1. Къыскъартылгъан беян язынъыз.

2. Къуруджылар комбинатында зиянкяр ким эди? Онынъ зиянкярлыгъыны ачынъыз ве озь мунасебетинъизни бильдирип метинни екюнленъиз.

82. Алидженаплыкъ

Бу куню базар эди. Балалар эвининъ эрзакъ анбары янгъанындан тек район меркезинде яшагъанлар дегиль, атта этраф къышлакълардан базаргъа кельген адамлар да хабердар олгъанлар.

Уйле авгъан сонъ, азбар къапудан бир къартийчик кирип кельди. О, Къабул эмджеге бир дане джугара питеси беререк: «Балалар саба ашамагъан экенлер, аз олса да, олештиринъиз», – деди. Сонъ чонъкъайып отурып, дуа окъуды ве шалынынъ уджунен козьлерини окъалай берип кетти. Бу арада элине бардакъ туткъан даа бир къартий кельди. О, базаргъа къатыкъ сатмагъа кете экен. Бардагъыны биз кетирген къопкъагъа бошатып: «Аш олсун, балаларым», – деди. Бундан сонъ келиджилернинъ сайысы артты. Кимиси къуругъан мейва кетире, кимиси – эки дане чюкюндир, кимиси пенир, кимиси пите кетире. Сонъ-сонъуна олар о къадар чокълаштылар ки, адамлар невбетке турып башладылар. Къабул эмдже балаларнынъ ярдым этювине бакъмадан, шашмалап къалды. О, емек кетиргенлерге тешеккюр биле айтып етиштиралмай. Адамлар исе онынъ тешеккюрини беклемейлер. Балалар эви янында бир сюрю ат ве эшек екильген арабалар пейда олдылар. Базаргъа кеткен де, базардан къайткъан да бу ерде токътап кече. Оларнынъ эр бири ашаладжакъ шей къалдырып кете. Кимдир бир торба богъдай узаткъан эди. Къабул эмдже алмайджакъ олды. О адам дарылды:

«Мен буны санъа дегиль, балаларгъа берем, — деди. — Бу отьмек, оны эр анги вакъытта ашамакъ мумкюн». Къабул эмдже тезден эрзакъ кетириледжегини айтса да, о адам къаиль олмады.

Директорымыз къайтып кельгенде, къапумыз огюнде невбетчилернинъ сафы тап ёлгъадже созулгъан эди. Адамлар оны танымайып: «Невбетке турынъыз, эр кеснинъ бир береджеги бар», — дедилер. Директорымыз меселени анълагъан сонъ, озюни танытты ве адамларгъа бакъып: «Ярдымынъыз ичюн сагъ олунъыз. Лякин энди керекмей. Шимди ашайт юклю машина келеятыр», – деди. Адамлар директорнынъ бу сёзюне къулакъ асмадылар. Эр кес элиндекисини теслим этмеге ашыкъа эди.

Акъшамагъа якъын эрзакъ юклю машина кельди. Шай исе де, адамларнынъ арды узюльмеди. Адамлар атта экинджи куне де кельдилер. Къабул эмдженинъ итиразына, анълатувына бакъмадан: «Бу бала ашыдыр. Балагъа пек файдылыдыр», – деп, бир де бир ашаладжакъ шей къалдырып кете бердилер.

Бу вакъиа узакъ ве агъыр къыркъ дёртюнджи йылда олып кечкен эди. О куню чешит адамлар кетирген ашларны ашагъан балалар бу вакъианы ве о адамларны бир заман унутмазлар.

Биз о куньлерде дженк кетеяткъаныны, эр ерде къытлыкъ экенини, бу адамлар озьлерининъ я да озь балаларынынъ къысметини бизге береяткъаныны анъламай эдик.

Йыллар текерленди. Биз осип буюдик. Мен балалар эвиндеки достларымнен сыкъ-сыкъ корюшем. Субетимиз неден башланса да, о, куньге, о вакъыткъа барып эте. Ич бир заман биз о аджайип адамларны хытырламайып дагъылмайымыз (398 сёз).

А. Османдан

1. Къыскъартылгъан беян язынъыз.

2. Адамларнынъ алидженаплыгъы, джумертлиги акъкъында мисаль кетирип, метинге къошунъыз.