6.2. Беларусь у пасляваенны перыяд (другая палова 40-х — першая палова 50-х гг. Хх ст.)

Агляд айчыннай i замежнай гiстарыяграфii па перыядзе. Класiфiкацыя крынiц, характарыстыка іх асноўных груп.

Пераход да мірнага будаўніцтва. Развіццё прамысловасці. Страты, нанесеныя фашысцкiмi акупантамi народнай гаспадарцы i культуры Беларусi. Пачатак аднаўлення ў 1944—1945 гг. Дапамога народаў СССР Беларусi. Удзел беларусаў у аднаўленнi Данбаса, Сталiнграда, Дняпроўскай электрастанцыi i г.д. Аднаўленне i рэканструкцыя прамысловых прадпрыемстваў, энергетычнай i палiўнай базы, чыгункi. Узнаўленне гарадоў. Пасляваенная iндустрыялiзацыя Беларусi, яе сутнасць i вынiкi. Стварэнне новых галiн прамысловасцi. Будаўнiцтва аўтамабiльнага, трактарнага заводаў i iнш. Прамысловае развiццё заходнiх абласцей БССР. Рост рабочага класа i яго працоўнае падзвiжнiцтва. Роля жанчын i падлеткаў у аднаўленчых работах.

Аднаўленне і развіццё сельскай гаспадаркі. Становiшча сельскай гаспадаркi пасля вызвалення рэспублiкi. Цяжкасцi яе аднаўлення. Пасяўная кампанiя 1944 i 1945 гг. Адраджэнне калгасна-саўгаснай сістэмы. Калектывiзацыя ў заходнiх абласцях БССР i яе вынiкi. Лiквiдацыя хутароў. Узбуйненне калгасаў. Сiстэма кiравання калгасамi. Дзяржнарыхтоўкi. Скарачэнне прысядзiбных гаспадарак. Указ Прэзiдыума Вярхоўнага Савета СССР ад 4 чэрвеня 1947 г. «Аб крымiнальнай адказнасцi за крадзеж дзяржаўнай i грамадскай маёмасцi». Прычыны адставання сельскай гаспадаркi ад тэмпаў адраджэння прамысловасці і транспарту. Мерапрыемствы па змяненні яе крытычнага стану.

Матэрыяльнае становішча насельніцтва. Культура і навука. Бытавое становiшча насельнiцтва рэспублiкi. Картачная сiстэма. Заработная плата рабочых i служачых. Знiжэнне жыццёвага ўзроўню жыхароў Беларусi ў сувязi з засухай 1946 г. у Украiне. Працадзень i яго аплата. Падатковая палiтыка ў вёсцы. Прымусовыя пазыкi. Жыллёвае будаўнiцтва. Адмена картачнай сiстэмы i правядзенне грашовай рэформы. Знiжэнні цэн. Наладжванне медыцынскага i сацыяльнага забеспячэння. Уладкаванне дзяцей-сiрот. Радыёфiкацыя вёскi.

Аднаўленне i развiццё агульнаадукацыйнай, сярэдняй спецыяльнай школы, вышэйшых навучальных устаноў, бiблiятэк, клубаў. Падрыхтоўка навукова-педагагiчных кадраў. Аднаўленне i пашырэнне дзейнасцi навуковых устаноў. Стварэнне новых даследчых iнстытутаў. АН БССР. Змена прыярытэтаў навуковых даследаванняў. Развiццё беларускай лiтаратуры. Творчасць Я. Коласа, I. Шамякiна, I. Мележа, П. Пестрака, Я. Брыля, К. Крапiвы, М. Танка i iнш. Дзейнасць тэатральных калектываў. Развiццё музычнага мастацтва. Творчасць М. Аладава, А. Багатырова, У. Алоўнiкава, Ю.Семянякі i iнш. Выяўленчае мастацтва. Тэматыка твораў мастакоў I. Ахрэмчыка, Я. Зайцава, У. Сухаверхава i iнш. Гераiчная тэматыка скульптараў З. Азгура, А. Бембеля, А. Глебава i iнш. Архiтэктура.

Грамадска-палітычнае жыццё. Асноўныя тэндэнцыi развiцця савецкага грамадства. Надзеi на дэмакратызацыю грамадскага жыцця. Умацаванне адмiнiстрацыйна-каманднай сiстэмы. Формы і метады дзейнасці партыйных, савецкiх, камсамольскiх, прафсаюзных i грамадскiх арганiзацый, іх роля ў жыццi рэспублiкi. П. К. Панамарэнка. М. I. Гусараў. М. С. Патолiчаў. Грамадска-палiтычная праца ў заходнiх абласцях рэспублiкi. Стварэнне i дзейнасць палiтаддзелаў у заходнiх абласцях.

Выхад Беларусi на мiжнародную арэну. Утварэнне Мiнiстэрства замежных спраў Беларусi. Беларусь — адна з краiн-заснавальнiц ААН. К. Кiсялёў. Удзел у працы спецыялiзаваных органаў ААН. Рашэнне Крымскай (Ялцiнскай) канферэнцыi кiраўнiкоў вялiкiх дзяржаў па пытаннях савецка-польскай мяжы. Дагавор памiж Савецкiм Саюзам i Польшчай аб гранiцы ад 16 жнiўня 1945 г. Устанаўленне беларуска-польскай гранiцы. Палiтыка па нацыянальным пытаннi, перасяленні.

Падпольныя антысавецкiя арганiзацыi моладзi ў Слонiме, Баранавiчах, Брэсцкiм чугуначным вузле, Жыровiчах, Ганцавiчах, Цэнтр беларускага вызваленчага руху (ЦБВР), «Свабодная Беларусь» i iх разгром. Новая хваля рэпрэсiй. Справа П. Саевiча. Барацьба з «касмапалiтызмам». Рэпрэсii ў дачыненнi пiсьменнiкаў i вучоных. А. Жэбрак i iнш. Тэрор банд Армii Краёвай i АУН—УПП у заходнiх абласцях БССР i iх лiквiдацыя. Адносiны ўлад да царквы i яе святароў.