1. Метиннинъ эсас мундериджесини сакълап, къыскъартылгъан беян язынгъыз.

2. Озь ананъызгъа олгъан мунасебетинъиз акъкъында икяенъизнен метинни девам этинъиз.

78. * * *

Джебэден кельген мектюплернинъ арды узюльди. Сафие Зеккининъ талийи не олды экен деп, тюшюнджелерге далды, геджелерини агълап кечирди. Бундан сонъ, арадан чокъ вакъыт кечмеди, душман ярым аданы эльге кечирди. Дагъларда ватан интикъамджыларынынъ отрядлары мейдангъа кельди. Зекки ве Сафиенинъ огълу Ибраим оларнынъ алякъаджысы олды. Сафие де, кет-кете, огълунынъ хавфлы, лякин мукъаддес ишине якъындан ярдым этип башлады. Ана-бала яшагъан эв койнинъ кенарында ерлешкени ичюн интикъамджылар анда топлана эдилер…

Бир кунь Сафиенинъ эвине эки «СС»чи келип, оны машинанен гестапогъа алып кеттилер.

– Бу мельунлар мени нафиле гестапогъа алып кетмейлер, бир шейлер дуйдулар, гъалиба… – деген фикирге кельди Сафие. «СС»чилер Сафиени буюк бир одагъа алып кирдилер. Тазбаш гестаподжы:

– Сен шимди къоджанънен корюшеджексинъ! – деди. – Бу ерлер энди улу Германиянынъ топрагъыдыр!.. Сенинъ къоджанъ Налджы Зекки бизге ярдым этмек керек. Бахыт сизге кулип бакъты. Экимлеримиз къоджанъны олюм панджасындан къуртарды. Оны энди сен къуртармакъ керексинъ! Сёйлегенлеримни анъладынъмы?

…Бекчи камеранынъ къапусыны ачты. Бир адамлыкъ одада булунгъан Зекки ве босагъада тургъан Сафие эйкель киби къатып, бири-бирине тикилип къалдылар. Бир къач сание сукюнетте кечти, сонъ…

Зекки урушлардан биринде агъыр яраланып, душманнынъ элине тюше. Фашистлер эсирге алынгъан офицернинъ ерли халкъ арасында итибары буюк олгъаныны анълап, ондан файдаланмакъ истейлер. Зеккини тедавилейлер, оны олюм джезасындан къуртаралар.

Бунынъ къаршылыгъына озьлерине хызмет этмек кереклигини айталар. Зекки душманнынъ теклифини ред эткен сонъ, фашистлер сонъки умютке багъланалар – Чарх коюнде яшагъан омюр аркъадашы Сафиенен иш корьмек къарарына келелер… Зекки Сафиесинден бир вакъыт шубеленмеди. Лякин арадан баягъы вакъыт кечти.

Зекки къадынына душманнынъ макъсадыны анълаткъан сонъ, ондан:

– Сафие, сёйле, мен энди не япайым? – деп сорады.

Зеккининъ эки маналы суали Сафиенинъ къальбине сунгю киби санчылды, чюнки къоджасы оны сынамакъ истегени акъылына биле кельмеди.

– Зекки, сен оларнынъ сёзлерине къапындынъмы не? – деп эеджанланды. – Эгер сен шимди оларгъа теслим олсанъ, омюрбилля буны кендинъе багъышлап оламазсынъ! Ватангъа хиянетлик тувгъан ананъа япылгъан хиянетликтир…

Сафие фикирининъ сонъуна чыкъмадан, агълап йиберди. Онынъ бутюн вуджуды сарсылды. Я барып да онынъ Зеккиси душмангъа сатылса, Сафиенинъ алы не олур?!

Сафие акъайынынъ огюнде тиз чёкти:

– Зекки, мен санъа ялварам, сен оларнынъ косьтерген кемигине хапылма! – деп агълады. Бу джанаварларнынъ къаршысына тиз чёкип яшайынджа, тик турып ольмек хайырлыдыр!..

Махбюс энди озюни тутып оламады, козьлеринде яш тамчылары пейда олды. Башлангъан лаф бойле ёнелиш алгъанына къуванып, Сафиеге сарылды, къадынынынъ сылакъ козьлеринден опьти ве къарыкъ сеснен:

– Сафие, мен бу вакъыткъадже нидже-нидже агъыр, мешакъатлы куньлерни корип кечирмедим! – деди. – Лякин козюмден бир вакъыт яш таммады. Бугунь исе сенинъ араретли сёзлеринъни эшитип, кендими тутып оламадым! Чокъ шукюр. Шубем янълыш экен, Сафием!

Гестаподжылар къары-къоджанынъ корюшювинден мусбет бир нетидже чыкъарып оламагъан сонъ, бир тамам къутурдылар. Зекки ве Сафиеге япмагъан вахшийликлери къалмады…

Зекки Сафиенинъ козьлери огюнде кечинди. Сафиени исе олюм алында «СС»чилер эвине сюйреклеп алып кельдилер… (389 сёз)

Ю. Алиевден