- •Дәнді дақылдардың зиянкестері
- •Зиянды бақашық қандаласы және басқа астық қандалаларының түрлері
- •Техникалық дақылдардың зиянкестері.
- •Қызылшаның сұр бізтұмсығы.
- •Қызылшаның сабақ жегіші.
- •Мақта зиянкестері
- •Мақта көбелегі- Хлопковая совка
- •Мақта (бақша) биті- Хлопковая (бахчевая) тля
- •Жоңышқа биті- Люцерновая (акациевая) тля
- •Үлкен мақта биті.
- •Темекі бітесі.
- •Ауылшаруашылық дақылдарының ауруларына есеп жүргізу және болжамдау
- •Қара күйе аурулары және қастауыш (спорынья) Бидайдың қатты немесе сасық қаракүйесі
- •Бидайдың тозаңды қаракүйесі
- •Күздік бидайдың ергежейлы (қортық) қаракүйесі
- •Арпаның қатты немесе тас қаракүйесі
- •Арпаның тозаңды қаракүйесі
- •Арпаның жалған тозаңды қара күйесі
- •Сұлының қатты немесе жабық қаракүйесі
- •Сұлының тозаңды қаракүйесі
- •Қара бидай сабағының қаракүйесі
- •Тарының жабық қара күйесі
- •Жүгерінің толарсақ қаракүйесі
- •Жүгерінің тозаңды қаракүйесі
- •Қонақ жүгерінің (құмай) тозаңды қара күйесі
- •Астық тұқымдас дақылдарының қыстауышы
- •Дәнді дақылдардың тат аурулары Қоңырқай немесе жапырақ таты.
- •Сабақ немесе сызықша таты.
- •Мақта дақылының аурулары Мақтаның қара шірігі
- •Мақтаның вертициллезды солу
- •Күнбағыс аурулары Күнбағыстың ақ шірігі
- •Күнбағыстың сұр шірігі
- •Күнбағыстың таты
- •Күнбағыстың жалған ақ ұнтағы
- •Күнбағыстың вертициллезды солуы
- •Күнбағыстың қара дағы (аскохитоз)
- •Темекі аурулары Темекінің жалған ақ ұнтағы
- •Темекі тамырының қара шірігі.
- •Темекі мозаикасы
- •Қант қызылшасының аурулары Қызылшаның тамыр жегіші мен тамыр жемісінің шіріктері
- •Қызылшаның тамыр церкоспорозы
- •Қызылшаның жалған ақ ұнтақ ауруы.
- •Қызылшаның ақ ұнтақ ауруы.
- •Қызылшаның ризоманиясы немесе шектен тыс тамырлануы.
- •Қызылшаның нематодозы немесе гетеродерезі.
- •Қырыққабат аурулары Қара мойнақ ауруы
- •Жалған ақ ұнтақ ауруы
- •Түтікті бактериоз ауруы
- •Шырышты бактериоз ауруы
- •Қызанақ аурулары
- •Фитофтороз
- •Макроспориоз
- •Бактериалды қара дақ.
- •Альтернариоз.
- •Столбур
- •Пияз аурулары
- •Мойын шірігі
- •Картоп аурулары Картоптың таз қотыры
- •Картоптың ұнтақ тәріздес таз қотыры
- •Картоптың ризоктониозы немесе қара қотыры
- •Картоптың фитофторозы
- •Картоптың күміс түстес таз қотыры
- •Картоптың альтернариозы
- •Картоптың қоңырқай теңбілі немесе макроспориоз
- •Картоптың фузароизды және вертициллезды солуы
- •Картоптың құрғақ шірігі
- •Картоптың қара мойнағы (шіруі)
- •Картоптың сулы шірігі
- •Картоптың түйнегінің сақиналы шірігі
- •Картоптың қатпарыл мозаикасы
- •Картоптың жолақ мозаикасы
- •Картоптың теңбіл мозайкасы
- •Картоп жапырақтарының бұралуы
- •Түйнектің ұршықтануы
- •Картоптың сабақ жұмырқұрты
- •Жеміс-жидек дақылдарының аурулары Алманың ақ ұнтағы
- •Алма мен алмұрттың таз қотыры.
- •Жеміс дақылдарының сұр шірігі немесе монилиозы.
- •Алма цитоспорозы.
- •Алманың қара ісігі.
- •Алманың таты.
- •Сүйекті жеміс дақылдарының тесік дағы немесе клястероспориозы.
- •Шабдалы жапырақтарының бұйралануы.
- •Шабдалы ақ ұнтағы.
- •Жеміс және жидек ағаштары тамырының ісігі.
- •Алмұрт пен сүйекті жеміс дақылдарының бактериозы.
- •Алма мозаикасы.
- •Жидекті дақылдарының аурулары. Бүлдіргеннің сұр шірігі.
- •Қарақат пен қарлығаның ақ ұнтағы.
- •Қарақат пен қарлығаның ақ ұнтағы.
- •Біржылдық арамшөптер
Картоптың сабақ жұмырқұрты
Ауру белгілері. Сабақ жұмырқұрты жауын-шашынды ауа-райында белсенді дамиды. Жұмырқұртпен залалданған картоп дақылы сау өсімдіктен айырмашылығы болмайды. Тек кейде ауру өсімдіктің сабақтарының қалыңдауы байқалады. Алғашқы белгілері өнім жинар алдында байқалады. Жұмырқұрттар енген қабық астында майда, ұнтақты ұлпалары бар, қоңыр дақтар байқалады. Аурудық дамуына байланысты түйін қабығында сұр дақтар байқалады. қабықтары қатпарланып, астындағы қоңырланып, бұзылған ұлпалар – шіріген масса байқалады.
Аурудың сақталу көзі және таралуы. Дителенхоз инфекциясының негізгі көзі болып жұмырқұртпен залалданған түйіндер саналады.
Ауруға себеп болатын факторлар. Егу материалы ретінде залалданған түйіндерді пайдалану.
Картоптың инфекциялы емес ауруларына темірлі дақтануы (татануы), жапырақтардың қолалануы, түйіндердің қарайып, кеуектенуі, азоттың, фосфордың, кальций, мырыш, бордың макро немесе микро элементтердің шамадан тыс көп болуы немесе жеткіліксіз болуынан болатын хлороз.
Ауруға себеп болатын факторлар. Ылғалдылық, температура, жарық, топырақтың аэрациясы, макро немесе микро элементтердің жеткіліксіздігі.
Жеміс-жидек дақылдарының аурулары Алманың ақ ұнтағы
Ауру белгілері. Жапырақтары, өркендері, гүлшоғыры залалданады. Гүлшоғырларында, және жас жапырақтарында ақшыл, ұнтақты өңез пайда болады, кейін ол қоңырланады. Өркендері сұрлы-ақшыл, кейін қоңырланатын ұнтақты өңезбен қапталады. Жаз мезгілінің екінші жартсында аурудың екінші толқыны байқалады. Залалданған мүшелердегі сұрлы-ақшыл өңез конидиалды саңырауқұлақтар ретінде байқалады. конидиилер түссіз, эллипсиольды, ұзын жіпше ретінде, 22-37х11-17 мкм.
Аурудың сақталу көзі және таралуы. Мицелиилер залалданған жеміс өркендерінде қыстайды. Көктемгі-жазғы кезеңде конидиилер ауа арқылы және жауын-шашаны тамшыларымен тасымалданады.
Ауруға себеп болатын факторлар. Қалыпты құрғақ, кейде жауын-шашын болып тұратын жылдары ауру жақсы дамиды.
Алма мен алмұрттың таз қотыры.
Ауру белгілері. Алма және алмұрт жапырақтарында және жемістерінде ауру белгілері бірдей байқалады. Жапырақтарында дөңгелекше, кішігірім, қоңыр дақтар пайда болады. Ауа-райы қолайлы болған жағдайда дақтар жапырақтың басым бөлігін қамтып, жапырақ ерте қурап, түсіп қалады. Жазда ауру конидиилермен таралады. Жемістерінде дақтар дөңгелекше немесе ұзынша келген, бір-бірімен бірлескен, әртүрлі пішінді, кейде терең жарықшалары болады. Ауру ерте байқалған жағдайда және даму дәрежесі жоғары болғанда жемістер көріксізденіп, сау жемістермен салыстарғанда пішіні 2 есе кіші болады. Ал кеш залалданғанда жемістерде дөңгелекше, кішігірім, шығыңқы дақтар пайда болады. Ылғалды ауа-райында саңырауқұлақ споралары бар, жасыл түсті бархатты өңез дамиды. Конидиилері бар жасыл түсті, бір жасушалы, алмұрт пішінді, 13-30х5-12 мкм. Алма және алмұрт таз қотыры аурун қоздырғышы ұқсас, бірақ алмадығы саңырауқұлақ алмұртқа ауыса алмайды және керісінше.
Аурудың сақталу көзі және таралуы. Клейстотеций түріндегі саңырауқұлақ жерге түскен жапырақтарда қыстайды. Алмұртта және біржылдық өркенде мицелии түрінде сақталады. Вегетация кезінде инфекция конидиилермен ауа арқылы және жауын-шашын тамшыларымен таралады.
Ауруға себеп болатын факторлар. Мамыр, маусым, шілде айында жауын – шашынның көп түсуі және ылғалды, жылы ауа-райы. Сорттың ауруға төзімсіздігі, қатар аралықтың сақталмауы.