114. . Асқазанның, он екі елі ішектің және ұйқыбездің қанмен қамтамасыз етілуі.

115 . Жоғарғы шажырқай артериясы, топографиясы, тармақтары, қанмен қамтамасыз ету аймақтары. Аш және мықын ішектердің қанмен қамтамасыз етілуі.

A.mesenterica superior – жоғарғы шажырқай артериясы , құрсақ сабауынан іле-шала төмендеу жерде қолқаның алдыңғы бетінен шығады , төмен және алға қарай , алдыңғы жағынан ұйқы безінің төменгі жиегі және артқы жағынан он екі елі ішектің горизонталды бөлігі арасындағы саңылауға келіп жіңішке ішектің шажырқайына еніп, оң жақ мықын шұңқырына түседі .

A.mesenterica superior- тің тармақтарыы :1) a.pancreaticoduodenalis inf . duodenum-ның ойыс жағымен оңға қарай aa.pancreaticoduodenales superior- ке қарсы; 2) a.intestinales . aa.mesenterica superioris – тен 10-16 тармақ болып солға аш ішеекке және мықын ішекке қарай щығады, жолында олар 2-ге бөлініп, көрші тармақтары бір-бірімен қосылады да , содан келіп aa.jejunales бойында доғалардың үш қатары , aa.ilei бойында екі қатары пайда болады. Доғалар ішектің кез келген қалпы мен қозғалыстары кезінде оған қан келуін қамтамасыз ететін функционалдық бейімделу болып табылады . 3) a. ileocolica . a.mesenterica superior –дан оңға қарай шығып , intestinum ileum-нің төменгі жағын және соқыр ішекті тармақшалармен қамтамасыз етіп, мықын ішектің соңғы бөлігінің артынан өтетін құрт тәрізді өсіндіге a.appendicularis –ті жібереді ; 4) a.colica dextra -ішастардың артқы жағынан colon ascendens-ке бағыт алып , соның қасында 2: жоғары көтерілген – төмен кететін тармақтарға бөлінеді . 5) a .colica media .mesocolon transversum жапырақтарының арасында өтіп, көлденең тоқ ішекке жетіп ,оң жақ және сол жақ тармақтарға бөлінеді , олар сәйкес жақтарға ажырай кетіп , оң тармақ – a .colica dextra . cол тармақ a.colica sinistra – мен жалғасып кетеді .

116,Төменгі шажырқай артериясы, топографиясы, тармақтары, қанмен қамтамасыз ету аймақтары. Тоқ ішектің қанмен қамтамасыз етілуі. Риолан доғасының қалыптасуы, оның практикалық маңызы.

A.mesenterica inferior – т.ш.ар-сы , ІІІ- бел омыртқаның төменгі жиегі деңгейінен шығып және шамалы солға қарай бағыт алып , ішастардың артқы жағында сол жақ бел бұлшықетінің алдыңғы бетінде орналасады

Т.ш. артериясының тармақтары : 1) a.colica sinistra – екі тармаққа бөлінеді : жоғары көтерілген тармақ flexura coli sinistra – ға қарай жүріп , a.colica media-мен кездеседі және aa.sigmoideae- мен қосылатын төмен кететін тармақ . 2) aa.sigmoideae - әдетте colon sigmoideum –ге баратын екі артерия , жоғары көтерілетін және төмен кететін тармақтары . 3) a.rectalis superior – мен жалғасады . Соңғы артерия a.mesenterica inferior – дың жалғасы болып табылады . Colon sigmoideum шажырқай түбінде орналасып , алдыңғы жағынан a.iliaca communis sinistra – ны кесіп өтіп , кіші жамбас астауына түседі де , aa.sigmoideae –мен, сондай-*ақ a.rectalis media –men . a.iliaca interna –дан қосылатын , тік ішекке баратын бүйір тармақтарға тармақталады .

Aa.colicae dextra et sinistra және a.iliaca interna –дан шығатын aa.rectalis тармақтарының өзара қосылуы нәтижесінде тоқ ішектің өн бойында бір-бірімен байланысқан анастамоздардың тұтас тізбегі қосарлана жүреді .