Творчыя заданні

1. Рэфератыўнае даследаванне з электроннай прэзентацыяй і да-лейшым выступленнем на занятках:

1. Гістарычны партрэт лідэраў КП(б)Б у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе;

2. Акцыі ЛКСМБ у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе;

3. Законапраекты першага пасляваеннага дзесяцігоддзя;

4. Аднаўленне дзейнасці Беларускага сельскагаспадарчага інстытута ў Горках.

2. Выкарыстоўваючы дадатковую літаратуру і інтэрнэт-рэсурсы падрыхтуйце дыспут на тэму: “Чацвёртая пяцігодка – пяцігодка ад-наўлення”.

3. Выпрацуйце гіпотэзу. Чым можна растлумачыць: а) змену найменняў органаў дзяржаўнай улады пасля Вялікай Айчыннай вайны; б) працоўны энтузіязм у пасляваенны перыяд.

2. Сацыяльна-эканамічнае развіццё бсср у другой палове 1950-х – першай палове 1980-х гг. Спробы правядзення рэформаў у эканоміцы і іх вынікі Паняцці і тэрміны

Аграпрамысловы комплекс (АПК), Беларускі эканамічны раён, Ваенна-прамысловы комплекс (ВПК), гаспадарчы разлік, дзяржпрыёмка, індустрыяльнае грамадства, меліярацыя, навукова-тэхнічная рэвалюцыя (НТР), рух за камуністычныя адносіны да працы, саўнаргасы, сямігодка, урбанізацыя, хімізацыя, цаліна, экалогія, цэнтралізаваная планавая эканоміка.

Храналогія

1953 г., верасень – пленум ЦК КПСС па сельскай гаспадарцы, пачатак рэфармавання сельскай гаспадаркі.

1953 г., кастрычнік – на Мінскім трактарным заводзе выпусцілі першы калёсны трактар “Беларусь”.

1954 г., сакавік – першыя групы моладзі адпраўлены з Беларусі ў Казахстан на асваенне цалінных зямель.

1956 г. – увядзенне пашпартоў для калгаснікаў.

1957 – 1965 гг. – дзейнасць Савета народнай гаспадаркі БССР.

1960 г. – з’яўленне на Беларусі новага віду транспарта – труба-праводнага (газаправод “Дашава – Мінск”); на Мінскім заводзе электронных вылічальных машын выпушчана першая ЭВМ “Мінск-1”.

1960-я – 1980-я гг. ХХ ст. – шырокія меліярацыйныя работы на Палессі.

1964 г. – пачатак прамысловай распрацоўкі першага ў Беларусі Рэчыцкага нафтавага радовішча.

1965 г. – пастановы сакавіцкага і вераснёўскага пленумаў ЦК КПСС “Аб неадкладных мерах па далейшаму развіццю сельскай гаспадаркі СССР” і “Аб паляпшэнні кіравання прамысловасцю, удасканаленні планавання і ўзмацненні эканамічнага стымулявання прамысловай вытворчасці” – пачатак правядзення так званай “касы-гінскай рэформы”; прыняцце закона аб пенсіях калгаснікам.

1982 г., май – стварэнне Аграрна-прамысловага комплексу СССР і прыняцце Харчовай праграмы СССР.

1984 г. – пачатак дзейнасці Мінскага метрапалітэна.

Гістарычныя асобы

Андропаў Ю.У., Арлоўскі К.П., Брэжнеў Л.І., Касыгін А.М., Кіся-лёў Ц.Я., Мазураў К.Т., Малафееў А.А., Машэраў П.М., Сакалоў Я.Я, Слюнькоў М.М., Прытыцкі С.В., Хрушчоў М.С., Чарненка К.У.

План для самастойнай падрыхтоўкі

1. Асноўныя накірункі і асаблівасці развіцця народнай гаспадаркі БССР.

2. Буйныя прадпрыемствы, пабудаваныя ў другой палове 1950-х – першай палове 1980-х гг.

3. Становішча сельскай гаспадаркі БССР.

4. Асноўныя накірункі паляпшэння матэрыяльнага становішча і ўмоў жыцця насельніцтва рэспублікі.

5. Прыкметы нарастання крызісных з’яў.

Разглядаючы другое пытанне тэмы неабходна мець на ўвазе, што сацыяльна-эканамічнае развіццё рэспублікі ў пазначаны перыяд разгортвалася пад уплывам навукова-тэхнічнай рэвалюцыі. У сувязі з гэтым трэба адзначыць, якія змены ўнесла НТР у развіццё прамысловасці і сельскай гаспадаркі рэспублікі, чаму акцэнт быў зроблены на развіцці цяжкай і абароннай прамысловасці, якія галіны прамысловасці развіваліся больш хуткімі тэмпамі?

У мэтах сістэматызацыі ведаў паспрабуйце вылучыць характэрныя рысы эканамічнага і сацыяльнага развіцця БССР спачатку ў сярэдзіне 1950-х – пачатку 1960-х гг. (утварэнне саўнаргасаў, асваенне цалінных і абложных зямель, змены ў сельскай гаспадарцы, масавае жыллёвае будаўніцтва, пераўтварэнне рэспублікі з аграрна-індустрыяльнай у індустрыяльную і інш.). Пры гэтым важна вызначыць і зразумець прычыны замаруджвання тэмпаў эканамічнага развіцця і перадумовы эканамічнай рэформы 1965 г.

Асвятляючы гаспадарчыя пераўтварэнні сярэдзіны 1960-х гг., звяр-ніце ўвагу на сэнс рэформаў, іх непаслядоўнасць і асноўныя вынікі. Пажадана прааналізаваць справаздачу восьмай (“залатой”) пяцігодкі (1966 – 1970 гг.), якая была найбольш паспяховай за ўсю гісторыю СССР, вызначыць яе асаблівасці на Беларусі (з’яўленне новых галін прамысловасці, будаўніцтва буйных адкормачных комплексаў у жывёлагадоўлі і інш.).

1970-я – першую палову 1980-х гг. звычайна характарызуюць у лі-таратуры як перыяд “застою”. Аналізуючы дадзены перыяд, мэтазгодна адзначыць яго складанасць і неадназначнасць. З аднаго боку, у канцы 1960-х гадоў у краіне ўсталяваліся кансерватыўныя эканамічныя погляды, якія вызначаліся схільнасцю да захавання экстэнсіўных шляхоў у развіцці народнай гаспадаркі, адмініст-рацыйна-камандных метадаў, што прывяло да тармажэння ў выкананні дзевятага, дзесятага і адзінаццатага пяцігадовых планаў. З другога боку, ствараліся новыя галіны прамысловасці, паскорылася жыллёвае будаўніцтва, быў дасягнуты безумоўны рост дабрабыту і рэальных даходаў насельніцтва.

Разглядаючы пытанне аб стане сельскагаспадарчай вытворчасці ў 1970-я – першай палове 1980-х гг., прааналізуйце характар ме-рапрыемстваў у аграрным сектары (значнае павелічэнне капіта-лаўкладанняў, развіццё спецыялізацыі і канцэнтрацыі вытворчасці, утварэнне аграпрамысловых комплексаў і прыняцце Харчовай праграмы СССР 1982 г.). Зыходзячы з атрыманых ведаў дайце ацэнку развіцця сельскай гаспадаркі ў пазначаны перыяд.

Завяршыць разгляд пытання пажадана выяўленнем асноўных пры-чын узнікнення механізму тармажэння, вылучэння прыкмет крызісных з’яў у гаспадарцы СССР (перавага экстэнсіўнага шляху развіцця эканомікі, расходаванне значных сродкаў на развіццё ВПК, узрастанне

дэфіцыту тавараў першай неабходнасці, наспяванне экалагічных

праблем і інш.) і неабходнасці перабудовы эканамічных адносін.