ b ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
c a , c |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
3) |
|
вектор c направлен в ту сторону, что, если смотреть из его конца вдоль |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
вектора c , то кратчайший поворот вектора a к вектору b виден |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
совершающимся против движения часовой стрелки. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Векторное произведение обладает свойствами: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
10 |
r |
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. a |
|
´ b = -(b ´ a ). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
20 . a ×a = 0 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
30 |
r |
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. a |
´ b = 0 , если a = l × b или хотя бы один из векторов есть нулевой вектор. |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
r |
|
r |
|
r |
´ (l × b)для λ R . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
40 . l × (a ´ b)= (l × a ) |
´ b = a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
50 |
r |
|
|
|
r |
r |
r |
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
. a |
´ (b + c)= a ´ b + a ´ c . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
r |
|
|
; z1 ), b = (x2 ; y2 ; z2 ) заданы своими координатами, то |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
Если a = (x1; y1 |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
r |
i |
j |
k |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x1 |
y1 |
z1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
´ b = |
. |
(2.10) |
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
y2 |
z2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
ПРИМЕР |
2.27 |
Сила |
|
F = {1;5;2} |
приложена к точке M(3;1;−4). |
||||||||||||||||||||||||
Определить момент этой силы относительно точки N(5;2;−1). |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
Решение. Моментом силы F, приложенной к точке M , относительно |
|||||||||||||||||||||||||||||
точки N называется вектор |
|
|
|
´ F . |
|
|
|
|
= {- 2;-1;-3}. Тогда |
|||||||||||||||||||||||
|
NM |
По условию |
|
NM |
||||||||||||||||||||||||||||
согласно формуле (2.10) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
r |
|
i |
j |
|
|
k |
|
r |
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
= |
- 2 |
-1 |
- 3 |
|
|
r |
|
|
|
|
Ответ: {13;1; −9}. |
||||||||||||||||
|
|
|
|
NM ´ F |
= 13× i |
+ j - 9 × k . |
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
5 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ПРИМЕР |
2.28 |
|
Даны |
|
вершины |
A(2;3;1), |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
B(4;1;−2), C(6;3;7) треугольника ABC (рис. 2.7). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Вычислить площадь S этого треугольника. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
(рис.2.7). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
Решение. Найдем векторы |
AB |
|
|
AC |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Имеем |
|
|
= {2;-2;-3}, |
|
|
|
|
|
|
|
= {4;0;6}. Тогда |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
AB |
AC |
|
|
|
|
|
|
|
Рис. 2.7 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i |
j |
|
|
|
|
k |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
r |
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
AB´ AC = |
2 - 2 - 3 |
= -12 × i - 24 |
× j + 8 |
× k . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
0 |
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
´ |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
Так как площадь параллелограмма ABCД равна |
|
|
|
|
|
|
, то |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
AB |
AC |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
1 |
× |
|
=14 . |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
S |
= |
|
× |
|
|
|
´ |
|
|
|
|
|
= |
× |
(-12)2 + (- 24)2 + 82 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
AB |
AC |
|
|
|
874 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
ПРИМЕР 2.29 Вычислить площадь параллелограмма S, построенного на |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
векторах m + 3 × n и 2 × n + m , если |
|
|
|
r |
|
=1, |
|
r |
= |
|
|
|
r |
r |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
, |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
m |
|
|
n |
(m, n)= 45o . |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
Решение Найдем векторное произведение данных векторов, используя его |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
r |
|
r |
|
|
r |
r |
|
|
r |
|
|
r |
|
|
|||||||||||||||
свойства: (m + |
3 × n)´ (2 |
× n |
+ m)= 2 |
|
× m ´ n |
+ 6 × n ´ n + m ´ m + |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ 3 × n ´ m = -2 × n ´ m + 3 × n ´ m = n ´ m. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Вычислим модуль полученного вектора: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
r |
|
r |
|
|
|
r |
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
o |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
n ´ m |
|
= |
n |
× |
m |
|
×sin 45 |
|
= |
2 ×1× |
|
|
|
|
|
|
|
|
= 1. |
|
|
|
|
|
Итак, |
S =1 кв.ед. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.9 СМЕШАННОЕ ПРОИЗВЕДЕНИЕ ВЕКТОРОВ |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
ОПРЕДЕЛЕНИЕ 2.13 Смешанным (a ´ b)× c или векторно-скалярным |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
число, равное |
|
|
||||||||||||||
произведением |
|
трех |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
называется |
векторному |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
векторов a, b, c |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
произведению векторов a ´ b умноженному скалярно на вектор c . |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
r |
= 0 , если векторы компланарны. |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
Свойства: 10 . (a |
´ b)× c |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
20 |
|
r |
|
|
|
|
|
r |
|
|
|
|
|
r r |
|
|
|
r r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r r |
|
|
|
r |
|
r |
|
r r |
|||||||||||||||||||||||||||
. (a |
´ b)× c = |
(b ´ c)× a |
|
= (c ´ a)× b = -(a ´ c)× b |
= -(c ´ b)× a = -(b ´ a )× c . |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
= (x1; y1; z1 ), |
b = (x2 ; y2 ; z2 ) |
|
r |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
Если a |
, c = (x3 ; y3; z3 ), то |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
r |
|
r |
|
= |
|
x1 |
|
y1 |
z1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
y2 |
z2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(a |
´ b)× c |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(2.11) |
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x3 |
|
y3 |
z3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
С геометрической позиции, модуль смешанного произведения численно
r r
равен объему V (рис. 2.8) параллелепипеда построенного на векторах a, b, c как на ребрах, т.е.