1. Бейтараптамалары оқшауламаланған үшфазалы тараптар.

Оқшауланбаған  бейтараптамалы   жүйесінде бір фазалы жерге  қысқа  тұйықталу тоқтары негізінен жерге қатысты таратылған сым  сыйымдылығымен шартталған сыйымдылық құраушыларымен  анықталады, [кейбір жағдайларда жетілдірілмеген желі оқшауламасы  арқылы  жылыстау (утечки)  тоғы ескеріледі ].

Қалыпты жұмыс  тәртібінде  тораптың  жерге  қатысты  фазалық 

кернеуі  (U_А, U_В, U_С) симметриялы  және фазалық  кернеуге  сәйкес  болады,

ал фаза аралық  сыйымдылықты  шама және фазалық  сыйымдылық жерге  қатысты симметриялы және бірдей  болады. Сонда, фаза аралық сыйымдылықты ескермегенде фазалық сыйымдылықты (зарядты)  тоқтар  

I_СОА, I_СОВ, I_CОС  жерге  қатысты симметриялы  және өзара  тең  болады. 

Мұндай  жағдайда үш  фаза  арасындағы  сыйымдылықты тоқтардың геометриялық қосындысы  нөльге тең, ал  бір фазадағы сыйымдылықты  тоқ  қалыпты тәртіпте  бірнеше  амперден  аспайды және  генераторлардың  жүктелуіне  әсер  етпейді.

Кез келген  бір фазаның жерге металдық  қысқа  тұйықталуы болғанда (мысалы, А фазасы) жүйеде кернеу және  тоқ  симметриясы  бүлінеді: бұзылған  фаза  деңгейі  нөлге дейін  төмендейді, ал бүлінбеген  фазалар  кернеуі  есе  артады, яғни сызықты  кернеуге  теңеседі. Бір уақытта бейтараптамада  потенциалдар  айырымы жерге қатысты   болады  бүлінген фаза  кернеу  мәніне тең, бірақ 1.1. суретінде  көрсеткендей  теріс  таңбалы  болады.

1.1 Сурет – Оқшауланбаған  бейтараптамалы  тораптағы бір фазаның  жерге  тұйықталуы

Кернеу  симметриясының бүлінуіне  байланысты жерге  жылыстау тоқтардың  симметриясы  бұзылады, яғни

 

  .

 Жерге  тұйықталу  тоғы  тоқтар қосындысы  ретінде  анықталады,  , , 

.

Алынған  өрнектен  келесіні аңғаруға болады, жерге тұйықталу  тоғы  нөлдік тізбектіліктің  үш еселенген тоғы  болып  табылады                                                                                   .

Дәл  осы  нәтижені  векторлық диаграммадан   алуға болады.

Сыйымдылық  мәні С жерге  қатысты әуе желісіне  және кабель құрылысына

тәуелді болады және  жерге  қатысты  сым орналасуына  байланысты тербеледі (колебляться). Тәжірибелік  есептерге  орташаланған мәндерді қолдануға  болады: әуе  желісі  үшін мкФ/км; кабельдер  үшін  мкФ/км. Сонда жердегі  тоқтар  үшін  сәйкесті  өрнекті  аламыз ;     (ауа  тораптары  үшін) және  (кабель  тораптары  үшін)

 мұнда    - тораптың  желілік  кернеуі (кВ);

2. Тарату құрылғыдағы екі жүйелі жинақтағыш шиналы сұлба.

Әрбір элемент екі  шина айырғышының жол айырғы арқылы қосылады, бұл  жұмысты  бір  шиналар  жүйесінде  сияқты, екінші  шиналар  жүйесінде  9.3  суретінде  көрсеткендей  іске  асыруға  мүмкіндік  береді. Шинаның  жұмысшы  жүйесі  QB ажыратқышымен  секцияланған. Екінші  шиналар  жүйесі А2  резервті болып  табылады, қалыпты  жағдайда ол  кернеусіз  болады. Қос  шина  жүйесіде  шинақосқыш  ажыратқыштармен QA1 және QA2  қосылуы   мүмкін, олар  қалыпты  жағдайда   өшірілген  болады.

Бұл  сұлбаның  екінші   жұмыс  режімі болуы  мүмкін, мұнда  қос шина  жүйесіде кернеуде болады және  барлық  қосылыстар  олардың  арасында  біркелкі  таралады. Мұндай  режім тізбектегі  қосылыстардың  бекітілген  жұмысы  деп  аталады. 

  9.3  Сурет – Екі  жүйелі  жинақтаушы  шиналар  сұлбасы

 

Екі  жүйелі  шиналар  сұлбасы, барлық  қосылыстарды  жұмыс  қалпында  сақтап, бір  жүйелі шиналарда жөндеу жұмысын жасауға  мүмкіндік  береді.

Қарастырылған  сұлба  икемді және  жеткілікті  түрде  сенімді  болып  табылады. Кемшілігі– айырғыштардың, оқшаулатқыштардың, тоқ өткізгіштік  материялдардың  және ажыратқыштардың  көптігі, ТҚ  неғұрлым  күрделі  құралымы. Тағыда кемшілігі  айырғыштарды  оперативті  аппарат  ретінде 

қолдану,   ол жүктеме  тоқтарын  қате  өшіруге   соқтыруы  мүмкін.