6.3.Жұмысты орындау реті.

0. Мәліметтер

Бұрғылау деректері және ҰГЗ нәтижелері бойынша геологиялық қиманы жазықтықтағы профилін тұрғызу үшін, кеңістіктегі ұңғыма оқпанының жағдайын және оның жазықтықтағы профил проекциясын білу керек. Бұл міндет инклинометр деректерін қолдана отырып шешіледі.

Н,м	Вариант 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
	α Аз		α Аз		α Аз		α Аз		α Аз		α Аз		α Аз		α Аз		α Аз		α Аз
0	15	180	15	180	15	180	15	180	15	180	15	180	15	180	15	180	15	180	15	180
20	15	180	15	180	15	180	16	185	15	180	15	180	15	180	15	180	15	180	15	180
40	15	180	16	185	16	175	17	190	16	175	15	180	16	185	17	175	15	185	16	180
60	16	185	16	185	16	175	18	190	16	175	14	185	16	185	18	175	15	185	16	185
80	16	185	17	190	17	170	18	190	17	175	14	185	17	180	19	170	16	190	16	185
100	17	190	17	190	17	170	19	190	17	175	14	185	17	180	20	170	16	190	17	185
120	17	190	17	190	18	165	20	195	18	170	13	190	18	175	19	165	16	200	17	190
140	18	195	18	185	18	160	19	190	17	165	13	190	18	175	18	165	17	200	17	190
160	18	195	18	185	19	160	19	190	17	165	13	190	19	170	18	160	17	205	18	190
180	19	200	19	180	20	155	18	185	16	160	12	195	20	170	17	160	17	205	18	195
200	19	200	19	180	20	155	18	185	16	160	12	195	20	165	16	155	18	205	18	195

2-кесте. Ұңғыма оқпаны бойынша зениттік және азимуттық бұрыштарының деректері.

2. Тік (вертикаль) жазбаны тұрғызу

Мөлшері 20х30см. миллиметровка қағазының бетіне координаттар осі салынады. Көлденең (горизонтальный) оске- профиль бағытын (азимут), ал тік (вертикаль) оске – метрмен берілген тереңдік салынады. Тереңдік масштабы 1:1000. Координат басынан 0м-ден бұрыш астына кескін түсіреді, оның мәні 20м тең (1:1000). Осы кескіннің астынан ұзындығы өлшеу қадамына сәйкес келесі кескін түсіріледі, ары қарай дәл осылай жалғаса береді (3 сурет).

3. Көлденең жазықтықтағы ұңғыма оқпанының проекциясы

Көлденең жазықтықтағы ұңғыма оқпанының проекциясы L₁, L₂, L₃, .........L_n болады. L кескінін өлшеп және оны 10 есе үлкейтіп (1:1000) ноль нүктесінен бастап берілген азимуты (Аз) бойынша салып отырады. Көлденең координат осі профил бағыты болып табылады (4 сурет). Берілген азимут бойынша L₁ кескінінің астынан L кескінін салады және көлденең кеңістікте ұңғыма оқпанының проекциясы тұрғызылып болмайынша осылай жалғасса береді. Артынан L₁, L₂, L₃, .........L_n кескіндерін L'₁, L'₂, L'₃, .........L'_n профил сызығына проекциялайды.

3. Профил кеңістігінде ұңғыма оқпанының проекциясын тұрғызу

Кеңістігіндегі ұңғыма оқпанының проекциясы тік (вертикаль) 1 :1000 масштабпен жазбаға сәйкес тұрғызылады (1 ретті қараңыз). Бұрыш астына түсірілген (Уг), тік Н кескінге-1:1000 масштабпен L₁, L₂, L₃, .........L_n кескіндері проекцияланады. Осы әрбір кескіннің соңы келесі кескіннің басы болып табылады. Осылай тұрғызылған проекция, кеңістік профиліндегі ұңғыма оқпанының проекциясы деп аталады. Бұл мәліметтер мұнай және газ, минералды шикі заттың қорын есептеу кезінде қолдалынатын геологиялық қиманы тұрғызу үшін керек.

Ұңғыманың диаметрін анықтау (каврнометря).Ұңғыманың диаметрін зерттейтін әдіс кавернометрия деп аталады. Ұңғыманың диаметрі номинальды диаметрден ауытқуы көптеген факторларға байланысты және оның диаметрі туралы мәлімет ұңғыма сыртындағы кеңістік көлемін (шегенделген колоннаны цементтеуде) есептеу үшін, геофизикалық зерттеулерді өңдеу үшін, колонна башмагын, пакерді, фонарьды орналастыруда қолайлы аймақты таңдауда және бұрғылау барысында ұңғыма оқпанының

жағдайын бақылауда қолданылады. Сонымен бірге айтылған мәселелердің барлығы тау жыныстарының литолгиясы мен коллекторларды анықтауда өте қажет.

Каверномердің жұмыс істеу принципі. Рычагтың ұзын иығы- 1 ұңғыма қабырғасына- 7 пружинамен- 3 тақалады. Қысқа иығы-2 жұдырықшаның көмегімен штокты-6 жылжытады. Ол механикалық түрде троспен-5, ал ол өз кезегінде датчикке-4 жалғасқан. Өлшеуші рычагтардың қозғалуы ұңғыма диаметрінің өзгеруінің әсерінен, датчиктің көмегімен жер бетіне кабель арқылы беріліп, кавернограмма түрінде тіркелетін электрлік сигналдарға айналады.

6- сурет. Каверномердің конструкциясының сұлбасы