1. Къыскъартылгъан беян язынъыз.

2. Спорт инсаннынъ сагълыгъыны ве ирадесини пишкинлете. Бу фикирни исбатланъыз.

96. Умют нагъмелери

Куньлернинъ биринде манъа таныш бир рессамнынъ эвине бармакъ керек олды.

О, эвде бир озю эди, мени гузель къаршылап алды. Экимиз баягъы лакъырды эттик. О манъа озюнинъ янъы ресимлерини косьтерди. Ресимлернинъ тесиринденми, ёкъса экимиз де котеринки рух, эеджан алтында булунгъанымызданмы, субет бирден омюрнинъ муреккеплиги, аят тесадюфий аллар иле толу экенлиги хусусында кетти, ве о озь икяесини башлады:

– Акъшам маалинде мусафирханеге къайтаяткъанда, козьлерим афишагъа тюшти. Ярын ерли яш иджраджыларнынъ концерти оладжагъы акъкъында илян этильмекте. Билет алдым.

Эртеси куню акъшам устю шеэрге чыкътым. Ава серин, темиз. Даа вакъыт бар. Яваш-яваш, ашыкъмайып адымлайым. Чокъкъа бармай, гузель бина огюне бурулдым.

Залгъа кирдим. Еримни тыпып отурдым ве санагъа шубели назар ташладым. – «Аджеба, ерли иджраджылар меним умюдимни акълар экенлерми?».

Конферансье чыкъты. Биринджи иджраджыны санагъа давет этти.

Эбет, эр бир инсаннынъ озю севген композиторы, бегенген эсерлери, йырлары ола. Айны бир иджраджынынъ чалувы базы бир адамларгъа якъмай. Умумий бильги, медениет, махсус азырлыкъ ве эсасен, эр бир адамнынъ озюне хас табиаты, истек арзулары, гонъюль талабы бар. Эгер озюм хусуста лаф кетсе, ачыкътан айтайым: бегенмедим. Не ичюн, билесинъизми?

Бельки музыкашынаслар онынъ иджрасында техникий хата тапып оламаз эдилер ве илян этильген эсерни о, ихтимал, догъру чалгъандыр. Амма меселе, меним фикиримдже, тек догъру чалувда дегиль. Мен онынъ иджрасыны бегенмедим. Пианино чалыджы бу эсерге озюнинъ юрек алевини къошмады, гъалиба. Къыскъасы, онда атеш ёкъ эди. Лякин мен музыкашынас дегилим, яш рессамым, бельки де янъыладырым. Эр алды, бу меним шахсий фикирим.

Озь-озюме дарылам: «Санъа бу керек эдими? Эйиси, темиз авада кезгейдинъ!».

Амма сонъки пешман... «Не япмалы? Кельдинъми – сонъунадже сабыр иле динъле. Бегенесинъми, ёкъмы – отур. Залны ташлап чыкъкъан темашаджыларгъа озюнъ ачувланып, «медениетсизлер» дей эдинъ. Ойле экен, динъле, сабыр эт.

Халкъымызда «Сабырнынъ тюбю — сары алтын» дениле. Бойле этип, озь-озюме теселли берем...

Кене конферансье чыкъты. Сонъки иджраджыны илян этти. «Эрнест Чауш. Бетховен. Аппасионата...». Бирден анъымда недир къозгъалгъан киби олды. Эбет, анъладым: сыныфдашымнынъ ады ве фамилиясы. Лякин дюньяда аддашлар чокъ.

Юксек бойлу, тюзгюн, гузель кийинген яш къатты адымларнен санагъа чыкъты. Башыны енгильден ашагъы алып, котерди. Рояль башына кечти. Бир къач сание арекетсиз отурды. Сонъра, эллерини котерип, пармакъларыны кучьлю арекет иле клавишлерге эндирди.

Пианиноджы чала.

Лякин меним фикирлерим узакъта. Эбет, бу Эрнест эди. Сыныфдашым Эрнест, достум, ильк севгим.

Онуджы сыныфны битирген сонъ талий бизни, сыныфдашларны, мемлекетимизнинъ чешит кошелерине дагъытты. Эрнест ве мен шеэримизде къалдыкъ. О, консерваториягъа, мен исе рессамджылыкъ окъув юртуна кирдик. Ильк севгим – Эрнест, ильк умюдим, ильк козьяшларым – бутюн шей ильк кере эди.

Лякин омюримизде кескин вакъиа юзь берди. Эрнест ве мен бири-биримизни анълап оламадыкъ. Догърусы, анъламагъа тырышмадыкъ биле. Бунда, бельки, мен зияде къабаатлыдырым. Иште, арамаздаки багъ бойле узюльген эди.

Ана санъа, омюр! Тесаддюфий расткелюв.

Узунмы, къыскъамы, бу яшап кечирген йылларымда, озюм корьген, озюм бильген шейлеримни, дост-танышларымдан эшиткен вакъиаларымны талиль этерек, бу кучюк омюр теджрибемден буюк бир хуляса чыкъардым, бир улу шейни анъладым: севги меселесине кельгенде, тек озь юрегинъни, озь къальбинъни динълемек керек экенсинъ, бунда не достларынъ, не догъмушларынъ — ич кимсе ярдым эте бильмез. Севгиге кельгенде, яш къальплер озь ички сеслерине динъленмек кереклер. Олар озь мунасебетлерини, озь такъдирлерини, эгер севселер, тек озьлери догъру чезе билелер. Демек истейим ки, эр бир инсаннынъ бахты талийи озь элинде

(488 сёз).

С. Сеутовадан