- •Гісторыя Беларусі Тыпавая вучэбная праграма для вышэйшых навучальных устаноў па спецыяльнасці
- •Тлумачальная запіска
- •2. Прыкладны вучэбна-тэматычны план Спецыльнасць 1-21 03 01 “Гісторыя (па накірунках)”
- •1. Беларускія землі са старажытнасці да сярэдзіны XIII ст.
- •1.1. Уводзіны ў гісторыю Беларусі. Першабытная эпоха на тэрыторыі Беларусі(100—35 тыс. Гг. Да н. Э. — VIII cт. Н. Э.)
- •1.2. Раннефеадальныя дзяржаўныя ўтварэнні на беларускіх землях (іх — першая палова хііі ст.)
- •1.3. Утварэнне і станаўленне Вялiкага княства Лiтоўскага (другая палова хііі—хiv ст.)
- •2. Беларусь у канцы хiv–першай палове xviі cт.
- •2.1. Абвастрэнне ўнутраных супярэчнасцей у Вялiкiм княстве Лiтоўскiм у канцы хiv ст.
- •2.2. Княжанне Вiтаўта, яго ўнутраная I знешняя палiтыка. Казiмiр IV
- •2.3. Культура Беларусi ў хiv—хv ст.
- •2.4. Знешняя палітыка і войны Вялiкага княства Лiтоўскага ў першай палове хvi ст.
- •2.5. Эвалюцыя дзяржаўнага ладу Вялiкага княства Лiтоўскага
- •2.6. Лiвонская вайна. Люблiнская унiя 1569 г. І яе наступствы
- •2.7. Эканамічнае і грамадскае жыццё на беларускiх землях
- •3. Беларусь у сярэдзіне хvіі — хvііі ст.
- •3.1. Войны сярэдзіны XVII–першай паловы XVIII ст. І іх наступствы
- •3.2. Спробы дзяржаўных рэформ. Першы і другі падзелы Рэчы Паспалітай
- •3.3. Паўстанне 1794 г. Трэці падзел Рэчы Паспалітай
- •3.4. Культура XVII–XVIII ст.
- •4. Беларусь у XIX ст.
- •4.1. Беларусь у першай палове XIX ст.
- •4.2. Беларусь у другой палове хiх ст.
- •5. Беларусь у 1900–1939 гг.
- •5.1. Беларусь у пачатку хх ст.
- •5.2. Беларусь у гады першай сусветнай вайны. Станаўленне беларускай дзяржаўнасцi (1914—1920)
- •5.3. Беларуская сср у 20—30-я гг. Хх ст.
- •5.4. Заходняя Беларусь у складзе Польскай дзяржавы (1921—1939)
- •6. Беларусь з 1939 г. Да пачатку XXI ст.
- •6.1. Беларусь у гадыДругой сусветнай вайны (1939—1945)
- •6.2. Беларусь у пасляваенны перыяд (другая палова 40-х — першая палова 50-х гг. Хх ст.)
- •6.3. Беларусь у перыяд спроб рэформаў і крызісу адміністрацыйна-каманднай сістэмы (сярэдзіна 50-х — 80-я гг. Хх ст.)
- •6.4. Беларусь на сучасным этапе развiцця
- •Крыніцы і літаратура асноўная Крыніцы
- •Падручнікі і вучэбныя дапаможнікі
- •Дадатковая Крыніцы
- •Падручнікі і вучэбныя дапаможнікі
- •Даследаванні
- •Навукова-даведачныя выданні
Тлумачальная запіска
Дысцыпліна «Гісторыя Беларусі» з’яўляецца нарматыўнай і адной з вядучых у навучальным плане спецыяльнасці «Гісторыя» ВНУ Рэспублікі Беларусь.
Вучэбная праграма дысцыпліны «Гісторыя Беларусі» распрацавана ў адпаведнасці з наступнымі нарматыўнымі і метадычнымі дакументамі:
— Макет адукацыйнага стандарту вышэйшай адукацыі першай ступені (зацверджаны загадам Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь ад 13.06.2006 г. № 374);
— Адукацыйны стандарт па спецыяльнасці 1-21 03 01 Гісторыя (па накірунках) (зацверджаны 12.06. 2008);
— Парадак распрацоўкі, зацвярджэння і рэгістрацыі вучэбных праграм для першай ступені вышэйшай адукацыі (зацверджана Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь 12.11. 2008 г.).
Мэта вывучэння дысцыпліны – ў набыцці студэнтамі ведаў аб асноўных этапах, з’явах і падзеях і імёнах айчыннай гісторыі; разуменні яе месца ў сістэме сацыяльна-гуманітарных ведаў; у дакладным уяўленні імі ўзаемапранікненняў і ўзаемаўплываў народаў, што адбываліся на сумежжы цывілізацый Захаду і Усходу; у фарміраванні творчай і гарманічнай, з навукова-гуманістычным светапоглядам, сацыяльна завостранай асобы.
Для рэалізацыі вызначаных мэт прадугледжваецца вырашэнне наступных задач:
навучыць студэнтаў знаходзіць прычынна-выніковыя сувязі гістарычных працэсаў і падзей;
прывіць ім навыкі ў вызначэнні фактараў, якія абумовілі змест, характар і асаблівасці рэгіянальнага развіцця;
сфарміраваць крытычны падыход да аналізу мінулага і правядзення яго сувязі з сучаснасцю;
садзейнічаць фарміраванню ў выпускніка вышэйшай школы актыўнай грамадзянскай пазіцыі.
У выніку вывучэння дысцыпліны студэнт павінен:
ведаць:
асноўныя тэорыі грамадскага развіцця ў адпаведнасці з фармацыйным і цывілізацыйным падыходамі да разгляду гісторыі Беларусі;
асноўныя этапы фарміравання беларускага этнасу ў розныя гістарычныя перыяды;
сутнасныя характарыстыкі еўрапейскага, расійскага, савецкага і сучаснага шляхоў мадэрнізацыі ў сацыяльна-эканамічнай, ідэйна-палітычнай, культурнай і духоўнай сферах;
асноўныя дасягненні ў развіцці матэрыяльнай і духоўнай культуры, культурна-гістарычную спадчыну беларускага грамадства;
асноўныя этапы станаўлення дзяржаўнасці на тэрыторыі Беларусі, беларускай дзяржаўнасці і дзяржаўнага суверэнітэта Рэспублікі Беларусь;
месца і ролю беларускіх зямель у геапалітычных працэсах у розныя гістарычныя перыяды, месца і ролю суверэннай Рэспублікі Беларусь у працэсах інтэграцыі і глабалізацыі.
умець:
прыменяць фармацыйны і цывілізацыйны падыходы да вывучэння гісторыі пры характарыстыцы заканамернасцяў і асаблівасцяў гістарычнага развіцця беларускага соцыума;
тлумачыць уплыў розных культурна-цывілізацыйных фактараў на сацыяльна-эканамічнае, дзяржаўна-палітычнае, этнаканфесійнае і культурнае развіццё Беларусі ў розныя гістарычныя перыяды;
ажыццяўляць параўнальны аналіз рэформ і рэвалюцый у працэсе мадэрнізацыі беларускага грамадства, ацэньваць вынікі дзейнасці савецкай грамадска-палітычнай і сацыяльна-эканамічнай сістэмы ў БССР, вызначаць сутнасныя характарыстыкі сучаснай беларускай мадэлі сацыяльна-эканамічнага развіцця;
ацэньваць асноўныя дасягненні матэрыяльнай і духоўнай культуры Беларусі ў кантэксце гістарычнага развіцця і выкарыстоўваць культурна-гістарычную спадчыну ў сваёй прафесійнай дзейнасці;
аналізаваць працэс станаўлення беларускай дзяржаўнасці, афармлення і ўмацавання суверэнітэта Рэспублікі Беларусь у аспекце фарміравання прававой дзяржавы.
Структура праграмы грунтуецца на вызначэнні і адборы галоўных паняццяў, ідэй, тэндэнцый, фактаў, дат, імён і іншых элементаў гістарычных ведаў, накіравана на тое, каб раскрыць сутнасныя элементы развіцця эканамічных адносін і важнейшыя рысы ў Беларусі; дэмаграфічную характарыстыку і сацыяльную стратыфікацыю грамадства; асноўныя палітычныя падзеі і іх уплыў на дзяржаўна-прававую эвалюцыю Беларусі; канфесійнае і этнакультурнае развіццё; найкаштоўнейшыя здабыткі духоўнага жыцця народа.
Змест праграмы адпавядае сучасным дасягненням гістарычнай навукі. Дысцыпліна разлічана максімальна на 822 гадзіны, з іх 356 аудыторных (214 лекцый, 142 семінараў). У якасці формы справаздачнасці рэкамендуецца праводзіць экзамены.