Добавил:
Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

Презентация №10

.pdf
Скачиваний:
27
Добавлен:
05.01.2021
Размер:
747.34 Кб
Скачать

Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон Миллий университети Ижтимоий фанлар факультети Социология кафедраси

Фан: Социология тарихи

Мавзу №10:

Ф.ТЁННИС – НЕМИС МУМТОЗ СОЦИОЛОГИЯСИ ВАКИЛИ

Социология кафедраси доценти: Жиянмуратова Г.Ш.

РЕЖА:

1.Фердинанд Тённиснинг ҳаёти ва ижоди

2.Немис социологиясининг вужудга келиши

3.Тённис социологиясининг фалсафий негизлари

4.Тённиснинг социологик тизими

5.Социал ҳаёт шакллари

6.Социология ва сиёсат

7.Тённис қарашларининг XX аср социологиясига таъсири

Фердинанд Тённис

}Немис социологи,

}Германияда профессионал социология асосчиларидан бири,

}«тушунувчи социология» асосчиси,

}«формал социология» тарафдори,

}Немис социология жамиятининг асосчиларидан бири ва президенти (1921-1933),

}Гоббс жамияти (Societas Hobbesiana) асосчиларидан бири.

Таржимаи ҳоли:

}1855 йил 26 июлда Шлезвиг-Гольштейн вилояти Ольденсворт шаҳарчаси яқинидаги Рип қишлоғида, бой деҳқон (фермер) хонадонида туғилган. Хусум шаҳарчасида яшаган.

}1872 йил Страсбургдаги университетга ўқишга қабул қилинади. Йена, Бонн, Лейпциг, Берлин ва Тюбингенда мумтоз фалсафа, мумтоз тиллар, сиёсий иқтисод, ҳуқуқ тарихи, археология, статистика ва этнологияга ўрганади.

}1877 йил Тюбингенда мумтоз филология бўйича диссертация ишини (PhD) ёқлаб ўқишни тамомлайди.

}1880-90-йилларда Тённис XVIII-XIX аср ижтимоий фалсафасини ўрганди. Натижада 1896 йил Гоббсга бағишланган асарини нашр эттиради. Лейбниц, Спиноза, Ницше, Спенсер, Маркс кабилар ҳақида мақолалар ёзади.

Таржимаи ҳоли:

}Тённиснинг социологик концепцияси «Жамоа ва жамият» (1887) асарида ўз ифодасини топган. Бу унинг докторлик иши (1881) бўлиб, кейинчалик бир неча бор қайта тўлдирилиб, нашр этилган.

}1881 йилда Киль университетида приват-доцент унвонини олади.

}Тённис социал статистикага ҳам қизиққан. Жумладан, жиноятчилик, қашшоқлик, ўзини ўзи ўлдириш каби муаммоларни ўрганган.

}1909 йилда «Жиноятчилик социал ҳодиса сифатида»

номли китобини нашрдан чиқаради.

Таржимаи ҳоли:

}1913 йилда Киль университети штатсиз профессори, 1918 йилда эса тўлиқ профессор унвонини олади.

}1910 йил Франкфуртда Немис социологик жамиятини тузиш борасидаги йиғилишда Тённис Вебер, Зомбарт ва Зиммеллар билан қатнашади. 1921-1933 йй.да жамиятни унинг президенти сифатида бошқарган (нацистлар томонидан ёпилмагунча).

}Социал-демократик сифатида Тённис Веймар республикасини, сўз эркинлиги ва касаба уюшмаларини ёқлаб национал-социализмга қарши курашган. У Киль стачкасида (1896-1897) қатнашиб, демократ ва антифашист, конституционалист и социал-ислоҳотчи сифатида омма олдида чиқишлар қилган.

}1936 йил 11 апрелда Киль шаҳрида вафот этган.

«Социологияга кириш»

(1931)

«Прогресс ва социал ривожланиш»

(1926)

«Мулкчилик»

(1926)

«Жамоа ва жамият»

(1887)

Асосий асарлари:

«Жиноятчилик социал ҳодиса сифатида»

(1909)

«Ахлоқ»

(1909)

«Жамоатчилик фикрининг танқиди»

(1922)

«Жамоа ва жамият» асарида муносабатлар турлари:

Жамоавий

муносабатлар

(gemeinschaftliche):

}1) уруғ-аймоқчилик муносабатлари;

}2) қўни-қўшничилик муносабатлари;

}3) дўстлик муносабатлари.

Ижтимоий

муносабатлар

(gesellschaftliche):

}манфаатли, рационал айирбошлашга асосланади.

Жамоа (гемейншафт):

•ҳиссий муносабатлар,

•деҳқончиликка асосланган қишлоқ жамоаси,

•муносабатларда жамоавийлик тамойиллари устун,

•анъаналар устувор,

•мутахассислик чекланган ва ривожланмаган,

•диний қадриятлар,

•оила ва жамоа.

Жамият (гезельшафт):

•расмий муносабатлар,

•саноатлашган шаҳар жамияти,

•муносабатларда шахсий манфаатлар устун,

•расмий қонунлар устувор,

•профессионал роллар,

•дунёвий қадриятлар,

•корпорация, ассоциация ва ҳ.к.

Жамоа шаклланиши асослари:

географик яқинлик (қишлоқ, коммуна, миллат ва ҳ.к.)

руҳий яқинлик

қон-қариндошлик (оила)

(дўстлар ва маслакдошлар)

Соседние файлы в предмете История социологии