Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Попов, Шендяпин (§32).doc
Скачиваний:
13
Добавлен:
23.02.2015
Размер:
111.1 Кб
Скачать

De m. Antonio oratore

Venit mihi in mentem, in iudicio M'. Aquilii quantum auctoritatis, quantum momenti oratio M. Antonii habuisse existimata sit; qui, ut erat in dicendo non solum sapiens, sed etiam fortis, causas prope perorata, ipse arripuit M'. Aquilium constituitque in conspectu omnium tunicamque eius a pectore abscīdit, ut cicatrīces populus Romanus iudicesque aspicerent, adverso corpore exceptas; simul et de illo vulnere, quod ille in capite ab hostium duce acceperat, multa dixit eoque adduxit eos, qui erant iudicaturi, vehementer ut vererentur, ne, quem virum fortuna ex hostium telis eripuisset, cum sibi ipse non pepercisset, hie non ad populi Romani laudem, sed ad iudicum crudelitatem videretur esse servatus.

(Cic., In Verr. V, 1.)

De crudelitate cn. Pisōnis, ducis romani

Cn. Piso fuit memoriā nostrā vir a multis vitiis integer, sed pravus et cui placebat pro constantia rigor. Is cum iratus duci3 iussisset eum, qui ex commeatu sine commilitōne redierat, quasi interfecisset, quem non exhibebat, roganti tempus alĭquod ad conquirendum, non dedit. Damnatus extra vallum ductus est et iam cervīcem porrigebat, cum subito apparuit ille conimilĭto, qui occīsus videbatur. Tunc centurio supplicio praepositus condere gladium speculatorem iubet, damnatum ad Pisōnem reducit. Ingenti concursu deducuntur; complexi alter alterum, cum magno gaudio castrorum, commilitōnes. Conscendit tribūnal furens Piso, ac iubet ad mortem duci utrumque, et eum militem, qui non occidĕrat, et eum, qui non periĕrat. Quid hoc indignius? quia unus innocens apparuĕrat, duo perībant. Piso adiecit et tertium. Nam ipsum centuriōnem, qui damnatum reduxĕrat, duci iussit. Constitūti sunt in eodem loco perituri tres ob unius innocentiam.

(Sen., De ira I, 18.)

DE VEDIO POLLIŌNE

Cenavit aliquando divus Augustus apud Vedium Polliōnem. Fregĕrat unus ex servis eius crystallĭnum. Rapi eum Vedius iussit nec vulgari quidem periturum morte: murenis obĭci iubebatur, quas ingentes in piscina continēbat. Evāsit e manibus puer et confūgit ad Caesaris pedes, nihil aliud petitūrus, quam ut aliter periret, nec esca fiĕret. Motus erat novitate crudelitatis Caesar, et servum quidem mitti, crystallĭna autem omnia coram se frangi iussit complerique piscīnam.

(Sen., Ibidem, III, 40.)

DE ALEXANDRO VULNERATO

Alexander, cum iam in India vagaretur et gentes, ne finitimis quidem satis notas, bello vastaret, in obsidione cuiusdam urbis, dum circumit muros, sagittā ictus, diu persedēre et incepta agere perseveravit. Deinde, cum, represso sanguine, sicci vulneris dolor cresceret et crus equo suspensum paulatim obtorpuisset, coactus est absistere. «Omnes», inquit, «iurant me Iovis esse filium, sed vulnus hoc hominem esse me clamat.»

(Sen., Epist. 59.)

Комментарии

К Помпею

Ода посвящена другу Горация, Помпею Вару, который вместе с поэтом сражался при Филиппах под начальством Брута против Октавиана Августа. После сражения Гораций вернулся в Италию и примирился с Августом, Помпей же, оставшись верным делу республиканцев, принимал участие в по­следующей борьбе против победителя. В 29 г. по амнистии, объявленной Августом, он возвратился в Рим.

1, 2, 5. о... deducte... Pompei... prime—vocativus.

1—2. mecum tempus in ultimum deducte деливший со мною крайние опасности. (Дословно?)

3. Quiritem (подчеркнуто) мирным гражданином.

6—7. diem mero fregi коротал дни (вместо день) за вином.

7—8. coronatus... capillos—римляне, собираясь пировать, украшали голову венками и натирались благовониями.

capillos (асc. graecus) можно перевести: украсив венком свои волосы.

malobathro Syria — индийской помадой, привозившейся из Сирии и высоко ценившейся.

10. sensi я пережил, я испытал.

11. fracta — дополнить: est

minaces — подразумевается: воины Брута.

12. solum tetigere mento коснулись подбородком земли—умоляя о пощаде. 15—16. Часть республиканских войск, не пожелавшая сдаться, переправилась, после сражения при Филиппах в Сицилию.

17. obligatam... dapem должный пир («должный» как обязательная жертва Юпитеру в благодарность за счастливое возвращение).

18—19. fessum... latus depone утомленный... расположись. (Дословно?)

25. -ve (связывает apio и tnyrto).

25—26. arbitrum dicet bibendi — на пирах у римлян выбирался по жребию распорядитель пира (arbiter bibendi). Жребий определялся бросанием играль­ных костей; счастливый бросок назывался Venus; поэтому quem Venus... dicet = кому выпадет счастье называться.

27. Edonis... — эдоняне, как и все фракийцы, отличались пристрастием к вину.