Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
oz_shpor.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
270.49 Кб
Скачать

3.Демографияның медициналық-әлеуметтік аспектілері.

Демография (demos-халық, grafo-жазамын), яғни халық туралы және оның қоғамдық дамуы туралы ғылым.

1 Бөлім- бір уақытқа сәйкес халық санын білу, оны «статика» дейді.

2 Бөлім- халық санының өзгерушілігін зерттеу, оны халық санының динамикасы дейді. Оның екі түрі бар:

а) Халықтың механикалық қозғалысы.

б) Халықтың табиғи өзгеруі.

Демография - тұрғын халықтың қоғамдық даму жағдайын зерттейтің ғылым. Сонымен қатар тұрғын халықтар арасында әлеуметтік , экономикалық сонымен қоса биологиялық және географиялық факторлардың құқықтық процестерін зерттейді.

Тұрғын халықтың мәселелері назар аудартады және қазіргі замандағы ірі проблемаларға орай олардың маңызы күрделі болып табылады.

Тұрғындарды статистикалық оқыту екі бағытта жүргізіледі:

1.Тұрғындардың саны, құрамы, және орналасу ерекшеліктері т.б. тұрғындардың құрамы мынадай белгілері бойынша анықталады: жынысы, жасы, ұлты, мамандығы, географиялық орналасуы және тұрғындардың тығыздығы;

2.Тұрғындар санының өзгеруі, денамикасы, қозғалысы.

Бөлінуі:

1. Тұрғындардың механикалық қозғалысы (миграциондық үрдістердің өзгеруі), ауылдан қалаға көшуәне байланыты және миграция мен иммиграция және ішкі миграция.

2.Тұрғындардығ табиғи қозғалысы, тууға және өліміне байланысты.

Демографиялық көрсеткіштерді есептеп шығару тәсілдері

1.Туыттылық көрсеткіші:

Т.К= Осы жылға туылған перзенттер саны Х 1000

Орташа халық саны

2.Қазалылық көрсеткіші:

Қ.К= Осы жылда өлгендердің саны х 1000

Орташа халық саны

3.Халық санының табиғи өзгерісінің арнайы көрсеткіштері: а) Жалпы ұрықтылық көрсеткіш: Осы жылы тірі туылған перзенттер саны х 1000 15-49 жастағы әйел адамдардың саны б) Тұрғындардың жасына қарай туылғандардың көрсеткіштері: Белгілі бір жастағы әйел адамдардың т.к х 1000 Осы жастағы әйел адамдардың саны в) Жасқа қарай қазалылық көрсеткіші: Белгілі бір жастағы қайтыс болған адамдар саны х 1000 Осы жастағы адамдар саны Г) Сәбилер қазалығының саны көрсеткіші: Осы жылы туылған бір жасқа толмай қайтыс болған адамдар саны х1000 Осы жылы туылған балалар саны д) Перзенттер қазалылығының көрсеткіші: Осы жылы туылғаннан кейін бір ай ішінді қайтыс болған перзенттер саны х 1000 Осы жылы тірі туылған перзенттер саны е) Перинаталдық қазалылық көрсеткіші: Өлі туылған нәресте және бір аптаның ішінде қайтыс болған перзенттер саны х 1000 Өлі және тірі туылған перзенттер мен нәрестелер саны

Жүргізілген зерттеу нәтижесінде алынған демографиялық көрсеткіштерді бағалау әдістері:

  1. Қабылданған арнайы дәрежемен салыстыру.

  2. Көрсеткіштердің уақытқа байланысты өзгерісін салыстыру.

  3. Басқа аймақтарда алынған деректермен, жеке халық топтары көрсеткіштерін салыстыру.

Әлеуметтік- медициналық зерттеулерде қолданатын негізгі тәсілдер:

-Статистикалық;

-Тарихи;

-Сараптамалық;

-Экономикалық;

-Эксперименттік (тәжірибиелік);

3 БИЛЕТ

1.ОДА- біріншілік медико- санитарлық көмек (БМСК) негізі ретінде. Міндеті мен жұмысының ұйымдастырылуы.

Халық тұрғындарына алғашқы медициналық және санитарлық көмек көрсету

Алғашқы медициналық-санитарлық көмек – қоғамда негізгі медициналық-санитарлық мәселелерді шешуге бағытталған және сауықтандыру, алдын алу, емдеу және қалпына келтіру қызметтерімен қамтамасыз ету болып табылады.

Алғашқы медициналық және санитарлық көмекке жататындар:

  • Ұтымды тамақтану, таза ішетін сумен қамтамасыз ету және негізгі санитарлық шараларды жүргізу жұмыстарына өз үлесін қосу;

  • Ана мен бала денсаулығын сақтау, соның ішінде отбасын жоспарлау;

  • Негізгі инфекциялық ауруларға қарсы иммунизациялау;

  • Белгілі эпидемиялық аймақта аурудың алдын алу және олармен күресу;

  • Жиі кездесетін аурулар мен жарақаттануларға сәйкес ем жүргізу;

  • Негізгі дәрілік заттармен қамтамасыз ету.

Алғашқы медициналық санитарлық көмек туралы конференция (Алматы, 1978) бойынша – бұл тұрғындардың денсаулық сақтау ұлттық жүйесімен қатынасының бірінші деңгейі болып табылады және тұрғын үй мен жұмыс орнына максимальды жақындатылған болу керек.

Медициналық көмек көрсету түрлеріне жатады: - жедел медициналық көмек; - шұғыл медициналық көмек; - жалпы профильді медициналық көмек. - амбулаторлы-емханалық медициналық көмек;

Мекемелерді ұйымдастыру тұрғын тығыздығына байланысты: – емханалар; – алғашқы медициналық-санитарлық көмектің орталықтары (ПМСП); – дәрігерлік амбулатория; – медициналық пунктар.

Жедел медициналық көмек көрсету үшін қалаларда кең жүйелі сәйкес станциялар құрылған; ауылды административті аудандарда жедел медициналық көмек станциясы немесе аудандық ауруханада жедел медициналық көмек бөлімі құрылған.

Шұғыл медициналық көмек – қала тұрғындарына медициналық жәрдем пункттері үйлерінде көрсетеді; ауыл тұрғындарына – ФАП-тың орта білімді мед.қызметкері, амбулатория және аймақтық аурухана дәрігері жүргізеді.

Бұл көмек көрсету түрлері арнайы көлік, дәрігерлік топ, қозғалмалы құралдар арқылы жүзеге асады.

Санитарлық-гигиеналық эпидемияға қарсы шараларды жүргізу санитарлық-эпидемиологиялық қызметке жүктеледі. Жұмыс атқаруға аймақтық дәрігер және орта білімді медициналық қызметкерлер қатысуы керек.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]