- •Дәнді дақылдардың зиянкестері
- •Зиянды бақашық қандаласы және басқа астық қандалаларының түрлері
- •Техникалық дақылдардың зиянкестері.
- •Қызылшаның сұр бізтұмсығы.
- •Қызылшаның сабақ жегіші.
- •Мақта зиянкестері
- •Мақта көбелегі- Хлопковая совка
- •Мақта (бақша) биті- Хлопковая (бахчевая) тля
- •Жоңышқа биті- Люцерновая (акациевая) тля
- •Үлкен мақта биті.
- •Темекі бітесі.
- •Ауылшаруашылық дақылдарының ауруларына есеп жүргізу және болжамдау
- •Қара күйе аурулары және қастауыш (спорынья) Бидайдың қатты немесе сасық қаракүйесі
- •Бидайдың тозаңды қаракүйесі
- •Күздік бидайдың ергежейлы (қортық) қаракүйесі
- •Арпаның қатты немесе тас қаракүйесі
- •Арпаның тозаңды қаракүйесі
- •Арпаның жалған тозаңды қара күйесі
- •Сұлының қатты немесе жабық қаракүйесі
- •Сұлының тозаңды қаракүйесі
- •Қара бидай сабағының қаракүйесі
- •Тарының жабық қара күйесі
- •Жүгерінің толарсақ қаракүйесі
- •Жүгерінің тозаңды қаракүйесі
- •Қонақ жүгерінің (құмай) тозаңды қара күйесі
- •Астық тұқымдас дақылдарының қыстауышы
- •Дәнді дақылдардың тат аурулары Қоңырқай немесе жапырақ таты.
- •Сабақ немесе сызықша таты.
- •Мақта дақылының аурулары Мақтаның қара шірігі
- •Мақтаның вертициллезды солу
- •Күнбағыс аурулары Күнбағыстың ақ шірігі
- •Күнбағыстың сұр шірігі
- •Күнбағыстың таты
- •Күнбағыстың жалған ақ ұнтағы
- •Күнбағыстың вертициллезды солуы
- •Күнбағыстың қара дағы (аскохитоз)
- •Темекі аурулары Темекінің жалған ақ ұнтағы
- •Темекі тамырының қара шірігі.
- •Темекі мозаикасы
- •Қант қызылшасының аурулары Қызылшаның тамыр жегіші мен тамыр жемісінің шіріктері
- •Қызылшаның тамыр церкоспорозы
- •Қызылшаның жалған ақ ұнтақ ауруы.
- •Қызылшаның ақ ұнтақ ауруы.
- •Қызылшаның ризоманиясы немесе шектен тыс тамырлануы.
- •Қызылшаның нематодозы немесе гетеродерезі.
- •Қырыққабат аурулары Қара мойнақ ауруы
- •Жалған ақ ұнтақ ауруы
- •Түтікті бактериоз ауруы
- •Шырышты бактериоз ауруы
- •Қызанақ аурулары
- •Фитофтороз
- •Макроспориоз
- •Бактериалды қара дақ.
- •Альтернариоз.
- •Столбур
- •Пияз аурулары
- •Мойын шірігі
- •Картоп аурулары Картоптың таз қотыры
- •Картоптың ұнтақ тәріздес таз қотыры
- •Картоптың ризоктониозы немесе қара қотыры
- •Картоптың фитофторозы
- •Картоптың күміс түстес таз қотыры
- •Картоптың альтернариозы
- •Картоптың қоңырқай теңбілі немесе макроспориоз
- •Картоптың фузароизды және вертициллезды солуы
- •Картоптың құрғақ шірігі
- •Картоптың қара мойнағы (шіруі)
- •Картоптың сулы шірігі
- •Картоптың түйнегінің сақиналы шірігі
- •Картоптың қатпарыл мозаикасы
- •Картоптың жолақ мозаикасы
- •Картоптың теңбіл мозайкасы
- •Картоп жапырақтарының бұралуы
- •Түйнектің ұршықтануы
- •Картоптың сабақ жұмырқұрты
- •Жеміс-жидек дақылдарының аурулары Алманың ақ ұнтағы
- •Алма мен алмұрттың таз қотыры.
- •Жеміс дақылдарының сұр шірігі немесе монилиозы.
- •Алма цитоспорозы.
- •Алманың қара ісігі.
- •Алманың таты.
- •Сүйекті жеміс дақылдарының тесік дағы немесе клястероспориозы.
- •Шабдалы жапырақтарының бұйралануы.
- •Шабдалы ақ ұнтағы.
- •Жеміс және жидек ағаштары тамырының ісігі.
- •Алмұрт пен сүйекті жеміс дақылдарының бактериозы.
- •Алма мозаикасы.
- •Жидекті дақылдарының аурулары. Бүлдіргеннің сұр шірігі.
- •Қарақат пен қарлығаның ақ ұнтағы.
- •Қарақат пен қарлығаның ақ ұнтағы.
- •Біржылдық арамшөптер
Картоптың қатпарыл мозаикасы
Ауру белгілері. Ауру белгілері жапырақта мозаикалануы және қатпарлануы болуы табылады. Жапырақтарда қоңыр дақтар қалыптасады. Астыңғы жапырақтары ерте солып қалады. Сабақтары әлсіз келіп, тез сынып қалады. Ауырған өсімдіктер өспей қалады. Зақымдалған картоп түйіндері ұсақ болып келеді. Мозаикалы өсімдікті өскін пайда болған кезде анықтауға болады. Олардың бойлары өспей қалған, жапырақтарында ашық-жасыл, қатпарланған, майлы, жарықтанған ашық-жасыл дақтары болады.
Аурудың сақталу көзі және таралуы. Егілетін түйіндермен бірге таралады., механикалық зақымдалу кезінде
Картоптың жолақ мозаикасы
Ауру белгілері. Жапырақтарының бұрыштарында, талшықтар арасында оранласқан, қара-қоңыр немесе қара шіріген дақтар пайда болады. Сабақтарында және бұталарында қара-қоңыр ұзынша дақтар пайда болады, олар жұқарып, сынғыш келеді. Жапырақтарында мозаикалы түстер болмауы мүмкін. Аталып өтілген ауру белгілері бірінші жылы егілген картоп дақылдарында болуы мүмкін. Түйіндерінің ұзақ уақыт көбеюі кезінде бұл белгілер айықын біліне бастайды. Ауырған өсімдіктердің астыңғы жапырақтары солып қалады, ал үстіңгі жапырақтары ақшыл-сары, шірікті қара-қоңыр дақты болды.
Бірақ бұл ауру сирек кездеседі.
Аурудың сақталу көзі және таралуы. Вирус түйіндерде сақталады. Көшеттерде биттермен (шабдалы, кәдімгі, картоп) таралады.
Картоптың теңбіл мозайкасы
Ауру белгілері. Ауру белгілері жаңадан өсіп келе жатқан жоғары бөлігіндегі жапырақтарында шанақтану және гүлдеу кезеңінде байқалады. Жапырақтарда сарғыш, диаметрі 0,5 см болатын дақтар қалыптасады. Құрғақ және ыстық ауа-райында дақтар байқалмайды.
Аурудың сақталу көзі және таралуы. Вирус түйіндерде сақталады. Вегетация кезінде өсімдікті күтіп-баптау жұмыстары барысында ауру өңдеу құралдарымен таралады.
Картоп жапырақтарының бұралуы
Ауру белгілері. Ауру белгілері жапырақтардың ортаңғы талшықтардың бойымен ішке қарай бұралуымен байқалады. Жапырақтары қайық пішінді болып, сынғыш болады. Залалданған өсімдік өспей, бұталары қысқа болады .
Аурудың сақталу көзі және таралуы. Вирус түйіндерде сақталады. Вегетация кезінде биттермен таралады.
Түйнектің ұршықтануы
Ауру белгілері. Ауру «готика» атпен белгілі, ауру белгілері түйіндердің ұзынша, ұршық немесе алмұрт тәрізді пішінді болуынан байқалады. Өсімдіктердің тығыздығы азаяды, олар әлсіз болады.
Аурудың сақталу көзі және таралуы. Ауру қоздырғышы түйіндерінде сақталады. Вегетация кезінде биттермен таралады. Картопта келсідей вирустар және микоплазмалы аурулар байқалады: бұйра, бұйра қортықтық, өскіндердің жіпшеленуі немесе столбур, дөңгелек жапырақтық және тағы басқалар.
Ауруға себеп болатын факторлар. Картоп өсіруге қолайлы экологиялық талаптардан ауытқу. Вирусты ауруларға картоптар, жазғы ауа температураусы жоғары және салыстырмалы ауа ылғалдылығы төмен болатын оңтүстік және оңтүстік шығыс аудандарда қатты ұшырайды. Тұқым материалы ретінде 3-4 немесе одан үлкен реппродукциялы қолдану. Картоп танабының алабота, алқа және басқа да тұқымдастарға жататын арамшөптермен ластануы. Вегетация кезінде биттер санының көп болу.