1848 Жылы Ұлы жүзге тағайындалған ресейлік билік: пристав

 ХІХ ғасырдың ортасында Ресейдің экономикалық және саяси мүдделеріне орай алдымен көз тіккен аймақтар: Қытай мен Қоқанға іргелес Жетісу мен Іле өңірі.

*     Ұлы жүздің оңтүстік аймақтарын біраз уақытқа  дейін билігінде ұстады: қоқан

 Ұлы жүздегіҚоқан хандығының тірегі болған Қаскелең өзені бойындағы бекініс:таушүбек.

Орыс әскерлеріне Таушүбек бекінісі қантөгіссіз берілген: 1851 ж 7 шілде.

1853 Жылы Ресейдің қол астына қараған бекініс: Ақмешіт.

Сырдария мен Сібір әскери шептерін ұштастыру туралы ұсыныс жасаған Батыс Сібір генерал- губернаторы: Г.Гасфорт

1853 Жылы Талғар өзенінің Ілеге құяр жерінен Іле бекінісін тұрғызды: Ұлы жүз приставы майор м.Д.Перемышальский.

 Верный бекінісінің негізі қаланды: 1854 жылы

*       1854 жылдың көктемінде құрылған бекініс: Верный

 Верный бекінісінің  неізін қалаған отрядты басқарған: М.Д.Перемышальский

Верный бекінісі  салынған жердің ежелгі атауы: Алматы.

*     Верный кейін Іле қонысы деп аталды.

 Ұлы жүз приставы резиденциясының Қапалдан Верныйға ауыстырылған жыл:1855жылы.

 Ресейден Верныйға қоныс аударушылар  арасында аталған облыстан шыққандар басым болды: Воронеж

Татар слабодкасы маңайында Верныйдағы тұңғыш су диірмені салынды: 1857 жылы.

1858 Жылы Верныйда іске қосылған өнеркәсіп: сыра зауыты

ХІХ ғасырдың 60 жылдары Верныйда тұрған ғалым, саяхатшы: Ш.Уәлиханов.

*     Верный бекінісі ХІХ ғасырдың 50 жылдары Қазақстанның оңтүстік аудандары мен қырғыз жерінің Ресей қол астына қарауын тездетті.

 

 

 

 

 

ІІ. Қазақстанның Ресейге қосылуының аяқталуы.

 

Қазақстанның Ресейге қосылуының аяқталуы кезінде Ресейдің күшін қоқандықтар  өзбырлығынан құтқарушы ретінде қарсы лап, қошемет көрсеткен: қазақтар

1859 Жылы Ұлы жүз бен Қырғыз елінің солтүсті шекарасына тұрғызылған бекініс: Кәстек

*     Орыс әскерінің Шу аңғары арқылы қоқан бекіністеріне қарай ілгерілеуі осы жерден басталды.

 Орыс әскерлері 1860 жылы 26 тамызда басып алған қоқандықтардың бекінісі:Тоқмақ

*     Қыркүйекте  бес күндік қоршаудан кейін құлаған қоқанның Жетісудағы тіректерінің бірі: Пішпек

 Ресей мен Қоқан арасындағы қақтығыста қазақ феодалдарының ұстанған позициясы: екіге бөлініп, екі жақта да соғысты.

 Кенесарының баласы Сыздық бастаған топ қарсы күресті: Орыс әскеріне қарсы.

Жетісудің Ресейге қосылуының аяқталуы кезеңіндегі Алатау округінің билеушісі:Колпаковский

1860 жылы орыс әскерлері мен Қоқан әскерінің арасында үш күндік шайқас болған жер: Ұзынағаш түбінде.

Ұзынағаш жеріндегі орыс әскерлерінің Қоқан әскерін женген шайқас болған уақыт: 1860 жылдың қазан айының 19- 21 күндері

*   1860 жылғы Ұзынағаш шайқасынлағы екі жақтың шығыны: орыс: қаза- 2, жараланды- 32;  қоқандықтар- 400 ден астамы қаза болды.

1860 жылғы зынағаш шайқасының тарихи маңызы: Жетісудің қоқан езгісінен құтылуына ықпал етті

1863 жылы Ресейдің құрамына енген бестаңбалы руының саны: 5 000

*     Қоңырат руының саны: 4 000

66. ХІХ ғасырдың 50- 60 жылдары Орта Азия үшін Ресейдің бәсекелесі: Англия.

 Ресей үкіметінің Әулиеата, Түркістан, Мерке бекіністерін басып ады: 1864 жылы.

* 22 қыркүйекте М.Черняев мен подполковник Лерхенің әскери топтары басып алған бекініс: Шымкент (1864 ж басып алды)

Орыс әскерлеріне қарсы Хиуа, Бұхар хандықтарымен одақ жасауға тырысқан Қоқан билеушісі: Әлімқұл.

 Орта Азиядғы ірі саяси экономикалық орталығы Ташкентті орыс әскерінің басып алған жылы: 1865 жылы

 1866 жылдың басында орыс әскерлері басып алған Орта Азия хандығы: Бұхар

*     Бұхар хандығының иеліктері Түркістан генерал- губернаорлығына құрамына кірді.

 1866 жылы Бұхар хандығының солтүстігіндегі  қазақтар өзбектермен қатар билігін мойындады: Ресей билігін

1868 жылы келісім бойынша Қоқан хандығына қарасты жерлер бағындырылды:Түркістан генерал- губернаторлығына.

Хиуа хандығы орыс әскерлеріне жеңілді: 1873 жылы

Қазақстаның Ресейге қосылу процессі созылды: 150 жылға

    1864 жылы Ресей үкіметінің Қоқан хандығына қарсы жіберген әскері басып алған бекініс. Түркістан

 

 

 

 

 

ХІХ ҒАСЫРДЫҢ ЕКІНШІ ЖАРТЫСЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ  ҚОҒАМЫНЫҢ САЯСИ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК- ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖАҒДАЙЫ.

І. 1867-1868 жылдардағы Қазақстандағы  реформалар.

ІІ. ХІХ ғасырдың 60- 70 жылдарындағы қазақ халқының отарлық езгіге қарсы азаттық  күресі

ІІІ. Қазақстанның экономикалық дамуы.

ІҮ. Қазақ –қытай сауда қатынастары.

Ү. ХІХ ғасырдың соңындағы Қазақстанның саяси- әлеуметтік дамуы.

ҮІ. Ұйғырлар мен дүнгендерді Жетісуға қоныс аудару.

 

І. 1867-1868 жылдардағы Қазақстандағы  реформалар.

 

Реформаны дайындау

ХІХ  ғасырдың 60 жылдарында қазақтардың басқаружүйесін өзгерту үшін құрылған комиссия басшысы: статс- хатшы Бутков

ХІХ ғасырдың 60 жылдарында И.И.Бутков басқарған комиссия ұсынған жоба бойынша қазақ даласын бөлу көзделді: екі облысқа.

*     Батыс облыстың орталығы- Торғай

*     Шығыс облыстың орталығы- Сергиополь (н/е Қарқаралы)

3    . А.П.Безактың отставкаға шығуына байланысты оның орнына Орынбор генерал- губернаторы болып Н.А.Крыжановский тағайындалды: 1865 жылы

*     Жаңа губернатор И.И.Бутков комиссиясының пікірлері мен ұсыныстарықабылдамады.

1865 жылы Қазақ өлкесін басқару жүейсін өзгертуүшін құрылған «Дала комиссиясын» басқарған Ішкі Істер министрлігі  кеңесінің мүшесі: Гирс

Қазақ даласын басқаружөніндегі  «Ереженің» жобасын дайындайтын «Дала комиссиясы» құрылды: ХІХ ғ 60 жылдары.

*     «Дала комиссиясының» құрамындағылар:  бас штабтан- полковник Ф.К.Гейнс, Орынбор өлкесінен полковник К.К.Гутковский, Батыс Сібір генерал- губернаторлығынан  капитан А.П.Проценко.

1865 жылы 5 маусымда ІІ Александрдың бұйрығымен жүзеге асырылған: өлкені зерттеп білу мәселелері.

 ХІХ ғасырдың 60 жылдары әкімшілк басқару жүйесінде өз пікірлерін ұсынған қазақтың ғалымы: Ш.Уәлиханов

8.    ХІХ ғасырдың 60 жылдары қазақ өлкесін реформалауға байланысты Ш.Уәлиханов айтқан пікір: халықтың өзін- өзі басқару негізінде қайта құруды талап етті.

ІІ Александр патша «Сырдария мен Жетісу облыстарын басқару туралы Ережені» бекітті: 1867 жылы 11 шілде.

ІІ Александр патша «Орынбор және Батыс генерал –губернаторлығына Дала облыстарын басқару туралы уақытша Ережені» бекітті: 1868 ж 21 қазан.

1867-1868 жылдардағы реформа тұстас келді: Ресейде басыбайлылық құқығының жойылуымен және бірқатар буржуазиялық реформалардың қабылдануымен.

 

Реформаның мазмұны, мәні.

12. 1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша бүкіл қазақ жері әкімшілік жағынан бөлінді: 3 генерал- губернаторлығына

13. 1867- 1868 жылдардағы реформаға дейін қазақ даласы бөлінді:

14. 1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша құрылған генерал- губернаторлықтар:Орынбор, Түркістан, Батыс Сібір

І. Орынбор генерал– губернаторлығына қараған облыстар: Торғай мен Орынбор

ІІ.Батыс- Сібір генерал– губернаторлығына кірген облыстар: Ақмола, Семей.

ІІІ. Түркістан генерал губернаторлығына кірген облыстар: Жетісу, Сырдария.

15. 1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша 1872 жылдан бастап Бөкей хандығының жері қараған әкімшілік аймақ: Астрахан губерниясына

16. 1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша Маңғыстау приставтығы 1870 жылдан Кавказ әскери округінің  басқаруына, кейіннен енгізілді: Закаспий облысына

17. 1867- 1868 жылдардағы реформа  генерал- губернатордың қолында шоғырланған билік: әскери және азаматтық.

18. 1867- 1868 жылдардағы «Ереженің» басты қағидасы(түйінді жері): әскери және азаматтық биліктің бір қолында шоғырлануы.

19. 1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша Қытай және Иран сияқты елдермен дипломатиялық келіссөз жүргізуге рұқсат берілді: Түркістан генерал губернаторлығына

*- 1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша Түркістан генерал губернаторлығына дипломатиялық келіссөздер рұқсат етілген елдер: Қытай мен Иран

20. 1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша облысты басқарған: генерал- губернатор

* Сонымен қатар, сол аймақтағы казак әскерінің үкімет тағайындалған (наказной)атаманы болып есептеледі.

21. 1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша әскери губернатор жанындағы облыстық басқармалар үш бөлімнен тұрды: шаруашылық, сот істері, жарлықты жүзеге асыру.

22. 1867- 1868 жылдардағы реформа облыстық басқарма істерін қадағалаған: Вице губернатор

23. 1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша облыстар бөлінген әкімшілік буыны:уезд.

24. 1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша Ақмола облысына енгнен уездер:Көкшетау, Омбы, Петропавл.

* Семей облысы: Баянауыл, Зайсан, Көкпекті, Қарқаралы (кейіннен Павлодар, Өскемен)

* Сырдария облысы: Қазалы, перовск, Түркістан, Шымкент, Әулиеата, Ташкент, Ходжент, Жизақ.

*Жетісу облысы: Сергиополь, Қапал, Верный, Ыстықкөл, Тоқмақ.

* Торғай облысы: Елек, Қостанай,  Ырғыз, Торғай

*Батыс Қазақстан (Орал): Орал, Атырау, Қалмықов, Жем(Темір).

25. 1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша уезд бастықтарын тағайындаған:генерал- губернатор.

* Уезд бастықтарына көмекші екі кісінің жергілікті халық өкілдерінен алынды.

26. 1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша уездер аймақтық принципке негізделіп бөлінген әкімшілік буыны: болыстарға

27. 1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша әр облыстың құрамындағы ауылдардың ішіндегі шаңырақ саны: 100- 200 шаңырақ.

28. 1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша салықтардан босатылып, өмірлік зейнетақымен қамтамасыз етілген: Шыңғыс тұқымдары, сұлтандар.

1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша Қазақстанда отырықшы  елді мекендерде басқару билігі ақсақалдар қолына берілген облыс: Сырдария

* 1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша Сырдария облысының отырықшы елді мекендерінің басқару билігі берілді: Ақсақалдарға.

30. 1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша әскери губернаторлар бекіткен ақсақалдар арнайы өкілдер жиындарына сайланды: 3 жылға.

*1867- 1868 жылдардағы реформалар әскери-сот комиссиялары мен уездік соттар құрылды. Патша үкіметінің отаршылдық саясатын жүргізу құралына айналған, ашық таптық сипаты бар сот мекемелері.

31. 1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша Қазақстандағы сот жүйесінің ең төменгі буыны: билер мен қазылар соты

32. 1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша сот жүйесінің ең төменгі буыны билер мен қазылар сотын бекіткен: әскери- губернатор.

33. 1867- 1868 жылдардағы «Ережелерге» сәйкес қазылар соты сақталған облыс:Сырдария

34. 1867- 1868 жылдардағы реформа бойынша Сырдария облысында сақталған сот:қазылар

35. 1867- 1868 жылғы «Ережелердің» ең басты ауыртпалықтары: қазақ жері Ресей үкіметінің меншігі болып жариялануы.

36. 1867- 1868 жылдардағы реформаларды өз шығармаларында сыңға алған қатарлы ойшылдар: Абай Құнанбайұлы, Ыбырай Алтынсарин

 

ІІ. ХІХ ғасырдың 60- 70 жылдарындағы қазақ халқының отарлық езгіге қарсы азаттық  күресі

 

1868-1869 жылдардағы Орал, Торғай облыстарындағы көтерілістер.

ХІХ ғасырдың екінші жартысында «Уақытша Ерже» бойынша енгізілген міндетті салық: Шаңырақ салығы.

 ХІХ ғасырдың 60 жылдарында «Уақытша Ереже» бойынша шаңырақ салығының мөлшері өсірілді: 1 сомнан 3 сомға

1867-1868 жылдардағы «Ережелердің» көшпенділер үшін ең басты ауыртпалығы:Жерді  патша үкіметінің мемлекеттік меншігі деп жариялануы, аумақтық негізде пайдалану.

1868 жылдың  желтоқсан- 1869 жылдың қазан аралығындағы қазақ шаруаларының көтерілісі болған облыстар: Орал, Торғай.

1868-1869  жылдары Орал және Торғай облыстарындағы халық қозғалысын басқарғандар:Жеңілдіктерінен айырылған рубасылар.

*     1868-1869  жылдары Орал және Торғай облыстарындағы көтерілістің басшылары:Жеңілдіктерінен айырылған рубасылар.

1869 жылы мамырдың 6- ы күні фон Штемпель басқарған 200 атты және бір рота жаяу әскеріне көтерілісшілердің 20 мың қолы шабуыл жасаған жер: Жамансай көлі маңында.

1868- 1869 жылдары Орал және Торғай облыстарындағы халық қозғалысының тағы бір сипаты: антифеодалдық.

1869 жылдың наурыз ,маусым аларында көтерілісшілердің феодалдық топтарға қарсы жасаған шабуылдардың  саны: 41

1869 жылы наурыз, маусым айларында Орал, Торғай облыстарында феодалдық топтарға қарсы шабуылға қатысқан көтерілісшілер саны: 3 000

1869 жылы Орал облысындағы азаттық күресті жаншуға аттанған генерал- губернатор: Веревкин

 

Маңғыстаудағы 1870 жылғы көтеріліс.

1867 -1868 жылдардағы «Уақытша Ереже» бойынша 40 мың шаңырақтан тұратын адай  руының екі жыл ішінде төлеуге тиіс салық мөлшері: 160 мың сом.

48. 1870 ж. Маңғыстаудағы көтеріліске түрткі болған: патша жазалаушыларының адайлықтар көшіп- қонып жүрген аймақтарға  жақындауы болды.

49. 1870 жылы Маңғыстаудағы көтерілістің басшылары: Досан Тәжіұлы, Иса Тіленбайұлы.

50. 1870 жылы Маңғыстау көтерілісі кезінде қазақ шаруаларының рухын көтерген оқиға:Жазалаушылар талқандалып, Рукин атылып өлді.

51. 1870 жылы Бозащы түбегінде болған жазалаушылар мен көтерілісшілер арасындағы шайқастың нәтижесі: бүкіл Маңғыстаудағы азаттық қозғалыс шарпыды.

* 1870 жылы 5 сәуірде қазақ шаруалары мен жалдамалы жұмысшылар тобыАлександровск фортына шабуыл жасады.

52. 1870 жылы мамыр айында Маңғыстаудағы көтерілісті басуүшін қосымша әскери құрама әкелінді: Кавказдан

53. 1870 жылғы Маңғыстаудағы көтерілісті басу кезінде көтерілісшілер жайында «бұларды келістіріп жазалау керек» деп нұсқау берген министр:Милютин

54. 1870 жылғы Маңғыстау көтерілісін басқан кезінде жазалаушылардан ығысып Хиуа хандығына өтіп кеткендер саны: 3000-ға жуық шаңырақ

55. 1870 жылғы Маңғыстаудағы көтерілістің жеңілу себебі. Адайлықтардың өзге аймақтардан алшақ орналасуына байланысты рулық-патриархалдық құбылыстың күшін жоймауы.

56. 1870 жылғы Маңғыстау көтерілісінің басты ерекшелігі. Көтеріліске қазақ жалдама жұмысшыларының қатысуы

1870 жылғы Маңғыстау көтерілісі басылғаннан кейін соғыс шығыны ретінде адайлықтар өкіметке: 90 мың қой өткізуге міндеттелді

* Кавказ әкімшілігінің  талабымен Маңғыстау қазақтарынан 57 901 сомқосымша салық жиналды.

 

ІІІ. Қазақстанның экономикалық дамуы.

Орыс шаруаларын Қазақстанға қоныс аудару

*1861 жылдың 19 ақпанындағы «Ереже» бойынша бірде- бір аграрлық мәселе аяғына дейін шеше алмады. Осындай жағдайда Ресей үкіметі орыс шаруаларын шығыс аудандарға қоныс аудара бастады.

* Біріншіден, ішкі губерниялардың әлеуметтік толқуларды әлсірету және жер мәселесін өзінше шешу үшін.

* Екіншіден, шаруалардың бір бөлігін ұлттық аудандарға көшіре отырып, патша үкіметі өзіне әлеуметтік тірек жасамақ болды.

58. Ресейдің орталық аудандарының шаруаларды Қазақстанға қоныс аударту басталған уақыт: ХІХ ғасырдың 60 жылдарының ортасында.

59. «Шаруалардың Жетісуға қоныс аударуы туралы уақытша ережені» қабылдауға ұсыныс жасаған: Г.А. Колпаковский- Жетісу генерал- губернаторы

60. Жетісу облысының губернаторы Г.А.Колпаковскийдің ұсынысына сай «Жетісуда шаруаларды қоныстандыру туралы» Ереже қабылданған жыл: 1868 жылы

61. 1868 жылы «Жетісуда шаруаларды қоныстандыру туралы» Ережесіне сай жан басына берілген жер көлемі: 30 десятина

62. 1868 жылы қабылданған «Жетісуда шаруаларды қоныстандыру туралы» Ереже өз күшін сақтады: 1883 жылға дейін

63. 1883 жылдан бастап Жетісуда жаңадан қоныс аударушы шаруларға берілген жеңілдік:  салықтар мен міндеткірліктен 3 жылға босатылды.

64.1883 жылдан бастап жаңадан қоныс аударушылардың жан басына берілген жер мөлшері: 10 десятина

-* 1889 жылы 13 шілдеде «Село тұрғындары мен мещандардың қазыналық жерлерге өз еркімен қоныс аударуы және олардан бұрыңы қоныс аударғандар жағдайын қарастыру» жөнінде жаңа заң қабылданды.

65. 1891 жылғы «Уақытша ереже» бойынша жан басына шаққанда 15 десятина жер берілді: облыстар мен губернияларды бұрын қоныстанған шаруаларға.

66. ХІХ ғасырдың екінші жартысында қоныс аударушылардың басты бөлігі қоныстанған аймақ: Жетісу өлкесі

67. ХІХ ғасырда қоныстандыру саясаты түгелге жуық қамтыған облыс: Сырдария

1884- 1892 жылдары Шымкент, Ташкент, Әулиеата уездерінде орыс, украин шаруалары құрған қоныстар саны: 37.

* 1855 -1893 жылдары Ақмола облысы қазақтарынан 250 мыңнан астам десятина жер тартып алынып, 24 село ұйымдастырылды.

69. ХІХ ғасырдағы көшпелі қазақтар арасында отырықшылықтың кең таралуына себепші болған: 1) капитализм дамуы, 2) орыс, украин шаруаларын қоныстандыру.

 

Капитализмнің дамуы. Сауда және қала.

70 . Қазақ даласында капиталистік қатынастардың дами бастаған мерзім: ХІХ ғ.ортасы.

71. ХІХ ғасырда ауылдық пролетариаттың әлі қалыптасып үлгермеген тобына жататын:қазақ жатақтары.

* ХІХ ғасырдың 70- 80 жылдарынан бастап кедейленген қазақтар күнкөріс көзін табу мақсатымен тау –кен орындарына, ірілі- ұсақы кәсіпорындарға тартыла бастады.

72. ХІХ ғасырда Ресей Мемлекеттік банк бөлімшелері ашылған қалалар: Орал (1876ж), Петропавл(1881ж), Семей (1887 ж), Омбыда(1895ж), Верный (1912ж)* шаруашылық мен мәдениет ошақтарында

43. ХХ ғасырдың басында филиалдары саны жағынан Қазақстанның шаруашылық өміріне белгілі орын алған банк: «Орыстың сауда өнеркәсіп банкі»

74. Қазақ- орыс сауда байланыстарын дамтыуда ерекше орын алған: Жәрмеңкелер.

1832 жылы қазақ жерінде тұңғыш жәрмеңке ашылды: Бөкей (Ішкі) ордасында.

76. ХІХ ғасырдың 80  жылдары Шығыс Қазақстандағы ірілі- ұсақты қалалық, далалық жәрмеңкелер саны: 70- тен астам.

77. ХІХ ғасырдағы Қазақстан аудандарындағы жәрмеңкенің басты дамыған өңірі. Ақмола облысы

* Оллыстағы ірі жәрмеңкелер: Тайыншакөл (Петропавл уезі), Константиновка (Еленецкая), Петровка (Атбасар станциясы)

78. 1848 жылы қарқар уезінде ірі жәрмеңке ашылған өңір: Талды Қоянды

* Қарқара уезіндегі жәрмеңке аталды: көпес Варнав Ботовтың есімімен

79. ХІХ ғасырдағы Қазақстанның Ресеймен саудасындағы негізгі тауар: мал.

ХІХ ғасырдың аяғына қарай бір саудагердің қазақтарды алдап, «қасиетті от» деп сатқан заты; сіріңке

* Кейіннен басып алған көпестердің біреуі қатып қалған тас кәмпитті қазақтарға «Мұхаммедтің тұзы» деп сатқан.

81. ХІХ ғасыр мен ХХ ғасырдың басында қазақ жерінде пайда болған қалалар саны: 19.

82. Ресейде тұңғыш халық санағы өткізілді: 1897 жылы

83. 1897 жылғы халық санағы бойынша көп қоныстанған ірі қалалар: Орал, Верный.

84. ХІХ ғасрдың  соңы мен ХХ ғасырдың басында Қазақстан жұмысшы табының негізгі шоғырланған саласы: тау- кен өнеркәсібі.

* ХІХ ғ.соңында аталған салада 19 мыңдай жұмысшы болса, ол 1902 жылға қарай 30 мыңға жуық болды.

85. Ұлттық құрамы жағынан қара жұмысщылардың басым бөлігі: қазақтар.

 

 

ІҮ. Қазақ –қытай сауда қатынастары

 

1.ХІХ ғасырдың басында ресейлік көпестердің қытайлықтармен сауда айналымын кеңейтуге кедергі жасаған: Пекин сарайының басқа елдермен оқшаулану саясатын өзгертпеуі.

2. 1805- 1806 жылдары Ресей үкіметі сауда байланысын реттеу үшін Головкиннің елшілігін аттандырды: Пекинге

3. Ю.А.Головкин бастаған елшілік Пекинге жіберілмей, қайтып оралуға мәжбүр болды:Ургадан (Улан Батор)

4. ХІХ ғасырдың басында Шыңжаң мен Қазақстан арасындағы экономикалық байланыстың орталығына айналған Қазақстан қалалары: Семей, Бұқтырма.

5. Орта жүздің бура- найман руының белді сұлтаны Құдаймендінің Петербургке ұлы Ғабдолланы жіберудегі мақсаты: Ертістің оң жағындағы Жәміш бекінісінен Шыңжаңға сауда керуендерін аттандыруға ресми рұқсат беру.

6. ХІХ ғасырдың басында қытай көпестерінің жиі сауда жасайтын орталықтырың бірі:Бұқтырма

* 1811 жылы Ресей үкіметінің шекаралық ауданға ерекше өкілдікпен жіберілген тілмашыН.Г.Путимцевке жүктелген міндет: Қытайлықтардың Бұқтырма туралы саудасының мүмкіндіктерін анықтау.

* 1809  жылы Бұқтырманы басып өтіп, Шәуешек қаласында тауарларын сатып оралған көпес: Нерпин

* 1812 жылы құны бір милион сомға жуық тауарын Құлжа базарларында тиімді сатып, пайдамен оралған Ташкент көпестері: Мирқұрбан Ниязов және Ахмадий Аширов

7. ХІХ ғасырыдың басында Қытайға баратын саудагерлерді қорғау мақсатында үкімет қабылдаған шешімі: қарулы казактарды бөлді(қарулы топ ұстауға рұқсат берді)

8. 1824 жылы  Құлжа мен Қытайдың қалаларында сауда- саттық жүргізіп, Қазақстан арқылы Цин империясына сауда жүргізудің пайдалығына жергілікті басқарушылардың көзін жеткізуге тырысқан Ташкент көпесі: Муминов.

9. ХІХ ғасырдың басында Ресейдің Шыңжаң базар- жәрмеңкелерінде сатылатын тауарлары: өнеркісіптік бұйымдар, матаның кейбір түрлері

10. ХІх ғасырыдың бірініші жартысында Ресей үкіметі осы елмен Қазақстан арқылы байланыс орнатуға мән берді: Цин империясының.

11. ХІХ ғасырдың бірінші жартысында Ресей үкіметінің Тибетпен Қазақстан арқылы байланыс орнату бастамасын іске асыруға тырысқан: генерал- лейтенант Глазенап

12. Ресей бодандығынағы бірде- бір адам аяғы баспаған «үлкен Тибетке» жеткен грузин көпесі: Семен Мадатов

13. Кашмирде болып, Ресейде кеңтаралған 25 кашмир шәлісін тұңғыш рет Қазақстанға жеткізген грузин көпесі: Семен Мадатов.

*Қазақ бұйымдарын Тибетке сатып, көрген- білгендерін Сібір шекаралық комиссиясына қызықты хабарын әкелген, Семейден Қашқарға тікелей апаратын жаңа жолды ұсынған ауған көпесі: Мехти Рафаил

14. Қазақстанның шекаралық бекіністері арқылы өтетін керуендерге баж салығы көбейтілген мерзім:ХІХ ғ.30 жылдары.

15. Салық төлеуден қашып, шекаралық өңірдегі белгіленген керуен жолдарынан ауытқыған көпестерге қоланылған жаза: көпестердің бұйымдары ресейлік заңдар негізінде тәркіленді.

16. ХІХ ғасырдың бірінші жартысында Ресей мен Қытай арасындағы сауданың дамуына кедергі болған жағдай: мемлекетаралық шарттың жоқтығы.

*Шекаралық өңірде арнайы жәрмеңкелердің болмауы

17. 1851 жылға дейін Ресеймен Цин империясы арасындағы сауда- экономикалық байланыстары осы қала арқылы жүзеге  асырылды: Кяхта

18. Ресей мен Қытай үкіметінің арасында Құлжа келісіміне қол қойылды: 1851 жылы 25 шілде.

*   Құлжа келісімінен кейінгі бернеше жылдың ішінде Қазақстан арқылы іске асырылатын орыс- қытай саудасы төрт есеге ұлғайды.

19. 1855 жылы Қазақстан мен Шыңжаң арасындағы сауда байланыстарының уақытша тоқтатылу себебі: Шәуешектегі орыс көпестерінің сауда орындарын жергілікті тұрғындардың талан таражға салуы.

Шәуешек қайшылығынан кейін Ресей көпестерінің  саудасы осы қаламен шектелді:Құлжа.

21. Қазақстан арқылы дамыған  орыс- қытай сауда байланыстарының  құлдырау кезеңі:ХІХ ғ. 60 жылдарының ІІ жартысында

22. Қырғыз елі мен Жетісу бойын Цин империясы мен Ресейдің иелігі  ретінде ресми түрде таныды: 1864 жылы Шәуешек хаттамасы

23. 1881 жылдың 12 ақпандағы Ресей мен Қытай арасында қол қойылған келісім:Петербург

24. Ресей мен Қытайдың Қазақстан  арқылы сауда байланысына кең жол ашқан келісім:Петербург шарты.

25. ХІХ ғасырдың соңғы ширегінде Шыңжаң қалаларынан Қазақстанға шығарылатын  басты тауар: Қытай шайы.

26. 1881 жылғы Петербург шартына сай орыс-қытай шекарасынан 60-65 шақырым жерге дейінгі қашықтықтарұқсат берілді: шайды баж салығынсыз сатуға рұқсат берілді.(бір фунт үшін 43-55тиын)

27. ХІХ ғасырдың екінші жартысындағы орыс- қытай экономикалық қатынасындағы белді оқиға: Іле өзенінің  алабын сауда қарым- қатынасына шығуы. (*ашылуы)

28. 1882 жылы Англиядағы  кеме алдырып, Іле су жолымен алғаш рет Қытайға тауар апарып сатқан көпес: Вали Ахун Юлдашев

29. 1882 жылыГ.А.Колпаковскийдің қолдауымен Англиядан ірі су кемесін  сатып алған инженер: Поклевский.

30. 1883 жылы мамыр айының 4- інде Вали Ахун Юлдашевтің астық тиеген кемесі жеткен Қытай  қаласы: Сүйдін

31. Орыс- қытай қарым- қатынасында,ы белді оқиғалардың бірі Іле су жолы ашылды:1881 жылы

32. ХІХ ғасырдағы Іле су жолының Шыңжаңдағы соңғы нүктесі: Сүйдін.

33. Ресейдегі Ірбіт жәрмеңкесі, Қазақстандағы Қоянды жәрмеңкесі сияқты ХІХ ғасырдың соңында Жетісуда көзге түскен жәрмеңке: Қарқара

34. 1890 жылы маусым айыднда Шыңжаңмен сауданы ұйымдастыру үшін құрыған сауда округі: Семей

35. Қазақстанның Қытаймен саудасын жаңа сатыға көтерген Сібір темір жолы іске қосылды: 1894 жылы 30 тамыз.

 

 

Ү. ХІХ ғасырдың соңындағы Қазақстанның саяси- әлеуметтік дамуы.

 

1886-1891 жылғы «Ережелер»

36. ХІХ ғасырдың 60 жылдарында қабылданған «Ержелерді» заңдастыру созылды: 20 жылға

37. ХІХ ғасырдың 60 жылдарында қабылданған «Ержелерді»  заңдастырудың жиырма жылдан артық уақытқа созылу себебі: қазақ шаруалары көтерілістің салдарынан

38. 1886 жылы маусым айының 2- күні бекітілген Ереже:  «Түркістан өлкесі басқару және онда жер салық өзгерістерін енгізу»

39. 1886 жылғы Ереже бойынша Түркістан өлкесінің басқару орталығы: Ташкент

40. 1886 жылғы Ереже бойынша Түркістан өлкесіне енген облыстар: Сырдария, Ферғана, Самарқан.

41. 1886 жылғы Ереже бойынша Ферғана облысына енгізілген уезд саны: 5

* Сырдария облысына енген уезд саны: 4

* Самарқан облысына енген уезд саны: Әмудария бөлімі+ 5

42. 1891 жылғы 25 наурызда қабылданған Ереже бойынша құрылған: Ақмола облысы, Торғай облысы, төрт уезд

43. 1891 жылы 25 наурызда қабылданған Ережеге сай Дала генерал- губернаторлығына кірген облыстар: Ақмола, Семей, Жетісу.

44. 1891 жылғы «Ережеге» сай Дала генерал- губернаторлығына кірген үш облыстың орталығы болған қала: Омбы

45. 1891 жылғы Ереже бойынша Жетісу облысына кірген уездер саны:

*Семей, Ақмола облыстарына енген уезд саны: 4

* Торғай, Орал облыстарына енген уезд саны: 4

* Жетісу және Орал облыстық әскери губернаторлары осы өңірлердегі үкімет тағайындаған: казак әскерінің атаманы болып есептелді.

46. 1886-1891 жылғы «Ереже» бойынша сайланған болыс басқарушылары мен ауыл сатаршындарын бекіткен: әскери губернатор.

47. 1886-1891 жылғы «Ережеге» сай мұсылман тұрғындарының ісін қарайтын төменгі сот буыны: «халық соты.»

48. 1886-1891 жылғы «Ержеге» сай уездік және болыстық тұрғындарға қатысты мәселелерді шешетін сот жиыны: «Соттардың төтенше съезі»

* Соттардың төтенше съезі тек  әскери губернатордың рұқсаты бойынша шақырылатын.

49. 1886 жылғы Ерже бойынша облыстық, уездік билеушілердің мүддесін қорғайтын сот:Бітістіруші сот

 

Жұмысшы қозғалысының басталуы.

50. ХІХ ғасырдың екінші жартысында өндіріс орындарында жұмыс істеген қазақтардың  үлесі: 60-70пайыз.

51. ХІХ ғасырдың екінші жартысында алтын өнеркәсібіндегі әйелдердің үлесі: 1-4 пайыз

52. 1873 жылы Қазақстан кен орындарын жұмыс істейтін әйелдердің үлесі: 12 пайыз

53 1893 жылы Қазақстан  кен орындарында жұмыс істейтін әйелдердің үлесі: 17,8 пайыз

54. Қазақстанның кен орындарында балалар еңбегі кеңінен пайдалана бастады: ХІХ ғасырдың 90 жылдары

55. ХІХ ғасырдың 90 жылдарындағы кен орындағы 16 жасқа дейінгі балалардың үлесі: 14 пайыз

56. ХІХ ғасырдың аяғында жұмысшылардың Қазақстан жағдайындағы таптық қарсыластарының бірі: өндіріс орындарын тастап кетуі.

57. ХІХ ғасырдың аяғында өз еркімен өндіріс орындарын тастап кеткен жұмысшыларға қолданылатын жаза: 3 айға абақтыға қамалды

*  қашқын жұмысшыларды ұстап бергендер тіпті арнайы сыйлық алатын

58. Қазақстанда қолданылған таптық қарсылықтың бір түрі: ереуіл

59. 1849 жылы жұмысшылардың алғашқы бас көтеруі өткен жер: Көкшетау.

60. Өскемен кен өндірісінде ереуіл өкен жыл: 1888

61. 1888 жылы Өскемен уезіндегі кен өндірісіндегі қазақ жұмысшылары ереуілінің нәтижесі: жалақысы артты

62. Өскемен уезінің  Владимирск алтын кенішіндегі ереуіл ұйымдасқан түрде өтті: 1891 жылы

*   Ереуілге басшылық еткен Қазақстандағы алғашқы жергілікті халықтан шыққан жұмысшы өкілдері: И.Жағалтайұлы, У.Жанғазин, У. Төлегенұлы

63. 1893, 1895 және 1899 жылдары ереуілге шыққан: Батыс Сібір темір жол торабының жұмысшылары, Омбы темір жолшылары.

54. ХІХ ғасырдың соңындағы Қазақстандағы жұмысшы қозғалыстарының саяси әлсіздігі: өндіріс орындарының ұсақығы, жұмысшылар санының аздығы, олардың арасында билік пен өзара түсінушіліктің жетіспеуі.

 

ҮІ. Ұйғырлар мен дүнгендерді Жетісуға қоныс аудару.

 

65. 1862-1877 жылдардағы ұйғыр мен дүнген халықтарының азаттық күресібағытталған әулет: Маньчжур- Цин

66. 1864 жылы Шыңжаңдағы көтеріліс барысында Қашғарияда құрылған мұсылман (ұйғыр) мемлкеті: Жетішар

* Іле өлкесінде құрылған:Дүнген хандығы шығар

67. Жетішар мемлекетінің негізін қалаған қоқан әскери басшысы: Якуб.

68. Патша (орыс) әскерінің Іле өлкесіне енгізілуі:1871

69. ХІХ ғасырдың екінші жартысында Жоңғария мен Шығыс Түркістан Цин империясының жаңадан құрылған провинциясы: Шыңжаң (Жаңа шекара)

70. ХІХ ғасырдағы ұйғырлар мен дүнгендердің Жетіуға қоныс аударуының себебі: Ұйғыр,дүнгендерге Цинь үкіметінің қысым көрсетуі.

*  1881 жылғы Петербург шарты бойынша Іле өлкесінің тұрғындарына қатысты айтылды:Қытай немесе Орыс бодандығына кіру

71. 1881 жылдың күзінен -1884 жылға дейін Шыңжаңдағы ұйғырлар мен дүнгендердің басты қоныс тепкен өлкесі: Жетісу

72. 1881-1884жылдары Қазақстанға қоныс аударған ұйғырлар саны: 45 мың

73. 1881- 1884 жылдары Қазақстанға қоныс аударған дүнгендер саны: 5 мың

74. ХІХ  ғасырдың аяғында Алматы облысында ұйымдастырылған ұйғыр болысының саны: 6

75. Верный уезінің Жаркент болысындағы ауқатты ұйғыр көпесі: Вали Ахун юлдашев

76. ХІХ ғасырдың соңында қоныс аударғн әрбір дүнгенге берілген жер көлемі: 3 десятина

77. Ұйғыр халқының дүние жүзілік мәдениет қорына жататын туындысы: «Он екі мұқам»

78. 1905 жылы Мусса бен Айса Сайрамидің еңбегі «Он екі мұқам» басылып шыққан қала:Қазан

79. Ұйғыр халқының тамаша музыка өнері, ән мен биі жөнінде ой пікірлерін ортаға салған ғалым- саяхатшылар: Ш.Уәлианов, Роьорвский, Пржевальский.

 

 

ХҮІІІ- ХІХ ғасырлардағы Қазақстан мәдениеті

І. ХҮІІІ ғасырдағы Қазақстан мәдениеті

ІІ. ХІХ ғасырдың бірінші жартысындағы Қазақстан мәдениеті

ІІІ. ХІХ ғасырдың екінші жартысындағы Қазақстан мәдениеті

 

І. ХҮІІІ ғасырдағы Қазақстан мәдениеті

 

Орыс ғалымдарының Қазақстанды зерттеуі.

1.ХҮІІІ ғасырда Батыс Қазақстан аумағын игеруде ғылыми жағынан маңызды болғаналғашқы ірі экспедицияға басшылық еткен: Князь Александр Бекович Черкасский

*  Экспедиция саяси қатынас тұрғысынан әлсіз аяқталып, Хиуаны бағындыруғааттанған әскери бөлім түгелге жуық қырылды.

2. І Петрдің жеке тапсырмасы бойынша «Азияға жол іздеу» талабымен құрылған әскери экспедиция: Подполковник И.Д.Бухгольцтің экспеициясы

3. «Жоңғария картасын» жасаған орыс экспедициясы құрамында болған тұиқындағышвед офицері: И.Г.Ренат

*  ХІХ ғасырдың 80- жылдары Жоңғария картасын алғаш рет орыс география қоғамыжазбаларында жариялаған: В.В.Веселовский

Сібір тарихын зерттеген еңбегі үшін Сібір тарихының атасы атанған: Миллер

* «Сібір тарихы» атты еңбегінде әсіресе Орта жүз туралы жазғаны бүгінгі күнге дейін мәнін жоғалтқан емес.

5. «Орынбор тарихы» атты зерттеу еңбегінде қазақ тарихының даму кезеңдері мен көптеген қиыншылықтарын көрсеткен орыс ғалымы:  П.И.Рычков

6. Өлкенің этнографиясы туралы  ғылыми мұра қалдырған, Қазақстан туралы еңбегі үшін Ресей ғылым академиясының бірінші корреспондент мүшесі болған: Рычков

7, Қазақстан тарихының топографиясы туралы   сирек кездесетін мәліметтер қалдырған және Әбілқайыр ханның сол кезде әлі де жақсы сақталған бейітін суреттеп жазған: Рычков

*Оның 1771 жылы «Қырғыз –қайсақ даласы туралы күнделік жазбалар» атты еңбегінде , алғаш рет Еділ қалмақтарының қазақ  даласы арқылы Қытайға қашуы туралы құнды мәліметтер бар.

8. Жоңғар тұтқынынан Абылайды босатуға қатысқаны туралы мәлімет, Қазақстан туралы көптеген  бағалы деректер қалдырған: К.Миллер

9. «Россия мемлекетінің әртүрлі аймақтарына саяхат» атты еңбегінде халықтың жағдайын, орналсуын, әскери бекіністердің салынуын, олардың өздеріне тән белгілерін дәл суреттеген неміс саяхатшысы, натуралист: Паллас.

 

Қазақ әдебиеті

10. ХҮІІІ ғасырда шығармаларын аңызға айналған сардарлар Қабанбай мен Бөгенбай батырларға арналған халық ауыз әдебиеті көрнекті  өкілдерінің бірі: Ақтамберді (                )

11. Абылайдың керемет  қасиеттерін жырлап Орта жүздегі оқиғаларға белсене қатысқан, шығармаларына батырлар ерлігін арқау еткен ХҮІІІ ғасырдың екінші жартысындағы танымал ақын: Тәтіқара.

12. Соңғы шығармалары Абылай кезіндегі қазақ қоғамының ішкі өмірі туралы маңызды мағлұмат көзі болып табылатын ХҮІІІ ғасыда өмір сүрген белгілі жырау:Тәтіқара

13. Бұқар жыраумен замандас Қанжығалы қарт Бөгенбай жоқтау және оның өлімін Абылайға естірту сияқты жырлары бар атақты жырау: Үмбетей

14. ХҮІІІ ғасырдағы қазақ  әдебиетінің алдыңғы қатардағы өкілдерінің бірі, Абылай ханның кеңесішісі болған жырау:  Бұқар жырау (1668- 1781жж.)

15. «Қозы Көрпеш- Баян сұлу» поэмасының ерекше бір нұсқасының авторы, ХҮІІІ ғасырдың суырып салма ақындарының бірі: Жанақ ақын(1770-1856)

16. Жанақ шығармашылығының ең басты жетістігі, қазірге дейін сақталған поэма:«Қозы Көрпеш- Баян сұлу»

* Атақты ақын Орынбаймен айтысқан:

 

ІІ. ХІХ ғасырдың бірінші жартысындағы Қазақстан мәдениеті

 

Ағарту ісінің жағдайы

*Қазақ жерінің Ресейге қосылуы өлкенің әлеуметтік- экономикалық даму барысында әсер етіп қана қоймай, білім беру, ағарту саласының кеңеюіне, жергілікті халық дәстүрлері мен мәдениетінің жаңа бағыт аулына да барынша әсер етті.

17. ХІХ ғасырдың бас кезінде медреселерде оқытылған тіл: араб

18. ХІХ ғасырдың баында мектептерде оқытылған діни білмдер: «Шариғат ұл Иман», «Әптиек»

19. ХІХ ғасырда білімін жалғастыру үшін ауқатты ата- аналар балаларын жіберді: Бұхар, Самарқан, Хиуа, Ташкент.

20. Қазақ жерінде тілмаштар  дайындайтын «Азиялық училище»ашылған жыл: 1789 жылы

* Моңғол, маньчжур, қытай, парсы және басқа да Азия қалықтары тілін оқып- үйренген мектеп түлектері- алғашқы сауатты мамандар болып шықты.

21. ХІХ ғасырдың бірінші жартысында Қазақстанда ашылаған әскери училищелерде даярланған мамандар: шенеуніктер.

22. 1813 жылы Омбыда ашылған әскери училище 1837 жылы: Сібір кадет корпусы болып өзгертілді

23. 1825 жылы Орынборда ашылған әскери училище 1844 жылы: Неплюев кадет корпусына болып қайта құрылды

24. 1844 жылы Неплюевтің кадет корпусы орналасқан қала: Орынбор

25. 1831 жылы қыркүйек айының 18- і күні орысша білім беретін училище ашылған қала:Семей

26. 1836 жылы жанында қазақтар үшін интернаты бар училище ашылған қала: Өскемен

27. 1841 жылы татарша- орысша білім беретін мектеп ашылған хандық: Бөкей ордасы(Ішкі орда)

28. 1841 жылы татарша- орысша білім беретін мектептерді ұйымдастырушы: Жәңгір хан.

29. ХІХ ғасырда теңізде жүзу ісін үйрететін мектеп ашылған қала: Атырау

30. Орынборда шекаралық комиссияның жанынан қазақтарға орысша білім беретін бірнеше мектептер ашылған мерзім: 1850 жылы

 

Қазақстандағы саяси жер аударылғандар

*Декабристер көтерілісінің жеңілуі азатық қозғалыс өкілдерінің Ресей империясына қараған шеткі аймақар өкілімен танысуына себепші болды. Декабристер ісі бойынша жауапқа тартылған 579 адамның 108 –і Сібірге, соның ішінде Ертіс бойындағы бекіністерге, Орынбор шебіне айдалды.

31. ХІХ ғасырдың бірінші жартысында декабристерден «Бұқтырмада көп емдеп, көп көмектестім»,- деп жазған декабрист: М.И.Муравьев- Апостол

32. Қазақстанға жер аударылған декабристерден ерекше көзге түскені, Мәскеууниверситетінің түлегі, этикалық- саяси ғалымдар магистрі: С.Семенов

* Немістің атақты саяхатшы- ғалымдары Гумбольдт, Эренберг, Розе басқарған саяхатқа қатысып, қазақ елін, жерін аралады, тұрлықты халықтың өмірімен танысты.

33. ХІХ ғасырдың бірінші жартысында Бұхарға ұйымдастырылған экспедицияға қатысқан, «Кіші жүз руларының картасын» жасаған декабрист: Вольховский

34. ХІХ ғасырдың бірінші жартысында Каспий теңізінің  солтүстік- шығысжағалауларын зертетеуге арналған экспедицияға қатысқан: Карелин

35. 1848-1849 жылдары Арал теңізіне жасалаған экспедицияны басқарған: Бутаков.

36.1867 жылы Мәскеуде жарық көрген «Батыс Сібірді Сипаттау» атты еңбегінің авторы, қазақ халөы тарихымен айналысқан зерттеуші: И.Завалишин

37. «Іле бекінісіне бару» деген очеркінде қазақ жері, оның шексіз даласы,байлығы туралы тамаша пікірлер айтқан: Коровков

38. 1849 жылы М.Петрашевский ісі бойынша тұтқындалып, «Белинскийдің идеясын» таратқаны  үшін Сібірге жер аударылған, кейін солдат болып Семейге ауыстырылған: Достоевский

* Жазушының өлке тарихын зерттеуге көңіл бөлуінің  көрінісі: Археологиялық ескеткіштер жинаумен айналысуы.

39. А.Бутаковтың  басшылығымен ұйымдастырылған Арал экспедициясында өлкенің тарихи- геограяилық бейнесін, көшпелі қазақтардың ауыр жағдайын  суреттеген, белгілі шығыстанушы: Макшеев.

40. 1831 жылы Орынбордағы Неплюев кадет корпусы жанынан ашылған мұражай арналған: осы өлкенің тұрмысын, тарихын сипаттауға

41. Қазақ халқының озық ойлы ұлдарының орыс демократиялық қозғалысы идеяларын түсінуіне септігін тигізген: Петрашевшілдер

 

 

Орыс ғалымдары мен жазушыларының Қазақстанды зерттей  бастауы

42. В.И.Дальдің Орынбор өлкесіндегі қазақтардың тұрмыс жағдайын  сипаттаған шығармасы: «Бикей мен Мәулен»

43. В.И.Дальдің  осы  көтеріліс  басшыларына жаңашырлық білдірді: И.Тайманұлы мен М.Өтемісұлы

* В.И.Даль 1833-1841 жылдары Орынбор әскери губернаторының жанында арнайы тапсырмаларды орындайтын шенеунік қызметін атқарған

44. Қазақ жерінде болған А.С.Пушкин шығармашылығыа арқау болған көтеріліс:Пугачев

45. А.С.Пушкиннің Орынборда (Қазақстанда) болған жылдары: 1833

46. А.С.Пушкиннің Орынбор қаласында жинаға тарихи материалдары негізінде жазылған еңбегі: «Пугачев бүлігінің тарихы»

47. А.С.Пушкиннің Оралда қағазға түсірген поэмасы: «Қозы Көрпеш –Баян сұлу»

48. ХІХ ғасырдың бірінші жартысында көшпелі қазақ халқының әдет- ғұрыптары мен салт- дәстүрін зерттеген белгілі орыс ғалымы:

49. ХІХ ғасырдың бірінші жартысындағы Қазақстан жайлы құнды еңбектер жазған орыс ғалымы: Левшин

 

Қазақ әдебиеті.

50. Махамбет Өтемісұлынің өмір сүрген жылдары: 1802- 1846 жж.

51. 1824- 1829 жылдары М.Өтемісұлы тұрған қала: Орынбор

*Жәңгірхан Махамбетті өз ұлы Зұлқарнайынның тәрбиешісі ретінде қосып алуға жіберген.

52. Махамбеттің шаруалар толқынына қатысқаны үшін Қалмықов бекінісінде қамауда отырған жылы: 1829жылы

53. Халық мүддесіне мейлінше берілген Махамбет өлеңдеріндегі Махамбет өлендеріндегі негізгі тақырып: еңбекшілер өмірі, билеуші таптың озбырлығы

*Махамбеттің Бөкей ордасы билеушілеріне өшпенділігін ашық білдірген өлеңі: «Баймағамбет сұлтанға»

54. ХІХ ғасырдың бірініші жартысында шығармашлығында суырып салма өнерді одан әрі дамытқан ақын: Шернияз Жарылғасыұлы

55. ХІХ ғасырдың бірінші жартысында Шернияз Жарылғасыұлының әдебиет саласына қосқан үлкен жаңалығы: суырыпсалмалық өнерін одан әрі  жетілдірді.

* Шернияз Жарылғасыұлы (1807-1867жж.) 1836-1838 жылдардағы Ішкі ордадағы көтеріліске қатысты

56. Жастай екі көзінен айырылып, ақындық өнері күнкөріс болған ақын: Шөже Қаржаубайұлы

57. Әйгілі «Қозы Көрпеш- Баян сұлу» жырының ең көркем нұсқасын таратқан эпик ақын: Шөже

58. Шөже Қаржаубайұлының суырыпсалма өнерін  жоғары бағалаған: Ш.Уәлиханов

59. 1822- 1895 жылдары өмір сүрген халық ақыны: Сүйінбай Аронұлы

60. Сүйінбай Аронұлы дүниеге келген жер: Қаракәстек

 

ІІІ. ХІХ ғасырдың екінші жартысындағы Қазақстан мәдениеті

 

Орыс демократиялық мәдениеті

1.Орыс демократиялық мәдениетінің көтерілген кезеңі: ХІХ ғ.екінші жартысы

2. Дүние жүзінде белгілі ғалым, «Қырғыз өлкесі», «Түркістан өлкесі» атты еңбектерінің авторы: Семенов- Тяньшанский

* ХІХ ғасырдың екінші жартысында Алтай бойына, Жетісу мен Орта Азияға саяхат жасап, өлкені жан- жақты зерттеді.

3. ХІХ ғасырдың аяғында Іле алқабын, Жетісуді зерттеп, халық ауыз әдебиетінің үлгілерін жинастырған шығыс зерттеушісі, академик: Радлов

4. «Орынбор ведомствасындағы қырғыз даласы» еңбегінде Кіші Жүз тарихын жан- жақты сипаттаған көрнекті зерттеуші: Мейер.

5. «Сібір қырғыздарының облысы» атты еңбектің авторы: Красовский.

6. «Торғай облысы. Тарихи очерк» атты еңбектің авторы, қазақ жерінің Ресей құрамына қослыу дәуірін біршама толық зерттеген: Добромыслов.

7. ХІХ ғасырда қазақ халқы тақырыбы шығармашылығында белгілі орын алған украин халқының ұлы ақыны: Т.Г.Шевченко

8. Украин халқының ұлы ақыны Шевченконың қазақ жерінде айдауда болған жылдары:1847- 1857 жылдары

9. Т.Г.Шевченконың қазақ және украин халықтарының өмірін салыстыра жырлаған өлеңі: «Менің ойларым»

* Т.Г.Шевченконың тұрмыстың шындық жақтарын бейнелеген суреттері «Қазақ шаңырағы», «Атқа мінген қазақ», «Байғұстар»

10. Қазақстан тарихын зерттеуді ғылыми жолға қойған орыс географиялық қоғамының Орынбор, омбы, Семейдегі бөлімдері ашылған жыл: 1845 ж

11. Қазақ пен орыс халқының өнегенлі өкілдері достығының тамаша бір көрінісі: Абай мен Михаэлистің қарым- қатынасы

 

Шоқан Уәлиханов

12. Шоқан Уәлихановтың өмір сүрген жылдары: 1835- 1865 жж.

13. Шоқан Уәлихановтың шын есімі: Мұхаммед Қанапия

14. Шоқан Уәлихановтың ата- тегі: Сырымбет

15. Шоқан Уәлихановтың туған жері: Құсмұрын.

16. Шоқан Уәлихановтың атамекені Солтүстік Қазақстандағы тарихи аңызға айналған сұлу өңір: Сырымбет

17. Шоқаның сана- сезімінің ерте оянуына ықпал еткен: әжесі Айғаным

18. Шоқан Уәлихановтың  оқыған Омбы қаласындағы оқу орны: 1847 ж Сібір кадет корпусы

*   Декабрист Завалишиннің бағасы бойынша, бұл оқу орны- «ағарту ісі мен патриотизмнің ордасы»

19. Шоқан Уәлихановтың Сібір кадет корпусында білім алға жалдары: 1847- 1853

20. Шоқан Уәлихановтың Сібір кадет корпусын бітірген кездегі жасы: 18

21. 1853 жылы Сібір кадет корпусын бітірген Шоқанның әскери шені: Корнет

22. Шоқанмен саяхаттардың кейбір маршруттарында бірге болған көрнекті ғалым, географ:  Семенов- Тяньшанский

23. Шоқан Уәлихановтың Құлжаға барған жылдары: 1856ж

* Шоқан Қытаймен екі ел арасындағы сауда байланысын жақсартуға үлесін қосып, Қытай ұлықтарымен келіссөз жүргізді.

24. Шоқан Уәлиханов қағазға түсірген эпикалық шығарма: Манас

25. 1856 жылы Шоқан Уәлихановтың топографиялық және картографиялық деректерде сипаттаған өлі: Ыстықкөл

* Шоқан Уәлиханов орыс географиялық  қоғамының толық мүшесі болып сайланды: 22 жасында (1857ж)

26. Шоқанды әлемге әйгілі еткен сапары: Қашқарияға сапары

27.Шоқанды әлемге әйгілі еткен еңбегі: Қашқарияға сапар

28. Шоқанның Петербргте болған жылдары: 1859-1861 ж.

29. Шоқанның досы, аса көрнекті орыс жазушысы: Ф.М.Достаевский

30. 1864 жылы Шоқан Уәлихановтың генерал Черняевтің әскери экспедициясы  құрамында басыпа алуға  қатысқан бекініс: Әулиеата

31. Әулиеата бекінісіндегі алудағы генерал Черняевтің әділетсіздігіне налыған Шоқан Уәлихановтың Верныйға қайтқан жылы: 1864 жылы маусым айы

32. Ш.Уәлихановтың Қытайдағы дүнгендер көтерілісі туралы «Русский инвалид» газетінде ақырғы еңбегі жарияланған жыл: 1865 ж

33. Шоқан Уәлиханов қайтыс болған жер: Алтын Емел (Көшек тоғаны дерле, албан руының аға сұлтаны Тезектің аулында)

 

Қазақстандағы халық ағарту ісі.

34. Түркістан статистикалық комитеті құрылғн жыл: 1868 жыл.

35.Семей облыстық статистикалық комитеті шылған жыл: 1878 жыл

36. 1878 жылы ашылға Семей облыстық статистикалық комитетінің белді мүшесінің бірі:Абай Құнанбайұлы

37. 1883  жылы қоғамдық кітапхана ашылған облыс: Семей

* Алғашында кітап қоры 260 томнан тұрды.

* ХІХ ғасырдың екінші жартысында ақысыз пайдаланылатын қоғамдық кітапаналар ашылған қалалар: Торғай, Орынбор.

38. 1861 жылы орыс- қазақ мектебі ашылған қала: Троицк

39. 1867-1868 жылғы Уақытша ережеге сай ағарту ісін дамыту үшін қазақтарға берілген құқық: өз еріктерімен қаржы жинауға.

* Мұсылман дін өкілдері ауылдарда мешіт жанына мектептер ашу үшін уездік басқармадан ерекше рұқсат алуы қажет болды.

40. Исламдық метептерге шек қоюға бағытталған Орынбор губернаторы Крыжановскийдің «Ресейдің шығыс бөлігінде мұсылмандықпен күресу жөніндегі шаралары» бекітілді: 1867 жылы.

41. 1883 жылы тұңғыш қазақ мұғалімдік мектеп ашылған қала. Орск.

42. Ресей империясындағы мұсылман мектептерінің алдағы дамуы туралы мәселе алғаш рет үкімет шешімінде бекітілді: 1870 ж 26 наурыз

* Ержеге сай мешіттердің жанында ашылған мектептерде орыс тілін оқыту міндетідеп табылды.

43. ХІХ ғасырда «Ереже» бойынша оқу орнына қабылданатын оқушылар жасы. 16-ға дейін.

44. «Ереже» бойынша Қазақстанда медреселердің оқу жылы: Мамырда басталып тамызда аяқталған.

45. ХІХ ғасырда медресені бітіргендер өзі білімдерін жалғастырды: Бұхара мен Ташкенттегі медреселерде

46. 1888 жылғы мағлұмат бойынша Түркістан өлкесіндегі медреселер саны. 206 медресе.

* 3 660 мектеп, 4000 мұғалім, 49 мыңдай оқушы.

47. ХІХ ғасырда Сырдария және Жетісу облыстарындағы оқу орындарының қызметін қадағалау тапсырылды: Түркістан генерал-губернаторлығына

*  Орал мен Торғай облыстарындағы оқу орындары бағындырылды: Орынбор оқу округіне.

* Семей мен Ақмола облыстарындағы оқу орындары қарады: Батыс Сібір округіне

48. 1896 жылы Торғай облысынан Ресейдің әр түрлі оқу орындарында білім алған қазақ студенттерінің саны: 50- ге жуық

49. 1897 жылғы қазақ халқының арасында сауатты қазақтардың үлесі. 10%.

*Кеңес заманында отарлық кезінде қазақтардың сауаттылығы екі пайыздан аспады деген жалған қорытынды көрсетілген.

51. ХІХ ғасырда Қазақстанда халық-ағарту ісінің дамуына кедергі болған негізгі себеп.Білімді ұстаздардың жетіспеуі.

52. Петропавл қалалық мұсылмандар кітапханасы думаның қаржыландырумен жұмыс істеді: 1910 жылға дейін

 

Ыбырай Алтынсарыұлы

1.Ыбырай Алынсариннің өмір сүрген жылдары. 1841-1889 жылдар.

2. . Көрнекті ағартушы, қоғам қайраткері, жаңашыл педагог. Ыбырай Алтынсарин

3. Әкесінен айрылған Ыбырай Алтынсарин қамқорлығында болды: Атасы Балқожа бидің

4. Ыбырай Алтынсарыұлы Орынбор шекаралық комисиясы  жанындағы мектепті алтынмедальмен бітірген: 1857 жылы

* Орынбор шекаралық комиссиясының төрағасы, шығыстану ғылымының көрнекті өкіліВ.В.Григорьевпен жақындасты

5. Ыбырай Алтынсарыұлы  Орынбор бекінісінде қазақ мектебін ашты: 1864 жылы

6. 1879 жылы Ыбырай Алтынсарин мектеп инспекторы болып тағайындалған облыс.Торғайоблысы.

7. Ыбырай Алтынсарин қазақ қыздарына арнап мектеп-интернат ұйымдастырған қала.Ырғыз.

* Ыбырай Алтынсарин- қазақ өлкесінде қыздарға білім берудің негізін салушы.

8. Ыбырай Алтынсаринның орыс-қазақ мектептеріне арнап жазған негізгі еңбегі.«Қырғыздарды орыс тіліне үйретуге негізгі басшылық». («Қырғыз хрестоматиясы»)

*   Ыбырай Алтынсарыұлы  бұл оқу құралдары құрастырылған: орыс алфавиті негізінде

*   Ыбырай Алтынсарыұлы ның педагогикалық көзқарасына әсерін тигізген Сібірде,Орта Азияда және Қазақстанда қозғалыстың рухтандырушы: Ильминский.

9. Ыбырай Алтынсарыұлы  «Қыпшақ Сейітқұл» атты әңгімесіарқылы уағыздаған шаруашылық түрі: егіншілік

 

Абай Құнанбайұлы.

10. Абай Құнанбайұлының өмір сүрген жылдары. 1845-1904 жылдар.

Абай Құнанбайұлының дүниеге келген жері: Семей облысының Шыңғыстау өңірінде

12. Абайдың шың есімі: Ибраһим

* Абайдың шыққан руы: тобықты.

13. Абай Құнанбайұлының қазақ әдебиетінде алатын орны. Жазба әдебиетінің негізін салушы

14. Абайдың Семейде оқыған оқу орны. Ахмет Риза медресесі

15. Құнанбайдың Абайды Семейдегі оқу орнын аяқтатпай елге алып кетуінің себебі. Ел билеу ісіне тартқысы келді

16. Абайдың ұлы Әбдрахманның Петербургте бітірген оқу орны. Артиллерия училищесі

17. Абайдың нақыл сөздері берілген шығармасы: «Қара сөздері»

* Абайдың өсиетке толы шығармасы. «Ғақлиялар».

18.Абай  Құнанбайұлы(*Құнанбай) тоғыз жыл басқарған болыс. Шыңғыс болысы.

*Білімді де талантты Әбдірахманның (1895 жылы), одан кейінгі сүйікті баласы Мағауияның (1904ж) құрт ауруынан дүние салуы Абайды науқасқа шалдықтырды. 1904 жылы ұлы ақынның өзі қайтыс болды.

 

Қазақ халқының өнері және музыка мәдениеті.

. «Лепсі өлкесін қоршаған таулар» атты картинаның авторы. В.Верещагин.

20. Суреші Н.Хлудовтың шығармалары: «Көш», «Мал айдау», «Отынға бару»

21. 1896 жылы жергілікті ұста, шеберлер мен зергерлер дайындаған бұйымдардың көрмесі өткен қала. Петропавл

22. 1868 жылы Париждегі дүниежүзілік көрмеге қойылған қазақ қолөнер бұйымдары.Зергерлік өнер заттары, ұлттық киімдер.

23. 1872 жылы қазақ музыка аспаптары көрмеге қойылған қала. Мәскеу.

* ХІХ ғасырдың екінші жартысы – көрнекті халық сазгерлері мен классикалық сипатта қалыптаса бастаған музыка өнерінің негізі қаланған кез.

24. ХІХ ғасырда өмір сүрген  Шертпе күй негізін салушылардың бірі, күйші. Тәттімбет Қазанғапұлы.

25. Тәттімбет Қазанғапұлының халықты қыспаққа алып, жәбірлеп жатқан төрелердісынауға арналған күйі. «Бестөре».

26. 1855 жылы Петербургке барып, күміс медальға ие болған күйші. Тәттімбет Қазанғапұлы.

27. ХІХ ғасырдағы аса көрнекті күйші, сазгер, аспаптық музыканың (күйдің) классигі:Құрманғазы Сарғыбайұлы

28. Құрманғазы Сарғыбайұлының өмір сүрген жылдары: 1818- 1889жж.

29. Құрманғазы Сағырбайұлы дүниеге келді: Бөкей ордасында.(Жиделі деген жерде)

30. Құрманғазы Сағырбайұлының алғашқы ұстазы. Ханбазар.

31. Құрманғазы Сағырбайұлының шаруалар көтерілісінің жетекшісі Исатай Тайманұлына арналған күйі. «Кішкентай».

32. Құрманғазы Сағырбайұлының туған жерді, кең-байтақ даланы, халықтың қажымас қайратын сипаттайтын күйі. «Сарыарқа».

33. Құрманғазы Сағырбайұлының би күйі. «Балбырауын». «Қызыл қайың»

34. Құрманғазы Сағырбайұлының бізге дейін жеткен күйлерінің саны: 60- тан астам

 

35. Домбыра өнеріндегі лирикалық бағыттың негізін салушы, күйші. Дәулеткерей Шығайұлы

36. Дәулеткерей Шығайұлының өмір сүрген жылдары: 1820- 1887 жж.

* Дәулеткерей ақсүйектер тобынан шықты.

37. Дәулеткерей Шығайұлының көзқарасын қалыптастырула ықпал етті: 1836-1838 жылдардағы Бөкей ордасындағы көтеріліс.

38. Дәулеткерейдің орыс музыкасындағы әскери марштар әсерімен шығарған күйлері: «Ващенко», «Қос ішек», «Топан», «Қоңыр»

39. 1834- 1897 жылдары өмір сүрген атақты сазгер, әнші ақын: Біржан Қожағұлұлы

40. Біржанның сазгерлік, әншілік, ақындық өнерінің дами түсуіне әсер етті: 1865 ж Абаймен

Кездесуі

41. Біржанның алғашқы әндерінің бірі: «Біржан сал»

42. Біржанның ыза-кекке толы, сол заманның азулы өкілдерін түйреуге бағытталған өлеңі. «Жанбота».

* Біржанның бізге жеткен әндерінің саны: 40- қа жуық.

* Біржанның Сарамен айтысы- Біржанның суырып салма ақындық талантын елге танытты

43. Ыбырай Алтынсариннің «Кел балалар, оқылық» өлеңіне ән шығарған сазгер. Жаяу Мұса

* өзі шығарған 70- ке жуық әннің барлығының сөздерінөзі жазған

44. Жаяу Мұса Байжанұлының әлеуметтік көзқарасының қалыптасуына әсер етті:Декабристер мен петрашевшілер.

45. 1860 жылыЖаяу Мұса Шорман балаларының жаласымен: Тобылға жер аударылды

* Екі жылдан кейін өз еркімен әскерге алынды. Генерал Черняев отрядның құрамында Шымкент, Әулиеата жорықтарына қатысты. Генералдың қазақ- өзбектерге озбырлығына шыдамай, еліне қашады.

46. 1843-1913 жылдары өмір сүрген ақын, сазгер, дарынды күйші. Ақан сері Қорамсаұлы

47. Ақан серінің әндері. «Маңмаңкер», «Сырымбет», «Балқадиша».

48. 1843- 1916 жылдары өмсір сүрген күйші, сазгер, қазақтыңкөне аспабы қылқобызда ойнаудың асқан шебері: Ықылас Дүкенұлы.

49. Ықылас Дүкенұлының тәкаппар патша шенеуніктері мен менменсіген байларды кекейтін күйі. «Жарым патша».

*Ықыластың Дүкенұлының баласы Жүсіпбек оның «Қорқыт» сияқты  туындыларын кеңінен насихаттап, кейінгі ұрпаққа жеткізді.

* ХІХ ғасырдағы үздік сазгер сыбызғышы:

 

Ресей азаттық қозғалысысының өкілдері Қазақстанда.

50. 1863-1864 жылдардағы Польшадағы ұлт-азаттық қатысқандардың ішінен жер аударылғандардың бірқатары жіберілген өлке. Сібір.

51. Польша азатық күресінің 60-жылдарда Қазақстанда болған өкілдері ішінен ерекше көзге түскені: С.С.Гросс.

52. Польшадан Қазақстанға жер аударылған Густав Зелинскийдің поэмасы. «Қырғыз» («Қазақ»).

* Польша азаттық күресінің Семей жерінде болған белгілі өкілі: С.С: Гросс

* С.Гросс Семей облыстық статистикалық комитеті арқылы «Қырғыздардың заң әдет- ғұрыптары үшін материалдар» деген тақырыпта құнды зерттеу дайындады.

53. ХІХ ғасырдың 40 жылдары Абайдың әкесі Құнанбаймен жүзбе- жүз кездескен поляк:Адольф Янушкевич

54. Польша азаттық күресінің өкілі Адам Бяловский Семей облысында айналысты:Өскемен уезінің геологиялық картасын жасаумен.

55. ХІХ ғасырдың соңында Ресейден саяси жер аударылғандардың біршама шоғырланған өңірі. Шығыс және Орталық Қазақстан.

56. . Қазақстанда өлкені зерттеуде ерекше орын алған облыстық статистикалық комитеттер құрылды: ХІХ ғасырдың 80-жылдарында.

* Халықшыларды Қазақстанға жер аудару «ұйқыда жатқан» өлкеніңқоғамдық өмірін бірқатар жандандырды.

57. 1884 жылы саяси жер аударылғандардың ұсынысы бойынша Семей облыстық сатистикалық комитетіне мүше болып сайланған: Абай Құнанбайұлы

58. Абайдың 1900 жылы статистикалық комитеттің басылымында жарияланған «Орта жүз қазақ ордасы руларының шығу тарихы туралы жазбалар» еңбегінде көтерген мәселе. Семей облысы қазақтарының рулық құрамын анықтау.

59. Қазақстандағы тұңғыш өлкелік  баспасөздің қалыптасуына қол ұшын берген: саяси жер аударылғандар.

* Жергілікті баспа ісін алға бастыруда талмай еңбек еткен: Зобнин, Зенков, Коншин

60. 1898 жылы алғашқы томы жарық көрген «Қырғыздардың жер иеленуі бойынша мәліметтер» атты еңбектің негізін құрастыруға қажетті деректердің жинап, мәтінін жазуға белсее қатысқан белгілі қазақ ғалымы: Әлихан Бөкейханов.

61. Қазақстанда зерттеу үшін құрылған экпедицияны басқарған статист әрі азатты қозғалысының өкілі: Ф.А.Щербин

62. Тарбағатай таулары мен Қалба жотасын зерттеген: Е.П.Михаэлис.

63. Батыс- Сібір генерал- губернаторының  тапсырмасымен сай Зайсан көлінің өңірін, Ертіс бойын зерттеп, карта дайындаған оқымысты: Михаэлис

 

ІІІ. ХХ ғасырдың басындағы Қазақстан мәдениеті

 

ХХ ғасырдың басындағы қазақ кітаптары басылып шыққан қала: Қазан

65. Абай Құнанбайұлының шығармалара жинағының ресми баспадан шыққан жылы:1909жылы

66. «Шәкірт ойы», «Бір адамға», «Адасқан өмір» өлендерінің авторы: С.Торайғыров

67. С.Торайғыровтың өмір шындығын, халық тағдырын сипаттауда маңызын жоғалтпаған тамаша туындысы: «Қамар Сұлу»

* «Шұғаның белгісі»- Бейімбет Майлин

* «Қалың мал»- Спандияр Көбеев

68. Қазақ тілі мен әдебиетін дамытуда шығарамашылық мұрасы ерекше орын алған тұлға: Ахмет Байтұрсынұлы

69. 1911 жылы Орынборда басылған Ахмет Байтұрсынұлының өлеңдер және аударма, мысалдар жинағы. «Маса».

70. «Қазақ» газеті шығып тұрған мерзім: 1913-1917 жж. (аптасына 1 рет)

71. 1913-1917 жылдар аралығында «Қазақ» апталық газетінің редакторы болған: А.Байтұрсынұлы.

72. КСРО дәуірінде ұлтшыл буржуазияшыл басылым ретінде сипатталып келген басылым: «Қазақ » газеті

73. ХХ ғасырдың басында ағарту идеяларын уағыздаған басылым. «Айқап» журналы.

74. ХХ ғасырдың басында демократияшыл, ағартушылық, гуманистік бағыттағы ақын, тарихшы, философ ретінде  танылған: Ш.Құдайбердіұлы.

75. Абайдың шәкірттерінің ішінде ең мол мұра қалдырған, аса дарынды шәкірті:Ш.Құдайбердіұлы

76. Ш.Құдайбердіұлының ХХ ғасырдың басында жарыққа шыққан кітабы:

«Мұсылмандық шарты».

77. ХХ ғасырдың басында жарыққа шыққан Ш.Құдайбердіұлының шығармасы: «Еңлік- Кебек»

78. Ш.Құдайбердіұлының ғашықтық жыры: «Қалқаман- Мамыр»

79. Ауыз әдебиетінің суырып салма ақыны: Жамбыл Жабаев

80. Халық дастандарын ел арасында уағыздауға, жыршылық өнерді жаңа тарихи жағдайда дамытуға үлкен үлес қосқан қазақ халқының ұлы ақыны. Нұрпейіс Байғанин.

81. ХХ ғасырдың басындағы халық мәдениетіндегі жан-жақты дамыған сала. Музыка мәдениеті.

82. ХХ ғасырдың басында қазақтың бұлбұлы атанған әнші. Майра Шамсутдинова.

83.ХХ ғасырдың басындағы  «Майдақоңыр» әнінің авторы. Естай.

84. ХХ ғасырдың басындағы  «Гәкку» әнінің авторы. Үкілі Ыбырай

85. «Көңіл ашар» күйінің авторы: Дина

86. 1906 жылы патша үкіметінің  қабылдаған оқу- ағарту ісіндегі ережелерінің Қазақстанға әсері: ұлттық аймақтарда орыс- қазақ мектептерінің кеңеюіне жағдай жасаса, керісінше, діни мектепке және медреселерге әр қилы кедергілер жасады.

 

 

ХХ ҒАСЫРДЫҢ БАСЫНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН

І. ХХ ғасырдың басындағы Қазақстаның әлеуметтік- экономикалық дамуы

ІІ. Қазақстан Ресейдегі 1905- 1907 жылдардағы революцияның кезінде

ІІІ. Қазақстан саяст реакция және Бірінші дүниежүзілік соғыс жылдарында

 

І. ХХ ғасырдың басындағы Қазақстаның әлеуметтік- экономикалық дамуы

 

1. ХХ ғасырдың басында Қазақстанда негізінен дамыған өндіріс: Кен өндірісі.

2. ХХ ғасырдың басындағы патша үкіметінің шығыс аудандардағы ірі экономикалық шарасы: Жаңа шойын жол тораптарын іске қосуға күш салды

3. ХХ ғасырдың басында Ресей әкімшілігі Орта Азияны экономикалық орталықпен байланыстыру мақсатында салған шойын жол: Орынбор- Ташкент

4. Ұзындығы 1656 шақырым Орынбор- Ташкент темір жолы пайдалануға берілді: 1906 ж қаңтар

5. 1902-1904 жылдары Орынбор- Ташкент шойын жолында жұмысқа тартылғандардың саны: 30 мың

6. 1905-1907 жылдардағы революция қарсаңындағы 300-400 жұмысшы шоғырланған ірі өнеркәсіп орны. Успен кеніші.(Қарағанды көмір шахтасы, Риддер түсті металлургия өнеркәсібі, Спасск мыс қорыту)

7. 1905-1907 жылдардағы революцияға алғышарт мәселелердің бірі: патша өкіметінің аграрлық саясаты

8. ХХ ғасырдың басында қоныстану қоры айналасты:

9. 1853 -1 905 жылдар арасында қазақтардан тартып алынып, қоныс аударған шаруаларға бөлініп берілген жер көлемі: 4 млн десятина

10. 1906-1907 жылдар арасында қазақтардан тартып алынған жер көлемі: 17 млн десятина

11. ХХ ғасырдың басында 15 десятинаға дейін жері барлар жатқызылды: Ауқатты орта шаруаға.

12. ХХ ғасырдың басында егістік жері 15 десятинадан асқандар жатқызылды: Кулакқа.

* 1 десятина егістік бар- батырақ, 4 десятинаға дейін- өте кедей шаруа. 5-8 десятина-кедей, 10 десятинаға дейін- шамалы орта шаруа.

13. ХХ ғасырдың басында Жетісу өңіріндегі орыс шаруаларының арасындағы кулактардың үлесі:

25 %

 

 

ІІ. Қазақстан Ресейдегі 1905- 1907 жылдардағы революцияның кезінде

 

ХХ ғасырдың басындағы Қазақстандағы патша үкіметінің ұлттық езуі  мен қанау саясатына қарсылықтың басталуы үшін алғышарттарды қалыптастырған оқиға:

15. 1902 жылы тұңғыш маркстік құпия ұйым құрылған қала: Орынбор

* М.В.Фрунзенің, В.В. Құйбышевтің революциялық қызметі Қазақстанда жалғасты.

16. Отарлық ұлт аудандарының  «сілкініп оянуына» әсер еткен оқиға: 1905 ж.Санкт –Петербургте өткен «Қанды жексенбі» 9 қаңтар

17. 1905 жылы Қарқаралыда өткен халықтың бірлігін қуаттайтын саяси ереуілге белсене қатысқан ақын: М.Дұлатұлы

18. 1905 жылы 17 қазандағы патша манифесіне қазақтың ұлттық- демократиялық зиялы қауым өкілдерінің көзқарасы: әшекереледі.

Батыс Сібір әкімшілігін  қатты сескендірген Омбыдағы саяси бой көрсету өтті:Қазан айының 25-інде

20. 1905 жылы қазан айында орыс және қазақ жұмысшыларының интернационалдық сипат алған саяси демонсрациясы (бірлескен қарсылығының көрінісі) болған қала:Перовск

21. 1905 жылы Семей облысы губернаторының Қарқаралыдан әскери күш шақыруға себеп болған оқиға:  пошта- телеграф жұмысшыларының ереуілі.

22. 1905 жылы 21 қарашада патша билігіне қарсылық білдерген әскери гарнизон орналасқан қала: Жаркент

* 1905 жылғы 6-7 қарашада- Верныйдағы Батыс Сібір батальоны

23. 1905- 1907 жылдардағы буржуазиялық- демократиялық револбюция кезіндегі қазақ- орыс еңбекшілердің біріккен интернационалдық ірі бой көрсетуі болған жер: Успен (Нілді) кеніші.

24. 1905 жылы Успен кенішінде өткен ереуілге басшылық еткен ұйым: «Капиталға қарсы орыс- қырғыз одағы»

25. 1905 жылы 2 желтоқсанда Успен кенішінде құрылған алғашқы жұмысшы ұйымының атауы: «Орыс –қырғыз одағы»

* Оралдағы жұмысшылыар қозғалысына қатысып, пролетарлық сынап өткен, Успен кенішіндегі ереуілді ұйымдастырушылардың бірі: П.Топорин

26. ХХ ғасырдың басындағы өлкедегі  революциялық оқиғалардың ішінен ерекше көзге түскен интернационалдық бой көрсету: Успен кенішіндегі

27. 1906 жылы қазақ шаруалары отаршыл жер саясатына ашық қарсылық көрсеткен Семей облысындағы уезд: Қарқаралы

* Жетісу облысының Жаркент уезінде, Сырдария облысының Әулиеата мен Шымкент уездерінде

28. Ішкі істер министрі Дурнов қазақ өлкесіндегі қарсылықтарды жаншуға арнайы тапсырма берді:1906 жылы 10 қаңтар

29. Патша үкіметінің сайлау заңына сәйкес «түземдік» халық арасында ІІ Мемлекеттік Думаға Ақмола облысынан сайланған: Ш.Қосшығұлов

30. Патша үкіметінің сайлау заңына сәйкес «түземдік» халық арасында ІІ Мемлекеттік Думаға Жетісудан сайланған: М.Тынышпайұлы

* Оралдан сайланған: кадет А.Бірімжанұлы

* Семейде сайланған: Х.Д. Нұрекенұлы (ауқатты топтан шыққан)

31. «Түземдік халық » арасынан Патшалық Ресейдің Думасына мүше болған қазақтар:Тынышпайұлы, Қосшығұлов

32. Семей облысынан Мемлекеттік Думаға сайланған, кейіннен сайлаушылар мүддесінен ауытқып кеткен тұлға («Семипалатинский листок» газетінің редакторы):Коншин.

* Ақмола облысынан – большевик Виноградов, Торғай  облысынан – Космодемьянской, Жетісу облысынан– М.Гаврилов

 

ІІІ. Қазақстан саяси реакция және Бірінші дүниежүзілік соғыс жылдарында

 

33. 1906 жылғы және 1910 жылы Столыпиннің үкіметі қабылдаған аграрлық саясат бағытталды: ререволюцияны тұншықтаруға

* Қоныстанушылар арасынан жер саясатын тереңдету үшін кула топтары арқылы тірек алуды ойластырды.

34. 1917 жылғы Қазан революциясы қарсаңында жергілікті халық тартып алған жер көлемі: 45 млн десятина

35. 1914 жылы Қазақстанда қоныстанған әр тілдес халықтар саны көтерілді: 211 есе

36. 1914 жылы Қазақстанда қоныстанған әр тілдес халықтардың санының 211 есеге көтерілуінің себебі:  Ресейден қоныс аударған шаруалардың есебінен

37. Столыпин аграрлық саясатын нәтижесінде Ақмола облысындағы қазақтардың үлесі:36,6 %

* Семейде -73 %., Сырдарияда- 62,3 %, Жетісуда-60,5% (80,4), Торғайда- 58,7 (90,6), Оралда – 56,9 (71,3)

* Қазақстанда ереуілдің кең шарпуына әмсер еткен («Туркестанский курьер», «Омский курьер» газеттері хабарлаған) Лена қырғыны

38. «Атбасар мыс кендері» акәионерлік қоғамы өндіріс жұмыскерлерінің ереуілі өтті:1911 ж

39. Жалпыресейлік саяси қозғалыстың құрамдас бөлігі болып табылатын 1912 жылғы 2-6 қазнда болған ереуіл:Байқоңыр көмір өндірісі

40. Табынды күресінің нәтижесінде жұмысшылар жалақыларын 26%.-ға көбейтуге мүмкіндік алған ереуіл:  Доссордағы Орал- Каспий, Ембі (Жем) жұмысшылары

41. ХХғасырдың басында Қазақстанның шикізат көзі ретіндегі маңызын арттырған:Бірінші дүниежүзілік соғыстың басталуы

42. 1915 –жылдың маусым айының 25- інде бекіткен ереже: «Бұратаналарды мемлекеттік қорғаныс ісіне пайдалану жөніндегі»

43. 1914- 1916 жылдары Түркістан өлкесінен майдан қажеттілігі үшін жиналып алынды:2089 мың тонна мақта, 300 мың пұт астық, 70 мың жылқы, 13 мың түйе, 14 мың киіз үй

44. Бірінші дүниежзілік соғыстың ауыр зардаптарының бір көрінісі: шаңырақ салығы

45. 1914 жылы қазақтардан жиналатын шаңырақ салығының көлемі:600 мың сом

* 1917 жылға қарай-  1 млн 200 мың сом

46. Бірінші дүниезүзілік соғыс кезіндегі ауыр қара жұмысқа пайдаланылатын өндіріс орындағы жұмыс мерзімінің ұлғаюы: 12- 14 сағат

47. ХХ ғасырдың басында өндіріс орындарында жасөсіпірімдерге (12-14 жастағы балаларға) күніне төленетін еңбек ақысы: 20 тиын

48. Бірінші дүниезүзілік соғыс жылдарында Семей, Ақмола облыстарынан майданға тартылған жұмысшылардың үлесі: 50%

49. Бірінші дүниезүзілік соғыс жылдары Қазақстанға әскери тұтқындардың алғашқы топтары әкеліне бастады:1914ж тамыз айы

50. Бірінші дүниезүзілік соғыс жылдары Қазақстанға әкелінегн әскери тұтқындардың арасында негізінен басым болған:славян тектес

51. Бірінші дүниезүзілік соғыс жылдары әскери тұтқындар көптеп жіберген өңір:Солтүстік- Шығыс және оңтүстік аудандарына

* Ақмола облысында 14 мың тұтқын ауыл шаруашылығында пайдаланылды

52. 1915 жылы Австро- Венгрия тұтқындарының ереуілі өткен жер: Риддер кең байыту

53. Ахмет Байтұрсынұлы 1909 жылға дейін:  Қарқаралыда мұғалім болады

54. А. Байтұрсынұлының Орынборда болған жылдары:1910- 1917 жылдары

55. Міржақып Дұлатұлының 1915 жылы жарық көрген әдеби- публицистикалық туындысы: «Терме»

* 1910 жылы Қазанда: «Бақытсыз Жамал»

*1909 жылы Уфада, 1911ж.Орынборда: «Оян, қазақ»

* 1913 жылы Орынборда: «Азамат» атты өлеңдер жинағы

1.1907-1912жылдары Қазақстанға елдің еуропалық бөлігінен қоныстандырылған адамдардың саны. 2 млн 400 мың. 2. 1917 жылға қарай Қазақстанда қазақтардан тартып алынған жердің көлемі: 45 млн астам. 3. «1899 жылдан кейін қазақтар мен орыстар арасындағы этностық жанжалдар даладағы өмірдің сипатты белгісіне айналды»,-деп жазды: Т.Рысқұлов 4. 1913жылдың өзінде «Қазақ ұлтының өмір сүруінің өзі прблемаға айналды»,-деп жазған: А.Байтұрсынов. * Столыпин реформасының бас кезінде «Санкт- Петербургские ведомости» газеті: «Егер мемлекет мүддесі қырғыздарды құрбан етуін талап етсе, әрине, бұған қарсы шығудың керегі жоқ…»- деп жазған болатын 5. Бәсекелес әскери- саяси блоктар –Үштік Одақ пен Антанта әкеліп соқтырды: Бірінші Дүниежүзілік соғысқа * Бірінші дүниежүзілі к осғыс қатысқан мемлекеттер саны: 28 6. «Қазақ» газетінде басылған «Тағы соғыс» мақаласының авторы: Ә.Бөкейханов. * Ол: «Бұл соғыстан жалпы жұртқа пайда жоқ. Нарлар алысар, ал шаруасын бұзып, қанын төгетін- сорлы халық болар. Жиырмасыншы ғасырда Еуропа патшалықтарының қылған ісі кімнің алдында ақталмақ?»- деп жазды. 7. 1914-1918 жылдардағы Ресей үшін Қазақстанның шикізат көзі ретіндегі рөлі осы оқиғаға байланысты күшейді: Бірінші дүниежүзілік соғыс. * Қазақ даласынан арзан бағамен орасан көп мөлшерде мал сатылып алынды. Патша армиясы үшін киіз үй мен бұйымдар жиналды. Жергілікті халық соғысқа арналған жүктерді (негізінен, азықты) темір жол станциясына тасуға мәжбүр болды. 8. 1916 жылғы оқиғалар қарсаңында Қазақстанда енгізілген жаңа салық түрі: Соғыс салығы. 9. 1916 жылғы халық көтерілістің негізгі себебі: : 19- дан 43 жасқа дейінгі адамдарды қара жұмысқа алу туралы патша жарлығы .(* ұлттық және әлеуметтік езгінің халықтың кегін қайнататын деңгейге жетуі) 10. 1916 жылғы ұлт- азаттық қозғалысқа желеу болған себеп: Қазақтан қар жұмысқа жігіт алу. 11. 1916 жылғы 25- маусымдағы патша жарлығы бойынша қара жұмысқа алынатын адамдардың жасы: 19-43. 12. 1916жылғы 25- маусымдағы патша жарлығы бойынша Түркістан мен Дала өлкесінен қара жұмысқа алуға көзделген адам саны: 500 мыңнан астам 13. 1916 жылғы қозғалыстың қамтыған аумағы: бүкіл Қазақстан, Орта Азия, Сібір мен Каваказдың бір бөлігі. 14. 1916- жылғы ұлт-азаттық қозғалыстың басты қозғаушы күші: Халық бұқарасы. 15. 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыстың сипаты: Империализмге, отаршылдыққа қарсы. 16. 1916 жылғы ұлт- азаттық қозғалыстың басты идеясы: ұлттық тәуелсіздік. 17. 1916 жылғы 23-тамыздағы үстем тап өкілдерін қара жұмысқа алудан босату туралы жарлық шығарған генерал-губернатор: А.Куропаткин. 18. Жергілікті әкімшілік, байлар мен мұсылман дінбасыларының балалары босатылды: Тыл жұмыстарына адамдар алуына көмектескені үшін. 19. 1916 жылғы ұлт- азаттық көтеріліске шыққан халық бірінші кезекте:

20. Ырғыз, Торғай уездерінде дала ақсүйектерінің хан сайлаған өкілдерінің саны: 9 21. 1916 жылғы ұлт- азаттық қозғалыс кезінде Шерубай- Нұра болысының ханы болып сайланды: Нұрлан Қияшев 22. 1916 жылғы ұлт- азаттық қозғалыс кезінде Қарашақ болысының хан болып жарияланған: Оспан Шоңов 23. 1916 жылғы ұлт- азаттық қозғалыс кезінде Верный уезінің Жайымтал болысының ханы болып сайланды: Бекболат Әшекеев 24. Болыстық басқару жүйесі қалпына келтірді, ел бегі- әкім. * Жасақшы- сот алқасы * Қазынашы- қазына билеуші * Сардарбек- армиясының қолбасшысы. 25. 1916 жылғы маусымадғы патша Жарлығының байлар мен ауыл старшындарының ұстанған бағыты: жақтады. 26. «Тыңдаңыздар, қан төкпеңіздер, қарсыласпаңыздар»,-деп жазды олар 1916 жылғы қазандағы Үндеу хатында. Байтұрсынов, Бөкейханов, Дулатов. 27. 1916 жылғ 25 маусымдағы патша Жарлығына қазақтың либерал- демократиялық зиялы қауымының (Ә.Бөкейханов, А.Байтұрсынов, М.Дұлатов) көзқарасы: парасатты ымыраластық (*қозғалысты жақтамады) *Отаршыл империямен парасатты ымыраластық тәсілін жүргізу, жүргізуді, халықтың амандығын және оның этностық тұтастығын сақтау идеясын бірінші орында ұстады. *Олар: «қарусыз халық үкіметтің жазалау шараларының құрбаны болады» деп қауіптенді 28. 1915 жылғы 25 маусымдағы патша Жарлығына революцияшыл- демократияшыл зиялылардың (Т.Рысқұлов, Т.Бокин, Ә.Майкөтов, С.Сейфуллин, С.Мендешев, Ә.Жангелдин, Б.Алманов) ұстанған бағыты: қозғалысты жақтады(* қозғалысқа қосылды)

* N N Q * 1.Түркістан генерал- губернаторлығының құрамына кіретін зиялы өкілдері қандай ұымдарға бірікті: «Шура -ислами», «Шура- улема» 2.1916 жылғы 25 маусымдағы жарлықты «қанқұйлы» деп жариялаған: М.Дұлатов. 3. Ә.Бөкейханов пен А.Байтұрсынов кез келген қарсылықтан орсан зор адам шығындарына әкеп соғатынын түсініп, қазақ халқына үндеу жариялады: 11 тамызда. 4. Қазақстан ауылдарынан тыл жұмысына күшімен қанша ер- азамат тыл жұмыстарын аттаныдырылды: 150 мың 5. 1917 жылы 1 ақпанында генерал- губернатор Куропаткин бекіткен сот үкімдерімен Түркістан өлкесінде өлім жазасына кесілді: 347 адам. 6. Бірінші Дүниежүзілік соғыстың басталуының себебі(сылтауы): Австрия –Венгрия империясы тағының мұрагері эрцгерцог Франц Фердинанттың өлтірілуі

ІІ. Қозғалыстың Жетісудағы орталығы 29. 1916 жылғы ұлт- азаттық қозғалыстың ірі орталығы: Жетісу. (Торғай) 30. 1916 жылғы 20 шілдеде Куропаткин генерал- губернаторы болып тағайындалған өлке: Түркістан. * ОЛ: «Қандай амал болса да қолданудан тайынбай, көтерілісшілерді бағындыруға» нұсқау берді. 31. Жергілікті казактардан жазалау отрядын ұйымдастыру үшін казак станицаларын асығыс түрде жарақпен қамтамасыз еткен Жетісудің генерал- губернаторы: М.А.Фольбаум 32. 1916 жылғы Верный уезіндегі көтерілістің басышларының бірі: Б.Әшекеев * 1916 жылғы Мерке ауданындағы Құрақты болысындағы көтерілісті басқарған: Ақкөз Қияшев. 33. 1916 жылы 10 мыңнан астам қазақ- қырғыз көтерілісшілері қоршаған елдімекен: Тоқмақ 34. 1916 жылы тамызда 5 мыңнан астам көтерілісшілер жазалаушы отрядын талқандап, басып алған жәрмеңке: Қарқара 35. 1916 жылғы Қарқара көтерілісінің басшыларының бірі, болыс, батыр: Ж.Мамбетов 36. Қарқарадағы көтерілістің жетекшілерінің бірі. Ж.Мәмбетов 37. 1916 жылы Жетісуда орыс шаруаларының ішінен көтерілістің Қарқара ошағын ұйымдастырушылардың бірі: Е.Курев. 38. Патша үкіметі көтерілістің 12 басшысын азаптап өлтірді, ал Боралдай асуында жұрт алдында дарға асылған басшы. Б.Әшекеев. 39. Қарқара түрмесінде азапталып өлтірілген, 1916 жылғы көтерілісшілерінің бірі: Ж.Мәмбетов. 40. 1916 жылғы көтеріліс барысында Жетісуда көтеріліс жасаған ауылдардың қанша мың халқы Қытайға ауып кетуге мәжбүр болды: Екі жүз отыз сегіз мың.

* N N Q * 1. 1916 жылғы қазанда патша әкімшілігі шығарған шешім: «Қырғыздарды көшіру туралы» 2. 1916 жылғы қазанда патша әкімшілігі «Қырғыздарды көшіру туралы» шығарған шешім бойынша құнарсыз аймаққа немесе Балқаш маңындағы шөлді далаға қуылған қазақ отбасылары саны: 37355 3. Жетісудағы көтеріліс кезінде Пржевалськіде қаза тапқан Қытай азаматтығын алған адам саны: 400. 4. 1916 жылғы Жетісу көтерілісі талқандалды: 1916 жылы қазан. 5. Патша үкіметі Жетісудағы көтерілістің басу үшін құрамында пулемет және зеңбірек командасы бар 95 рота мен неше казак отрядын аттаныдрды: 24 6. 1916 жылы тамыз айының ортасында сол уездің ошақты ауданында көтеріліс басшылары патша жарлығын орындамауға, қарулы қарсылық көрсетуге шешім қабылдады: Верный ІІІ. Торғайдағы көтеріліс орталығы

41. 1916 жылы Торғайда болған көтеріліс ерекшеленді: Бір орталыққа бағындырылған басқарудың тәртіпке келтірілген жүйесімен.(* көтерілісшілер қозғалысының басқарудың тәртіпке келтірілген) * Әскери іс мәселелеріне назар аударып отырған: Әскери кеңес 42. 1916 жылығы ұлт- азаттық қозғалыс кезінде Торғай уезіндегі қыпшақ руының көтеріліске шыққан қазақтары хан етіп сайлады: Әбділғафар Жанбосынов. 43. Торғайдағы көтерілістің сардарбегі: А.Иманов 44. Тоғайдағы көтеріліс сардарбегі А.Имановтың серігі, мерген: Кейкі батыр 45. Торғайдағы көтерілісшілер саны. 20 мың 46. Торғайды 15 мың көтерлісшісімен қоршаған сардарбек. А.Иманов. 47. өзінің ұрыс жүргізу тактикасымен ерекшеленген ұлт- азатты көтерілістің қолбасшысы: А. Иманов. * Торғайды ала алмайтын болғандықтан, көтерілісшілер қоршауды тоқтатып: партизандық күрес әдісіне көшті. 48. 1916 жылғы Торғайдағы көтерілісті талқандау үшін жіберілген экспедициялық корпусқа басшылық еткен: генерал Лаврентьев. 49. А.Иманов (40) сарбаздары үшін қайғылы аяқталған ұрыс: Доғал- Үрпек. 50. Торғайда көтерілісшілерді соғыс ісі шеберлігіне үйретіп, жазалаушыларға қарсы шайқаста қаза тапқан: Никита Кротов

* Қозғалыстың қорытындылары * Қоныстандыру саясаты қарқын алған орыс- украин қоныстары мен казак станицалары пайда болған аймақардағы көтеріліс: Жетісу 51. ІҮ Мемлекеттік Думадан мінберінен жазалаушыларды әшекерлеп, патша үкіметін сынға алған: Керенский 52 . «Қарбалықтағы оқиғалар туралы сөз» деген үнқағазын шығарған, Қостанай. Социал демократиялық ұйымдардың құрушылардың бірі: С.Ужгин 53. Көтерілісшілер жағында шайқасқан кәсіпкер қызы: София Вербицкая 54. 1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалыс кезінде және жазалау нәтижесінде Қазақстан жеріндегі қазақтардың саны кеміді: Жарты миллионға жуық.

* N N Q * 1.Торғай көтерілісшілері 1916 жылдың 16 қарашасында жазалаушы отрядқа шабуыл жасады: Түнқойма пошта бекеті ауданында 2. Амангелді Иманов бас ардарбегі болып сайланғаннан кейін оның көмекшісі болып тағайындалған: Оспан Шолақов. 3. Торғай көтерілісшілері үшін 22-24 ақпан күндері болған соңғы шайқас : Доғал-Үрпек 4. Ақпан төңкерісінің жеңісінен соң даладағы көтерілісшілер отрядтарының саны шұғыл өсті, ал 1917 жылдың соңында Амангелді басып алған қала: Торғай. 5. 1916 жылы 30 қарашада Амангелді Иманов 6 мыңдай көтерілісшілер қарсы аттанды: полковник фон Розеннің отрядына. РЕСЕЙДЕГІ 1917 ЖЫЛҒЫ АҚПАН РЕВОЛЮЦИЯСЫ МЕН ҚАЗАН ТӨНКЕРІСІ ТҰСЫНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН. І. Буржуазиялық- демократиялық Ақпан революциясы тұсындағы Қазақстан. ІІ. Қазақстан Қазан төнкерісі кезінде.

І. Буржуазиялық- демократиялық Ақпан революциясы тұсындағы Қазақстан. 1. 1917 жылғы 27- ақпанда Ресейде револбцияның сипаты: буржуазиялық –демократиялық 2. Ресейдегі 1917 жылғы Ақпан төңкерісінің нәтижесі: Монархия құлатылды. 3. «Туысқандық, теңдік және бостандық күні туды.Құрылтай жиналысы сайлауына әзірлену керек. Бірлік пен әділдік жолында күресіндер» деп айтты: Ә.Бөкейханов * Ұлт- азаттық қозғалыстың басшылары ұлттық автономия құратын, жалпыұлттық мәселелерді шешетін сәт туды деп санады. 4. Ақпан революциясынан кейін бүкіл елдегі сияқты, Қазақстанда да қос өкімет орнады: Уақытша үкімет (*Қос өкімет) * Уақытша үкімет көбінесе буржуазия мен помещиктердің саяси және экономикалық мүддесін қорғады. 5. Жұмысшы мен солдат депутаттарының Кеңестері құрылған мерзім: 1917 жылы наурыз, сәуір. * Жекелеген қалаларда (Оралда, Верныйда, Ақмолада, Семейде, Әулиеатада) қырғыз (қазақ) ұлттық комитеттері пайда болды. 6. Уақытша үкіметтің Ресей жерінде ұлттық келісім орнатуға бағытталған шешімінің бірі: 1917 жылғы 20-наурыздағы азаматтардың дін ұстануына немесе ұлтқа жататындығына байланысты құқықтарын шектеудің күшін жою туралы шешім.. 7. Империялық саясаттағы қайта қарау жағдайында уақытша үкімет шаралары: см. 6

* N N Q * 1. Торғай облысынан генерал Лаврентьевтің жазалаушы экспедициясы кейін шақырылып, 1917 жылы 7 наурызда жарияланған Жарлық: көтеріліске қатысушыларға кешірім жасау жөнінде 2. Үкіметтің шешімімен тыл жұмысына шақырылған қазақтар еліне қайтарылды: 1917 жылы 24 сәуірде. 3. Қазақ халқының өкілдерінен Уақытша үкіметтің комиссарлары болған: Торғай облысында- Ә.Бөкейханов, Жетісуда- М.Тыншпаев, Түркістанда- М.Шоқай. 4.1917 жылы наурыз- сәуір айларында құрылған жұмысшы мен солдат депутаттарының кеңестердің саны: 25 5. Уақытша үкіметтік қызметі тоқтады көтерілістен кейін: Петроградтағы Қазан қарулы (1917 жылы 25 қазан, жаңа стиль бойынша 7 қараша) 1917 жылғы Ақпан революциясынан кейін құрылған саяси партиялар мен ағымдар.

8. Тыл жұмыстарының саяси санасының өсуіне зор ықпал еткен: орыс жұмысшыларының, солдаттадың қатынаста болуы. 9. Уақытша үкіметке қарсы оппозициялық әлеуметтік тірегіне айналған: Тыл жұмысының аштық пен қорлық көрген, халық бұқарасы 10. Тыл жұмысынан оралғандар «Қара жұмысшылар одағын» құрған қала: Верный 11. Верныйда «Қара жұмысшылар одағы» құрылған жыл:1917 *— Р S Н* *«Қара жұмысшылар одағын» басқарған- Жүсіп Бабаев 12. 800 майдангер солдаттар мен «тыл жұмысына» алынған қазақтар «Солдаттардың орыс- мұсылман ұйымын» ұйымдастырды: Сергиопольде 13. Тыл жұмыстарына Петропавлдан алынғандар қайтып келген соң құрған ұйым: «Жас арбакеш одағы» 14. 1917 жылғы сәуір айында болған Жетісу облыстық съезд қабылдаған шешім: астықпен жабдықтау, жергілікті өзін- өзі басқару, сот ісін жүргізу, салық салу, (* Облысқа сырттан әкеліп қоныстандыруға жол бермеу) 15. ХХ ғасырдың басында қазақ халқының ұлттық санасын оятушы, отаршылдыққа қарсы күреске дем беруші, бұрын кадет партиясы Орталық Комитетінің мүшесі болған: Ә.Бөкейханов 16. 1905 жылы бой көрсеткен алаш қозғалысы қайта жанданды: Ақпан революциясынан кейін. 17. 1917 жылғы 21- 26 шілде аралығында Жалпықазақ съезі өткен қала: Орынбор. * Қарастырылған мәселелері: қазақ облыстары автономиясы, жер мәселесі, құрылтай жиналысына дайындық, қазақтың «Алаш» саяси партиясын құру 18. «Алаш» партиясы құрылды: 1917 жылы шілде 19. Жалпықазақ съезі қабылдаған шешім бойынша Ресейдегі «мемлекеттік басқару формасы»: ұлттық- аймақтық федерациялық негіздегі. 20. «Алаш» партиясы бағдарламасының жобасы жарияланған газет: «Қазақ» 21. Алаш» партиясының бағдарламасы тұрды: 10 бөлімнен 11. Мұсылмандардың Бүкілресейлік съезі: 1917 жылы мамыр * «Соғысқа көзқарас» мәселесі бойынша съезд өзінің ұранын «Еуропа, Азия мен Африка халықтарының өзін- өзі билеуі негізінде аннексиясыз және контрибуциясыз бітім» деп мәлімдеді. 23. Мұсылмандардың Бүкілресейлік съезінде әйелдерге тең құқық беруге қарсы шыққан молдалардың саны: 250 * Съезд көпалушылық пен қалыңмалға қарсы шықты 24. 1917 жылы қыркүйекте құрылған тұңғыш мұсылман партиясы: Түркістан федералистер партиясы 25. 1917 жылы «Қазақ жастарының революцияшыл одағы» құрылды: Әулиеата мен Меркеде. 26. 1917 жылы «Жас қазақ» ұйымы жұмыс істеген қала: Ақмола 27. Бөлінбес тұтас Ресейді, конституциялық монархияны , қоныстандыру саясатын жақтаған партия: Кадеттер (КД) 28. 1917 жылғы ақпан төңкерісінен кейін Қазақстанның солтүстік батыс облыстарында кадеттер ұйымының шығарып тұрған газеті: «Свободная речь». * Каддеттер партиясының «Свободея речь» газеті шығып тұрған қала: Семей 29. 1917 жылдың көктемінде пайда болған эссерлердің (СР) уақытша табысқа жетуін қамтамасыз еткен ұрандары: «Жер оны өндейтіндерге берілсін», «Жер- бүкіл халықтың меншігі». * Эссерлерге Черняев кеңесінен басқасы барлық кеңестер олардың қолында болды. 30. Жұмысшы депутаттары Кеңестерінің бастамасы бойынша Петропавлдан, Семейдің, Оралдың, Перовскінің кәсіпорындарында, кең зауытында мұнай өнеркәсібі кәсіпорындарында 8 сағаттық жұмыс күні енгізілді: 1917 жылы жаз 31. Уақытша үкіметтен жер де, астық та алмаған қазақ еңбекшілері аграрлық мәселені өз бетімен шешуге бастады: болыстар мен ауыл старшындарының жері мен малын күшпен тартып алды. 32. 1917 жылы солдатқа алынғандардың әйелдерінің жаппай манифестациясы өткен қала: Павлодар, Петропавл, Верный, Әулиеата. ІІ. Қазақстан Қазан төнкерісі кезінде. Мұсылман мемлекетінің құрылуы. 33. Қоқан қаласында Бүкілтүркістандық ІҮ съезд ашылды: 1917 жылы 22 қараша 34. Бүкілтүркістандық Төтенше ІҮ съезі өткен қала: Қоқан * Съезді М.Шоқай ашты * Съездің Түркістан халықтарына Үндеуінде: «.. Қазір бұғаудан азат болған Түркістанға өз жерінің қожайыны болып өз тарихын өзі жасайтын күн туып отыр»,- делінді 35. 1917 жылғы 22 қарашада Бүкілтүркістандық ІҮ съездің шешімімен құрылған жаңа мемлекеттік құрылым: Түркістан автономиясы («Түркистони мухтариат») 36. «Түркістан автономиясын» астанасы: Қоқан 37. Бүкілтүркістандық ІҮ съезд құған Түркістан үкіметі:Уақыша үкіметтің жариялағанын 38. «Түркістан Автономиясында» министр- төраға және ішкі істер министрі болған: М.Тынышпаев 39. «Түркістан Автономиясында» министр- төраға және ішкі істер министрі болған М.Тынышпаевты алмастырған: М.Шоқай. 40. Түркістан Автономиясында мемлекеттік дін: Ислам * 1918 жылы қаңтарда Кеңестердің Өлкелік ІҮ съезінде Түркістан автономиясының жариялануы мезгілсіз деп табылды 41. Ташкент кеңесінің шешімімен Түркістан Автономиясының орталығы Қоқан шабуылмен алынды: 1918 жылы 2 (5) ақпан. *Қоқанға қарсы қызыл еңбекшілер, «Дашнакцутюн» армян партиясының қаруланған милиция отрядтары жіберілді

* N N Q * 1. Әскери –революциялық Комитет Уақытша үкіметтің құлатылғанын жариялады: 1917 жылы 25 қазан (7 қараша) 2. Үкімет міндетін атқару кім басқарған Халық Комиссарлар Кеңесіне берілді: В.И.Ульянов. 3. 1917 жылы 26 қазанда қабылданған Декрет: Жер туралы 4. Уақытша үкімет тұтқындалып, екі сағат өткен соң Кеңестердің ІІ Бүкілресейлік съезінде қабылдаған екі негізгі декретті даярларды: Ленин

Алашорда үкіметінің құрылуы. 42. ІІ Жалпықазақ съезі Орынборда өтті: 1917 жылы желтоқсан. 43. 1917 жылдың желтоқсанында қазақ облыстарының автономиясына берілген атау: Алаш 44. Алашорда орналасқан жері: Семей 45. Алашорда үкіметінің құрылған жылы: 1917 жылы желтоқсан 46. Алашорда үкіметінде төраға болып сайланған: Ә. Бөкейханов. 47. Алашорда Уақытша Халық кеңесінде қазақтар арасында тұратын орыс және бсқа халықтарға берілген орын саны: 10 48. Алаш партиясының Семей уезінде ие болған дауыс үлесі: 85,5% 49. Алаш партиясының Торғай, Орал губернияларында ие болған дауыс үлесі: 75 % 50. Алаш партиясының Жетісу губерниясында ие болған дауыс үлесі: 57,5% 51. 1917 жылдың қарашасы мен 1918 жылдың қаңтары аралығында өткен сайлау нәтижесі: «Алаш» партиясының бағдарламасының талаптарын қолдайтынын көрсетті

 

Қазақстанда кеңес билігінің орнауы 52. Қазақ даласында Кеңес билігі алдымен орнады: теміржол бойындағы қалаларда 53. Қазақстанда кеңестер билігі ең алғаш орнаған қала: Перовск 54. Перовск (Қызылорда) Кеңес өкімет билігін өз қолына алды: 1917 жылы қазан 55. Кескілескен ұрыс нәтижесінде Ташкентте кеңес үкіметі құрылды: 1917 жылы 1 қараша 56. Ташкентте өткен өлкелік съезі жаңа өкімет «Түркістан Халық Комиссарлары Кеңесі» орнағанын жариялады: 1917 жылы 15- 22 қараша * Халық Комиссарлары Кеңесінің 14 адамдық құрамы жарияланды. Алайда оның құрамында мұсылман халқының бірде- бір өкілі болған жоқ. 57. 1917 жылы Кеңес өкіметіне қарсы біріккен күш: Алашорда.(* Алаш- Орда, эссер, меньшевиктер, атаман Дутовтың басшылығымен казактар) 58. Бөкей ордасында Кеңес өкіметі жарияланды: 1917 жылы желтоқсан 59. Ырғыз және Торғай уездерінде Кеңес өкіметі жеңіп шықты: 1918 жылдың басы 60. Оралда кеңес өкіметі қиын жағдайда орнатылды: 1918 жылы қаңтар 61. Кеңес өкіметі Оралда біржола орнатылды:15 қаңтар 1918ж 62. Павлодар кеңесі өкімет билігін өз қолына алды: 1918 жылы қаңтар 63. Семейде өкімет билігі жергілікті Кеңестің қолына көшті: 1918 жылы 16- 17 ақпан 64. 1918 жылғы наурыздың 2- 3 қараған түні қарулы көтерілісінің нәтижесінде Кеңес өкіметі орнаған қала: Верный 65. Жетісу облысының барлық жерінде Кеңес өкіметі жеңді: 1918 жылы наурыз. 66. Қазақстанда Кеңес өкіметінің жеңуіне байланысты Уақытша үкіметтің жергілікті органдары, қоныстандыру басқармалары, болыстық мен ауылдық старшындар институты, билер соты таратылды. 68. Іріткі салу және ішкі контрреволюцияға қарсы күресу үшін құрылған: Бүкілресейлік Төтенше Комиссиясы 68. Орынборда Кеңестердің Торғай облыстық І съезі Қызыл армия бөлімдерін құру туралы шешім қабылдады: 1918 жылы наурыз, сәуір 69. 1918 жылың көктеміндегі Кеңес өкіметінің Алашордаға қарсы күресі басталды: Алашорда үкіметінің баспасы «Қазақ» газетінің жапқанмен 70. Қазақ депутаттары (С.Сейфуллин, А.Асылбеков) Кеңестерінің Ақмола уездік съезі Алашорда автономиясын теріске шығарған қарар қабылдады: 1918 жылы наурыз. 71. РКФСР- дің ажырағасыз бөлігі ретінде Түркістан АКСР- і жарияланды: 1918 жылы сәуірде Ташкентте Түркістан өлкесі Кеңестерінің Төтенше Ү съезі. 72. Кеңестік Шығыстағы тұңғыш Кеңестік ұлттық мемлекеттік құрылым: Түркістан автономиясы 73. 1918 жылы сәуірде Ташкентте құрылған Түркістан автономиялық КСР- інің құрамына кірген облыстар: Сырдария мен Жетісу 74. 1917-1918 жылдары қазақ, ұйғыр, орыс еңбекшілері арасындағы қатынастарды жақсартуға үлес қосқан қайраткер: А.Розыбакиев. 75. 1917 жылы басталған Қазақ АКСР- н құру жөніндегі жұмыстың тоқтап қалу себебі: интервенция және азамат соғысының басталды. 76. Қазақстандағы ірі кәсіпорындарының біразын мемлекет қарамағанына алу туралы декреттер қабылданды: 1918 жылы көктем 77. Кеңес өкіметі кедей шаруаларға капиталистер мен патша шенеуніктренінен қайтарып берген жердің көлемі: 3,5 млн.десятина * 1918 жылы қаңтар-наурыз айларында республикаға 6 миллионға жуық астық жіберді: Қостанай жұмысшылары. 79. Ресейде Кеңес билігі орнады: ???

* N N Q * 1. Түркістан Кеңестік Федерациялық Республикасы жарияланды: 1918 жылы 30 сәуір 2. 1918 жылы 30 сәуірде жарияланған Түркістан Кеңестік Федерациялық Республикасы құрамына енген аймақ: Қазақстанның оңтүстігі. 3. «Алаш» партиясына Қазақстаның қоғамдық –саяси өмірінің көптеген мәселелері бойынша қарсылас болған партия: «Үш Жүз» 4. «Үш жүз» партияның негізін 1917 жылы 17 қарашада салған: Мұқан Айтпенов. 5. «Үш жүз» партиясы тарап кетті: 1918 жылы жаз. 6. Түркістанның елеулі саяси ұйымы «Шура ислами»(арабша «Ислам кеңесі») Ташкентте құрылды: 1917 жылы 17 наурызда 7. «Шура ислами» ұйымының орталық баспасөз органы болған газет: «Шура- ислами» 8. 1918 жылды ң басында «Шура ислами» ұйымын тартқан: Түркістан Халық Комиссарлары Кеңесі мен жергілікті кеңестер кеңес өкіметіне қасы әрекеттер үшін 9. 1917 жылы 10 шілдеде Ташкентте қазақтың белгілі қайраткері С.Лапиннің жетекшілігімен құрылған қоғамдық- саяси ұйым: «Шура улема» ҚАЗАҚСТАН АЗАМАТ СОҒЫС ЖЫЛДАРЫНДА І. Қазақстан аумағындағы соғыс қимылдары ІІ. Соғыс жылдарындағы экономикалық саясат

І.Қазақстан аумағындағы соғыс қимылдары 1. Азамат соғысы- ол: мемлекет ішінде билік үшін сол ел азаматтарының өзара соғысы 2. Азамат соғысы болған жылдар: 1918 -1920 жж 3. 1918- 1920 жылдары азамат соғысында большевиктерге қарсы шыққан топ: «Ақтар» 4. Азамат соғысы жылдарында ақгвардияшылармен бір топта болған: Алашорда 5. Ақгвардиялық «Сібір үкіметін» ресми түрде таныған: Алашорда үкіметі 6. Азамат соғысының басталуында үлкен рөл атқарған бүлік: Чехословак корпусының бүлігі 7. Азамат соғысы басталған кезде ақгвардияшыларға көмек ретінде Иран мен Каспий өңіріне енген әскер: Ағылшын әскерлері. 8. 1918 жылы маусымда атаман А.Дутов басып алған қала: Орынбор. 9. 1918 жылы маусымда Қазақстанды Орталық Ресеймен байланыстыратын теміржолды кесіп тастаған әскери қолбасшы: А.Дутов. 10. 1918 жылы қараша айында «Сібір армиясының» Екінші Жеке дала корпусының Жетісу майданына атаман Анненковтың дивизиясын жіберудегі мақсаты: Ташкентті басып алу. 11. Кеңестердің Түркістан мен Қазақстанда құрған әскери бөлімдерінің атауы: «Мұсылман бөлімдері» * 1918 жылы алғашқы кеңестік үлгілі қазақ кавалеристік полкі құрылды: Бөкей Ордасында. * Қазақстан жерінде ротадан ірі емес әскери бөлімдер құру туралы шешім қабылданды. 12. Түркістанда байырғы халықты әскерге тұңғыш реть күштеп жинау көрініс берді: 1920 жылы 13. 1920 жылға қарай Қазақ Әскери Комиссариаты құрған әскери бөлімшелер саны: 37. 14. Азамат соғысы жылдарындағы Дала өлкесінің төтенше комиссары: Ә.Жангелдин. 15. Азамат соғысы жылдарындағы Торғай уезінің әскери комиссары: А.Иманов. * Қазақ атты әскер бригадасы саяси бөлімінің меңгерушісі: Б.Қаратаев. * Лениннің тапсыруымен Ақтөбе майданына қару жеткізу экспедициясын басқарған: Жангелдин 16. 1919 жылы қаңтар айында Қызыл Армия азат етті: Орынбор мен Орал 17. Азамат соғыс жылдарында Кеңарал болысында партизан жұмысын ұйымдастырушы, 1916 жылғы ұлт- азаттық қозғалысқ қатысқан тұлға: Өтеп Ыбырев. 18. Қостанай уезінде астыртын жұмысты ұйымдастырған үш революцияяға қатысушы, Қостанай төтенше комиссиясының төрағасы: И.Эльбе * Мәскеудегі қарулы төңкерісіне қатысушы М.Г.Летунов, Қара теңіз әскери бұрыңғы матросы Г.И.Муляр, Торғай депутаттар Кеңесінің мүшесі К.М.Иноземцев, әскерден қайтқан А.Жиляев 19. Солтүстік Жетісуда Кеңес өкіметін орнатуда үлкен рөл атқарған: Черкасск қорғанысы (1918 маусым- 1919 қазан) 20. Шығыс майданының Солтүстік және Оңтүстік топтарына жүктелді: Колчак әскерлерін талқандау 21. Колчак әскерін талқандау міндеті жүктелген Шығыс майданының Оңтүстік тобының қолбасшысы: М.В.Фрунзе. * Оңтүстік топтың әскерлері 1919 жылғы маусымда Уфаны азат етті. 22. 1919 жылғы шілдеде Оралды азат етуге 25- Чапаев дивизиясымен бірге қатысқан: қазақ атты әскери бригадасы 23. Орал майданы жойылды: 1920 жылы 5 қаңтар 24. 1920 жылғы 5 қаңтарда Түркістан майданының әскерлері азат еткен қала: Атырау 25. Азамат соғысы жылдарында атаман Анненковтың бұйрығымен «Монғол» кемесінде тірідей өртелген Өскемен уездік Кеңесінің тұңғыш төрағасы: Яков Ушанов 26. 1919 жылы Шығыс Қазақстанды азат еткен Шығыс майданның 5- армиясының қолбасшысы: Тухачевский 27. 1920 жылғы наурызда Семей облысының солтүстігінің ақгваридяшылардан азат етілуі нәтижесінде жойылған майдан: Жетісу майданы. 28. Азамат соғысының кескілескен қырғынында қаза тапқан адамдар саны: 8 млн адам. * N N Q * 1. Шетелдік соғыс интервенциясының етек алуына Антанта елдері дайындап, соладрдың нұсқауымен жасалған Чехословак корпусы бүлігі болды: 1918 жылы 25 мамыр 2.ІІ Николай мен оның отбасының барлық мүшелері атылды: 1918 жылы 16 шілде. 3. 1917 жылғы тамыз- қараша айларында Мәскеуден Шалқар станциясына дейінгі 2 мың шақырымнан астам жолды ерлікпен жүріп өткен экспедицияны бастаған: Ә.Жангелдин.

 

ІІ. Соғыс жылдарындағы экономикалық саясат • «Әскери коммунизм» саясаты жергілікті бюджеттерді жоюдан, оларды бірыңғай мемлекеттік бюджетке қосып, біртұтас қазына құрудан, ұсақ және майдагерлік өнеркісіпті мемлекет меншігіне алудан көрініс берді. 29. Азамат соғысы кезінде Орал- Ембі мұнайлы ауданын Орталық Ресеймен байланыстырған темір жол: Александров –Гай Ембі 30. Азамат соғысы барысында азық- түлік салғырты енгізілді:1919 жылы қаңтар (астық дайындау) 31. «Әскери коммунизм» кезеңінің бір іс- шарасы: кейбір әскери бөлімдер еңбек армиясы жағдайына көшірілді. 32. 1920 -1921 жылдары қазақ өлкесіндегі еңбек армиясының қатарында болған адамдар саны: 6 мыңға жуық 33. Азамат соғысы кезінде Қазақстанда мұнай өндіру 1913 жылмен салыстырғанда қысқарды: 4 есе * Қарағандыда көмір өндіру қысқарды: 5 есе * Азамат соғысының нәтижесінде 1913 жылмен салыстырғанда – мыс өндіру тоқтап қалды 34. Азамат соғысы жылдарында бір өзі ғана мемлекетке 6 млн. пұтқа жуық астық тапсырды: Қостанай уезі. 35. 1921 жылдың ақпан айында 25 мың адамнан тұратын отряд Кеңес өкіметіне наразылық білдірді: Петропавл қаласында Кеңес өкіметі органдарының үйін қиратты (Николаев, Токарев) * 1921 жылдың наурыз айында Сапожков отрядының қаруланған 10 мыңнан астам бүлікшілері әрекет етті: Оралда *Азамат соғысының барысында Кеңес үкіметі Алашордамен келіссөз жүргізді: Кеңестер Алаш қатарындағы буржуазиялық мамандарды өзіне тарқысы келді. 36. Азамат соғысының барысында алаш зиялыларының Кеңес өкіметі тарапына өтуіне ықпал еткен: Контрреволюция мен интервенция тарапынан қатыгездік пен зорлықтың күшейтілуі. * БОАК 1919 жылғы 14 сәуірдегі қаулысы: «Кеңес өкіметіне қарсы азамат соғысына қатысқан қырғыздар (қазақтар), сондай –ақ қырғыздардың бұрыңғы «Алашорда» үкіметінің мүшелері өздерінің бұрыңғы контрреволюциялық қызметі үшін ешқандай қуғынға салынып, жазаға тартылмауы тиіс.» 37. БОАК 1919 жылғы 14 сәуірдегі қаулысы бойынша «Алашорда» үкіметінің мүшелеріне: кешірім берілді (* амнистия) 38. 1919 жылы «Төңкеріс және қазақтар» деген мақала жазған қазақ зиялысы: А.Байтұрсынұлы.

* N N Q * 1. «Даладағы аштық» мақаласының авторы: Т.Рысқұлов 1920 ЖЫЛДАРДЫҢ АЛҒАШҚЫ ЖАРТЫСЫНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН І. ҚазАКСР-нің құрылуы ІІ. Республикадағы қоғамдық –саяси өмір. ІІІ. Жаңа экономикалық саясат.

І. ҚазАКСР-нің құрылуы *1917 жылы басталған Қазақ АКСР –н құру жөніндегі жұмыстың уақытша тоқтап қалу себебі: азамат соғысының басталуы. 1. Қазақ өлкесін басқару жөніндегі революциялық комитеті құрылды: 1919 жылы 10 шілде 2. 1919- 1920 жылдары Казревком Қазақстанда алған билік: жоғарғы әскери- азаматтық билік 3. Қазақ Революциялық Комитетінің басшысы болып тағайындалған ұлты поляк, 1902 жылдан Компартия мүшесі: С.Пестковский 4. Қазақ Революциялық Комитетінің органы болған баспасөз: «Ұшқын» газеті («Искра») 5. «Алашорданы» тарату туралы шешім қабылданды: 1920 жылы 9 наурыз. 6. 1920 жылдың наурыз айында өз жақындағылардың үлкен тобымен кеңес билігі жағына өткен Алаш-Орда жетекшілерінің бірі: А.Байтұрсынұлы 7. Қазақ АКСР- н құру туралы декрет шықты: 1920 жылы 20 тамызда 8. Қазақ АКСР- ның құрылғанын жарияланған құжат: «Қырғыз (Қазақ )Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасын құру туралы» декрет. * N N Q * Халқы 5 млн-ға жуық. *Аумағы- Семей, Ақмола, Торғай, Орал облыстары, Маңғышлақ уезі. Красноводск уезінің бір бөлігі, Астархань губерниясының бір бөлігі. 9. Қазақ Автономиялы Кеңестік Социалистік Республикасы жарияланды: 1920 жылы 4 қазанда 10. Қазақ АКСР Орталық Атқару Комитетінің алғашқы төрағасы: С.М.Мендешев 11. Қазақ АКСР Халық Комиссарлары Кеңесінің төрағасы: В.А.Радус- Зенькович 12. 1920 жылы 4 қазанда Орынбор қаласында Қазақ АКСР Кеңестерінің Құрылтай съезінде қабылданған құжат: «Қазақ АКСР еңбекшілері құқықтарының Декларациясы» * N N Q * 1920 жылы 4 қазанда Орынбордаағы Қырғыз (Қазақ) АКСР Кеңестерінің Құрылтай съезінде жоғарғы өкімет органдары сайланды. * Декларация Қазақ АКСР- інің конституциялық жолмен жарияланғаны аталды. «Әрбір ұлттың,- деп жарияланды Декларацияда,- ана тілін пайдалануға бірдей құқығы бар және оған толық мүмкіндік қамтамасыз етуге тиіс» 13. Қазақ АКСР- інің тұңғыш астанасы: Орынбор 14. А.Байтұрсынов пен М.Сералин өз жазбаларында Қазақстанға қосу қажет деп дәлелденген аймақ: Қостанай 15. Қазақ жерлерін біріктіруде Қазақстан мүддесін жақтаған тұлға: В.И.Ленин 16. Ақмола және Семей облыстары Сібір ревкомы қарамағанына ҚазАКСР-іне берілді: 1921 * 1921 ж.бұрын қазақтар иеленіп келген 10 шақырымдық өңір- Жайық пен Ертіс бойынан қайтарылды 17. 1926 жылғы Қазақ АКСР- і құрамына қазақ жерлерінің бірігуі нәтижесінде республика аумағы: 2,7 млн шаршы метр 18. 1926 жылғы казАКСР- інің халқы саны: 3 млн. 230 мың. (5 млн 230 мың.) 19. 1926 жылғы Қазақстандағы қазақ халқының үлес салмағы: 61,3 % 20. 1924 жылғы Қазақстан астанасы көшірілген қала: Қызылорда. 21. 1929 жылы Қазақстан астанасы көшірілген қала: Алматы

* N N Q * 1. РКФСР Халық Комиссарлары Кеңесінің 1919 жылы 10 шілдеде В.И.Ленин қол қойған декреті бойынша құрылды: «Қырғыз (Қазақ) өлкесін бсқару жөніндегі революциялық комитеті» 2. 1925 жылы 15-19 сәір аралығында Қазақ АКСР-і Кеңестерінің Ү съезі өткен қала: Қызылорда.

ІІ. Республикадағы қоғамдық –саяси өмір. 22. Кеңестердің бүкілқазақстандық Ү съезі Қырғыз халқының тарихи дұрыс атауын қалпына келтіру үшін «Алдағы уақыта қырғыз- қазақтар деп аталсын» деген қаулы қабылданды: 1925 ж 23. 1925 жылы ақпан айында Қырғыз облыстық партия ұйымы өзгертілді: Өлкелік партия ұйымы. 24. Қазақстан комсомолының І съезі: 1921 жылы шілде (*Орынборда) 25. Түркістан комсомолы Орталық Комитеті Қырғыз (Қазақ) бюросының тұңғыш төрағасы: Ғани Мұратбаев. 26. Ғани Мұратбаевтың өмір сүрген жылдары: 1902-1924 жж. 27. ХХ ғасырдың 20- ші жылдары әйелдер қозғалысының көрнекті қайраткерлері: А.Оразбаева, Н.Құлжанова, С.Есова, Ш.Иманбаева 28. Ауылдардағы ағарту жұмысының орталықтары : «Қызыл отаулар» 29. Қазақ АКСР Халық Комиссарлар Кеңесі «Қырғыз (қазақ) және орыс тілдерін қолдану тәртібі туралы» декрет қабылдады: 1921 жылы қаңтар 30. Қазақстан Орталық Атқару Комитеті «Қырғыз (қазақ) тілінде іс жүргізуді енгізу туралы» декрет қабылдады: 1923 жылы 22 қарашада * N N Q * 1927 жылғы мамырда «Қазақ уездік, округтік мекемелерде қазақ тілігнде іс жүргізуге біржола көшу» жөнінде шаралар жүргізілді. 31. 1922 жылдың маусымына қарай Батыс Қазақстанда аштыққа ұшырағандар мен аурулардың үлесі(саны): 82% -*1921 ж. елдің 1/3 бөлігін аштық жайлады * 1921 жылдың қараша айында ашыққандар саны: 1 млн. 50 мың адам * 1922 жылы наурыз айында ашыққандар саны: 2 млн. 303 200 адам * Қазақстанның солтүстік- батыс аудандарында аштық апаттардың салдарынан ғана болып қойған жоқ. Астық мол болған Семей және Ақмола губернияларында орталықтың азық отрядтары ауыл шаруашылығы өнімдерінің «артығын» алып кетті. 32. 1921 жылғы аштыққа қарсы күрес шараларының бірі: БОАК- інің декретімен республиканың егін шықпаған аудандарының халқы астық салығынан босатылды 33. 1921 жылы 14маусымда енгізілген «Нақты ет салығы туралы» декреті бойынша көшпелі және жартылай көшпелі қазақ шаруалары ет салығынан босатылды. 34. Кеңес үкіметі Қазақстанға егін шықпау салдарынан ардап шеккен шаруаларға қаражат бөлінді: 2 млн. 35. 1921 жылғы жер- су реформасының негізгі мақсаты: 1916 жылы Патша үкіметі тартып алынған жерлерді қазақ, қырғыз, ұйғыр еңбекшілеріне қайтару 36. Жер- су реформасын жүзеге асыруда үлкен рөл атқарған кедейлер ұйымы: «Қосшы» одағы. 37. Сібір және Орал казак әскерлеріне берген жерді қазақ еңбекшілеріне қайтару туралы декрет шығарылды: 1921 жылы сәуір. 38. Кедейлер ұйымы «Қосшы одағы» құрылды: 1921 жылы 39. Жер- су реформасы кезінде Жетісу және Оңтсүтік Қазақстанның қазақ және орыс халқына жер беру үшін құрылған жер қорының көлемі: 1 млн десятина * Жетісуда жер- су реформасы жүргізілген- 1921 жылы *Жер- су реформасы болды- 1920- 1921 жж. *1922 жылы егіс көлемінің 60 пайыз Кеңес үкіметі берген дән себілді

  ІІІ. Жаңа экономикалық саясат. 40. Кеңестік биліктің 1921 жылы наурыз айында РК (б) П- ның Х съезінде енгізген экономикалық саясаты: жаңа экономикалық саясат 41. 1921 жылғы наурызда азық салғырты алмастырылды: азық салығымен 42. Жаңа экономикалық саясаттың енгізілуіне байланысты рұқсат етілді: Жерді жалға алуға және беруге, жалдама еңбекті қолдануға, ұсақ кәсіпорындарының жеке адамдарға немесе кооперативтерге жалға берілуіне 43. Жаңа экономикалық саясаттың кезінде сауда, тауар айырбасы саласында рұқсат етілді: жеке саудаға * 1927 республикада 75 жергілікті, 13 губерниялық, 7 өлкелік жәрмеңке жұмыс істеп, олардың сауда айналымы 30 млн сом болды. 44. Жаңа экономикалық саясаттың енгізілуіне байланысты жойылды: Еңбек міндеткірлігі 45. ЖЭС енгізілгеннен кейін мал өсірумен айналысатын, ірі қарасы алтыға жетпейтін қожалықтар: салықтан босатылды 46. 1924 жылдың 1 қаңтарынан бастап үкіметтің шешіміне сәйкес енгізілген салықтың түрі: ақшалай салық. 47. 1924 жылдың 1 қаңтарынан бастап енгізілгенақшалай үдемелі салығының негізгі қиындығы түсті: кулактар мен байларға 48. ЖЭС жылдарында кеңінен дамыған ауыл шаруашылығын қалпына келтіру мақсатында құрылған қоғам: несие қоғамы 49. «Қосшы одағының» 1930 жылдан кейінгі атауы: «Кедей одағы» 50. Ауыл шаруашылығын ұйымдастыру үшін құрылған: Қосшы одағы * 1924 жылдың 4 тамыздағы қаулы бойынша ҚазАКСР –іне ауыл шаруашылық машиналары мен құралдар сатып алуға 25 млн сом бөлінді. 51. 1924-1925 жылдан бастап республикаға әкеліне бастаған ауылшаруашылық техникасы: тракторлар (415 трактор-1924-1925жж.) * Оларды кооперативтер мен коммуналар сатып алды. 52. Қазақ АКСР –інің егі көлемі 1928 жылы 1913 жылғы деңгейіне жетті: 4,4 млн га. 53. ЖЭС кезеңіндегі мал шаруашылығындағы өзгерістер: мал саны көбейді 54. 1928 жылғы ҚазАСКР –дегі мал саны: 41 млн. 55. Жаңа экономикалық саясат жылдарында дамытуға көбірек көңіл бөлінген өнеркәсіп саласы: кен өндірісі 56. Жаңа экономикалық саясат жылдарында республиканың түсті металлургияның басты ауданы: Кенді Алтай 57. Жаңа экономикалық саясат жылдары пайдалануға беріліп, 1923 жылға қарай одақта өндірілетін қорғасынның 40%-ын берген өнеркәсіп: Риддер қорғасын зауыты. 58. 1927 жылдан бастап мыс өндіре бастаған комбинат: Қарсақбай мыс комбинаты 59. 1920 жылы пайдалануға берілген зауыт: Шымкент сантонин (дермене) зауыты 60. ЖЭС-тің нәтижесінде мал саны: 40,5 млн.

* N N Q * 1. Азамат соғысы аяқталғаннан кейінгі Кеңес елінің жағдайын «күйзеліс, жоқшылық, қайыршылану» деп сипаттаған: Ленин. 2. 1920 жылы мемлекет иелігіне алынған 307 кәсіпорындарынның ішінде жұмысын тоқтатты: 250 3. ЖЭС жүргізілген жылдар: 1921-1925 жылдары 4. 1925 жылы егін егілген ауыл шаруашылығы ұлғайып, неше гектарды құрады: 3,0 млн 5.1925 жылы 1914 жылғы өніммен бірдей пұт астық жинады: 92 млн. ХХ ҒАСЫРДЫҢ 20- ЖЫЛДАРЫНЫҢ ЕКІНШІ ЖАРТЫСЫ МЕН 30- ЖЫЛДАРЫНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАННЫҢ ДАМУЫ

І. Индустрияландыруға бағыт алу, оның барысы ІІ. Ф.И.Голощекин ауыл шаруашылығын ұжымдастыру ІІІ. 1930 жылдарындағы қоғамдық- саяси өмір.

І. Индустрияландыруға бағыт алу, оның барысы 1. Ф.И.Голощекин Қазақстанда билік басында болған жылдар: 1925-1933жж. 2. Ф.И.Голощекин насихаттаған идеясы: «Кіші Қазан» * Ф.И.Голощекин: «Ауыл Қазан төнкерісінің лебін сезінген жоқ», «1925 жылдың күзіне дейін бізде болған жағдайларды Қазақстан оның партия ұйымдары тарихының алғы шарттары деп атауға болатындығын», дәлелдеді * И.В.Сталин: «Голощекиннің ұсынысы «бірден- бір дұрыс» саясат»,- деп мәлімдеді 3. «Кіші Қазан» саясатына қарсы шыққан Қазақстанның қоғам қайраткерлері: С.Сәдуақасов және Ж.Мыңбаев * 1926 жылы оларға ұлтшыл деген кінә тағады. 4. «Кіші Қазан» саясатына қарсы шыққан жақтың талабы: Приближения промышленности к источником сырья * Жоспарлаушы органдардағы кейбір экономистердің өндіргіш күштердің дам деңгейіне, еңбек қорының дәрежесіне сәйкес келетін индустрияландыру қарқыны туралы шақыруларын «ұлыдержавиялық шовинизм көрінісі» деп есептеді 5. Қазақстандағы индустрияландыру ісі басталды: Болашақ өнеркәсіп үшін қажетті табиғи байлықтарды зерттеуден. 6. Қазақстандағы индустрияландыру ісі уақыты жағынан тұстас келді: КСРО халық шаруашылығын дамытудың бірінші Бесжылдығымен 7. Индустрияландыру кезінде Орал- Ембі мұнайлы ауданын зерттеген академик: И.М.Губкин 8. И.М.Губкиннің «Бұл кен орын елдегі аса бай облыстардың бірі» деп меңзеген өңір:Орал-Ембі 9. Орталық Қазақстанның минерал- шикізат байлықтарын зерттеген академик: Н.С.Курнаков 10. Қазақ Республикасы «Кеңес Одағының тұтас металлогенді аймағы болып табылады» деген тұжырым жасаған: Н.С.Курнаков 11. Жезқазған мыс кеңін зерттеген, жас инженер –геолог: Қ.И.Сәтбаев 12. Бірінші бесжылдықтағы екпінді құрылыстардың бірі: Түрксіб темір жол магистралі 13. Түркістан- Сібір темір жолы салына бастады: 1927 жылы 14. Түркістан –Сібір темір жол құрылысына еңбек еткен адамдардың саны: 100 мыңдай 15. Түрксіб темір жолында қатардағы жұмысшы болған, кейіннен «Қазаққұрылыс» тресінің басшысына дейін көтерілген тұлға: Т.Қозыбеков 16. Қатардағы жұмысшыдан, Түрксіб темір жолының бастығына дейін көтерілді:Д.Омаров 17. Түрксіб темір жолы жоспарда белгіленген бес жылдың орнына салынып бітті: 3 жылда 18. Түрксібтің солтүстік және оңтүстік учаскерлері 1930 жылғы 28 сәуірде түйіскен станция: Айнабұлақ 19. Түркістан- Сібір темір жол құрылысы пайдалануға берілді: 1931 жылы қаңтар 20. Түрксіб темір жолы жалғастырды: Орта Азия мен Сібірді 21. Индустрияландыру жылдарында республика индустриясының дамуына үлес салмағы зор болған өңір: Ертіс 22. КСРО- да мырыш, мыс, қорғасын және басқа да стратегиялық металдар өндіру жөнінен жетекші орын алған «үшбұрыш»: Орал-Сібір 23. Индустрияландыру жылдарында Қазақстанда салынған «Екінші Баку» аталған жаңа мұнай базасы: Ембі 24. Индустрияландыру жылдарында елдің қаржы жүйесін нығайтуға қомайқы үлес қосқан: Алтын өндіру 25. Индустрияландыруды жүзеге асыруда қолданылған әдіс: Әкімшіл- әміршіл басқару жүйеде 26. Индустрияландыру жылдарында Қазақстанда негізінен қарқынды жүргізілді: Шикізат көздері * Республика зауыттары мен фабрикалары дайын өнім шығармады. 27. «Қазақстан отар болып келді, отар болып қалды» деп айтқан қайраткер: С.Сәдуақасов 28. 1939 жылы қалаларда тұрған қазақтардың саны: 375 мың * Бұл 1926 жылмен салыстырғанда бес есе көп болуына қарамастан, Қазақстан қалалары одан әрі еуропалық сипат ала берді. 29. Соғыс қарсаңында қалаларда және қала үлгісіндегі елді мекендердегі қазақтардың үлесі:16 %

 

ІІ. Ф.И.Голощекин ауыл шаруашылығын ұжымдастыру 30. Ауыл шаруашылығын ұжымдастыру бағыты жарияланды:1927 жылы ХҮ съезде 31. Орталық комитет Қазақ АКСР –інде ұжымдастыруды негізінен аяқтауды белгіленді:1932 жылдың көктемі 32. Ф.Голощекиннің «ауылды кеңестендіру» идеясына наразылық білдірген ұлт зиялылары (С.Садуақасов, С.Сейфуллин, С.Қожанов, Ж.Мыңбаев) тағылған айып: «Ұлтшыл» 33. 1928- 1929 жылдры астық дайындау барысында жазаланған шаруалар саны : 31 мың 34. Ұжымдастыруға дейінгі республикадағы мал саны: 40,5 млн. 35. Қазақстан ОАК мен ХКК «Аса ірі бай шаруашылықтары мен жартылай феодалдарды тәркілеу және жераударту туралы» декрет шығарды: 1928 жылы. * Олар «өздерінің мүліктік және қоғамдық ықпалымен ауылды кеңестендіруге кедергі жасайды» деп саналды. * Жартылай феодалдар байларды тәркілеу заңсыз жүзеге асырылды. 36. 1928 жылы жер аударылған жартылай феодалдар мен байлардың саны: 657 * Ұжымдастыру жылдары ірі байлардан алынып, ұжымшарларға берілген ірі қара малдың саны: 145 мың 37. Қазақстанның мал шаруашылығы аудандарында колхоз құрылысының негізгі формасы: жерді бірлесіп өндеу және шөп жабу. 38. Қазақстанның астықты аудандарына колхоз құрылысының негізгі формасы: ауыл шаруашылығы артелі 39. Республикада ұжымшар құрылысы жедел дамыды: 1929 жылы екінші жартысы 40. Алғашқы машина- трактор станциялары (МТС) құрылды: 1929 жылы 41. 1932 жылдың ақпанында аумағы 150 км жерден көшіріп әкеліп, 400 киіз үйден «қала үлгісіндегі поселке» жасалған аудан: Шу * Жәнібек ауданында барлық шаруашылықтың 95 % ұжымдастырылды. * Абыралы ауданында -70%, Жымпиты ауданында – 60%. 42. Егер 1928 жылы Қазақстанда барлық шаруашылықтың 2% ұжымдастырылған болса, 1931 жылы: 65 % 43. 1931- 1932 жылдары малдың 80 пайыздан етке өткізген аудан: Шұбартау 44. Торғайлық асыра сілтеушілер «Асыра сілтеу болмасын, аша тұяқ қалмасын» деген ұран тастап, онда млн- ға жуық малдың не бары: 98 мың 45. Ұжымдастыру кезіндегі «Ұлы жұт»жылдары: 1930-1932 жж. 46. Ұжымдастыру басталардан бұрын республикада 40,5 млн мал болса, 1933 жылы қалғаны: 4,5 млн 47. 1931-1933 жылары аштықтан қырылған халық саны: 6,2 млн-нан 2,1 млн-ы 48.1931- 1933 жылдары аштықтан қырылғандардың ішінде, қазақтан басқа халықтың шығыны: 0,4 млн адам 49. 1930- 1932 жылдары аштықтан, түрлі індеттерден халықтың: 40% қырылды 50. Ұжымдастыру жылдарында республикадан тыс жерлерге көшіп кеткен халық саны: 769 мың * Оның 616 мыңы қайтып оралған жоқ. 51. Ұжымдастыру кезінде, 1929 жылы жауапқа тартылған шаруалар саны: 56 498 * Олардың 34 мыңнан астамы сотталды. 52. Күшпен ұжымдастыруға қарсы Қазақстанда қарулы қарсылықтар болды:1929- 1931 жж. 53. 1930 жылдың ақпан айынан мамыр айына дейін күшпен ұжымдастыруға қарсы халық наразылығының ірі ошағына айналған: Семей округі 54. «Қазақ өлкелік комитеті бандиттік – басмашы қозғалысының көрінісі», деп бағалаған Торғай шаруаларының көтерілісі: Батпаққара * Батпаққара көтерілісі 1929 жылы 1 қарашада басталды. 55. Ұжымдастыруға қарсылық ошағы, Оңтүстік, Орталық, Батыс Қазақстаннан 5 мың шаруа біріккен Қарақұм көтерілісін Орынборда орналастырылған: 8 дивизия басып тастады 56. Жаппай ұжымдастыруға қарсы халық наразылықтары кезінде көтерілісшілер басып алған аудан орталығы: Созақ ауданы (*— Р S Н: 400 адам.) *— Р S Н: Көтеріліс басшыларының бірі: Жакупов * Көтеріліс табандылығы мен шебер ұйымдастырылуымен ерекшеленді. * Көтерілісшілер Созақ ауданының орталығын басып алып, аудан басшыларын өлтірді. *— Р S Н: Крупным центром повстанческого движения стала Адаевская степь * Ырғыз көтерілісін ұйымдастырушы- Айжаркын Канаев 57. Ұжымдастыру жылдарында Иран мен Ауғанстанға көшіп кетуге мәжбүр болған аудандар: Маңғыстау, Жылқосын, Ойыл, Табын *Р S Н* Алматы округінің Балқаш, Шоқпар, Іле, Еңбекшіқазақ, Биен-Ақс,Сарқант, Жаркент, Бәрібаев аудандарының бүлік шығарған ауылдарының едәуір бөлігі Қытай жеріне ауып кетті. 58. 1931 жылдың көктемінде көтеріліс жасаған шаруалар түгелдей қырылып тасталған аудандар: Қарқаралаы округінің Абыралы, Шыңғыстау, Шұбартау 59. 1930-1932 жылдары ауыл шаруашылығын күштеп ұжымдастыруға қарсы өткен толқулар мен көтерілістер саны: 372 PS Н- Оған 80 мыңнан астам адам қатысты 60. 1932 жылғы шілдеде БК(б)П өлкелік комитетіне , Ф.Голощекинге жазылған ашық хат: «Бесеудің хаты» * Ашық хат жазғандар: Ғ.Мүсірепов, М.Ғатаулин, М,Дәулетқалиев, Е.Алтынбеков, Қ.Қуанышев. 61. 1933 жылы наурызда И.В.Сталинге ашық хат жазған қайраткер: Т.Рысқұлов 62. Ұжымдастыру барысында компартия Қазақстанның ауыл шаруашылығы туралы қаулы қабылданды: 1932 жылы қыркүйек * Жасанды жолмен құрылған ұжымшарлар таратылды. Астықты аудандарда коммуналардың орнына ауыл шаруашылығы артельдер (еңбек бірлестіктері) ұйымдастырылды, халыққа күштеп қоғамдыстырылған мал- мүлкі қайтарылып берілді. 63. Екпінді ұжымшар мүшелерінің съезі болып, онда ауыл шаруашалығы артелінің жаң үлгі Жарғысы қабылданды: 1935 жылы ақпан 64. Ұжымдастырудан кейін Қазақстанның ұжымшарлары мен кеңшарлары қайта бас көтере бастады: Екінші бесжылдықтың кезінде. 65. Қазақтардың көшпелі өмір салтынан отырықшылдыққа көшуі, негізінен аяқталды: екінші бесжылдықтың ішінде 66. Ұжымдастырудан кезеңінен кейін ауылда өзекті тұлғаға айналған: 67. 1938 жылы Қиыр Шығыстан Қазақстанға көшіріліп әкелінді: корейлер 68. 1938 жылы Қиыр Шығыстан Қазақстанға көшірілген корейлер саны: 100 мыңнан астам 69. 1938 жылы Қиыр Шығыстан Қазақстанға қоныс аударушы корейлерден тұратын: Қызылорда мен Алматы облыстарындағы 37 ұжымшар құрылды. *Р S Н* Корей отбасыларының бір бөлігі Өзбек КСР- інің суармалы егіншілік аудандарына көшіп кетті. Р S *-В январе –феврале 1928 г.Сталин совершил поездку в Сибирь, санкционировал чрезвычайные меры хлебозагатовок. В 1926 г. прошла кампания передела сенокосных и пахотных угодий. Беднота получила 1,3 млн. га сено¬косных и 1,25 млн. га пахотных угодий, ранее принадле¬жавших баям. *Председатель Центральной Комиссии КазЦИК по кон¬фискации баев – И.Курамысов. *1931-1932 гг. в Чубартауском районе сдали государству на мясо 80% всего поголовья скота. *. Аресту и выселению в 1931 г. было подвергнуто 5500 семей. * Протоколы тройки рассматривались на закрытом заседании Казкрайкома партии и подписывались одним из секретарей: Ф.Голощекиным, И.Курамысовым, а с 9 марта 1930 г. – пред¬ставителем Казкрайкома ВКП(б) Г.Рошаль. * Темір жол тасымалының жүк айналымы, негізінен, өлкенің табиғи байлықтарын Қазақстаннан тыс жерге тасу есебінен 1913 жылға деңгейінен 21,3 есе асып түсті. *Ф.Голощекин ауылдарға 4 800 уәкіл жіберді. Астық дайындау барысында 31 мыңдай шаруа жазаланды * N N Q * 1. Балқаш ауданында 173 мың мал болғанына қарамастан 297 мың малға салғырт салынды. ІІІ. 1930 жылдарындағы қоғамдық- саяси өмір. Социализмнің тоталитарлық, казармалық сипат алуы. 70. Елдің барлық жерінде социалистік қатынастар орнады: 1930 жылдарда * Елде бюрократиялық орталықтандыру орнықты. * Социализм тоталитарлық, казармалық сипат алды. 71. «Социализм жолымен ілгерілеген сайын тап күресі шиеленісе түседі» деген теорияның авторы: Сталин * Бұл «теория» жазалау органдарының қызметінің кеңейіп, мемлекеттік билік органы ретіндегі Кеңестер қызметінің шектелуіне әкеліп соқтырды. 72. 1930 жылғы сәуірде Қазақ АКСР БМСБ (Біріккен Мемлекеттік саяси басқарма) алқасы қазақ –кеңес әдебиетінің негізін салушыларды бірі: Ж.Аймауытовты атуға үкім шығарды. 73. Қазақстанда «қызыл астананы» салушылардың «қаскүнемдігі» ашылды: Мәскеудегі «өнеркәсіп партиясына» жүргізілген үрдіс сияқты. 74. «Қызыл астана» салуда қастандық ұйымдастырды деп сотқа тартылғандар: П.Т.Буддаси, С.Б.Голдгор, С.А.Бограков, М.Тынышпаев. 75. Лаңкестік жаппай сипат алды: 1937- 1938жж. 76. 1930 жылдары жазалудың құрбаны болған: * 1905 жылдан партия мүшесі, революционер: В.Н.Андроников * 1917 жылдан партия мүшесі: Л.И.Мирзоян. * 1917 жылдан партия мүшесі, азамат соғысына қатысушы: К.Я. Рафальский 77. Лаңкестік құрбаны болған қазақ тіл білімінің ғылыми- маркстік негізін салушы: А.Байтұрсынұлы. 78. Жазалудың құрбаны болған қазақтың тарихи бідімінің негізін салушы: С.Асфендияров. 79. Лаңкестік құрбаны болған КСРО Ғылым академиясы Қазақ филиалы басшыларының бірі: М.Төлепов 80. Жазалаудың құрбаны болған көрнекті тілтанушы ғалым, профессор: Қ.Жұбанов. 81. Карлагта (Қарағанды еңбекпен түзеу лагері) ұзақ жылдар қамауда болып, азап шеккендер: * Э. Циолковскийдің серігі әрі досы, салмақсыздық жағдайындағы қан айналымы теориясын жөніндегі бірегей еңбектің авторы, ғалым: А.Л.Чижевский. * Кейін атақты селекционер, академик болған, екі мәрте Социалистік Еңбек Ері атағын алған: В.С.Пустовойт * Академик С.П.Королевтің серігі, жылу техникасы жөніндегі ірі маман, профессор:В.Л.Пржецлавский * Кейін революциялық генетиканың негізін салған: Н.В.Тимофеев – Ресовский * Сәулет академиясының корреспондент- мүшесі: Т.М. Людвиг 82. 1931 жылы Қарағанды облысының, Осакаров ауданында пайда болған обсервациялар саны: 25 83. 101 мың қазақстандықтар ГУЛАГ азабынан өтті, олардың ішінде атылғандары: 27 мың * N N Q * * 31 мамыр- Ұлттық аза күні деп белгіленді 84. 1930-1940 жылдары және 1950 жылдарда контрреволюцияық қылмыстар туралы істердің жартысынан астамы қараған сот емес органдар: «Үштік» (және БМСБ, ерекше кеңестер) 85. Ақмоладағы Отанына опасыздық жасағандар әйелдеріне арналған лагерде (АЛЖИР) осы мемлекет қайраткерінің әйелі мен қызы азап шекті: Т.Рысқұловтың

* N N Q * 1922 жылғы Ә.Жангелдин бастаған «қызыл керуен» экспедициясы атқарған жұмыстар: 1) Орынбор-Орск-Торғай- Атбасар- Ақмола-Петроавл-Павлодар- Қарқаралы-Семей аралығын жүріп өтті. 2)126 митинг өткізді; 3) 25 пұт әдебиет таратты.

Қазақ АКСР –інің одақтас респбублика болып құрылуы. • РКФСР құрамында Қазақ АКСР-і дамыған индустриялы – аграрлы республикаға айналды. Соғыс қарсаңында 3,3 млн еңбеккке жарамды халқтң 1 млн- ға жуығы қалалар мен жұмысшы поселкелерінің жұмысшылары мен қызметшілері болды. 86. КСРО конституциясы қабылданды: 1936 жылы 5 желтоқсан ( Кеңестерінің Төтенше ҮІІІ съезі) * Кеңес Социалистік Республикалар Одағы деп аталатын федерациялық құрылымға енген, одақтас мәртбесін алған республикалардың саны 11- ге жетті. 87. Қазақ КСР конституциясы қабылданды: 1937 жылы наурыз. 88. 1937 жылы желтоқсанда КСРО Жоғарғы Кеңесіне республикадан сайланған депутаттар саны: 44 депутат 89. 1937 жылы КСРО Жоғарғы Кеңесіне депутаттыққа сайланған шахтер: Т. Күзембаев 90. 1937 жылы КСРО Жоғарғы Кеңесіне депутаттыққа сайланған мұнайшы: С. Зұрбаев. 91. 1937 жылы КСРО Жоғарғы Кеңесіне депутаттыққа сайланған сауыншы: С.Оңғарбаева * Комбайыншы: И.Логвиенко, паровоз машинисі: Л.Березняк 92. 1938 жылы маусым айында Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің сайлауы өіп, сайланған депутат саны:300 93. 1938 жылы маусым айында Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесіне сайланған депутат- қазақтардың саны:152 * 1938 жылы маусым айында Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесіне сайланған әйел- депутаттар саны: 60, қазақтың нәзік жандары- 27. 94. 1938 жылы 15 шілдеде ҚазКСР Жоғарғы Кеңесінің бірінші сессиясын ашқан: Ж.Жабаев * N N Q * 1. 1925 жылғы сәуірде халқымызға «қырғыз- қазақ» атауы берілді. 2. 1936 жылғы 9 ақпанда ҚАКСР Орталық Атқару Комитеті Қаулысымен «қазақтар»атауы берілді.

 

ҚАЗАҚСТАН ҰЛЫ ОТАН СОҒЫСЫ КЕЗІНДЕ І. Қазақстаның экономикалық қуаттың артуы ІІ. Қазақстандықтардың Ұлы Отан соғысына қатысуы.

І. Қазақстаның экономикалық қуаттың артуы *1939 жылы Коммунистік партия елдің индустриялық қуатын арттыру, оның қорғаныс қабілетін нығайту бағытына ден қойды. 1. Соғыс қарсаңындағы жұмыс уақыты: 8 сағат *— Р S Н: 6 күндік жұмыс аптасы 2. Мемлекеттік еңбек резервтерінің жүйесі пайда болды: 1940 жылдың соңында 3. Әйелдерінің жаппай ерлер мамандығын меңгеру қозғалысы басталған уақыт: 1940 ж.соңы * Байшонос мұнай кәсіпшілігінің аға операторы: Б.Досбаева * Ұңғылау машинасы: М.Д. Рогозина. * Электровоз машинасы: Р.Бүкірова 4. Ұлы Отан соғысы қарсаңында ондаған мың қыздар мен әйелдердің тракторшы мамандығын меңгеруіне бастама жасаған: П.Н.Ангелина 5. Ұлы Отан соғысы қарсаңында қалықтық екпінді құрылыс әдісімен Батыс Қазақстанда салынған канал: Жайық- Көшім 6. 1940 жылдың басында ұзындығы 806 шақырым болтын халықтың екпінді құрылыс әдісімен 9 айға толмайтын уақыт ішінде салынған жол торабы:Ақмола- Қарталы * Ақмола- Қарталы күре жолы Қарағандыдан Магнитогорскіге көмір тасуды 500 шақырымға қысқарды. * Одақтағы таңадулы қорғасын деп танылған: Шымкенттің «СЧСЗ» таңбалы қорғасын * Шымкент қорғасы зауытының ұжымы одақта бірнші орын алып, Ленин орденімен марапатталды:1939 жылы. 7. Соғыс қарсаңында Қазақстан Одақ көлемінде қорғасын өндіруден: 1 орын. *— Р S Н: Мұнай мен көмір өндіру- 3 орын, химиялық өндірістен -6 орын. * 1940 жылы ҚазКСР жалпы одақта өндірілетін қорғасының 87 % мыстың 21 % балқытты. 8. 1941- 1942 жылдары Қазақстанға көшірілген зауыт пен фабрика, цехтер мен артельдер саны: 220 9. Соғыс кезінде Қазақстанда орналыстырылған неше зауыттың технологиялық циклін майдан қажетіне лайықтап қайта құру қажет болды: 20 шақты. * Көшіріліп әкелінген зауыттар мен фабрикалар, негізінен, орналастырылды: Алматы, Орал,. Шымкент, Семей, Қарағанды, Ақтөбе 10. 1943 жылы тары өсіруден дүниежүзілік рекорд жасаған: Ш.Берсиев. * Соғыс жылдарында тылда күріштен мол өінм жинаған атақты күрішші: Ы.Жақаев * Ұлы Отан соғысы жылдарында әр гектардан 52 ц. тары өсірген цвено жетекшісі: А.Дацкова

ІІ. Қазақстандықтардың Ұлы Отан соғысына қатысуы. 11. Фашистік Германияның билеушілерінің КСРО- ны талқандап шығыста «өмір кеңестігін» қамтамасыз етуге арналған жоспары (Германияның қауырт соғыс жоспары): “Барбаросса” 12. Фашистердің «Ғылыми- зерттеу институтының» жобасы бойынша Қазақстан кірген рейхкомиссариат: «Үлкен Түркістан» * «Ғылыми- зерттеу институты » деп аталған «Арбайтегемайншафт Түркістан» атты жоғары барлау мектебі құрылып, болашақтағы «Үлкен Түркістан» картасын әзірледі 13. Майданға жақын өңірдерден көшіріліп әкелген 27 әскери оқу орны соғыс жылдары ішінде даярлап шығарды: 16 мың офицер 14. Қазақстандықтар А.Наганов, В.Фурсов, Қ. Тұрдыев, Ш.Шолтыров отаншылдық пен ерліктің үлгісін көрсетті: Брест қамалын қорғағанда 15. 1941 жылы 20 қырүйекте үшт тәулік бойы күші басым жаумен ұрыс жүргізген 800 жауынгерді басқарған дивизия комиссары, Оңтүстік-батыс майдан Әскери Кеңесінің мүшесі: Е.П.Рыков 16. Мәскеу түбінде генерал- майор И.В.Панфилов қолбасшылық еткен даңқты дивизия: 316 атқыштар дивизиясы * 1941 жылы қараша айында 1075- атқыштар полкінің танк жоюшылар тобының ерлігі болды: Мәскеу түбінде *— Р S Н: 1941 жылы 16 қарашада Дубосеково- 18 әскери машинаны жойды. 17. «Ресей кең байтақ, бірақ шегінерге жер жоқ, артымызда- Мәскеу»: Клочков. 18. Мәскеу түбіндегі шайқаста көрсеткен ерлігі үшін 316- атқыштар дивизиясы 8- гвардиялық дивизия болып қайта құрылып, марапатталды: Қызыл Ту Орденімен * 8- гвардиялық дивизия (316- атқыштар дивизиясы) Рига қаласын азат етуге қатысқаны үшін марапатталды: Ленин орденімен, «Рижская» деп аталды, 2- ші дәрежелі Суворов 19. Мәскеу түбінде Бауыржан Момышұлы басқарған әскери бөлімнің түрі: Атқыштар полкі. 20. Мәлк Ғабдуллин- ротаның саяси жетекшісі Кеңес Одағының батыр атағын алды: өз бөлімшелерін қоршаудан алып шықты , Мәскеу үшін шайқаста 21. Бородино селосында неміс бөлімінің штабына кіріп, 5 неміс офицерінің көзін жойған: Т.Тоқтаров. 22. Төлеген Тоқтаров Кеңес Одағының батыры атағын, қаза тапқаннан кейін алды: Мәскеу үшін шайқаста *— Р S Н: Серпухово маңайында, Воронино ауылының қасында , Амангелді Имановтың ұлы автоматшы Рамазан Амангельдиев қаза тапты. Соңғы шайқаса 13 фашисті өлтірді. 23. 1998 жылы Н.Назарбаевтің өкімімен, Халық Қаһарманы атағы берілді: Бейсекбаевқа 24. Ленинград үшін шайқастың ауыр күндеріне, жаудың арнайы салынғанқорғаныс ұясының оқ жаудырып тұрған аузын кеудесімен жауып қаза тапты: С.Баймағамбетов.(Матросовтың ерлігі қайталады) 25. Сұлтан Баймағамбетов қаза тапты: Ленинград үшін шайқаста 26. Ориенбаум алғы шебінде шайқасқан 48- атқыштар дивизиясының атақты мергені: Дүйсенбай Шыныбеков *— Р S Н:314 дивизияның мергені- Г.П.Зубков, (Солт.Қазақстан) 27. 1941 жылы ленинградтықтарға арнап «Ленинградтық өренім» деген жыр жазған қазақ ақыны:Жамбыл Жабаев 28. Ұлы Отан соғысында түбегейлі бетбұрысқа шешуші үлес қосқан Еділдегі шайқас: Сталинград 29. Қазақстанға ең жақын майдан: Сталинград 30. 1942 жылдың күзәнде соғыс жағдайы енгізген өңір: Каспий өңірі * Өзі ғана жаудың 120 танкісі мен 800 автомашинасын жойған 73- гвардиялық дивизияны басқарған: Ғани Сафиуллин. *— Р S Н: М.А.Басқақов қолбасшылық жасаған 43 зенит батареялары 11 фашист танкініің көзін жойды (Сталинград үшін шайқас) * 31. Кеңес одағының батыры, Қарағанды өкілі, ұшқыш: Н. Әбдіров. 32. Атақты «Павлов үйі»- интернационалдық тобының мүшесі Оңтүстік Қазақстаннан барған жауынгер: Толыбай Мырзаев 33. Сталинград түбінде өшпес ерлік жасаған минометші: Қарсыбай Сыпатаев. 34. Дон және Еділ жағасында жау топтарын қоршауға алу жөніндегі операция кезінде ерекшекөзге түскен 17- гвардиялық танк полкін басқарға қазақстандық подполоковник: Т.С.Позолотин 35. Сталинград қорғанысының батыры, екі Даңқ орденінің иегері, Кеңес Одағының батыры: І.Айтықов. 36. Днепрден алғашқылардың бірі болып өтіп, қарсы шабуылға шыққан дұшпанның жолын бөгеген (фашистердің 5 танкісін, өздігінен жүретін «Фердинанд» зеңбірегін, оқ дәрі тиеген 3 автомашинасын жойды) Кеңес Одағының батыры: Қойгелді Аухадиев. 37. Днепр үшін ұрыстарда 18 жасар ең жас қазақстандық Кеңес Одағының батыры атанды: Жәнібек Елеусізов. 38. Ұлы Отан соғыс жылдарында Қазақстандық партизандардың жалпы саны: 3,5 мың адам 39. Қаһармандық ерліктерімен тарихта қалған, партизан- жауынгер Халық Қаһарманы: К.Қайсенов * Белоруссияда Лида қаласындағы астыртын партизандық жұмысқа белсенді қатысқан қазақ жауынгері: Д.Сұраншиев *— Р S Н: Көкшетаутан Михаил Янко Гастелло ерлігін қайталады (Жапондық Квантун армиясына қарсы шайқаст) 40. Шетелдердегі Қарсыласу қозғалысына қатысқан, Кеңес Одағының Батырлары: А.С.Егоров пен З.У.Хұсайынов. 41. Берлин операциясының басталған уақыты: 1945 жылы 16 сәуір 42. Кеңес Армиясы Берлинді толық иелігіне алған уақыт: 1945 жылы 2 мамыр. 43. Сағадат Нұрмағамбетовке Кеңес Одағының батыры атағы берілді: Берлин үшін шайқаста 44. Рейхстаг терезелерінің біріне жеңіс туын тіккен: Р.Қошқарбаев. Булатов 45. Рейхстакқа жеңіс туын тіккен қазақстандық Халық Қаһарманы: Р.Қошқарбаев. 46. 1008 –атқыштар полкінің туын Берлин ратушасының төбесіне тіккен орал өңірінен келген жас офицерлер: Мәденов пен Қараманов. 47. Берлинге шабуылға жасауға қандай танк тізбегінің 3 танкісі қатысты: «Қазақстан комсомолы» 48. Жеке өзі жаудың 37 ұшағын атып түсірген, екі мәрте Кеңес Одағының Батыры: Сергей Луганский 49. Кеңес Одағының Батыры атағына екі мәрте ие болғандар: Талғат Ибгелдинов, Леонид Беда, Иван Палов. * Кеңес Одағының Батыры атағына үш мәрте ие болған: Кожедуб. (*— Р S Н: 142 қазақстандық) * Алғаш рет Кеңес Одағының Батыры атағын алған қазақстандық жауынгер: К.Семенченко. 50. Екі мәрте Кеңес Одағының Батыры атағын алған Талғат Бигелдинов Ұлы Отан соғысында шайқасты: Ұшқыш боп 51. Кеңестік Шығыс әйелдері арасынан бірінші болып Ленин орденімен және Алтын Жұлдыз медалімен марапатталған қазақ қыздары: Ә.Молдағұлова , М.Мәметова 52. Мәншүк Мәметова(пулеметші) құрамында шайқасқан ақыштар бригадасы: 100 53. Әлия Молдағұлова (мерген) құрамында шайқасқан атқыштар биригадасы: 54 54. Ұлы Отан соғысы жылдарында қанша қазақстандық Кеңес Одағының батыр атағын алды: 500-ге жуық(497) *97 –қазақ, 2- қазақтың нәзік жандары

*— Р S Н: *— Р S Н: Майданға және басқыншылықтан азат етілген аудандарға бүкілхалықтық көмек. 1.Мәскеу түбінде ауыр шайқастар жүріп жатқан кездің өзінде- ақ Шымкент теміржол торабының комсомолдары қаржы жинаған танк колоннасы: «Қазақстан комсомолы» 2. 1942 жылғы қыркүйек айында- ақ «Қазақстан комсомолы» деген жазуы бар 45 жауынгерлік мшина табыс етілді: Сталинград майданының жауынгерлеріне 3. Ұлы Отан Соғыс жылдарында Республикада танк колонналары мен авиация эскадрильялары үшін жиналған қаржы соммасы: 480 млн сом 4. Оқушылар 4 млн. сомнан астам ақшасын аударған қоры: «Қазақстан пионері». 5.Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің студенттері «Кеңес студенті» танк колоннасын жасауға 600 мың сомдай ақша аударды. 6.Алматы жастары Луганскийге жаңа ұшақ табыс етті. 7. Қазақстан жастары жинаған қаржыға И.Павлов, Н.Добровоьский, Р.Бекетов жазылған ұшақтар, Кеңес Одағының батыры Қ.Сыпатаев атындағы сүңгуір қайық, бірнеше танк колонналары мен эскадрильялар жасалды. 8. Қазақстан комсомолы Сталинград трактор зауыты, «Красный октябрь» зауытын қамқорлыққа алды. 9. 1943 жылы республикадан зауыттарды қалпына келтіру жұмыстарына 1439 комсомол жіберілді. 10. Қазақстан тұрғындары фашистік отаршылықтың ауыртпалықтарын бастан кешірген 12 қала мен 45 ауданды қамқорлыққа алды. *— Р S Н: Соғыс жылдарындағы ұлтаралық қатынастар. 11.ҰОС жылдарында Рсепублика 532 мың көшірілген адамдарды қабылдады. 12. Ембі кәсіпшіліктерінде, Кенді Алтайда, Қоңырат, Текелі кеніштерінде жүздеген шешендер мен ингуштер жұмыс істеді. 13. Соғыс қарсаңында Қазақстанға 102 мың поляк әкелінді. 14. Еділ бойындағы Неміс автономиялық республикасы өмір сүруін тоқтатып, 360 мыңнан астам неміс Қазақстанға әкімшілк жолмен көшірілді. 15. КСРО Мемлекеттік Қауіпсіздік Комитеті ІІІ Басқармасының 1945 жылғы қазан айындағы мәліметтері зорлықпен жер аударылғандардың 2 млн 464 мыңға жуық адам болғанын айғақтайды. КЕҢЕСТІК ТОТАЛИТАРЛЫҚ ЖҮЙЕ ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН *— Р S Н* ХХ ғасырдың басындағы Қазақстан мәлениеті І. 1920-1930 жылдарындағы Қазақстанның мәденитеті. ІІ. Ұлы Отан соғысы жылдарындағы ғылым мен мәдениет.

*— Р S Н* ХХ ғасырдың басындағы Қазақстан мәлениеті (бұл бөлімнің басы 8 сынып талапкерінде!)))) 1. Араб жазуы негізіндегі қазақ әліпбиінен латын әліпбиіне көшу жүзеге асырылды: 1929 жылы. 2. С.Көбеевтің И.Крыловтың аударған мысалдар жинағы жарық көрген жыл: 1910 3. С.Көбеевтің 1913ж басылған романы: «Қалың мал». 4. С.Торайғыров өзінің әлеуметтік теңсіздік тақырыбына арналған алғашқы шығармаларын жариялаған газет: «Айқап» 5. 1917 жылы Қазан Қазан қаласында оның бірден үш кітабы («Хал Азуал», «Сарыарқа кімдікі», «Тірлікте көп жасағандықтан көрген бір тамашамыз!») жарық көрді: М.Ж.Көпеев. 6. 1907 жылы шығара бастаған қазақ зиялыларының бір тобы Петербургте редакторы Ә.Ибрагимұлы болған газет: «Серке» 7. 1911 жылдан бастап шығарыла бастаған «Қазақстан» газетінің редакторы: С.Бөкеев. І. 1920-1930 жылдарындағы Қазақстанның мәденитеті. Білім және ғылым. 1.ХХ ғасырдың 20- жылдарында халық бұқараның мәдени деңгейін көтеру мақсатында жүргізілген шара: Сауатсыздықты жою 2. Халық бұқараның мәдени деңгейін көтеру мақстаында 1924 жылы ұйымдастырылған қоғам: «Сауатсыздықты жою» 3. Республиканың Халық Комиссарлары Кеңесі «Қазақ АКСР біріңғай еңбек мектептерінің жарғысын» қабылдады: 1926 жылы мамыр. * Мектеп құрылысында бір жылдық және екі жылдық мектептердің үлес салмағын кеміту мен үш жылдық және төртжылдық мектептердің үлес салмағын көбейту бағыты ұстанды. 4. Республиканың 15 жастан 50 жасқа дейінгі жалпыға бірдей міндетті сауат ашу енгізілді: 1931 ж. 5. Қазақстанда көшпелі аудандарда жалпыға бірдей білім беру енгізілді: 1931ж. 6. ХХ ғасырдың 30- жылдары сауатсыздықты жою, білім беру ісіне қамқорлық жасауды мойынына алған: «Қазақстан комсомолы» * 1928 жылы комсомолдар бастамасымен Бүкілқазақстандық мәдени жорық басталды. * Мәдени құрылыс үрдісін жеделдетуге ұлттық зиялы қауымның көптеген қайраткерлері елеулі ықпал жасады. * Суретті әліппені жазған: А.Байтұрсынов; қостілдік және ана тілін оқыту әдістемесін жазған: Ж.Аймауытов: география оқулығын жазған: Ә. Бөкейханов; алгебра оқулығын жазған : Қ.Сәтбаев 7. 1931 -1932 жылдары балалр үйіне орналастырған бала санының көп болуының басты себебі: 1931-1932 жж. Аштық. 8. 1932 жылдың күзінде балалар үйілеріне орналастырылған балалар саны: 68 мың 9. Ұлы Отан соғысына дейінгі жылдарындағы Қазақстанда мңызды мәдени өзгерістердің бірі: Халықты жаппай сауаттандыру. 10. Соғыс қарсаңында «Қазақ КСР- нің еңбек сіңірген мұғалімі» атағына ие болған халық ағару ісінің көрнекті қайраткерлері: С.Көбеев, Л.И.Добранская, С.Ақышев, А.Ақатов, Ш.Сарыбаев. 11. Қазақстанда ашылған тұңғыш жоғарғы оқу орны: Педагогикалық институт. 12. Қазақстанда тұңғыш жоғарғы оқу орны- педагогигалық институт ашылды: 1928 жыл 13. тұңғыш жоғарғы оқу орны- педагогигалық институт 1928 ашылып, оған кейін: Абайдың есімі берілді. 14. 1931 жылы наурызда ашылған жоғарғы оқу орны: Алматы медицина институты * Алматы зоотоехникалық- малдәрігерлік институты ашылды: 1929ж * Алматы ауылшаруашылық институты ашылды: 1931ж 15. 1929-1931 жылдары Алматыда ашылған жоғарғы оқу орындары: Алматы зоотоехникалық- малдәрігерлік институты, ауылшаруашылық институты және медицина 16. 1931- 1932 жылдары педагогикалық институттар ашылған Қазақстан қалалары: Орал және Қызылорда 17. С.М.Киров атындағы (қазіргі Әл-Фараби атындағы Ұлттық университеті) Қазақ мемлекеттік университеті ашылды: 1934 жылы 18. Республикада инженер- техник кадрларын даярлауға негіз болған, 30- жылдары негізі қалынған жоғары оқу орны: Қазақ кен металлургия институты 19. Ұлы Отан соғысы қарсаңында Қазақстандағы жоғры оқу орындарының саны:20 20. Ұлы Отан соғысы қарсаңында Қазақстандағы орта арнаулы оқу орындарының саны: 118 * Жалпы оқу орындарындағы білім алушылар саны: 40 мыңдай 21. 1930 жылдары өзге республикалардың жоғарғы оқу орындары мен техникумдарында білім алған қазақстандық жастардың саны: 20 мыңдай * 1939 жылы республикада жалпы халықтың сауаттылығы – 65%, қазақтар арасында -40%. * Жаппай сауатты қалалар: Риддер, Шымкент, Алма- Аты, Орал, Қарағанды, Әулиеата, Степняк * ЖОО және орта арнаулы оқу орындарының оқыту барысы республиканың шикізат қоры сипатын анық аңғартты. 22. Қазақстан ғылымының қалыптасқан кезеңі: 1920-1930 жж. 23. 1920-1930 жылдары Қазақстанды ғылыми тұрғыда зерттеу үшін құрылған қоғам: «Қазақстанды зерттеу қоғамы» * Қазақстанның тарихын. Этнологиясын, экономикасын зерттеудің нәтижесінде және жаратылыстану ғылымының ірі ортылығына айналды. 24. 1926 жылы ежелгі Тарза қаласының орнында археологиялық қазба жұмыстарын жүргізген ғалым: Массон. 25. КСРО ғылым академиясының кешенді экспедициясы бүкіл Қазақстан аумағында статистикалық- экономикалық, топырақ- ботаникалық, геологиялық, гидрогеологиялық зерттеу жұмыстарын жүргізді: 1926-1927 жж. КСРО Ғылым академиясының кешенді экспедициясы 26. КСРО Ғылым академиясының Қазақстандағы базасы құрылды: 1932 жыл. 27. 1932 жылы құрылған КСРО Ғылым академиясының Қазақстандағы базасындағы алғашқы ғылыми секторлар: Зоология және ботаника. 28.КСРО Ғылым академиясының Қазақстандағы базасына геология және тарих секторлары және құрамында қазақ тілі мен әдебиеті, халық шаруашылығы секторлары бар Қазақ ұлттық өнер ғылыми зерттеулер институты қосылды: 1935 жылы. 29. ХХ ғасырдың 20-30 жылдарында Қазақстан ғылымының штабын басқарған кеңестік ірі түрколог, академик: А.Н.Самойлович 30. Қазақстандағы ғылыми дамудың негізі бағыттарын белгілеуге қатысқан КСРО Ғылым академиясының президенті болған: С.Н.Вавилов, Комаров * Қазақстандағы ғылыми дамудың негізі бағыттарын белгілеуге белсене қатысқан аса көрнекті геолог- ғалым, академик- А.Д.Архангельский 31. 1935 жылы бірінші бөлімі жарық көрген «Қазақстанның көне заманнан бергі тарихы» еңбегінің авторы: С.Асфендияров. 32. Соғыс қарсаңында Қазақстанның 57 ғылыми мекемесінде еңбек еткен ғалым саны: 1700- ден астам

* N N Q 1 1928- тұңғыш педагогигалық институт. 2. 1929 жылы –Алматы зоотехникалық –малдәрігерлік институты 3. 1930 жыл- Қазақтың ауылшаруашылық институты 4. 1931 жыл- Алматы медицина институты 5. 1934 жыл- С.М.Киров атындағы Қазақ мемлекеттік университеті. 6. 1934 жыл- Қазақ кен- металлургия институты.

Әдебиет пен өнер. 33. 1913 жылы «Шолпан» атты алғашқы жыр жинағы жарық көрген белгілі ақын: М.Жұмабаев. 34. Мағжан Жұмабаевтің эпостық құлашпен жазылған, жоңғар шапқыншылығы кезіндегі тарихи оқиғаны суреттейтін дастаны: «Батыр Баян» * Мағжан Жұмабаевтің дастандары: «Ертегі», «Қолыбайдың қобызы», «Жүсіпхан». 35. 1920- 1930 жылдары қазақ әдебиетінің туын ұстап, Абай дәстүрін жалғастырып, шығармалары арқылы поэззияның серпін берген ақын- жазушы: С.Сейфуллин 36. С.Сейфуллиннің қазақ халқының 1916 жылғы ұлт- азаттық қозғалысына, Ақпан және Қазан төнкерістеріне. Азамат соғысына қатысуын шынайы тұрғыда бейнелеген тарихи романы: «Тар жол, тайғақ кешу» 37. Сәкен Сейфуллиннің 1927 жылы шыққан «Тар жол, тайғақ кешу» атты тарихи романында қазақтардың қатысуын суреттейтін тарихи оқиғалардың бірі: Ақпан революциясы 38. 1920- 1930 жылдары қазақ кеңестік әдебиетіне қосылған С.Сейфуллиннің үздік шығармасы: «Көкшетау» * С.Мұқанов- «Сұлушаш», «Жұмбақ жалау»; І.Жансігүров- «Құлагер»; И.Байзақов- «Құралай сұлу»; Б.Майлин- «Азамат Азаматыч»; Ж.Аймауытов- «Қартқожа»; С.Ерубаев- «Менің құрдастарым»; Ғ.Мұстафин- «Өмір мен өлім» 39. 1920- 1930 жылдары қазақ әдебиетшілерінің қатарына қосылған дарынды жастар: Ж.Саин, Қ.Аманжолов * А.Сәрсенбаев, А.Жұмағалиев, Ә.Тәжібаев, К.Бекхожин, Ж.Сыздықов, Д.Әбілев 40. ХХ ғасырдың бірінші жартысында төнкеріс, кеңестік Отан, бостандық, адамгершілік, махаббат туралы жан тебірентерлік өлеңдер мен дастандар жазған көрнекті қазақ ақыны: Н.Байғанин, Ш.Қашқарбайұлы, И.Байзақов, Ж.Жабаев. 41. ХХ ғасырдың бірінші жартысында кеңінен мәлім болған «Ащы өзек» және «Өшпенділік» романдарының авторы: И.П.Шухов 42. Гетенің, Гейненің, М.Горькийдің , В.Ивановтың, Д.Мамин- Сибиряктың шығармаларын қазақ тіліне аударған: М.Жұмабаев. 43. И.А.Крыловтың шығармаларын қазақ тіліне аударған : А.Байтұрсынұлы. 44. М.Ю. Лермонтовтың, А.С.Пушкиннің, Ф.Шиллердің, Ғ.Тоқайдың шығармаларын және пролетарлық әнұран «Интернационалды» қазақ тіліне аударған белгілі ақын: Ж.Аймауытов 45. Революцияға дейінгі қазақ зиялылар өкілдерінің бірі, шебер аудармашы:Ә. Бөкейханов. 46. 1930 жылдары қазақ әдебиетінің дамуыа орасан зор зиянын тигізген қасіретті оқиға: сталиндік жазалаулр 47. «Қырғыз (қазақ) халқының 1000 әні» және «Қазақ халқының 500 әні мен күйі» деген жинақтар жариялаған этнограф, сазгер: А.В.Затаевич 48. А.В.Затаевичке Қазақстанның халық әртісі атағы берілді: 1932 жылы. * N N Q * М.Горький мен Роллан Затаевичті өнердегі еңбегі үшін «маржан іздеуші» деп атады. 49. Мыңжылдық мәдениетінің аса құнда ескерткіші деп бағалаған «Қазақтың 1000 әні» атты еңбектің авторы кеңестік музыкатанушы ғалым: Б.Ф.Асафьев. 50. 1922 жылы халық жыршылары бәйгесі өткізілген қала: Қарқаралыда 51. 1925 жылы Париж қаласында өткен дүниежүзілік қолданбалы өнер көрмесінің және 1927 жылы Майндағы Франкфурте өткен дүниежүзілік музыка көрмесінің концерттеріне қатысып, ән салған қазақ халқының әйгілі әншісі: Әміре Қашаубаев(1888-1934жж.) 52. 1926 жылы қаңтарда Қызылорда қаласында ашылған мәдени мекеме: ұлттық қазақ театры 53. 1926 жылы Қызылорда қаласында ашылған тұңғыш қазақ театрының алғашқы басшысы, дарынды режиссер: Жұмат Шанин 54. 1926 жылы Қызылордада ашылған ұлттық қазақ театрында алғаш қойылған пьеса: М.Әуезовтың «Еңлік- Кебек» 55.Ұлттық қазақ театрына көптеген шығармашылық жетістіктері үшін 1937 жылы үкімет тарапынан берілген атақ: Қазақ академиялық драма театры. 56. 1930 жылдары театрлар ашылған Қазақстан қалалары: Семей, Ақтөбе, Шымкент, Петропавл, Қарағанды. 57. Алматы қаласында ұйғыр музыкалық –драма театры ашылды: 1933 жылы. 58. 1937 жылы корей театры ұйымдастырылған қала: Қызылорда 59. Қазақ мемлекеттік муызка театры ашылды: 1934 жылы қаңтар 60. 1934 жылы Құрманғазы атындағы Қазақ мемлекеттік оркестрін құрған белгілі сазгер: А.Жұбанов 61. Жамбыл атындағы Қазақ мемлекеттік филармониясы ашылды: 1936 жылы 62. 1936 жылғы мамыр айында Мәскеуде өткен қазақ өнерінің алғашқы онкүндігіне көрсетілген опера: «Қыз Жібек», «Жалбыр» 63. 1936 жылы Мәскеуде өткен қазақ өнерінің онкүндігіне КСРО халық әртісі құрметті атағына ие болған әйгілі әнші: Күләш Бәйсейітова. * N N Q * Қазақтрдан ең алғаш КСРО Халқы әртісі атанды: К.Бәйсейітова (1912- 1957 жылы) 64. Қазақстан кино өнері бастау алатын кезең: 1930 жылы 65.Қазақстанда хроникалы фильмдер студиясы ұйымдастырылды: 1934 ж 66. 1938 жылы қазақтың алғашқы дыбысты фильмі «Амангелді» кинокартинасын жасаған киностудия: Ленфильм * Дыбыссыз көркем фильмдер : «Дала әндері», «Жұт», «Қаратау құпиясы» *Деректі фильмдер- «Жайлауда», «Түрксіб» 67. 1930 жылы республикадағы бұқаралық кітапханалар саны: 290 * 1939 жылы бұқаралық кітапханалардың саны 3 304- ке жетті. 68. А.Пушкин атындағы Мемлекеттік көпшілік кітапхана (қазіргі Ұлттық кітапхана) ашылды: 1939 69. П.Г.Хлудовтың талантты шәкірттерінің бірі, қазақтың белгілі суретшісі: Ә.Қастеев * 1920 -1930 жылдары мәдениет саласында күрделі, қайшылықатрға толы құбылыстар орын алды. Мәдениетті жасау және мәдениетке залал келтіру бір мезгілде қатар жүрді. Жаппай идеологияландыру халық мәдениетіне зор нұсқан келтірді.

*— Р S Н: 1. Е.Брусиловскийдің опералары: «Қыз Жібек», «Ер Тарғын», «Жалбыр» 2. В.Верещагиннің Орта Азияның тұрмысы мен өмірі тақырыбына ранлаған картиналары: «Темір қақпасы», «Апиыншылар», «Басыбайлы баланы сату», «Ауыр жаралы», «Көмусіз қалған». 3. Ескі Алматының алғашқы суретшісі: А.П.Зенков (1863-1936) 4. Драматургия: М.Әуезов: «Айман Шолпан», «Түнгі Сарын»; Б.Майлин «Жалбыр»; Ғ.Мүсірепов: «Қыз Жібек», «Қозы Көрпеш –Баян сұлу»; Ж.Аймауытов: «Маңсапқорлар», «Ел қорғаны» ІІ. Ұлы Отан соғысы жылдарындағы ғылым мен мәдениет.

70. Қ.И.Сәтбаевқа Жезқазған мыс кен орындарына сіңірген еңбегі үшін мемлекеттік сыйлық берілді: 1942 жылы. 71. Қазақ КСР Ғылым академиясы ашылды: 1946 жылы 1 маусым *— Р S Н: Қазақстан Ғылым академиясын құруда, ғылыми жұмыстардыңғ ұйымдастырылуына көмектескен көрнекті орыс ғалымы; Панкратова. 72. Ұлы Отан соғысы жылдарында Алматы қалсында ашылған жоғарғы оқу орны: мемлекеттік шет тілдер педагогика институты 73. Ұлы Отан соғысы жылдары Қазақстанда ашылған жоғарғы оқу орны: Шымкент технология институты * Қазақ мемлекеттік консерваториясы, Қазақ мемлекеттік педагогика институты, Дене шынықтыру институты ашылды. 74. Ұлы Отан соғысы жылдары Алматыға Мәскеуден көшіріліп орналасытрылған жоғарғы оқу орны: Мәскеу авиация институты. Соғыс жылдарында Украинадан Алматыға орналастырылған ғылыми зерттеу институты Физика-механика институты * ҰОС кезінде Қазақстанға көшіріліп әкелнген Мәскеу авиация институты, Мәскеу түті металдар мен алтын институты, Киев және Харьков біріккен мемлекеттік университеті білікті кадрлар даярлап шықты. 75. Ұлы Отан соғысы жылдарыда жазылған Сәбит Мұқановтың повесі: «Өмір мектебі» * Ғ.Мүсірепов- «Қазақ солдаты»; Ғ.Мұстафин: «Шығынақ»; Ә.Әбішев- «Жас түлектер» 76. Қазақстанның Ұлы Отан соғысына қатысқан ақын- жазушылар саны: 100- ге жуық 77. Ұлы Отан соғысы кезінде әдебиетте публицистикалық мақаллары елеулі құбылыс болған майдангер- офицер: Баубек Бұлқышев. Ұлы Отан соғысы кезінде майданда жүріп жалынды жырлар жазған майдангер ақын Қ.Аманжолов 78. ҰОС кезінде көшіріліп әкелінген «Мосфильм», «Ленфильм» киностудиялары мен Алматы киностудиясы негізінде көркем фильмдердің біріккен орталық киностудиясы ұйымдастырылды: 1941 жылы *— Р S Н:Бұл жерде: С.Эйзенштейн, Л.Трауберг, С.Юткевич, Ф.Эрмлер, Н.Черкаосв, М.Жаров, Орлова жұмыс істеді 79. Ұлы Отан соғысы жылдарында түсірілген кино- картина: «Абай әндері» * «8- гвардиялық», «Жауынгер ұлы», «Қазақ киноконцерті- майданға», «Саған майдан» картиналары түсірілді. *— Р S Н: Олар М.Әуезов, Ғ.Мүсірепов, Ә.Тәжібаевтің қатысуымен түсірілді. 80. 1942-1944 жылдары Қазақстанға майданнан келген делегациялар: 22 (*Кеңес адамдарының жеңіске деген сенімін күшейтті) 1940 ЖЫЛДАРДЫҢ ЕКІНШІ ЖАРТЫСЫНАН 1960 ЖЫЛДАРДЫҢ ОРТАСЫНА ДЕЙІНГІ ҚАЗАҚСТАН І. Қоғамдық- саяси өмір. ІІ. Республика өнеркәсібі мен ауыл шаруашылығы

І. Қоғамдық- саяси өмір. 1. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін жоғарыдан төмен қарай, иерархиялықы –пирамидалық құрылымға айналған ұйым: Кеңес Одағының Коммунистік Партиясы(КОКП) 2. Кеңес қоғамында жетекші рөл атқарған: КОКП 3. КСРО- да қоғам дамуының барлық мәселелері талқыланды: Компартияның съездері мен пленумдарында. * Партия жиындарына қаулы- қарарлар, шешімдер тек бір ауыздан қабылданды. Онда белгілі бір мәселе төңірегіне адамдардың пікір айтуына , қарсы шығуына , қалыс қалуына мүмкінді болмады. 4. Жұмабай Шаяхметов Қазақстан К(б)П Орталық Комитетінің бірінші хатшысы болып сайланды: 1949 жылы 5. Жұмабай Шаяхметовтың республиканың басқарға жылдары: 1949- 1954 жж. 6. 1950 жылы респбликадағы коммунистердің саны: 58 920 адам 7. 1960 жылы республикадағы коммунистердің саны: 345 115 адам 8. Республиканың жоғарғы мемлекеттік билік органы: Қазақ Кеңес Социалистік Респубиканың Жоғарғы Кеңесі 9. КСРО кезінде жергілікті өкімет билігі қолында болды: еңбекшілер депутаттарының Атқару комитеттерінің 10. 1947 жылы екінші сайланған Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің құрамында: 300 депутат 11. Үшінші сайланған Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінінің құрамында: 400 депутат 12. 1955 жылы төртінші сайланған Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінінің құрамында: 450 депутат 13. 1940 жылы Қазақстан кәсіпшілер одақтары: 1 млн- нан астам еңбекшілерді біріктірді * 1963 жылы 3 млн 281 мың адамға жетті. Бұл жұмыс істейтіндердің 89% болатын. 14. Соғыстан кейінгі жылдары санаторийлер мен демалыс үйлері, мәдени мекемелер – кітапханалар. Клубтар берілді: Кәсіподақтарға 15. Қазақстан кәсіподақтарының республикалық І конференциясы өтті: 1948 жылы 16. 1950 жылдары Қазақстан комсомолы салынуын қамқолрлыққа алған объектілердің бірі: Соколов- Сарыбай кең байыту комбинаты. * Өскемен су электр станциясы, Қазақстан магниткасы, т.б. объектілер * Соғыстан кейін Қазақстан комсомолы қамқорлығына алды: Сталинград трактор зауыты. 17. 1951 жылдан 1960 жылға дейінгі аралықта республикадағы комсомол мүшелерінің саны: 760 мың 18. Жастар ұйымы мен балалардың коммунистік құрылымы: пионер ұйымы 19. Пионер ұйының жұмысына бақылау жүргізген : Комсомол ұйымы * КСРО Министрлер Кеңесінің 1955 жылғы мамыр айындағы қаулысы бойынша Одақтас республикалардың халық шаруашылығын жоспарлау және қаржы бөлу тәртібі өзгертілді. 20. 1954 -1956 жылдарда одақтық органдардың қарауынан республиканың қарауына өткен кәсіпорындарының саны: 144 21. Одақтас республикалар әділет органдарының басшылық жасау, сот құрылымын анықтау, азаматтық, қылмыстық, кодекстерді бекіту істерімен айналыса алатын болды: 1956- 1958жж. 22. Қазақстандағы ұлт зиялалыларын құдалаудың жаңа толқынына жол ашқан БК(б)П Орталық Комитетінің 1946 жылғы қаулысы: «Звезда», «Ленинград» журналдары туралы 23. БК(б)П ОрталықКомитетінің «Звезда», «Ленинград» журналдары туралы қаулысы жарық көрді: 1946 жылы 24. Қазақстан К(б)П Орталық Комитетінің «Қазақ КСР Ғылым академиясының Тіл және әдебиет институтының жұмысындағы өрескел қателіктер туралы» қаулысы жарық көрді: 1947 жылы 25. Қазақстан К(б)П Орталық Комитетінің 1947 жылғы «Қазақ КСР Ғылым академиясының Тіл және әдебиет институтының жұмысындағы өрескел қателіктер туралы» қауысы бойынша зерттеуге шек қойылды: қазақ халқының Қазан төнкерісіне дейінгі кезеңді, әсіресе ХХ ғасырдың басындағы рухани мәдениетті. 26. Мәскеуде «Дәрігерлер ісі», Ленинградта «Ленинград ісі» деп аталатын саяси күйрету шаралары жүріп жатқан кезде, Қазақстанда қолға алынған іс: «Бекмаханов ісі» 27. 1943 жылы Алматыда жарық көрген «Қазақ КСР тарихы» атты көлемді еңбектің авторларының бірі: Ермұхан Бекмаханов Е.Бекмаханов шығармасындағы көтеріліс басшысы: К.Қасымұлы. Е.Бекмахановқа тағылған кінә: К.Қасымұлы көтерілісін ақтау. * Е.Бекмахановтың «ХІХ ғасырдың 20-40 жылдардағы Қазақстан» деген монографиясында К.Қасымұлы бастаған қозғалысты ақтау тұрғысынан көрсеткен буржуазияшыл- ұтшыл идеологияны дәріптеуді деген кінә тағылды. 28. Бекмахновтың ресми түрде саяси айыптаудың басы болған, 1950 жылдың желтоқсанында «Правда» газетінде жарияланған мақала: «Қазақстан тарихы мәселелерін маркстік- лениндік тұрғыдан баяндайық» 29. Қазақ КСР Жоғарғы Сотының қылмысты істер жөніндегі коллегиясының үкімімен Е.Бекмаханов бас еркіндігінен айрылды: 1952 жылы 4 желтоқсанда 25 жылға 30. 25 жылға бас еркіндігінен айырылып, Мәскеу мен Ленинградтағы ірі ғалымдардың араласуымен Е.Бекмаханов ақталды: 1954 жылы 31. 1940 жылы 1950 жылдардың басында әділетсіз саяси айыпауға ұшыраған қазақ зиялылары:А.Жұбанов, Қ. Жұмалиев, Б.Сүлейменов, Е.Ысмайылов, І.Кеңесбаев, С. Мұқанов. 32. 1950- ші жылдары көзқарасы ғылымға «жат» деп танылған ірі ғалым: Ә.Марғұлан * N N Q * «Орталық Қазақстанның ежелгі мәдениеті» және «Орталық Қазақстандағы Беғазы-Дәндібай » еңбектері әлемдік деңгейде жоғары бағаланды: Ә.Марғұлан 33. 1950- ші жылдары Қазақстанды тастап кетуге мәжбүр болған дарынды жазушы: Ю.Домбровский 34. 1950- ші жылдары Қазақстанды тастап кетуге мәжбүр болған Қазақ КСР Ғылым академиясының президенті: Қ.И.Сәтбаев 35. Биология, медицина, және геология ғалымдары салаларында жемісті еңбек еткен көптеген ғалымдарға тағылған айып: “космополит” 36. 1950 жылдары жындыханаларда жаза тартқан «өзгеше ойлайтын» кеңес азаматтарының саны: 90 мыңнан астам 37. Сталиннің жеке басына табынушылықты айыптаған 1956 жылғы КОКП- ның съезі : ХХ 38. КОКП- ның ХХ съезінен кейіе ақталған мемлекет қайраткерлері: С.Асфендияров, О. Жандосов, О.Исаев, Л.И.Мирзоян, С.Мендешев, М.Масанчи, Н.Нұрмақов, А.Розыбақиев, С.Сейфуллин.

* N N Q * 1. 1953 жылы 5 наурыздағы Сталиннің қазасынан кейін сталинизм дәуірі аяқталды. 2. 50- жылдардың екінші жартысы «Жылымылық жылдар» 3. 1953 жылы шілдеде құғын- сүргінді ұйымдастырушы, саяси авантюрист Л.П.Берия (1899-1953) ісі қаралды. Ол Орталық Комитетінің мүшелігінен және КОКП қатарынан шығарылды. 4. 1953 жылғы қыркүйекте КОКП Орталық Комитетініңбірінші хатшылығына Н.С.Хрущев тағайындалды (1953-1964) 5. 1956 жылғы ақпандағы КОКП ХХ съезінде КОКП Орталық Комитетінің бірінші хатшысы Хрущев «жеке адамға табыну және оның зардаптары туралы» баяндама жасады. 6. Кеңестер одағында баяндама 1989 жылы «Известия КПСС» журналында жарияланды. 7. 1953-1955 жылдары Н.С.Хрущевің бастамасымен ГУЛАГ жойылды. 8. Шығыс Қазақстан мектебінің орыс тілі пәнінің мұғалімі М.Елікбаевқа қоғам мәселелеріне ашық пікір білдіргені үшін «өзгеше ойлайтын» айыбы тағылды. 9. КОКП ХХІ съезінде социализм түпкілікті женіп, коммунист қоғам құру кезеңінің басталғандығы жарияланды (1959ж) 10. КОКП ХХІІ съезде коммунизм 20 жылдық мерзімде орнайтындығы туарлы тұжырым жасалды (1961 ж.)

РЕСПУБЛИКА –ӨНЕРКӘСІБІ МЕН АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ Республика өнеркәсібін қайта құру. 39. 1946- 1950 жылдары халық шаруашылығын қалпына келтіру бесжылдық жоспардың басты мақсаты: Ауыр өнеркәсіпті дамыту, темір жолдарын салу, ауыл шаруашылығының өнімін ұлғайту 40. Өскемен қорғасын- мырыш комбинаты алғашқы өнімін (мырышын) берді: 1947 жылы 41. 1950 жылдар қарсаңында көмір шабу, қопару, оны вагондарға тиеу жұмыстары толық: механикаландырды. * Республика бойынша көмір өндірудің жылдық көлемі соғысқа дейінгі деңгейден 6,5 есе артты. 42. 1950 жылдары ресубликаны ғана емес, Орал , Сібір мен Орта Азияны металлмен қамтамасыз еткен: Соколов- Сарыбай комбинаты 43. Электр станциялары мен оның жүйелері бір орталықтан басқарыла бастады: 1950 жылдың екінші жартысы 44. Минералды тыңайтқыштар өндірудің көлемі артты: 1950 жылы 45. Соғыстан кейінгі кезеңінен бастап, 1960 жылдардың ортасына дейінгі уақыт аралығында республикада пайда болып, дами бастаған: Химия өнеркәсібі. * Қаратауда кен- химия комбинаты, Жамбылда суперфосфат, Қостанайда жасанды талшықтар зауыттары салынды. 46. Химия өнеркәсібінің ірі кәсіпорындарының негізінен орналасқан аймағы: Қазақстанның оңтүстігі 47. Соғыстан кейінгі оңжылдықтарда ауыл шаруашылығы шикізаттың молдығы осы өнеркәсіп салаларының даму қарқынын жоғарлатуға әсерін тигізді: Жеңіл және тамақ өнеркәсібі. * Жамбылда, Семей, Петроавлда, Павлодарда тері илейтін, былғары жасайтын кәсіпорындар, Алматы және Шымкентте мақта- мата комбинаты салынды. Ақтөбеде, Шымкентте, Жамбылда, Теміртауда ет комбинаттары, ондаған сүт, май айыратын, ірімшік қайнататын зауыттар, ірі наубайханалар іске қосылды. 48. 1950 жылы Ембі мұнай бассейндегі Мұнайлы кәсіпшілігін іске қосу нәтижесінде мұнай өндіру Ұлы Отан соғысына дейінгі кезеңмен салыстырғанда артты: 52 %. 49. Республикада аса бай өнеркәсіп шикізатының болуы және оны орталыққа тасып алу қажеттігі әсер етті: Көлік пен байланыс жүйелерін одан әрі дамытуға. 50. 1950 жылы салынуы аяқталған, ұзындығы 483.км. болатын теміржол желісі: Мойынты- Шу. * 1950 жылдары автомобиль жолдарының ұзындығы: 108 мың шақырымға жетті. *1950-1960 жылдары өнеркәсіптің «Б» тобына (тұтыну қуатын арттыру) қарағанда «А» тобын (өндіріс құралдарын өндіру) жеделдете дамыту бағыты сақталып қалды. Ауыл шаруашылығының дамуы. 51. Мал шаруашылығын дамыту жоспары қабылданды: 1949 жылы 52. Республикада 1940ж.соңы- 1950 ж. басында ұсақ колхоздарды ірілендірудегі мақсат: Өнімді арттыру 53. Қазақстан ұжымшарларына қайтарылып берілген заңсыз алынған жер көлемі: 540 мың га. * Қазақстан ұжымшарларына қайтарылған түрлі ұйымдардың берешегі: 214 млн сом. * Қазақстан кеңшарлары, негізінен, мал шаруашылығы бағытында болды. 54. 1951 жылы республикадағы ірі қара мал саны төмен тұрды: 1928 жылғы деңгейден * 1954- 1958 жылдары мал шаруашылығына жіберілгендердің саны: 52 мың адам. 55. Малдың жайын жақсы білетін мамандар: * Семей облысы «Қаракөл»кеңшарының шопаны: С.Әбжанов. * Қызылорда облысы «Коммунизм» ұжымшарының шопаны: Н.Көкиев 56. 1950 жылдары өсірген қаракөл қойлары Делидегі, Нью- Йорктегі халықаралық аукциондарға қатысқан, Жамбыл облысы, «Айдарлы» кеңшарының шопаны: Ж.Қунышпаев. 57. Қазақстанда егіске күш алын пайдалану орын алды: 58. 1965 жылғы мал басының жалпы саны: 39 млн. 59. 1950 жылдары мал шаруашылығының жағдайы ауыр болуының себебі: Әкімшілік- әміршілік басқару жүйесінің ауыл шаруашылғын жүргізудегі сауатысыз әрекеттерінен 60. Кеңес дәуіріндегі ауыл шаруашылығының төмендеу себебі: Шаруалардың өз еңбектеріне ие болмауы 61. Тың және тыңайған жерлерді игеру туралы шешім қабылданды: 1954 жылы 62. «Жерді жаппай жыртып тастау дәстүрлі мал шаруашылығын дамытуға зиян келтіреді» деп санаған Қазақстан КП ОК бірінші хатшысы Ж.Шаяхметов орнынан алынып, орталықтың нұсқауымен республика басышысы сайланған: Пономаренко 63. Тың және тыңайған жерлерді игеру өкімет билігінің жоғарғы деңгейінегілердің идеясы. 64. 1954-1955 жылдары тың жерлерді игеру есебінен дәнді дақылдар егісі аумағын арттыру көзделді: 13 млн. га-ға 65. Тың игерудің алғашқы жылында (1954-1955) республикаға 640 мың адам келді. Бірақ олардың ішіндегі ауыл механизаторларының саны: 150 мың. 66. Тың игерушілер барар жеріне дейін тегін көшірілді және әр отбасына көрсетілген ақшалай көмек мөлшері: 500- 1000 сом 67. Тың игерушілер отбасының әр мүшесіне көрсетілген бір мезеттік көмек мөлшері: 150- 200 сом. 68. Тың игерушілер ауыл шаруашылығы салығынан босатылды: 5 жылға дейін. * Қазақстан тыңын игеруге ниет білдірген, Ресей жерінде тұратын қазақ жұртының өкілдері ешқандай көмек ала алмады. 69. Тың игеру жүргізілген облыстар: Ақмола, Көкшетау, Қостанай, Павлодар, Солтүстік Қазақстан, Торғай. * 1954 жылдың көктемінен 1955 жылдың көктеміне дейін тыл өлкесінде құрылды: 337 астық кеңшары 70.1954 жылы тың көтеру жөніндегі жоспар артығымен орындалып, жыртылған жер көлемі: 6,5 млн га. * 1955 жылы жыртылған жер көлемі: 20,6 млн га. 71. Тың игерушілердің айтарлықтай көрсеткішке жеткен жылы (16 млн т астық): 1956 жылы. * Мұны коммунистік даңғазылықпен 1 млрд пұт деп ауыз толтыра айтып жүрді. 2. Күріштен рекордты өнім алуға қол жеткізген, Қызылорда облысы Шиелі ауданы «Қызыл ту» ұжымшарының звено жетекшісі: Ы.Жақаев. 73. Тың игеру жылдары мал жайылымы жерерін жыртып тастаудың салдары: Мал шаруашылығы орны толмас шығынға ұшырады. 74. 1940- 1950 жылдар ішінде Қазақстанда пайда болған қалалар саны: 15 * 86 қала тұрпатта поселке 75. Тың игеру желеуімен 1960 жылдардың басына дейін Қазақстанға қоныс аударған адамдар саны: 2 млн-ға жуық. * Олардың басым көпшілігі славяндар болды. 76. 1959 жылғы республика тұрғындарының саны 9 млн. 295 мың адам, жергілікті ұлт өкілдерінің 2 млн. 787 мың: 29 %. Құрды. 77. 1959 жылғы қала халқының үлесі: 44%. * 1939 жылғы қала халқының үлесі- 28%. 78. 1960 жылдардың басына дейін Қытайдан Отанына оралған қазақтардың саны: 200 мың Экономикалық реформалар. Халық тұрмысы. 79. Еңбекшілерге өнеркәсіп және азық өнімдерін карточкамен өлшеп беру (карточка жүйесі) жойылды: 1947 жылы. 80. Ұы Отан соғысыныан кейінгі жылдары ақша реформасы жүргізілді: 1947 жылы. 81. КСРО кезіндегі барлық Одақтас Республикалардың ақша бірлігі: сом. 82. Орталықтандырылған салалық министрлікердің орнына аумақтық басқармалар- халық шаруашылық кеңестері (ХШК) құрылды: өнеркәсіп өндірісін дамыта алмағандықтан 83. Партия органдарының өндірістік принцип бойынша құрылуы жүзеге асырылды: Еш нәтиже бермеді. 84. Екінші дүниежүзілік соғысан кейінгі жылдаы заут- фабрикалардағы адамдардың кәсіби даярлығын арттыру мақсатында құрылған мектпетер: Еңбек резервтері мектептері * 1945 -1948 жылдары аралығында Кеңес әскері қатарынан босатылды: 835 млн адам. 85. 1950 жылдардағы ұжымшар мүшелерінің орташа жалақысы 16,4 сом. 86. 1950 жылдардағы жұмысшылардың айлық орташа еңбекақысы: 62 сом. * Жұмысшылар мен қызметшілердің айлық орташа еңбекақысы: 1940 жылы -29,8 сом, 1965 жылы – 97,4 сом. 87. 1950 жылдары жергілікті ұлт өкілдерінен шыққан маман жұмысшылардың азаюының басты себебі: Жергілікті ұлт өкілдерінің жаппай қалаларан ауылға қоныстануы 88. Кейбір қалаларда пәтерлерге газ беріле бастады : 1958 жылы. 89. Алтыншы бесжылдық (1956-1960) жоспардың көрер көзге жасыру үшін жасалған шара: Жетіжылдық (1959-1965жж) жоспардың өзі орындалмады. * Республика бойынша жаопы өнім өндіруді 70%. –ға арттыру көзделгенімен, іс жүзінде: 15%. Ғана артты 90. Теміртаудың металлургия комбинаты жұмысшыларының бас көтерулері болды: 1958 жыл. * N N Q * 1. 40- жылдардыңекінші жартысы- 50 жылардың басы аталды: «алтын ғасыр»

1940-1950 ЖЫЛДАРДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН МӘДЕНИЕТІ. І.Ғылының дамуы. ІІ. Көркем әдебиет. ІІІ. Өнер І.Ғылының дамуы. 1.Минералды шикізатар мен кен орындарының табиғатта таралу заңдылықтарын ашып, металлогендік және болжамдық карта жасағаны үшін Лениндік сыйлық берілген ғалымдардың бірі: Қ.И.Сәтбаев. 2. Қазақ КСР Ғылым академиясы құрылды: 1946 жылы маусым. 3. 1946 жылғы республиканың мәдени және ғылыми өміріндегі елеулі оқиғ: КСРО ҒА- ның Қазақ филиалының негізінде Қазақ КСР ҒА- ның құрылуы. 4. Қазақ КСР Ғылым академиясының тұңғыш президенті: Қ.И.Сәтбаев. 5. Қазақстан Ғылым академиясын құруға, ғылыми жұмыстарының ұйымдастырылуына көмек көрсеткен көрнекті орыс ғалымы: А.М.Панкратова ( С.И.Вавилов, И.П.Бардин) 6. Ұлы Отан соғысынан кейінгі жылдарда Алматыдан басқа ірі ғылыми орталықтар бой көтерген қалалар: Өскемен, Қарағанды, Шымкент 7. Қазақ КСР Ғылым Академиясының 1946-1949жылдар аралығында халық шаруашылығына енгізу үшін ұсынған зерттеулер мен ұсыныстар саны: 900 * 1950 ж.соңында Қазақ КСР ҒА- ның жүйесінде болғн ғылыми- зерттеу мекемелерінің саны: 50 8. Қазақстан ғылымында қоғамдық ғылымдарды зерттеу ауқымы кеңейтілді: 1950 жылы. 9. 1950 жылдары шығармаларын жинап, жарыққа шығару қолға алына бастаған ағартушы- ғалымдар: Ш.Уәлиханов, Ы.Алтынсарин. 10. Қазақстанда 1958 жылы құрылға институт: Қазақ КСР ҒА-ның Философия және Құқық институты. 11. Қазақстанда 1961 жылы ашылған институт: Тіл білімі, әдебиет және өнер институттары. 12. «Қазақ КСР тарихының» екі томы жарияланды: 1957-1959 жж. 13. Соғыстан кейінгі жылары қол дәуірдегі тарихымен мәдениетін зерттеген белгілі ғалым: Ә.Марғұлан. 14. Ұлы Отан соғысынан кейінгі жылдарда барлық жоғарғы оқу орындарында өтілетін негізгі пән: Парттия тарихы 15. Ұлы Отан соғысынан кейінгі жылдарда партиялық әкімішілік қоғаманушы ғалымардан талап еткен зерттеулер: тек коммунистік идеологияны қуаттаған. 16. « КСРО- да социаизм толық дәне түпкілікті жеңіске жетті» деген ресми партиялық тұжырым жасалды: 1950 ж соңы.

ІІ. Көркем әдебиет. 17. Мұхтар Әуезов «Абай » романының екі кітабын жазып бітірді: 1947 жылы. 18. М.Әуезовтың КСРО мемлекеттік сыйлығын алған шығармасы: «Абай жолы» эпопеясы 19. М.Әуезовтың «Абай жолы» эпопеясы дүниеге келді: 1955 жылы. 20. М.Әуезовке «Абай жолы» эпопеясы үшін әдебиет пен өнер саласындағы Лениндік сыйлық берілді: 1959 жылы. 21. 1950 жылдардағы ұлттық прозаның жетістігі болған Ғабит Мүсіреповтың романы: «Оянған өлке» 22. Сәбит Мұқановтың шығармалары: «Сыррдария» , «Өмір мектебі» 23. 1949 жылы Мәскеуде өткен Қазақ кеңес әдебиетінің онкүндігінде қауымның назарын аударған Ғабиден Мұстафиннің орыс тіліне аудаылған повесі: «Миллионер», «Шығанақ». 24. «Миллионер», «Қарағанды», «Дауылдан кейін» прозалық шығармаларының авторы: Ғ.Мұстафин. 25. 1950 жылдары терең философиялық мәні бар «Портреттер», сатиралық «Шайтан» поэмаларын жазған көрнекті қазақ ақыны: Ә.Тәжібаев. 26. 1950 жылдары қазақ кеңес поэзиясының алтын қорына қосылған Ж.Молдағалиевтің шығармасы: «Жыр туралы жыр» * Х.Ерғалиевтің «Біздің ауылдың қызы», «Құрманғазы»; Т.Жарковтың «Жапанды орман жаңғыртты», К.Бекхожиннің «Мариям Жагорқызы» поэмалары. 27. Одаққа танымал болған «Тың игерушілер» атты очерктер кітабының авторы: И.Шухов. 28. «Гүлстан» повесінің авторы, ұйғыр жазушысы: Х.Абдуллин. 29. Сталиндік жазалаудың құрбаны болған, КОКП ХХ съезінен кейін есімдері ақталғандар: С.Сейфуллин, Б.Майлин, І.Жансүгіров. ІІІ. Өнер 30. Жастар мен студенттерінің дүниежүзілік ҮІ фестивалының лауреаты атанған шығармашылық ұйым: Қазақ КСР Мемлекеттік ән жіне би ансамблі. 31. «Біржан – Сара» операсының қойылымы үшін сазгер М.Төлебаев, қоюшылар мен орындауышлардың бір тобы КСРО Мемлекеттік сыйлығының иегерлері аталды: 1949 жылы. 32. Республика мәдениет әлеміндегі елеулі оқиға болған, «Біржан- Сара» операсының қойылуы: 1946 жылы. 33. 19489 жылы КСРО Мемлекеттік сыйлығына ұсынылыған «Біржан- Сара» операсының авторы, белгілі сазгер: М.Төлебаев. 34. 1952 жылы Қазақ Драма театрында В.Голубович қойған М.Әуезовтің «Абай» драмасы ұсынылды: КСРО Мемлекеттік сыйлығына 35. К.Қожамияров жазған тұңғыш ұйыр операсы: «Назугум». 36. 1954 жылы Мемлекеттік сыйлыққа ұсынылған ұйғыр сазгерінің симфониялық поэмасы: «Ризвангүл» 37. Ұлы Отан соғысынан кейінгі жылдарда симфониялық кемел тұрғындарын дүниеге әкелген композиторлар: В.Великанов, Қ.Мусин, Е.Рахмадиев., С.Мұхамеджанов, Ғ.Жұбанова. 38. Ұлы Отан соғысынан кейінгі жылдары «Жамал», «Атамаекен» сияқты суреттерді дүниеге әкелген жас суретші: Қ.Телжанов. * С.Мәмбетов «Тауда», «Киіз үй қасында», М.Кенбаев «Шопан әні», «Сұхбат»

 

1950-1980 ЖЫЛДАРДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН МӘДЕНИЕТІ Халыққа білім беру 39. Соғыстан кейінгі жылдарда мектептерге көмек көрсету, қоржасау үшін ұйымдастырылған: жексенбіліктер. 40. Соғыстан кейінгі жылдарда халық сирек қоныстанған аудандада малшы балалары үшін салынды мектеп интернаттар. 41. КСРО Министрлер Кеңесі «Қазақ КСР- інд жоғарғы және орта блім беруді одан әрі дамыту шаралары» туралы қаулыны қабылданды: 1947 жылы 42. 1948 жылы республикада оқуға тартылмай жүрген 15 жасқ дейінгі балалардың саны: 200 мың. * 1955 жылы олардың 16 мыңға түсті. 43.Ұлы Отан Соғыстан кейінгі жылдарда жалпыға бірдей жетіжылдық білім беру ісі қайтадан қолға алынды: 1949 жылы. 44. .Ұлы Отан Соғыстан кейінгі жылдарда Қазақстанның жоғары білім жүйесінде даярлауы басым мамандық; педагогика 45. Қазақстанның 1954 жылдан бастап ашыла бастаған оқу орындары: орта білімі бар жастар қабылданған техникалық училище. 46. 1959 жылы Қазақ КСР жоғарғы Кеңесі «Мектептің өмірімен байланысын нығайту туралы және Қазақ КСР- нде халыққа білім беру жүйесін одан әрі дамыту туралы» заң қабылдады. 47. Жалпыға бірдей міндетті сегізжылдық білім беруге көшу көзделді: 1962-1963 жж.оқу жылынан бастап. 48. 1965-1966 оқу жылында Қазақстандағы жоғары оқу орындарының саны: 39. 49. 1965 жылы республика халық шаруашылығында жұмыс істеген дипломды маманардың саны: 0,5 млн адам. 50. Жалпыға бірдей орта білім беру көшу науқаны өріс алды: 1970 жылдары. * Жалпыға бірдей міндетті орта білім берудің жүзеге асқандығы жаияланды: 1980 жылдардың басында 51. 1970 жылдар ішінде жүздеген мектептер жабыла бастады: ірі агрокешендер құрылып, «болашағы жоқ» елді мекендерде 52. 1970 жылдарда «болашағы жоқ» елді мекендердегі жабылған мектептердің көпшілігі: шағын комплектілі 53. 1970 жылдарда «болашағы жоқ» елді мекендердегі жабылған мектептердің бәрі дерлік: қазақ тілінде оқылатын. 54. 1984 жығы кезекті мектеп реформасы бойынша қарастырылған шара: мектептің базасын кеңейту, алты жастан бастап оқыту, жаңа пәндер енгізу. 55. 1980 жылдардың ортасындағы республикадағы жоғары оқу орындарының саны: 55 56. 198 жылдардың ортасындағы ортаарнаулы оқу орындарының саны: 246 /* Республиканың брлық жоғарғы және орта арнаулы оқу орындарында 550 мың студенттер мен оқушылар 200 түрлі мамандық алып шықты. 57. Тоқырау жылдарында қазақтар негізінен меңгерген ғылым салалары: ауылшаруашылық, медицина, гуманитарлық. 58. тоқырау жылдарында қазақтардың үлесі тым аз болған ғылым саласы: жаратылыстану

Ғылым. 59. Қазақ КСР Ғылым академиясы КСРО- дағы ірі ғылыми орталықтардың біріне айналды: 1960-1970 жж. 60. 1960-1970 жылдары катализаторларды электрохимиялық әдістермен зерттеу мәселесін дұрыс көтере білген академик: Д.В.Сокольский. 61. Республкадағы гидрогеология, гидрофизика ғылымдары саласында нәтижелі еңбек еткен академик: У.М.Ахметсафин. 62. 1960-1970 жылдары генетика және микробиология саласында қомақты табыстарға жеткен академик: М.А.Айтқожин. 63. Өсімдік клеткаларындағы информосамаларды тапқан, Лениндік сыйлықпен марапатталған генетика және микробиология саласының ғалымы: М.А.Айтқожин 64. 1960-1980 жылдары есімдері ғылыми ортада ғана емес, көршілік қауым арасында да танымал болған академик* ғалымдар: Ә.Х.Марғұлан, Е.А.Букетов 65. Топырақ қорғаудың жаңа жүйесін жасау бағытынд зерттеулер жүргізген Ленин атындағы Бүкілодақтық ауыл шаруашылығын ғылым академиясының Шығыс бөлімінің басшысы. А.И.Бараев. 66. 1970 жылы дүние жүзі тарихшыларының назарын аударған жаңалық: Есік қаласының жанындағы Алтын киімді сақ жауынгерін табуы (б.з.б. ІҮ- ІІІ ғасырларға жатады) 67. ХХ ғасырдың 60-80 жылдары ғылыми еңбектердің бағалау және оның авторлрына дәреже беру шешілді:Мәскеуде 68.Тоқырау жылдарынд Қазақстанда жазылған еңбектердің басым көпшілігі жазылды: Орыс тілінде. 69. Ғылыми еңбектердің басым көпшілігі орыс тіліне жазылды: 95%. 70. Тоқырау жылдарында қатты зардап шеккен ғылым саласы: қоғамдық ғылымдар 71. Тоқырау жылдарында қатты бұрмаланған ғылым саласы: Қазақстан тарихы. *— Р S Н* Республикада 40 377 ғылыми қызметкерлер жұмыс істеді. Олардың 864 –ң ғылым докторы, 650-і Ғылым Академиясының академиктері, корреспондент- мүшелер және профессорлары болды.

Әдебиет және өнер. 72. Социалистік Еңбек Ері атағына ие болған қазақ әдебиетінің аса көрнекті өкілі: Ғ.Мүсірепов. 73. «Қан мен тер» трилогиясының авторы: Нүрпейісов. 74. КСРО Мемлекеттік сыйлығына ұсынылған, майталман ақын: Ж.Молдағалиев. 75. Хан Кенесары Қасымұлы туралы тарихи шындықты ашып жазыпғ әдебиет тарихындағы батыл қадам жасаған: І.Есенберлин 76. Әнуар Әлімжановтың Әбу Насыр әл- Фараби туралы жазған романы: «Ұстаздың оралуы» 77. Дж.Неру атындағы халықаралық сыйлыққа ие болғанжазушы: Ә.Әлімжанов 78. Тарихи романдары арқылы бұқараның санасына асқақ отаншылдық сезім ұялата білген жазушы: Ә.Әлімжанов 79. Ұлы Отан тақырыбына жазған шығаралары оқырман көңілінен шыққан жазушы: Б.Момышұлы. 80. Тұңғыш ғарышкерге арналған «Адамға табын,Жер енді» поэмасының авторы: О.Сүлейменов * Шығармаларының тілі орысша болса да, нағыз ұлттық реңк айқын сезіліп тұр. 81.Этнографиялық оркестр құрып, ән жазуды ұлттық сарындағы музыканы уағыздаумен ұштастырған: Нұрғиса Тілендиев. 82. Тоқырау жылдарында (1970-80 жж) есімі әйгілі болғн әнші: Ә.Дінішев. 83. ХХ ғасырдың 60-80 жылдары халықаралық сайыстарда лауреат атағына ие болып, көптеген шетелдерге танылған әнші: Р.Рымбаева 84. ХХ ғасырдың 60-80 жылдары халықаралық сайыстарда лауреат атағына ие болып, көптеген шетелдерге танылған ансамбль: «Дос Мұқасан» 85. Тоқырау жылдарында Қазақстандахалық арасында ілтипатпен қабылданған кинофильмдер: «Атаманның ақыры», «Қыз Жібек». * N N Q * «Соңғы аялдама»- режиссері С.Апырымов «Адамдар арасындағы бөлтірік»- режиссері Теменов «Бейбарыс сұлтан»- режиссері Мансұров. 86. «Атаманның ақыры» кинофильмінің режиссері: Ш.Айманов 87. «Қыз Жібек». кинофильмінің режиссері: С.Қожықов. 88. 1960-1970 жылдары Қазақстанда пайда болған баспалар: «Қазақ совет энциклопедиясы», «Қайнар», «Жалын», «Өнер» 89. 12 томдық «Қазақ Совет энциклопедиясын» шығару аяқталды: 1978 жылы. 90. 1978 жылғы республикадағы кітапханалар саны: 19 мың. * Республиканың бірыңғай кітап қорында 160- млн- нан астам кітап жинақталды. 91. 1970 жылы туғанына 1100 толған Шығыстың аса ұлы ойшыл-ғалымы: Әбі Насыр әл Фараби ТОҚЫРАУ ЖЫЛДАРЫНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН І.Қоғамдық –саяси дамудың қайшылықтары ІІ. Өнеркәсіпте қалыптасқан жағдай. Ауыл шаруашылығы ІІІ. Экологиялық дағдарыс және оның салдары.

І.Қоғамдық –саяси дамудың қайшылықтары 1. 1960 жылдардың ортасынан бастп 1980 жылдардың ортасына дейінгі мерзімнің шартты атауы: Тоқырау жылдары 2. Тоқырау жылдары КСРО- дан іргесін аулақтатып әкеткен мемлекеттің бірі: Египет (Эгославия, КХДР, ҚХР) 3. «Чехолвакия- Прага көктемі» оқиғасы болған жыл: 1968 жыл. * Бұл елдегі оқиғалар партияны жанартуға, қатып- семіп бара жатқан қоғамдық жүйені өзгертуге, нарықтық қатынастар жолымен экономикалық реформалар жүргізуге бағыталған шаралар үлгісін көрсетті. 4. 1970 жылдардың соңына қарай экономикасында түбегейлі өзгерістер басталған мемлекет: Қытай Халық Республикасы 5. «Кеңес халқының өткен тарихи даму жолының басты қорытындысы кемелденген социалистік қоғам орнату болып табылады» деп айтты: Л.И.Брежнев 1967 жылы Қазан төңкерісінің 50 жылдығында. 6.1960 жылы қаңтарда болған пленумда республика партиясының бірінші хатшысы болып сайланған: Дінмұхаммед Қонаев. * 1962 жылдан бастап екі жыл Қазқ КСР Министрлер кеңесінің Төрағасы қызметін атқарады. 7. 1964-1986 жылдары Қазақстанда басқарған: Д.Қонаев. 8. КСРО ның соңғы жаңа Конституциясы: 1977 жылы 7 қазан. 9. 1977 жылғы Конституция бойынша «Кеңес қоғамыныңбасты және бағыт беруші күші, оның саяси жүйесінің ұйытқысы»: КОКП 10. Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Төралқасы республиканың жаңа Конституциясы жобасын «бүкілхалықтық талқылауға» ұсынған жыл: 1978 жылы наурыз. * Қазақстан КП мақұлдауымен Конституция 1978 жылы 20 сәуіде Жоғарғы Кеңестің кезектен тыс сессиясында қабылдану рәсімінен өтті. * Сталиннің тұсындағы басқару апараттары ұлтына қарамай көзін жою әдісі арқылы билік басында қаулы көздеген болса, хрущевтік- брежневтік әкішілік «тарихи жаңа қауымдастық- кеңес халқын» жасау ниетін көздеді 11. Алғашқыда 800 студентті біріктірген «Жас тұлпар» ұлттық демократиялық бейресми ұйым құрылды: 1960 жылы. 12. «Жас тұлпар» ұлттық демократиялық бейресми ұйымын құрған осы қалада оқитын жастар: Мәскеу 13. «Жас тұлпар» ұлттық демократиялық бейресми ұйымынының идеялықдем берушісі және басты ұйымдастырушысы: Мұрат Әуезов. 14. 1960 жылдары құрылған «Жас тұлпар» ұйымының ұйымдастырушылары: Қадыржанов пен Тайжанов. 15. 1960 жылдары қазақ жастары Семейде құрған ұйым: «Тайшұбар» 16. 1960 жылдары қазақ жастары Қарағандыда құрған ұйым: «Жас қазақ» 17. 1970 жылдары әлемнің көптеген елдеріне танымал болған, «Жас тұлпардың» ықпалымен құрылған ансамбльдер: «Гүлдер», «Дос Мұқасан», «Айгүл» * «Жас тұлпар» ұйымы қазақ жастарының ұлттық санасының өрлеуіне, республикада және одан тыс жерлерде де қоғамдық –саяси ойдың өркендеуіне белгілі дәржеде әсер етті. 18. О.Сүлейменовтың «Аз и Я» тарихи –лингвистикалық талдау кітабы жарық көрді: 1975жыл 19. 1975жылы жарық көрген О.Сүлейменовтың «Аз и Я» тарихи –лингвистикалық кітабында талқыланған жыр: «Игорь жасағы туралы» * «Бұл шығармада славяндық және түркілік этностық әлем шекарасында дүниеге келген және онда екі көрші мәдениетінің шындықтары көрініс тапқан»,- деген О.Сүлейменовтың тұжырымы шовинистік өзімшілдік рухта тәрбиеленген (М.Суслов) кейбір орыс зиялыларына ұнамады 20. О.Сүлейменовтың тауар айналымынан, кітапханаларынан алынып тасталған кітабы: «Аз и Я» 21. 1970 жылдары кітабы тауар айналымынан тастап алынған(М.Сусловтың басшылығымен) әйгілі қазақ ақыны: О.Сүлейменов 22. 1979 жылы 16 маусымда жастардың Неміс автономиясын құруға наразылық шеруі болған қала: Целиногрд (Ақмола, Астана) * Целиноград оқиғасы болған- 1979 жылы 16-19 маусым 23. 1979 жылғы Целиноград қаласындағы оқиғаның басты себебі: Андропов ұсынған Неміс автномиясын құру 24. Неміс автономиясын құру жөніндегі комитетке басшылық еткен: А.Коркин 25. 19179 жылғы Қазақстан аумағындағы құрылуға тиіс болған неміс автономиясына аудандары кіруге тиіс облыстар: Павлодар, Қарағанды, Көкшетау. 26. Неміс автономиясын құру жөніндегі комитеттің шешімі бойынша автономияның әкімшілік орталығы : Ерейментау 27. 1979 жылы ұлтаралық қатынастард келенсіз құбылыстардың орын алғандығынның бір көрінісі: Неміс автономиясы мәселесі

* N N Q * 1.1962-1969 жылдар «реформашылдық дүрбелең кезеңі» деп аталды. 2. Кәсіподақтардың негізгі міндеті: еңбеккерлердің әлеуметтік –тұрмыстық жағдайын жақсарту. 3. 1966 жылғы 1 қаңтард кәсіподақтардың 4 млн.мүшесі болды. 4. 1965 жылы республика комсомолының саны: 1 млн- ға жетті.

ІІ. Өнеркәсіпте қалыптасқан жағдай. Ауыл шаруашылығы 28. Жеке адамның ырқымен кету: Валюнтаристік 29. КОКП- ның 1965 жылғы қыркүйек пленумы өнеркәсіптіі басқарудың тиімсіз деп жариялаған ұстанымы: Өнеркәсіптік аумақтық. 30. 1965 жылғы КОКП- ң қыркүйек пленумында өнеркәсіпті бсқару жүйесі өзгертілді. Министрліктер құру. 31. 1967 жылға қарай республикадағы жаңаша жұмыс істей бастаған кәсіпорныдар. 193 кәсіпорын. (10%). 32. 1970 жылға жоспарлаудың жаңа жүйесіне көшкен республика кәсіпорындарының үлесі. 80%. 33. Жамбыл электр станциясы салынды: 1960ж. 34. Қапшағай электр станциясы салынды: 1972ж. * 1984 жылы республикада электр қуаты 74,6 млрд кВт.сағат (1970 жылы 34,7 млрд кВт.сағ) 35. 1970 жылдар ішіндеАшық әдіспен, өзіндік құны арзан көмір өндірілді: Екібастұз. * 1984 жылы Қазақстанда өндірілген көмір. 125,5 млн тонна. (Одақ бойынша 17,6%) 36. 1960 жылдардың екінші жартысында мұнай өндіру артқан өңір: Маңғыстау. 37. Өзен кен орнынан алғашқы мұнай алынды: 1965 жылы. 38.1960 жылдың екінші жартысында Өзеннен Жетібай арқылы мұнай, газ құбырлаы тартылған қала: Ақтау 39. ХХ ғасырдың 70-жылдарына қарай республикадағы түсті металлургияның аса ірі орталығына айналды: Шығыс Қазақстан. * 1960 жылы Өскеменде салынған өнеркәсіп орны: Титан –Магний комбинаты * 1970-1980 жылдары Шығыс Қазақстан мыс- химия комбинаты салынды. 40. 1960 жылдардың екінші жартысында салынған мұнай-химия зауыты: Атырау мұнай-химия зауыты. 41. 1960 жылдардың екінші жартысында салынған химия-металлургия зауыты. Ертіс химия-металлургия зауыты. 42. 1970 жылдары республитка Одақта жетекші орынға шыққан өндіріс: сары фосфор өндіру. 43. 1984жылы темір кенін өндірудегі жылдық өнімі: 24 млн. т. 44. 1960 жылы Павлодардағы машина жасау зауытының негізінде салынды: Павлодар трактор зауыты. 45. 1960-1970 жылдардың ішінде Семейде салынған зауыт: Арматура зауыты, Кабель зауыты 46. 1960 жылдардың ішінде төмен вольтты аппараттар зауыты салынған қала: Алматы * Текеліде: аккумулятор зауыты * Кентау- трансформаторлар зауыты., * Өскемен- конденсатор зауыты 47. Өздері тұрған ортаның тазалығын сақтамй, жергілікті ресурстарды үнемді пайаланбаған: Әскери Өнеркәсіп Кешендері (ӘӨК) 48. 1960 жылдардың ішінде былғары аяқ- киім фабикасы салынған қала: Жамбыл * Мақта- мата комбинаты: Алматы * Костюмдік штапель маталар комбинаты: Қостанай * Аяқкиім және шұлық фабркиалары: Қарағанды. 49.1970 жылға қараған шақта жеңіл өнеркәсіп республиканың жалпы өнеркәсіп өнімінің 16% -ын берді. * 1960 жылдардың алғашқы жартысында ұжымшарларды кеңшарларға айналдыру және шаруашылық есепке көшіру жаңа қарқынмен жүргізілді. 50. Ауыл шаруашылығын интенсивтендіру шаралары жүргізілді: 1960 ж соңы 51. 1960 жылдары электрлендіру жұмысы жақсы жүрген облыстар: Шығыс Қазақстан, Семей, Солтүстік Қазақстан. *. 1965 жылғы республикадағы кеңшарлардың саны. 1521. 52. 1965 жылдың соңында толық шаруашылық есепке көшкен кеңшар саны: 586 53. ХХ ғасырдың 70- ші жылдары фермерлік шаруашылықты дамытуға үлес қосқан, қағазбастылыққа шектеу қойған: И.Худенко. 54. Әдістемесі «социализмге жат, зиянды» деп танылған Алматы облысындағы кеңшар директоры: Худенко (* абақтыда көз жұмады.) 55. 1970 жылдардың ішінде одақтас республикалар арасында қой санынан алған орны: 2 * 1975 жылғы Қазақстандағы мал (қой)саны: 34,6 млн 56. 1971 жылы мектеп бітірушілерді қой шаруашлығына шақырып, бастама көтерген аудан: Шұбартау. * Компартия Қазақстан жастарының алдына қой санын жылдарда 50 млн- ға жуық мақсат етіп қойды. Жастар «50 млн меже емес» деп жауап берді. Қой өсіруші жастар бригадалары алдарына қойылған міндеттерін орындай алмады. Мал басы көбейе қоймады, керісінше, азайып кетті. 7. 1980 жылдардың ортасына қарай Қазақстанда жергілікті халықтың үлесі басым болған облыстар: Қызылорда мен Атырау. * 1979 жылғы санақ бойынша Алматыдағы қазақтардың үлесі: 11 %

Экологиялық дағдарыс және оның салдары 58. Қазақстан нағыз экологиялық апат аймағына айналған жыл: 1950 ж. 59. Батыс Қазақстан жеріндегі ядролық полигон. Капустин Яр. 60. Семей полигонында алғашқы ядролық сынақ өткізілді: 1949 жылы. 61. Семей ядролық полигонында ауада ашық жарылыстар жасалды: 1949-1963 жж. 62. Семей полигонында 1949 жылдан 1963 жылға дейін ауада өткізілген ашық ядролық жарылыстардың саны. 113. 63. 1964 жылдан 1989 жылға дейінгі аралықта Семей полигонында жасалған жерасты жарылысы: 343 64. Кеңес еліндегі ядролық сынақтардың Семей жерінде өткізілгені: 70%. 65. Семей полигонының зардабын шеккен облыстар: Семей, Қарағанды, Павлодар, Өскемен. 66. Қазақ жерінде ядролық қалдық көметін орындарының саны: 300 67. ХХ ғасырдың ортасынан суы тартылып, Қазақстан, Орта Азияға үлкен экологиялық апат әкелді: Арал теңізі * *— Р S Н* Арал теңізінің суы- 3 есе тарылды *Арал теңізінң құрғап қалған табаны- 30 мың шаршы шақырым * Басты себеп: Сырдария мен Әмдуария өзендерінің суын пайдалануға ысырапқа жол берілуі. 68. Экологиялық дағдарыстың шиеленісуі көрініс берген қалалар: Қарағанды, Өскемен.Алматы * Зауыттарда, фабрикаларда, кен орындарында көп жылдар бойы технологиялық үрдістер жаңартылмады, табиғи ресурстарды ысырапсыз пайдалану ескерілмеді. ҚАЗАҚСТАН ТҮБЕГЕЙЛІ БЕТБҰРЫСТАР КЕЗЕНІНДЕ І. 1986 жылғы желтоқсан оқиғалары ІІ. Демократияланыдру үрдісінің одан әрі жалғасуы. ІІІ. Экономикада қалыптасқан жағдай.

І. 1986 жылғы желтоқсан оқиғалары 1. КСРО-ның әлеуметтік-экономикалық дамуын жеделдету бағыты қабылданды: 1985 жылы сәуір. 2. КСРО-да қайта құру мен қоғамды демократияландыру үрдісіндегі қадам жасалды. 1987 жылы. 3. Қырық жылдан астам Қазақстан өкіметінің, республика партия ұйымының басшылығында болған: Д.Қонаев. 4. 1986 жылы желтоқсанның 16 күні Қазақстан КП Орталық Комитетінің пленумы Республика партия ұйымының басшысы етіп сайлады: Г.Колбинді * Г.В.Колбин Ульяновск облыстық партия комитетін басқарған болатын. Бұрынырақ Грузияда республикалық партия ұйымының екінші хатшысы болып істеді. Ресейдің әр жерінде түрлі қызметтер атқарған Г.В.Колбин Қазақстан картадан ғана білетін, республик үшін бөгде адам еді. 5. 1986 жылы желтоқсанның 16 күні Қазақстан КП Орталық Комитетінің пленумын жүргізген КОКП ОК- нің хатшысы: Г.Разумовский. 6. Алматыдағы Желтоқсан оқиғасы кезінде дені студент және жұмысшы жастар жиналған алаңның қазіргі атауы: Республика алаңы 7. Желтоқсан оқиғаларына қатысушыларға қарсы коммунистік әкімшіліктің ұйғаруымен жасалған құпия жедел жоспар: «Бұрқасын-86» 8. Желтоқсан оқиғаларына қатысқан жастарға тағылған айдар: «Ұлтшылдық», «Қылмыстық.» * Алматыға арнайы жіберілген КОКПОК Саяси бюросының мүшесі М.С.Соломеневтің нұсқауымен, КСРО- ның барлық бұқаралық ақпарат құралдары желтоқсан оқиғаларын «маскүнемдер мен нашақорлықтың бұзақылық, ұлтшылдық арандату әрекеттері» деп түсіндірілді. 9. Желтоқсан оқиғаларына қатысқаны үшін ұсталып, жаза тартқан адамдардың саны 8500-ге жуық 10. Желтоқсан оқиғаларына қатысқаны үшін жоғары оқу орындарынан шығарылды: 246 студент * 12 ЖЖ-ның ректорлары орнынан түсірілді. 11. Желтоқсан оқиғаларына қатысқаны үшін өлім жазасына кесілгендердің саны: 2 *Сотталған адамдардың саны: 99 * *— Р S Н* * Жарақат алды -1720 *ІІМ Жүйесімен жұмыстан қуылғандарының саны: 1200 *Наразылық бейбіт және саяси сипатта болды. * Шеруді басу үшін қатысқан жазалаушылар саны- 16 мың *Колбиннің шын мәнінде атқарған қызметі – генерал- губернатор 12. «Жасақшы Савицкийді өлтірді» деп айып тағылған, жас демократ, жалынды ақын Қ.Рысқұлбеков 13. Желтоқсан оқиғасына қатысқаны үшін өлім жазасына кесілген жігерлі жас, жалынды ақын: Қ.Рысқұлбеков 14. Қазақ КСР Жоғары Кеңесі Төралқасының Алматыдағы 1986 жылғы желтоқсанда болған оқиғаларды тексеру комиссиясының төрағасы: М.Шаханов

* N N Q * 1. Қ.Рысқұлбековқа «Қалық Қаһарманы» атағы берілді: 1996 жылы 9 желтоқсан 2. «1986 жылы 17-18 желтоқсан оқиғаларына қатысқаны үшін жаапқа тартылған азаматтарды ақтау жөнінде» Президент жарлығы шықты: 1991 жыы 12 желтоқсан. 3. 17 желтоқсан- Демокртиялық жаңару күні ІІ. Демократияланыдру үрдісінің одан әрі жалғасуы. Қайта оралған есімдер және тіл саясаты. • 1988 жылы Қазақстан Компартиясы Оталық Комитетінің қаулысымен 1930-1950 жылдары жазықсыз жазаға ұшыраған қазақ зиялыларының бір тобы ақталды (бес арыстың есімдері хаыққа қайтарылды.) 15. 1988 жылы Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің қаулысымен ақталған көрнекті ақын, философ: Ш.Құдайбердиев (1858-1931) 16. 1988 жылы Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің қаулысымен ақталған жазушы әрі ғалым: Ж.Аймауытов (1889-1931) 17. 1988 жылы Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің қаулысымен ақталған атақты ақын, белгілі саясатшы, педагог : М.Жұмабаев(1833-1938) 18. 1988 жылы Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің қаулысымен ақталған-тіл, әдебиет, ғылым, журналистика салаларында мол мұра қалдырған: А.Байтұрсынов * *— Р S Н*1988 жылы Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің қаулысымен ақталған- жазушы, педагог-М.Дұлатұлы (1885-1935) * Қазақ және орыс тілдері туралы Қаулылар шықты: 1987 19. «Қазақ КСР- індегі Тілдер Туралы қазақ КСР- нің Заңы» қабылданды: 1989 жылы 22 қыркүйек 20. 1990 жылдың маусымынан 1991 жылдың маусымыа дейін бір жылдың ішінде ашылған республика бойынша қазақ тілінде тәлім беретін балбақшаның саны: 482 21. 1990 жылдың маусымынан 1991 жылдың маусымыа дейін бір жылдың ішінде ашылған республика бойынша қазақ тілінде тәлім беретін мектептің саны: 155 * Қазақ тілінде тәлім беретін кәсіп- техникалық училищеер саны: 4

Қоғамдық- саяси бірлестіктер 22. 1989 жылдың 28 ақпанында құрылғанАнтиядролық, экологиялық қозғалыс: «Невада-Семей» 23. «Невада-Семей» антиядролық, экологиялық қозғалысының жетекшісі: О.Сүлейменов * Қозғалыс Семей полигонын жаптыру міндетін алдына қойды. Сонымен қатар әлемдегі аса ірі полигондардың бәрін жою, әскери мақсаттағы- ядролық соғыс қаупін ыдырату сияқты ғаламдық мәселелерді көтерді. *— Р S Н* «Невада-Семей» қозғалысының әлемдегі ірі полигондарды жою мақсатындағы формуласы- 5-5 24. 1990 жылдың жазында құрылған азаматтық қозғалыс: «Азат» 25. «Азат» азаматтық қозғалысын ұйымдастырушылардың көкейкесті арманы: Қазақстанның егеменді ел болуы 26. Қазақстанда тұратын славян текті жұрттар өкілдерінің мүдделерін қорғау ниетін көздеп құрылған қоғам : «Славян» * Қазақстандық немістердің ұйымы: «Видергебург» («Қайта өрлеу») 27. 1990 жылдың соңына таман Қазақстандағы саясаттанған қоғамдық бірлестіктердің саны: Жүзден астам 28. «Қазақ КСР-індегі қоғамдық бірлестіктер туралы заң» қабылданды: 1991 жылдың маусымында. 29.1989 жылдың маусымында халық бұқарасының ірі бас көтеруі болған қала: Жаңаөзен. * Жаңаөзен қаласында халық бұқарасының ірі бас көтеруіне сбеп болған : әлеуметтік мәселелер * Жаңаөзен оқиғалары сырттай қарағанда ұлтаралық қақтығыс сипатта өтті. 30. 1989 жылдың шілдесінде жұмысшылардың бас көтеруі болған қала: Қарағанды. 31. 1989 жылдың шілдесінде Қарағандыдағы кеншілер ереуілін тыныштандыру үшін шұғыл келген Қазақстанның басшысы: Н.Назарбаев. * Екі жақ орталық ведомстволарының монополияық биліктеріне наразылықтарын білдіріп, экономикалық дербестікті жақтады. 32 Кеңес Одағы Ауғанстандағы басқыншы әскерін алып кетуді аяқтады: 1989 жылы маусым 33. Прагада Варшава шарты ұйымының жұмысы тоқттылды: 1991 жылы.

* N N Q * 1. Бактерологиялық полигондар(Арал теңізі): Барскелмес, Возрождение аралдырында 2. 1991 жылы 28 тамызда Презиент Н.Назарбаев Семей полигонын жабу туралы жарлыққа қо қойды. 3. 1993 жылы Презиент Н.Назарбаев Лиссабон хаттамасына қол қойды. ІІІ. Экономикада қалыптасқан жағдай. 34. 1988 жылы республикадан сыртқа шығарылған өнімнің бағасы : 6,7 млрд.сом 35. 1988 жылы Қазақстанға сырттан әкелінген өнімнің бағасы: 13,8 млрд. сом 36. 1990 жылдары Қазақстанның сыртқа шығарған өнімінің негізі: Шикізат және жартылай дайын өнім 37. 1980 жылдардың соңына қарай Қазақстанның сыртқа шығарған өніміндегі шикізаттар мен жартылай дайын өнімдердің үлесі: 97 % 38. 1980 жылдардың соңына қарай экономикалық даму бағытын нарықтық қатынастарға негіздеп қайта құру үшін Қазақстан үкіметі қабылдаған заң: «Қазақ КСР-індегі еркін экономикалық аймақ туралы», «Қазақ КСР-індегі шетел инвестициялар туралы» *— Р S Н* 1990 жылдың ішінде әр түрлі экономикалық ассоциациялардың, корпорациялардың құрылуы сауданың көлемін арттырды: 1,5 есе 39. 1980 жылдардың соңына қарай экономикалық даму бағытын нарықтық қатынастарға негіздеп қайта құру үшін Қазақстанда құрылған банк: Сыртқы экономикалық банк * Сонымен қатар республикалық сыртықы экономикалық байланыс министрлігі құрылды. 40. 1990 жылы құрылған Қазақстан мен Сауд Арабиясының бірікен банкі. «Әл-Баракабанк Қазақстан». 41. Қазақстанның Сауд Арабиясымен біріккен «әл-Баракабанк-Қазақстан» банкі құрылды 1990 жылдың қарашасында 42. 1990 жылдары Қазақстанмен байланыс орнатқан Оңтүстік Корея корпорациясы. «Самсунг».(+ «Голд стар») 43. 1990 жылы Қазақстан мен Қытай арасындағы ашылған әуе қатынасы: Алматы-Үрімші 44. 1990 жылы Қазақстан мен Қытай арасындағы ашылған автобус қатынасы: Жаркент-Инин 45. 1991 жылдың бірінші жартысында Қазақстанда ресми тіркелген, біріккен кәсіпорындар ашқан елдің саны. 24. 46. 1991 жылдың бірінші жартысында Қазақстанда ресми тіркелген, шетелдермен біріккен кәсіпорындарының саны. 35. * N N Q * 1991 жылдың бірінші жартысында Қазақстанда ресми тіркелген сыртқы экономикалық ассоциялар, халықаралық коммерциялық банктер: 16 47. 1990 жылдары Қазақстан шетелдер капиталын әкелу үшін сырттан тартылған инвесторды 5 жылға босатты: Пайда салығынан. *— Р S Н* 1. 1991 жылы ішінде республикаға келісім бойынша жткізілмеген бұйымдардың мөлшері ай сайын екі есеге жуық артып отырды. 2. 1991 жылы республика кәсіпорындарының 11 пайызын құрайтын зауыт пен фабрика зиянмен шықты: 533. * N N Q * 1. 1990 жылы тауар айналымы жетті: 21,7 млн сомға

ТӘУЕЛСІЗ ҚАЗАҚСТАН І.Тәуелсіздік жолындағы қадам. ІІ. Тәуелсіз Қазақстанның қоғамдық- саяси дамуы ІІІ Экономикалық даму ІҮ. Тәуелсіздік жағдайындағы мәдени құрылыс.

І.Тәуелсіздік жолындағы қадам. 1. Балтық бойындағы ұлттық-демократиялық қозғалыстар тарапынан жаңа одақтық шарт жасау туралы мәселе қойыла бастады. 1988 жылдан бастап. 2. Кеңес қоғамының дағдарысқа ұшырауы себептерін талдауға талпыныс жасалды. КСРО халық депутаттарының І съезінде. 3. Жаңадан сайланған КСРО халық депутаттарының І съезі өтті. 1989 жылы маусымда. 4.Алғаш рет балама кандидаттардың дауысқа түсу құбылысы көрініс берген , Қазақстанның Жоғарғы және Жергілікі кеңестеріне сайлауы өтті: 1989 жылы күз 5. 1989 жылдың маусымында Қазақстан КП Орталық Комитетінің бірінші хатшысы болып сайланған: Н.Назарбаев. 6. 1990 жылы кеңестік жүйеге ауыр соққы болып тиген оқиға. Ресей Федерациясының өз тәуелсіздігін жарялауы. 7. Жоғары Кеңестің ұйғаруымен Қазақ КСР-і Президентінің қызметі тағайындалды: 1990 жылы сәуірде 8. 1990 жылы сәуірде Жоғары Кеңестің мәжілісінде Қазақ КСР-інің Президенті болып сайланған: Н.Назарбаев 9. 1990 жылы 25 қазанда болған оқиға. «Қазақстанның мемлекеттік егемендігі туралы Декларация» қабылданды. 25- қазан Республика күні. -1920 жылы 20 шілдеде Қазақстан КП ОК- нңі кеңейілген ІҮ Пленумы жаңа одақтық шарттың жасалуын жақтаған баламасыз шешім қабылдады. 10. 1990 жылдың соңына қарай КОКП қатарындағы Қазақстандағы коммунистердің саны: 800 мыңдай * «Тамыз бүлігі» 1991 жылы 19-21 тамыз- бұл акцияны ұйымдастырушылар «Кеңес басшылығы» деп атап, КСРО- ны қалпына келтіруді мақсат етті. Елді басқару ме төтенше жағдай жүзеге асыру үшін төтенше жағдайлар жөніндегі мемлекеттік комитет(ТЖМК) құрылды * ТЖМК-ның жарлықтарына бағынбауды шақырған партиялар: «»Азат , «Желтоқсан», Қазақстанның социалистік партиясы. 11. Н.Назарбаев КОКП Орталық Комитеті Саяси Бюросы құрамынан шығатыны жөнінде мәлімдеді: 1991 жылы тамызда 12. 1991 жылы қыркүйектің 7-сінде болған Қазақстан Компартиясының төтенше сьезі қабылдаған шешім: Қазақстан Компартиясын тарату 13. Қазақстан Компартиясы таратылғаннан кейін, оның орнына құрылған жаңа ұйымның атауы: «Социалистік партия» 14. 1991 жылы желтоқсанның 8-күні үш славян мемлекеттерінің басшылары өзара келісіп, күшін жойғанын жариялаған шарт: КСРО-ны құру туралы 15. 1991 жылдың желтоқсанындағы ірі саяси оқиғалардың ең бастысы: КСРО-ның ыдырауы 16. 1991 жыл 8 желтоқсан – Минскідегі славян елдері басшыларының кездесуінде Тәуелсіз Мемлекеттер Одағын құру туралы шешім қабылданды. 17. КСРО өмір сүрген жылдар: 1922-1991 жж. 18. 1991 жыл 13 желтоқсан – Орта Азия республикалары мен Қазақстан басшыларының Ашхабадтағы кездесуі болды. 19. 1991 жылы Қазақстанда өрекпіген саяси ахуалдың қалыптасуына жел берген дисседент жазушы А.Солженицынның мақаласы: «Біз Ресейді қалай көркейтеміз?» *1991 жылы 17 наурызда жүргізілген референдумда, халықтың 94,1% Одақты сақтау қажеттігін жақтап дауыс берген болатын. 20. Тұңғыш рет Қазақ КСР-ң Президентіне сайлау өтті: 1991 жыл 1 желтоқсан. 21. Н.Назарбаев 1960 жыы еңбек жолын жұмысшы болып бастаған қала: Қарағанды облысы Теміртау. * 1973-1977 жж. Қарағанды металлургия комбинатында партком хатшысы, облыстық партия комитетінде екінші хатшы қызметтерін атқарды. 22. Н.Назарбаевтің 1984-1990 жж. Атқарған қызметі: Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің төрағасы 23. Н.Назарбаевтің 1990 жылдың сәуірінен бастап атқарған қызмеі: Қазақ КСР-нің президенті. 24. Қазақстан Республикасы атауы қабылданды: 1991 жылы 10 желтоқсанда 25. «Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы Қазақстан Республикасының Конституциялық Заңы» қабылданды: 1991 жыл 16 желтоқсан. 16 желтоқсан- Тәуелсіздік күні 26. 1991 жылдың аяғына дейін екі аптаның ішінде Қазақстанның тәуелсіздігін таныған мемлекеттер саны: 18 * N N Q * 1992- 30- дан астам елді мойындады: АҚШ, Қтай, иранғ Пәкстан, Канада, Швейцария, т.б. 27. Қазақ халқының Қазақстан тәуелсіздік алғанға дейін екі жарым ғасырдан астам уақыт бойы патша отаршылдары мен большевиктік шовинистік аппаратқа қарсы болған көтерілістерінің саны. 400-ге жуық. 28. 1991 жылы желтоқсандағы Алматы кездесуінде бұрынғы Кеңес Одағын ойға түсірмес үшін жаңа шартта «одақ» деген сөз алмастырылды: «Достастық» сөзімен. 29. 1991 жыл 21 желтоқсан – Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығын құру үрдісі аяқталды. 30. 1991 жылы желтоқсандағы Алматы кездесуінде басшылары ядролық қаруға байланысты біріккен шаралар туралы келісімге қол қойған мемлекеттер. Қазақстан, Ресей, Украина, Белорусь. ІІ. Тәуелсіз Қазақстанның қоғамдық- саяси дамуы

31. «Қазақстан республикасының ұлттық қауіпсіздак туралы», «Қазақстан Республикасының ішкі істер әскерлері туралы» заңдары қабылдады: 1992 жылы шілде * «Қазақстан Республикасының Коннституциялық сотын сайлау туралы» ҚР Жоғарғы Кеңесінің қаулысы жарыққа шықты: 1992 жылы шілде 32. Тәуелсіз Қазақстанның Елтаңбасы (Ж.Мәлібеков, Ш.Уәлиханов) мен, Туының (Ш.Ниязбеков) жаңа үлгілері қабылданды: 1992 жылы 4 маусым 33. Тәуелсіз Қазақстанның Әнұранының(Мәтін: М.Әлімбаев, Қ.Мырзалиев, Т.Молдағалиев, Д.Дәрбіаева ; Әні: М.Төлебаев, Е.Брусиловский, Л.Хамиди(1944 жылғы нұсқасы сақталды.)) жаңа мәтіні қабылдады: 1992 жылы 11 желтоқсан *— Р S Н* Тәуелсіз Қазақстанның Әнұранының (Мәтін: Ж.Нәжімеденов, Н.Назарбаев; Әні: Ш.Қалдаяқов.)жаңа нұсқасы қабылданды: 2006 жылы 7 қаңтар 34. Тәуелсіз Қазақстанның Конституциясы қабылданды: 1993 жылы 28 қаңтар *— Р S Н* Негізі заң 4 бөлімнен, 21тараудан, 131баптан тұрады. *-Қазақстан унитарлы мемлекет *-Республика әр азаматының абыройлы міндеті, қасиетті борышы, парызы- Отанды қорғау. 35. 1993 жылы 28 қаңтарында қабылданған Конституциядағы қазақ тілінің мәртебесі: Мемлекеттік 36. 1993 жылы 28 қаңтарында қабылданған Конституция бойынша республикадағы биіліктің қайнар көзі: халық 37. Қазақстанда жергілікті кеңестер өщін-өзі тарата бастады: 1993 жылдың күзі 38. 1993 жылдың 13 желтоқсанындаЖоғарғы Кеңестің таратылғанын ресми түрде жариялаған: Жоғарғы Кеңестің төрағасы – С.Әбділдин 39. Қазақстанда Жоғарғы кеңес ресми түрде таратылды: 1993 жылы 13 желтоқсан. * 4 жылға уақыт ішінде Жоғарғы Кеңес 250- ден астам заңдар мен мемлекеттік маңызы бар қөұжаттарға жолдама берді. Олардың арасында ҚР Тәуелсіздігі туралы акт және тәуелсіз Қазақстанның жаңа Конституциясы бар. 40. Ірі азаматтық қозғалыс «Азаттың» ықпалымен құрылған партия: Қазақстан Республикасының партиясы 41. 1993 жылдың ақпанында дүниеге келген қоғамдық қозғалыс: Қазақстан халық бірлігі Одағы 42. 1993 жылдың соңына қарай Қазақстанда ресми тікелген саяси партиялардың саны: 3 43. 1993 жылдың соңына қарай Қазақстанда ресми тікелген саяси партиялар: Социалистік Партия, Қазақстан халық Конгресі, Қазақстан республикалық партиясы 44. . 1993 жылдың соңына қарай Қазақстандағы қоғамдық саяси бірлестіктердің саны. 300-н астам. 45. 1993 жылғы Қазақстандағы ірі ұлттық-мәдени құрылымдар саны. 11. 46. 1993 жылдың соңына қарай Қазақстандағы қоғамдық қозғалыстардың ел арасындағы беделді әрі танымалы: «Невада-Семей», «Азат», «ҚХБО» 47. 1994 жылдың сәуірдің 19- ында жұмыс істей бастаған жаңа парламенттің төрағасыболып сайланған: Ә.Кекілбаев. * Кейбір учаскелерде сайлау тәртібінің бұзылуына байланысты 1995 жылы көктемде таратылды. 48. 1995 жылдың 26 сәуіріндегі референдумға қатысушыларға қойылған сұрақ: «Сіз 1991 жылы бірінші желтоқсанда бүкіл халық сайлаған Президент Н.Назарбаевтың өкілеттік мерзімін 2000 жылдың бірінші желтоқсанына дейін ұзартуға келісесіз бе?» 49. Қазақстан Республикасының жаңа Конституциясы қабылданды: 1995 жылды 30 тамызда *— Р S Н*- Конституция 9 бөлім, 98 баптан тұрады. *- Қос азаматтыққа жол берілмеді. 50. Қазіргі Конституция бойынша Қазақстандағы басқару формасы: Президенттік 51. 1995 жылғы Конституция бойынша Қазақстанның парлметіндегі тұрақты жұмыс істейтін екі палата: Сенат пен Мәжіліс 52. Сенат пен Мәжілістен тұратын жаңа Парламент тұрақты жұмыс істей бастады: 1996 жылдың 30 қаңтарынан 53. Президент жарлығымен Қорғаныс Комитеті Қазақстан Республикасының Қорғаныс Министрлігі болып құрылды: 1997 жылы 7 мамыр 54. Тәуелсіз Қазақстанның тұңғыш Қорғаныс Министрі: Сағадат Нұрмағамбетов

Тәуелсіз Қазақстанның халықаралық жағдайы.

55. 1992 жыл 2 наурыз- БҰҰ мүше болып қабылданды 56. 1992 жылы 8 шілдеде Финляндияның астанасы Хельсинкиде Қазақстан мүше болған ұйым: Еуропа Қауіпсіздің және Ынтымақтастық Ұйымы. (ЕҚЫҰ) 57. Алғашында «Шанхай бестігі» (кейінне Шанхай ынтымақтастық ұйымы) басшыларының алғашқы кездесуі өтті: Шанхай 1996 жылы 16 сәуір 58. Шанхай ынтымақтастық ұйымы басшылары 1998 жылы бас қосқан қала: Алматы. 59. Қазақстан мен Қытай арасындағы жалпы көлемі 1000 шаршы шақырым болатын даулы жердің мәселесінің шешімі: 57 % Қазақстанға 43% Қытайға жатады деп шешілді. 60. Қазақстандың студенттер шетелдердің оқу орындарыдна білімін жетілдіруге мүмкіндік алған бағдардама: «Болашақ»

ІІІ Экономикалық даму

61. Республикада Президенті Қазақстанның Жоғарғы Кеңесі Президиумының келісімімен бағаны еркіне туралы жарық көрді: 1992 жылы 6 қаңтар * Басты себеп- 1992 жылдың басынан Ресейде бағаның босатылуы. 62. Республика дихандары астықтан рекордты түсім- 33 млн т өнім жинауға қол жеткізді: 1992 жыл. * 1994 жылы республикада егіс алаңы 6 млн га дейін қысқарды. 63. 1993 жылы 15 қараша.- Қазақстанда ұлттық валюта – теңге айналымға енгізілді 64. Республика үкіметінің бағдарламасы бойынша жүргізілген жекешелендірудің бірінші кезеңі аяқталды: 1993жылдың соңы 65. Қазақстанда жекешелендірудің ІІ кезеңі басталды: 1994 жылы көктем. 66. «Қазақстан Республикасының зейнетақыме қамтамасыз ету туралы»заң күшіне енді: 1998 жылы 1 қаңтар.

*— Р S Н* 1. 1993 жылың қазан айында республикада 3,5 мыңнан астам кооператив, 15 мыңнан астам шағын кәсіорын және : 11 мың жеке кәсіпорын жұмыс істеді. 2. 1993 жылы ауылдарда құрылған феремрлік және шару қожалықтарының саны: 15 мыңға жуық. 3. 1993 жылы Коммерциялық банктардың саны160-қа, түрлі биржалар саны жетті: 37 4. 1993 жылы жекешелендірген кәсіпорын саны: 7000 5. 1993 жылы ауыл шаруашылығындағы жеке сектордың үлесі оның жалпы өнімінің неше пайызын құрады: 35 6. 1990-1995 жылдар арасында қазақстандықардың өмір жасының ұзақтығы неше жасқа қысқарған: 4,7 жасқа 7. 1990-1995 жылдар арасында білім алушылардың мөлшері неше пайызға азайды: 39 8. 1990-1995 жылдар арасында ұлттық табыс мөлшері : 7 есе кеміді. 9. 1998 жылдың аяғында ел экономикасының 90% қолында болды: жеке сектордың 10. 1998 жылдың аяғында 500 мыңға жуық жеке шаруашылық өкілдерінің тобы дүниеге келді: кәсіпкерлер. 11.Жекешелендіру ісі жүргізілді: 1994 жылы 12. Мемлекеттік меншікті мемлекет иелігінен алу мен жекешелендіру бағдарламасы жасалған жыл: 1991 жыл.

 

ІҮ. Тәуелсіздік жағдайындағы мәдени құрылыс.

67. «Тарихи ақтаңдақтарды» әйгілеп, бұқаралық сананы көтеру мақсатында Республика Президентінің жарлығымен 1999 жыл жарияланды: «Ұрпақтар бірлігі мен сабақтастығы жылы» * 1998 жыл: «Халықтар тұтастығы мен ұлттық тарих жылы» *1999 жыл: «Ұрпақтар бірлігі мен сабақтастығы жылы» 68. Республика үкіметі «Қазақстан Республикасында тарихи сананы қалыптастыру тұжырымдамасын » мақұлдады: 1995 жыл. 69. 1998 жылдан бастап Ш.Уәлиханов атындағы тарих және этнология институты шығара бастаған жаңа журнал: «Отан тарихы» * Тарихқа жаңа көзқарас қалыптастыруға үлес қосқан әл-Фараби атындағы ҚазМҰУ- дың журналы: «Хаббаршы» 70. 1999 жылы жарық көрген Н.Назарбаевтың кітабы. «Тарих толқынында». 71. XX ғасырдың соңында ЮНЕСКО-ның шешімімен 150 жылдық мерейтойы тойланған қазақтың ұлы ақыны: А.Құнанбаев 72. 1996 жылы ЮНЕСКО деңгейінде 150 жылдық мерейтойы өткен «ХХ ғасырдың Гомері» атанған ақын. Жамбыл. 73.1997 жылы 100 жылдық мерейтойы дүниежүзілік және жоғары интеллектуалдық деңгейде аталып өткен жазушы, ғұлама ғалым: М.Әуезов 74. 1999 жылы ЮНЕСКО-ның шешімімен 100 жылдық мерейтойы тойланған ғұлама ғалым Қ.Сәтбаев * 1999 жлы сәуірдің 13 мен 23 аралығында Қ.И.Сәтбаевқа «Қазақстан ғылым- кешегіден бүгінге» деген тақырыпта көрме жұмыс істген қала: Париж. 75. 2005 жылы 5 томы жарық көрген Ұлттық энциклопедия: «Қазақстан» * Қазақстан Тәуелсіздігінің 10 жылдығына орай екі тілде жарық көрген энциклопедиялық анықтама: «Қазақстан Рсепубликасы» 76. Дүние жүзі тілдерінің даму заңдылықтарын саралаған «Жазу тілі» кітабының авторы. О.Сүлейменов. 77. Адам бойындағы ізгі қасиеттердің көмескіленуі мәселесін көтерген М.Шахановтың кітабы: «Өркениеттің адасуы» 78. Қаракерей Қабанбай туралы жазылған Қ.Жұмаділовтың диалогиясы: «Дарабоз» 79. Ә.Нүрпейісовтың Арал және ондағы адам тағдыры туралы романы: «Соңғы парыз» 80. Жанр табысы деп табылған Е.Рахмадиевтің, Ә.Кекілбевтың либеттосы бойынша жазылған опера: «Абылай хан». * 1999жылы Республика парламенті қабылдаған «Білім туралы заң» бойынша негізгі мектеп: 9 сынып көлемінде аяқталды. 81. «Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасы» қабылданды: 2004 жылы. 82. XX ғасырдың басындағы Республикадағы мектептердің саны: 8 мыңнан астам * Оқушылар саны: 3 млн- нан астам 83. Дүние жүзі қазақтарының құрылтайы өтті: 1992 жылы қыркүйек, қазан (Алматы) 84. 1992 жылы шетелдерде тұрып жатқан қазақ диаспорасының саны: 3 млн. 200 мың (32пайыз) 85. Дүние жүзі қазақтарының тұңғыш құрылтайында сөз сөйлеген Түркиядан келген қадірменді қария, «Алаш» сыйлығының иегері: Халифа Алтай 86. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың жасаған баяндамасы «Құшағымыз бауырларға ашық» 87. Дүние жүзі қазақтары қауымдастығының төрағасы. Н.Назарбаев. 88. Президент Н.Назарбаевтың болашақ ұрпақ алдындағы жауапкершілік сезіміміздің көрінісі деп бағалаған стратегиясы: «Қазақстан 2030» 89. «Қазақстан 2030» даму стратегиясының қоғамның ұзақ мерзімді жеті басым мақсаттарының біріншісі: Ұлттық қауіпсіздік 2.Ішкі саяси тұрақтылық пен қоғамның топтасуы. 3. Экономикалық өрлеу. 4. Қазақстан азаматтарының денсаулығы, білімі мен әл- ауқаты. 5. Энергетика ресурстары.; 6. Инфрақұрылым, көлік және байланыс.7. Кәсіпқой мемлекет 90. Қазақстан Республикасының астанасын Ақмолаға көшіру жайлы Президент жарлығы шықты: 1995 жылы. 91. Қазақстан Республикасының астанасы Алматыдан Ақмолаға көшірілді: 1997 жылы. 92. Жаңа астананың ресми тұсаукесер рәсім өтті: 1998 жылы маусым. 93. Астана қаласының 1998 жылға дейінгі атауы: Ақмола 94. 1998 жылғы Парламент шешімімен Конституцияға енгізілген өзгеріс бойынша Президенттің өкілдік мерзімі : 5 жылдан 7 жылға ұзартылды * Үміткер жасының 65- тен аспауы керектігін айқындайтын шек алынып тасталды. 95. 1989 жылғы халық санағы бойынша Қазақстанда тұратын республика тұрғындарының саны: 16 млн. 199,2 мың адам 96. 1999 жылғы халық санағы бойынша Қазақстанда тұратын республика тұрғындарының саны: 14 млн. 952,7 мың адам 97. 1999 жылғы халық санағы бойынша республика тұрғындарының арасындағы қазақ халқының үлесі: 53,4 % * Қалалы елді мекендерде тұрғындар -56%, ауыл халқы- 44% 98. 2004 жылы қыркүйекте Парламент Мәжілісінің кезекті сайлауы алдында саяси партиялар туралы жаңа заң бойынша ресми тіркелген партиялар саны: 12 99. 2001 жылы үкімет құрамы мен басқа да билік құрылымындағы жас олигархтар ұйымдастырған қоғамдық қозғалыс: «Қазақстанның демократиялық таңдауы» * Кейінірек осы Қозғалыстың негізінде құрылған екі саяси партия: «Ақ Жол», «Қазақстанның демокраятиялық таңдауы» 100. «БАҚ туралы» заң Парламент қабылдады- 2004 жыл. * N N Q *Қосымша деректер Ғарышты игеру 1. 1991 жылы 2 қазнда алғашқы қазақстандық ғарышкер Т.Әубәкіров ғарышқа ұшты 2. 1994 жылы шілде екінші қазақ ғарышкер «Союз ТМ-19» ғарыш кемесінің борт инженері Т.Мұсабаев ғарышқа аттанды. Қазақстан халықтарының тұңғыш форумы 1. 1992 жылы 14 желтоқсанда Алматыда Қазақстан халықтарының форумы өткізілді. Президенттің Бейбітшілк және рухани татулық сыйлғығы тапсырылды. Қазақстан халықтарының Ассамблеясы 1. 1995 жылы 1 наурыз- Мемлекет басшысы жанындағы қоғамдық кеңесші орган- Қазақстан халықтарының Ассамблеясыныңқұрылды. 2. 1995 жылы 24 наурыз- І сессиясы Көппартиялық 1.1991 жылы 7 қыркүйек- «Қазақстанныңсоциалистік партиясы» 2. 1991 жылы күз- «Қазақстанның коммунистік партиясы» 3. 1991 ж қыркүйек- Қазақстанның азаматтық қозғалысы «Азат» негізінде «Қазақстанның Республикалық партиясы» 4. 1991 жылы 5 қазан- «Қазақсанның Халық Конгресі партиясы» 5. 1991 жылы қараша- «Қазақстанның демократиялық прогресс партиясы» 6. 1993 жылы ақпан- «Қазақстанның халық бірлігі» 7. 1994 жылы желтоқсан- «Қазақстанның халықтық- кооперативтік партиясы» 8. 1995 жылы қаңтар- «Қазақстанның өрлеу партиясы» 9. 1995 жылы басы- «Қазақстанның аграрлық партиясы» 10. 1995 жылы жаз- «Қазақстанның демократиялық партяиясы» 11. 1998 жылы қараша- «Ақ жол» қоғамдық қозғалысы 12. 1999 жылы қаңтар- «Отан» 13. 1999 жылы 14 қаңтар- «Қазақстанның отаншылдар» партясы 14. 2001 жылы қараша – «Қазақстанның демократиялық таңдауы» атты қоғамдық- саяси бірлестік 15. 2003 жылы желтоқсан- «Асар» партиясы құрылды. Тарихи анықтама -1913-1915- Аграрлық –демократиялық бағыттағы «Айқап» журналы (бас редакторы М.Сералин) -1913-1918 ж- Либералдық- демократиялық бағыттағы «Қазақ» назеті шықты -1914 ж. 1 тамыз- 1918 ж. 11 қараша Бірнші Дүниежүзілік соғыс -1916 ж. 25 маусым- Патшаның Орта Азия мен Қазақстан бұратаналарын майдан шебіндегі қорғаныс құрылыстарын салу жұмыстарына шақыру туралы жарлығы. 19 –дан 43- жас аралығындағы 500 мыңдай жігіт алынатын болды. Жарлық -1916 жылғы ұлт- азаттық қозғалысың себеп болды. -1916ж.шілде- тамыз- Қазақ демократияшыл зиялыларының халыққа үндеуі. -1916 ж.23 тамыз- генерал Курпаткиннің құпия бұйрығы бойынша әскерге алудан босатылғандар: қызметтегілер, мұсылман дінбасылары, бұратаналардан шыққан полиция қызметекерлері, есепшілер мен бухгалтерлер. -1916-1917 ж.- Қазақстан мен Орта Азиядағы ұлт- азаттық көтеріліс. -1917 ж. 27 ақпан- Ресейдегі Ақпан буржуазиялық –демокартиялық революциясы -1917 ж.- Уақытша Үкіметтің,еңбекшілер Кеңестері мен қазақ комитеттерінің құрылуы. -1917ж – Бүкілресейлік мұсылман съезі -1917ж- Майданға алынғандарды қайтару. -1917ж- Орынбордағы І Бүкілқазақ съезі. -1917ж- «Шура ислами» партиясының құрылуы. -1917ж 25 қазан- Ресейдегі Қазан революциясы. -1917 ж. 21- 26 шілде- Жалпықазақ съезі «Алаш» партиясын құрды. -1917ж- «Үш жүз» партиясының құрылуы -1917 ж- Меркеде «Қазақ жастарының революциялық одағы» (Т.Рысқұлов) құрылды -1917ж- С.Сейфуллин Ақмола қаласында «Жас қазақ» ұйымын құрды. -1917ж.қазан- 1918 ж.наурыз- Қазақстанда Кеңес өкіметінің орнауы -1917 ж.қараша-1918ж.ақпан- «Қоқан автономиясы» (М.Тынышпаев, М.Шоқай) -1917ж.желтоқсан- Орынбордағы ІІ Жалпықазақ съезі. «Алашорда» үкіметі құрылды. (Басшысы- Ә.Бөкейханов). Астанасы- Семей қаласы -1918 ж. қазан- наурыз- Қазақстнада Кеңес өкіметінің орнуы. Оңтүстік және солтүстік аудандарында бейбіт жолмен орнауы -1918 ж.желт. –Сырдария облысында Кеңес өкіметінің орнауы (Ташкент- қарулы күреспен) -1918 ж.мамыр- Міндетті әскери міндеткерліктің енгізілуі. -1918 ж.көктем- В.И.Лениннің ірі өндіріс орындарын национализациялау туралы Декреті шықты. – 1918. Мамыр- Чехословак корпусының бүлігі – 1918 ж.мамыр- 1920 маусым- Қазақстандағы шетел интервенциясы мен Азамат соғысы. -1918ж.тамыз- қараша- Ә.Жангелдиннің интернационалдық отрядының экспедициясы—– 1918ж.тамыз-1919 жылы .шілде- Солтүстік Жетісудағы Черкасск қорғанысы -1919ж.қаңтар- азық түлік салғырты -1919ж. 19 қыркүйек- Орынбордың Қазақтанға қосылуы туралы шешім қабылданды -1920 ж.маусым- Верныйдағы антикеңестік бүлік. -1920 ж. 26 тамыз- Қырғыз (Қазақ) АКСР-нің құрылуы -1920 ж. – ҚАКСР еңбекшілерінің құқығы декларациясы. -1920-1924 – Автономиялы Қырғыз (Қазақ) Кеңестік Социалистік Репсубликасының бірінші астанасы- Орынбор қаласы. -1921ж. жаз- Құрғақшылық, аштық. -1921ж. наурыз- Жаңа экономикалық саясатта көшу (Х партия съезінің азық- түлік салығымен алмастырылуы) -1921 ж, 14 наурыз- Түркістан Республикасы ОАК- нің Верный қаласы атын Алматы деп өзгерту туралы Декреті. -1921ж.- «Қосшы» одағы құрылды -1921-1922ж.- Жер-су реформасы (ЖЭС-тің құрамдас бөлігі), қазақтарға патша тартып алған жерлер қайтарылды -1922ж. көктем- Қазақ даласында «Қызыл керуен» кешенді экспедициясы жіберілді, Ә.Жангелдин басқарды , экспедиция Орынбордан Семейге дейін жол жүріп өтті, мақсаты- Кеңес өкіметтің декреттерін насихаттау, мен ұлттық саясатты түсіндіру -1923ж.қараша- Қазақстан ОАК «Іс қағаздарын Қырғыз (Қазақ) тілінде жүргізу туралы» декрет қабылдады. -1924ж.- Орта Азия республикаларының ұлттық- мемлекеттік шекарасын белгілеу. Қазақ жерлерінің тұтастай ҚАКСР құрамына енуі. -1924ж. қаңтар- «Сауатсыздықты жою» қоғамы құрылды -1924ж. 27 қазан- КСРО ОАК қаулысымен Қазақ АКСР құрамына АКСР- нің әкімшілік бөлінісін қайта құру 1925 жылдың басына қарай аяқталды. Тұрғындар саны 1468 адамға көбейіп, 5230 мың адамға жетті. 1926 жылы тұрғындарының 61,3 пайызын құрады. Қазақ АКСР- інің астанасы- Ақмешіт. -1925ж.- Қазақ халқының тарихи дұрыс атауын қалпына келтіру және Қырғыз АКСР- ін Қазақ КСР-і деп қайта құру. -1925ж- Қазақ АКСР-і астанасын Орынбордан Қызылордағы көшіру – 1925-1933жж.- РК(б)П Қазақ өлкелік комитетінің бірінші хатшысы Ф.И.Голощекин. азақ ауылдарының «Кіші қазан» бағыы. Басшылықтың әміршіл- әкімшілік әдісі – 1926ж. 13 қаңтар- Қазақ мемлекеттік драма театрының ашылуы -1926-1937ж.- Өндірісті индустрияландыруды өткізу. -1925- 1932- Ұжымдастыру. Тұрғындар 2 млн адамға (қазақтар) кеміді немесе 49 пайызға азайды. -1927-1931ж.- Түркістан Сібір темір жолы құрылысы. 1929 жылы мамырда құрылыста 39,5 мың жұмысшы мен қызметкер істеді -1928ж.- Алғашқы жоғарғы оқу орны- Қазақ мемлекеттік педагогикалық институтының ашылуы. -1928 ж.-1932ж- Бірнші Бесжылдық жылдары -1928ж. 27 тамыз- Қазақстан ОАК пен ХКК «Аса ірі және жартылай феодал байларды тәркілеу және жер аудару туралы» Декретке қол қойды -1928ж- «қызыл астана құрылысының араңдатушылығы ашылды», яғни талантты сәулетішелр мен инженерлер тобы (П.Буддаси, С.Голдгор, М.Тынышпаев, т.б. ) қуғындалды. -1928ж. тамыз- 1933ж. 1- жартысы- Ірі байлардың шаруашылықтарын тәркілеу. 145 мың -1929 ж.- Мал дәрігерлік институты -1929ж.- Қазақ жазуы араб әрпінен латын әрпіне көшірілді. -1929ж.- Қазақ АКСР-і астанасын Қызылордадан Алматы қаласына көшіру. -1929-1933ж.- Күштеп ұжымдастыр. Тұрғындардың аштықтан жаппай қырылуы мен республикадан тыс жерлерге көшуі. -1930ж.- Жаппай саяси қуғын-сүргін. 27 мыңнан астам адам атылды. ГУЛАГ- та 101 мың қазақстанық отырып шықты. -1930. 4 сәуір- Ж.Аймауытов ату жазасына кесілді. -1930-1932ж. –Қазақстандағы ашаршылық. -1931 ж.- Медицина институты -1931ж. желт.- Сауатсыз тұрғындарды жаппай міндетті оқыту енгізілді. -1931-1932ж.- Қазақстаннан 1 млн 700 мың адам шетелге кетті, -1931-1933 ж.- 6,2 млн республика тұрғынының 2,1 млн-ы аштан қырылды. 40,5 млн малдан 4,5 млн қалды. -1932ж.- Сталинге аштыққа байланысты апаттың көлемі туралы республика қайраткерлерінің бір тобы хат жазды. Ғ.Мүсрепов, М.Ғатаулин, М.Дәулетқалиев, Е.Алтынбеков, Қ.Қуанышев.(«Бесеудің хаты») -1933ж.- Аштықпен байланысты апат көлемі туралы Тү.Рысқұловтың Сталинге хат жазды -1934ж.- ҚазМУ-дің құрылуы -1936 ж.9- ақпан-ҚАКСР ОК қаулысы- «қазақтар», «Қазақстан» деп жазуға шешім қабылдады, -1936ж. – Қазақ АКСР-ің одақтық республика етіп қайта құру (ҚазКСР) -1937 ж. наурыз- Қазақ КСР-і Конституциясы қабылданды. -1937-1951ж.- халықтарды Қазақстанға күштеп көшіру -1939 ж.- Қазақстан тұрғындарының сауаттылығы 65 пайыз, ал қазақтар арасында 44 пайызға жетті. -1939ж. 1 қыркүйек- 1941ж. 22 маусым- Екінші дүниежүзілік соғыс – Ұлы Отан соғысының басталуы. Ұлы Отан соғысы. Соғыстағы армия қатарында 1 196 164 қазақстандық болды. Шығын шамамен -410 мың адам. -1941ж. 16 қараша- Мәскеу түбіндегі Дубосеково разъезінде 28 панциловшы- батырлар ерлік көрсетті. -1945 ж. 9мамыр- Фашистік Германияны талқандаған Жеңіс күні. -1945ж. 2 қыркүйек – Екінші дүниежүзілік және Ұлы отас соғысы аяқталды. -1946ж. наурыз. -1946-1950 жылдарға арналған КСРО- ның соғыстан кейінгі қалпына келтіру мен халық шаруашылығын дамытудың бесжылдық жоспары туралы заң қабылдады, -1946.- Қазақ КСР ҒА құрылды (президенті- Қ.И.Сәтбаев.) -1947 ж.- Ақша ревормасы -1947ж. желтоқсан- Азық –түлік және өндірістік тауарлардың карточкалық жүйесі жойылды. -1947ж. – Е.Бекмахановтың «ХІХ ғасырдың 20-40 жылдарындағы Қазақстан» атты моногрфиясы жарық көрді, осы кітабы үшін ол буржуазияшыл-ұлтшыл деп жарияланды, – 1949 ж.- Семей ядролық полигонындағы жер үсті жарылысы (полигон: Семей, Павлодар, Қарағанды облыстарының түйіскен жерде) -1952 ж.- Е.Бекмахановтың сот алқасы 25 жылға соттады. -1953ж. 5 наурыз- И.В.Сталин қайтыс болды. -1954ж.- Е.Бекмаханов Қазақстанға оралды. -1954ж.- Тың және тыңайған жерлерді игерудің басталуы, екі жылға есептелген тың көтеру жоспары бір жылда орындалды, тыңға арналған жер өндеудің тиімді жүйесі 20 жылдан кейін жасалды. -1954-1959 ж.- Қазақстан тыңын игеруге 20 млрд. Сом жұмсады -1954-1962ж.- Тың игеруге КСРО- ның еуропалық бөлігінен 2 млн адам келді. -1954-1965ж- Қазақстанға өндіріс пен транспортта жұмыс істеуге 0,5 млн адам келді. -1956ж.- Байқоңыр ғарыш кешенің іске қосу. -1956ж. – Жалпыға бірдей міндетті жетіжылдық білім беруді енгізу. -1957 ж. Экономикалық аумақтық ұстаным бойынша басқаруды қайта құру. Совнаркомдар құру. – КОКП ХХ съезі тауар ақша қатынасын тікелей тауармен алмастыру идеясын көтерді. – КОКП ХХ съезі Сталиннің жеке басына табынушылықта айыптады. – КОКП ХХІ съезі –коммунистік қоғамның кең көлемді құрылысына бағыт алу. – 1959 ж.- Металлургия комбинатындағы құрылысшылардың ауыр жағдайына байланысты Теміртау қаласындағы толқулары. -1959ж.- Жаппай міндетті сегізжылдық білім берудің енгізілуі. -1959 ж.- Елге санақ жүргіу. Республика тұрғындарының саны- 9295 мың қазақтар -2787 мың. -1960ж.- Д.Қонаев Қазақстан Компартиясы ОК бірінші хатшысы болып сайланды. (осы қызметі 1986 жылғы желтоқсанға дейін атқарды) -1961 ж.- Ақмола қаласы атын Целиноградқа (Хрущев бастамасымен) -1961ж. 1сәуір- Байқоңырғарыш айлағының басқарылатын ғарыш кемесінің ағаш ұшырылуы. -1963ж.- Ядролық қаруды ада, ғарыш кеңістігінде және су астында жаруға тыйым салу туралы шарт. -1965 ж.- Шаруашылық реформа: өнеркәсіп салалары бойынша одақтық- республикалық министрліктердің құрылуы (Совнархоздар таратылды) -1969ж.- Даман аралында, Жалаңашкөл көлінде Қытаймен қарулы қақтығыс. – ХХ ғ. 60-70 жылдары – Сауатсыздықты біржолата жою. – ХХғ. 70-ж. И.Н.Худенконың ауыл шаруашылығын басқарудың экономикалық әдістерін пайдалану жөніндегі бастамасы. -1970ж.- Жалпыға бірдей міндетті орта білім беруді реттеу. 1974-1977ж.- Екпінді құрылыстрға комсомолдық жолдамамен 25 мыңнан аса жігіттер мен қыздар жіберілді. -1977 ж. –КСРО Конституциясын қабылдау -1978ж.- Қазақ КСР Конституциясын қабылдау. -1979ж.- Қазақстанда неміс автономиясын құруға қарсы Целиноград тағы шеру -1979ж-1988ж.- Ауған соғысы. Оған 21979 қазақстандық қатысты, академик А.Д.Сахаров Ауғанстанға әскер кіргізуге қарсы шықты. – 1980ж ж.—Экономикадағы, саясаттағы дағдарыс. 1982ж.- Азық- түлік бағдарламасының қабылдануы. -1985ж. наурыз- М.С.Горбачев КОКП ОК бас хатшысы болып сайланды. 1985ж. сәуір- КОКП ОК сәуір Пленумы қайта құруға бағыт ұстады. 1985-1991жж.- КСРО- да өткен мемлекеттік мекемелер жүйесін қайта құру (перестройка) 1954-1986ж- Республикда қазақ тілінде 600- ден астам мектеп жабылды. -1960-1962 және 1964-1986ж- Республиканы қонаев басқарды. -ХХғ. 80ж. 2 жартысы- Экономикадағы дағдарыстық жағдай. -1986ж. 16 желтоқсан- Қазақстан компартиясы ОК Ү Пленумы Қонаевты орнынан алып, бінші басшысы қызметіне Колбинді сайлады. -1986ж. 17 желт.-18желт- Алматыдағы жаппай толқулар, Қазақстаннан басқа республикаларға 9 мыңнан аса қазақ жастары кетуге мәжбүр болды. -1987ж.- Республиканың халық шаруашылығы құлдырай бастады. -1988ж.- Ш.Құдайбердіұлы, А.Байтұрсынов, М.Жұмабаев,Ж.Аймауытов, М.Дулатовтар ақталды. -1989- Қарағанды шахтерлерінің ереуілі. -1989- «Невада- Семей» О.Сүлейменолвтың экологиялық қозғалысы -1989ж.- «Әділет » тарихи –ағарту қоғамы құрылды. -1989ж. 15 ақпан- Кеңес әскерлерін Ауғанстаннан шығару. -1989ж.- Н.Ә.Назарбаевты Қазақстан Компартиясы ОК Бірінші хатшылығына сайлау. -1989ж. маусым- Қордаланған, шешілмеген әлеуметтік проблемалар Жаңаөзендегі жаппай тәртіпсіздікке ұрындырды, ол тәртіп қорғау органдары және әскер көмегімен басылды. 1989ж 22 қыркүйек.- «Тілдер туралы Қазақ КСР» заңы қабылданды, қазақ тілі- мемлекеттік тіл болып жарияланды. -1989ж.- Санақ жүргізу. Республика тұрғындары – 16 млн 465 мың адамға жетті. 1990ж.- «Азат» азаматтық қозғалысы құрылды (1991ж. күзден- саяси партия) -1990ж.- «Алаш», «Бірлік», «Желтоқсан» қозғалыстары пайда болды. 1990ж. – Қазақстанның социал –демократиялық партиясы құрылды. 1990ж. сәуір.- Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Назарбаевты Қазақ КСР-інің Президенті еіп сайлады -1990ж- Президент «30-40 жылдар мен 50- жылдардағы заңсыз қуғын- сүргіннен жапа шеккен, ақтлған азаматтарға көмек көрсету жөнідегі шаралар туралы » Жарлыққа қол қойды. -1990ж.- Сауд Арабиясы қатысуымен- шетелмен бірлескен алғашқы банк –«әл- Барака- Банк Қазақстан» құрылды -1990ж. 25 қазан- Қазақстанның мемлекеттік егемендігі туралы Декларациясы қабылданды. 1990ж- Ақшаның құнсыздануы, инфляция, бағаның өсуі, халық тұынатын тауарлардың жетіспеуі 1991ж. – Қазақстан Компартиясының кезектен тыс және төтенше съезі коммунистік партияны таратуға шешім шығарды; жаңадан құрылған партия социалистік деп аталды. 1991ж.- Қазақстан комсомолы Қазақстан Жастары Одағы деп өзгертілді -1991ж. – Қазақстанда 48 кәсіби театр, 19 ұлттық- мәдени орталық жұмыс істеді. -1991ж. қазан.- тұңғыш қазақ ғарышкері Т.Әубәкіров ғарышқа ұшты. 1991ж. желт. – Назарбаев бүкілхалықтық сайлауда Қазақстан Президенті болып сайланды -1991ж.тамыз- Мәскеудегі мемлекеттік төнкеріс жасауға әрекет. 1991ж.- Қазақ КСР Қауіпсіздік Кеңесінің құрылуы -1991ж.- Одақтық бағыныстағы мемлекеттік кәсіпорындарының Қазақ КСР үкіметі қарамағына өтуі. -1992ж. қаңтар- Қазақстанның алғашқы алтыны. -1991ж. Қазақ КСР- інің алтын қоры мен алмаз қорын құру. 1991ж.- Семей ядролық полигонының жабылуы 1991ж- «Қазақстан халық конгресі» партиясының құрылуы -1991ж.- Қазақ КСР атауын Қазақстан Республикасына ауыстыру. – 1991ж – Қазақстан президентінің «Қазақстандағы 1986 жылғы 17-18 желтоқсандағы оқиғаларға қатысқаны үшін жауапқа тартылғандарды ақтау туралы» Жарлығы – 1991ж 10 желтоқсан. – Алматыда – Президент инаугурациясы өтті. – 1991 ж. 16 желтоқсан- «Қазақстан Республикасының Мемлекет Тәуелсіздігі туралы» Коституциялық заңы қабылданды – 1991ж 8 желтоқсан- Минскідегі РКФСР; Белоруссия, Украина басшыларының басқосуы; ТМД құру. – 1991ж 21 желтоқсан- 11 бұрыңғы одақтық республика Алматыда ТМД құрылғаны туалы хаттамаға қол қойды, баспасөз конференцясын Н.Ә.Назарбаев ашты. – 1991ж -инфляцияның күшеюі, тұрғындарының басым бөлігі тұрмыс деңгейінің төмендеуі. – 1991ж- Нарықтық экономикаға бағыт алу; – 1991ж- Қазақстанның ЕҚЫҰ мүшелігіне қабылдануы. -1922ж. 30 желтоқсаннан-1991ж. 26 желтоқсаны- КСРО өмір сүрген кезең. – 1992ж.- Қазақстанның мемлекеттік тәуелсіздігін қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерін құру. -1992ж.- қаңтар- Қазақстанды тәуелсіз мемлекет ретінде әлемнің 30- дан аса мемлекеті таныды -1992ж. қазан- Қазақстанның халықаралық Экономикалық Ынтымақтастық Ұйымына мүшелікке қабылдануы. -1992ж. 29 қыркүйек—Қазақтардың дүниежүзілік алғашқы құрылтайы – 1992ж.- Мемлекеттік рәміздер бекітілді. -1992ж. желтоқсан- Қазақстан халықаралық форумы -1993ж. 28 қаңтар- Қазақстан Республикасындағы Конституциясы қабылданды -1993ж. 15 қараша- Қазақстан Республикасыныңң ұлттық- валютасы – теңге енгізілді. -1993ж. – Н.Ә.Назарбаев Лиссабон хаттамасына қол қойды.онда Қазқстан ядролық қарусыз аймақ деп жарияланды – 1994 ж. наурыз- Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңесі сайлауы -1994ж. сәуір- Министрлері Кабинетінің энергиямен қамтамасыз ету бағасын босату туралы қаулысы. -1994ж. Қазақстан мен Ресей Федерациясы арасындағы Байқоңыр ғарыш айлағын мерзімін ұзарту құқығымен Ресейге 20 жыл мерзімге жаңа жалға беру туралы келісім. -1994ж. – Қазақстан Қырғызстан, Өзбекстан арасында біртұтас экономикалық кеңістік- Орталық Азия одағын құру туралы шартқа қол қойды. -1995ж. 30 тамыз- Бүкілхалықтық референдумда Қазақстан Республикасының екінші Конституциясын қабылдау -1995 ж. 28 қаңтар- Екі палаталы Парламент сайлау өтті. 1995ж.- Қазақстанның «Ислам конференциясы» ұйымына қабылдануы 1996ж. наурыз- Ресей, Қазақстан, Белоруссия, Қырғызстандағы экономикалық және гуманиарлық саладағы интеграцияны тереңдету туралы шартқа қол қойылды (1998 жылы Тәжікстан республикасы қосылды) -1997ж. –Қазақстан Республикасының эконмикасында шетел капиталы барынша тартуға бағдар. -1997ж.- Ел астанасын Ақмола қаласына көшіру -1997ж.- Президентінің Қазақстан халқына Жолдауы- «Қазақстан -2030» жариялануы -1997ж.- «Қазақстан республикасындағы тілдер туралы» заңаның қабылдануы -1997ж.- Жалпыұлттық татулық және қуғын- сүргін құрбандарын еске алу жылы. 1998- Халықтар бірлігі мен ұлттық тарихы жылы -1999 Ұрпақтар бірлігі мен сабақтасытығы жылы. -1999ж. сәуір- Қ.Сәтбаевтің 100 жылдық мерейтойы 2000ж.- Мәдениет жылы -2001- ҚР Тәуелсіздігінің 10 жылдығы 2002- Денсаулық жылы. 2003-Астанада Әлемдік және дәстүрлі – ұлттық діндер лидерінің І Съезі болып өтті. -2003-2005ж.- Аулды дамыту жылдары. -2006..- Қазақстан Републикасының Әнұранының жаңа мәтіні бекітілді. -2008ж.6 шілде- Астана қаласының 100 жылдық мерейтойы -2009ж.- Қазақстан Президенті Н.Ә.Назарбаевтің «Дағдарыстан дамуға» атты халыққа Жолдауы.

1. Ява аралынан табылған адам қаңқасы: Питекантроп 1891 жыл 2. Алтын Орданың ең гүлденген кезі: Өзбек хан (1312-1342) 3. Есен-Бұға құрметпен қарсы алып, Моғолстанның Батыс бөлігін берген мәртебелі ханзадалар: Жәнібек хан мен Керей  4. Абылайдан көмек сұраған Жоңғар тағының үміткері: Әмірсана. 5. Шоқан Уалихановтың 1857 жылы Алатау қырғыздарына жасаған сапары кезінде жазып алған аса құнды әдеби туындысы: «Манас» 6. 1916 жылғы Торғайдағы көтерілісті ұйымдастырып басқарған: А.Иманов 7. Аргипейлерге тән, Тасмола мәдениетіне ұқсас ескерткіштер: Ұлыбай. 8. Янгикент қаласы орналасқан өзен бойы: Сырдария 9. Қасым ханның билігі тұсындағы Қазақ хандығының жағдайы: Бірнеше иелікке бөлінді 10. «Жеті жарғы» заңдар жинағының негізі осы хандардың заңдар жобасы негізінде алынды: Қасым, Есім 11. Кіші жүздің ханы Әбілқайырдың басшылығымен қазақтардың Ресейге қосылуы туралы келісім жүргізген елшілер: Құндақұлұлы, Қоштайұлы 12. 1822 жылғы «Жарғы» бойынша енгізілген басқару жүйесі: округтық 13. Бөкей ордасындағы көтеріліс кезіндегі ірі шайқастар: Тастөбе, Ақбұлақ 14. ІІ Александр патша «Орынбор және Батыс Сібір генерал-губернаторлығындағы Дала облыстарын басқару туралы уақытша Ережеге» қол қойды: 1867 жылы 15. Ұйғырлардың Жетісу өлкесі мен Қырғыз жеріне қоныстануы созылған жылдары: 1881-1883 жж 16. Қойған талаптарын ішінара қанағаттандыруға қол жеткізген 1905 жылғы ереуіл өткен кеніш: Спасск мыс қорыту кеніші. 17. Қазақстанның тұңғыш кеңестік Конституциясы қабылданды: 1937 жылы. 18. Қазақстан жерінде Неміс Автономиясын құруға әрекет жасалған уақыт: Целиноград жастары қарсы шықты – 1979 жылы маусымда 19. Кеңес Одағының өмір сүрген уақыты: 1922-1991 жж 20. Сармат тайпалары санының күрт азаю себебінің бірі: қатты қуаңшылық 21. Сауда қатынасын дамыту мақсатында Иран (Парсы), Византиямен байланыс орнатуға ұмтылған Түрік қағаны: Иштеми қаған 22. «Ақтабан шұбырынды» кезінде Орта жүз руларының бір бөлігі ығысқан өңір: Самарқанға 23. Ресейде монархиялық билік жойылды: 1917 ж. Ақпан 24. Н.Әбдіров Кеңес Одағы Батыры атағына ие болған шайқас: Сталинград 25. 1960 жылдары трансформатор зауыты салынған қала: Кентау 26. Беғазы – Дәндібай мәдениетіне жататын құмыралардағы өрнектер: Тарақ жүзді және үзік сызықты үшбұрышты 27. 1468 жылы дүниеден өткен Өзбек ұлысының ханы: Әбілқайыр 28. Керей мен Жәнібек хандардың қазақ тарихындағы орна: Қазақ хандығының негізін салушы 29. 1718 жылы Қазақ жерінде салынған бекініс: Семей 30. 1881 жылы Ресей мен Қытай арасында болған шарт: Петербург келісімі 31. 1916 жылғы ұлт-азаттық көтеріліс кезіндегі Жетісудағы қозғалыс басшыларының бірі: Б.Әшекеев 32. Сақтар Марафон шайқасына қатысқан жыл: Б.з.б 490 ж 33. Қыпшақтардың күшеюінен қауіптеніп өзіне тәуелді етуге ұмтылған мемлекет: Хорезм 34. XIV ғасырдан бастап «қазақ» сөзі ие бола бастады: Этникалық мағынаға 35. Қазақтардың этникалық аумағының негізгі аудандары Қазақ хандығына біріге түсті: Қасым ханның кезінде 36. Қыпшақ даласын билеген Жошы хан әулетінің тарихы баяндалатын Өтеміс қажының еңбегі: «Шыңғыснама» 37. Жоңғар мемлекеті толық талқандалғаннан кейін жоңғар жерінде құрылды: Қытайдың Шыңжаң аймағы 38. Орынбор қазақтарын (қырғыздарын) басқару туралы Жарғы шықты: 1824 жыл 39. 1891 ж. Ережеге сәйкес Дала генерал-губернаторлығына енген облыстар: Ақмола, Семей, Жетісу 40. Ш.Уалиханов Сібір (Омбы) кадет корпусын бітіргендегі жасы: 18 41. «Қазақ» газеті апталық басылым болып жарық көрген жыл: 1913 жыл 42. Компартияның XV съезі жариялаған бағыт: Ұжымдастыру 43. 1989 жылы қыркүйекте Қазақ КСР-інде қабылданған заң: «Тілдер туралы заңы» 44. «Мәдени мұра» бағдарламасы қабылданған уақыт: 2004 жыл 45. Ғұндардың әйгілі патшасы Еділ (Аттила) туралы еңбектер жазылып келеді: 6 ғасырдан бастап 46. «Ресей мемлекетінің әртүрлі аймақтарына саяхат» («Ресей империясының әр түрлі провинциялары бойынша жасалған саяхат») еңбегінің авторы: П.С.Паллас 47. 1837 жылы қарашада Исатай әскерімен жазалаушы отрядтар арасындағы шайқас: Тастөбе шайқасы 48. Түркістан автономиясының өмір сүрген уақыты: 1917 ж қараша 1918 ж ақпан  49. Сталинград түбінде өшпес ерлік көрсеткен минометші, Кеңес Одағының Батыры: Қарсыбай Сыпатаев 50. 1961 жылы жазылып Одаққа танымал болған О.Сүлейменовтың шығармасы: «Аз и Я» 51. Ерте орта ғасырларда Қазақстанның оңтүстігі мен Жетісу өңірінде халықаралық сауданың дамуына ықпал етті: Ұлы Жібек жолы 52. Есім хан кезінде хандық билік жүзеге асырылған екі қала: Түркістан мен Ташкент 53. XVIII ғ. 70 жылдары Кіші жүз бен Орта жүз қазақтары белсене қатысқан көтіріліс: Е.Пугачев көтерілісі 54. 1841-1889 жылдары өмір сүрген белгілі қазақ ағартушысы, қоғам қайраткері: Ыбырай Алтынсарин 55. 1920 жылы Қазақ АКСР құрылтай съезі сайлаған жоғарғы өкімет органдары: Орталық Атқару комитеті мен Халық Комиссарлар Кеңесі  56. ҰОС болған жылдар: 1941-1945 жж 57. Ежелгі қаңлылардың Қауыншы мәдениетіндегі жерлеу дәстүрінің ерекшелігін: Киімімен жерлеу 58. Ортағасырларда жалайырлар туралы мәлімет берілген дерек көзі: Монғол шежірелері 59. Алтын Орда тағында билігін нығайту үшін Тоқтамыстың Мәскеуді өртеген жылы: 1382 жыл 60. Қазақ хандығының негізін салушылар Керей мен Жәнібекті барынша қолдаған хан: Моғолстан ханы 61. XV-XVI ғасырлардағы Моғолстан, Қазақ хандығы жайында құнды тарихи, географиялық мәлімет беретін шығарма: «Тарих – и – Рашиди» 62. Кіші жүздің билеушісі Әбілқайырдың жеке дара билік құра бастауы: XVIII ғасырдың 20- жылдарынан бастап 63. 1847 жылы Қырғыз жеріндегі шайқаста Кенесарыдан бөлініп кеткен Ұлы жүздің сұлтаны: Рүстем 64. Ұлы жүздегі Таушүбек (Тойшыбек, Тайшүбек) бекінісін орыс әскерлері қантөгіссіз басып алған жыл: 1851 жыл 65. 1867-1868 жж. реформаларға сәйкес әскери-губернаторлар басқарды: Облысты 66. ХХ ғасырдың басында Успен кенішінде құрылған ұйым: «Капиталға қарсы орыс-қырғыз одағы» 67. 1941 жылы көшірілген «Мосфильм», «Ленфильм» студиялары жұмыс істеген қала: Алматы 68. Е.Бекмаханов ақталып шықты: 1954 жылы 69. Қазақстанда «мәдениет жылы» деп жарияланды: 2000 жыл 70. Энеолиттік Ботай тұрағының мерзімі: Б.з.б 3-2 мыңжылдықтар аралығы 71. Абыз асатаяғының бөліктері табылған ескерткіш: Аралтөбе 72. XVIII ғасырдың терең ойлы мол өсиет қалдырған «Көмекей әулие» атанған жырау: Бұқар жырау 73. Бөкей Ордасындағы ұлт-азаттық көтерілістің көрнекті басшысы: Исатай Тайманұлы 74. Метрополия сөзінің мағынасы: Отарлары бар мемлекет 75. 1967 жылы Қазақстанда жаңаша жұмыс істей бастаған кәсіпорындар саны: 193 76. XІX ғ. І - жартысында Каспий теңізінің солтүстік-шығыс жағалауларын зерттеуге арналған экспедицияға кім қатысты? Г.С.Карелин. 77. Қазақстан аумағында ең ежелгі адамдардың өмір сүрген аймағы: Оңтүстік Қазақстан 78. 1960 жылдардың ІІ жартысында салынған зауыт: Ертіс химия-металлургия зауыты 79. КСРО-да «Халық шаруашылығын қалпына келтіру және дамыту туралы» бесжылдық жоспар қай жылы наурыз айында қабылданды? 1946 ж. 80. Ғұндардың астық сақтайтын ұралары табылған жерлер: үй-жайлардың іші 81. Қабырғаларының сырты Алаша хан күмбезі секілді қыштан, кілем өрнегі үлгісіне ұқсатып қаланған кесене: Көккесене 82. "Орыс-қытай сауда байланыстарының құлдырау кезеңі: ХІХ ғ. 60 жылдары 83. Алғашқы қауымдық егіншілікке алып келген жағдай: Терімшіліктің дамуы 84. Парсы жазбаларындағы "сақ" сөзінің мағынасы: Құдіретті еркектер 85. Савроматтар жөнінде жазып кеткен Рим тарихшысы: Диодор 86. А.Құнанбаев тоғыз жыл басқарған болыс: Шыңғыс болысы 87. А.В Затаевичке Қазақстанның халық әртісі атағы берілді: 1932ж. 88. Моғолстан мемлекетінің негізін қалаған бірінші хан: Тоғылық Темір хан 89. Қазақтың инженер-геологы, белгілі ғалымы: Қ.Сәтбаев. 90. Түркістан-Сібір темір жол құрылысында еңбек еткен адамдар саны: 100 мың. 91. 1991 жылы қыркүйектің 7-сінде болған Қазақстан Компартиясының төтенше сьезі қабылдаған шешім: Қазақстан Компартиясын тарату 92. XIV-XV ғасырлардан бізге жеткен аспаптық музыка туындыларының бірі: «Ескендір» 93. XXғ. 20-шы жж. әйелдер мәселесіне байланысты кеңес өкіметінің шаралары: Қалың малды алып тастау. 94. Сыр бойындағы қалалардың толығымен монғолдардың иелігіне өткен уақыты: 1219-1220 95. 1937 ж. Қаз.КСР-нің Конституциясы бойынша Қазақ КСР-ң саяси негізі: Еңбекшілер депутаттарының Кеңесі. 96. 1919-1920 жж. Казревком Қазақстанда қандай билікті қолға алды? Әскери-азаматтық билікті. 97. "Тотемизм" дегеніміз: Шығу тегін жануарлармен байланыстыру.  98. 1838 жылы мамырда Кенесары сарбаздары: Ақмола бекінісін өртеп жіберді 99. Орталық комитет Қазақ АКСР-інде ұжымдастыруды негізінен аяқтауға белгіледі: 1932 жылдың көктеміне қарай 100. 1965 жылғы шаруашылық реформасының нәтижесінде: Кәсіпорындардың шаруашылық дербестігі ұлғайды. 101. Семейдегі кадеттік газет: «Еркін сөз» («Свободная речь»). 102. 1837 жылы қазанның 15 де Исатай мен Махамбет бастаған қол Теректіқұмда кімнің ауылын ойрандады: Балқы бидің 103. Орыс жылнамаларында қыпшақтарды қалай атады? Половецтер. 104. Ғұндар мемлекеті әскери жүйе бойынша: 3 қанатқа бөлінген 105. Сырдария бойындағы қола дәуіріне жататын Түгіскен кесенесі қандай затпен салынған? Күйдірілмеген кірпіш.