1.Когнитивті психология және тұлғаның дамуының когнитивті теориялары.

Адамның қажеттіліктерінің жарқын мысалын танып, білу қажеттілігі. Олар тұлғаның когнитивті қажеттіліктерінен табылады. Адамзат әлемді барлық жақтарынан тануға тырысады. Адам құбылыс пен айқын заттарды, зерттеуге микро және макрокосмосқа және өзінің ішкі әлеміне енуге тырысады. Адам жасының дамуымен танып білу қажеттіліктері бағыт ашу, әуестік, құмарлық, бағытталған қызығушылық,шығармашылық ізденіс деңгейлерінен өтеді.

Когнитивті қабілеттер. Когнитивті психология. Когнитивті көзқарас адамның әлемге және өзіне деген көзқарасын өзгертеді ойлаудың қателерін анықтап, адам өзіне өзіндік қалыптасудың жоғарырақ деңгейімен басқа өмір қалыптастыруы мүмкін.

А. Бектің когнитивті теориясы ағзаның дамуының негізгі факторы информацияны арттырып жасау (переработка). Адам ақпаратты қоршаған ортадан, оны талдау арқылы, сол талдау барысынан іс-әрекетті жоспарлау арқылы,өзі тәртіп пен даму программасын жасау арқылы алады. Программа адекватты және адекватты емес бола алады. Когнитивті қозғалыста информацияны арттыра жасау кезінде аномальды (мысалы, дабылды) программа шыға бастайды. Оң қабылданған дұрыс программа «дабылды программамен», «депрессивті программамен», «ұрейліпрограммамен» алмастырады.

Адамның конитивті үлгерімі. А. Бектің пайымдауында тұлға базалды сендіру болып табылатын схемалармен және құрылыстармен пайда болады. Когнитивті үлгерім жеке тәжірибе барысында қалыптасады. Әр адам өзінің, өзгенің, әлемнің концепциясын қалыптастырады.бұл концепциялар тәжірибе арқылы анықталып, сендіру, бағалау және өмірлік ұстанымдардың қалыптасуына ықпал етеді. Депрессияның когнитивті триадасы: өзі туралы теріс көзқарас; қоршаған әлем туралы теріс көзқарас; келешекке теріс көзқарас.

2.Тұлғаның дамуын когнитивті қабілеттердің рөлі.

Когнитивті қабілеттер. Тұлғаның дамуында когнитивті қабілеттердің рөлі. Өзіндік қалыптасу –тұлғаның өзіндік дамуы емес өзіндік жетілуінің компонеті.

Биоритмдердің тұлғалылығы. Тұлға түрлері-ойшылдар және суретшілер. Мидың ассиметриясы және оның когнитивті процестерге ықпал ету.

Қабылдаудың тұлғалылығы. Қабылдау түсінігі, оның өзіндік қалыптасуды және тұлға дамуындағы рөлі. Қабылдаудың тармақтары (визуалды, кинестетикалық, аудиалы, дискретті). Бүтіндіктің, тұлғаулықтың, ойлаушылдықтың, кеңдіктің дамуы және түсінудің тереңдігі. Интериорация; 1) материалданған әрекет; 2) сыртқы сөздер кезеңі; 3) ішкі сөздері кезеңі; 4) автоматану кезеңі: Педагогикалық қабылдау.

Естің тұлғалығы. Ес түсінігі. Естің түрлері мен процестері. Ұмытушылықпен күрес. Жақсы есте сақтау заңдылықтары. Мнемоника. Ассоциативті есте сақтау. Материалдың эмоционалды боялуы. Құрылымдылық. Бар сезім органдарының қосылуы. Ақпараттың жақсаруы. Қолданылу. Жаттап алу. Логикалық кестенің ерекшеленуі.

3.Тұлғаның когнитивті қабілеттерін түсінудің психологиялық жолдары. Когнитивті бүрмалау. Тұлғалық. Дихотомитикалық ойлану. Таңдамалы талдау. Еркін ойқорытынды. Катастрофизация. Когнитивті бүрмалау жұмысының кезеңдері. Мәселені таныстыру бейімделмейтін когницияның неадаптивний когниция түсіну және вербалдау. Жекешелену. Тәртіпті реттеудің ережелерінің өзгеруі.