2. Küç. Söyl. Kıçkırıp, totnaksız kélüv.

KÉŞTÉRT avaz iyer. Cinélçe kıştırdav tavışın béldére.

KÉŞTEK i. öské hem éçké kiyémnernéñ tiyéşlé urınnarın kineytüv h. b. ş. maksatlar öçén tégélép kuyıla torgan éçpoçmak yaki romb formasındagı matériye kisegé.

KÉŞEN i. Atnın algı iké ayagın tışavlap, bér oçın artkı ayagına beylep kuyılgan ozın bav.

KÉŞENLÉ s. Kéşenlegen, kéşenlep ciberélgen.

KÉŞENLEV f. Kéşen bélen beylev.

Kİ térk. İyarçénlé kuşma cömlede açıklav mönesebetén béldére.

KİBÉGÜ f. 1. Susav, éçesé kilüv.

Bik nık yabıgu.

dial. Nık kibü, korgaksuv.

KİBÉKTÉRÜ f. söyl, Tvrlé ruxi gazaplar, cebér-levler bélen yonçıtıp yabıktıruv (kéşége karata).

KİBÉNÜ f. söyl, Çılangan és-başnı kiptérüv.

KİBÉR i. isk. kit. Gorurlık, tekebbérlék, érélék.

KİBÉRLÉ s. isk. kit. Gorur, éré, tekebbér.

KİBÉT i. Tovarlarnı vaklap satuv öçén bulgan sevde prédpriyetiyésé hem şulay satuv öçén maxsus yaraklaştırılgan bina.

KİBÉTÇÉ i. 1. söyl Satuçı, kibétte éşlevçé.

2. Isk. Kibét totuçı (bay); şul kibétte satuv itüçé.

KYBÉTÇÉLÉK i. Kibétçé vazifası, kibétçé xézmeté.

KİBEK i. 1. Başaklı igénnerné hem başka kaybér kulturalarnı sukkanda, çistartkanda barlıkka kile torgan kaldıklar.

dial. k. kavık.

évf. k. kandala.

O Kibek baş(lı) — aigıra, miñgérev (kéşé turında). // Feyzi. Kibek oçıruv — yalganlav, yalgan kuşıp söylev.

KİBEKLENÜV f. Kibeklége eylenüv, kibek bélen butaluv, aralaşu.

KİBEN i. Péçen, salam yaki sugılmagan aşlıktan açık havada saklav öçén zur itép salıngan çümele.

Kiben başı — kıyırçık (ipide).

KİBENLEV f. Kibenge öyüv, kiben kuyuv.

KİBÜ f. 1. Dımı bétép korıga eylenüv (yüvéş, dımlı eybérler turında).// Tiyéşlé yüvéşlégé, dımlılıgı bétép, artık nık koruv. || Parga eylenüv (dım, sıyıklık, suv turında).

Koruv, téréklék itüden tuktav (üsémlékler turında).

küç. söyl Yabıgu (avırudan, avır éşten, törlé ruxi kiçéréşlerden). || Kémge de bulsa mexebbet totıp gazaplanuv.

O Kipken balıkka eylenüv — bik nık yabıgu.

KİGÉZÜ f. k. kidérüv.

KİGÉRÜ f. dial. k. kidérüv.

KİGİ i. Tegermeç tırnagı. || Gomümen suña oxşaş nerseler turında.

KİGEVÉN i. Liçinkası xayvannar tenénde yeşiy torgan iké kanatlı parazit böcek.

KİDÉRÜ sr. 1. Kémge de bulsa bérer törlé kiyém kiyerge yardem itüv. || Bérer eybérné tışlık éçéne tıgu, tışlık bélen kaplav.

Éçé bocra sıman kuvış eybérné nersege de bulsa kértüv, urnaştıruv.

(Karmakka cim) utırtuv.

KİYÉZ i. Yonnan basıp éşlengen tıgız matérial. || s. meg. Şundıy matérialdan éşlengen, yasalgan.

Kiyéz iték — yonnan basılgan iték.

KİYÉZLENDÉRÜ f. Çuvaltuv, basıldıruv (çeç, yon turında).

KİYÉZLENÜV f. Çuvalıp bétüv, basıluv (çeç, yon h. b. gurında).

KİYÉZLETÜ f. k. kiyézlendérüv.

KİYÉZÇÉ i. Kiyéz éşlevçé, kiyéz basuçı.

KİYÉK i. 1. Kırgıy koş yaki cenlék. || s. meg. Kırgıy.

2. Yırtkıç xayvan.

Kiyék kaz yulı astr.— k. kaz yulı.

KİYÉKLÉ s. Kiyékleré küp bulgan, kiyékke bay (urman, kır) h. b.

KİYÉLGEN s. Yana tügél, indé kiyüvde bulgan, tav-şalgan.

KİYÉM I i. 1. Tukımadan, künnen, méxtan. h. b. ş. I

eybérlerden tégélgen, éşlengen hem tenné kaplav öçén xézmet ite torgan prédmétlar cıyılması. II Palto, bürék, iték h. b. ş. tıştan kiyéle torgan cılı kiyémner; tışkı kiyém.

2. küç. şig. Gadette bilgélé bér urınnın, agaçlarnın yeşéllék bélen kaplanuvı turında eytéle.

Kiyém élgéç — kiyémner éle torgan urın yaki maxsus caylanma.

O Kiyém kalıbı — 1) k. manékén; 2) küç. kulınnan bér éş te kilmi torgan, kiyénép-yasanıp kına yvri torgan kéşé.

KİYÉM II Bér bötén eybér (komplékt) teşkil ite torgan hem bérge géne faydalanıla torgan iké bér töslé hem bér iş prédmétlar turında eytéle; par.

KİYÉM-KİLBET cıy. i. vs-baş, tışkı kıyafet, kiyénüv revéşé.

KİYÉMLÉK i. 1. Kiyém tégü öçén bulgan tukıma. || s. Kiyém tégerge yaraklı, kiyém tége torgan.

2. Kiyém buluv sıyfatı.

KİYÉM-SALIM cıy. i. Ös, baş, ayak kiyémneré cıyılması.

KİYÉM-TOTIM i. söyl. k. kiyém-salım.

KİYÉMÇÉ i. isk. Kiyém tégüçé.

KİYÉNDÉRÜ f. 1. Kémge de bulsa kiyénérge yardem itüv, kiyém kidérüv. || Kémge yaki nersege de bulsa oxşatırga tırışıp kiyém kidérüv.

2. Kiyém bélen teemin itüv, kiyém buldıruv. II Matur kiyém bélen teemin itüv, matur itép yörtüv.

KİЁNÜ f. 1. Nindi de bulsa kiyém kiyüv. II Üzéne kiyém buldıruv, üzéñné kireklé kiyémner bélen teemin itüv.

2. Matur, yaxşı kiyémner kiyüv, kupşılanuv. 3. küç. Nerse bélen de bulsa kaplanuv, yırtélüv (gadette agaç, cir h. b. turında eytéle).

KİYÉNÜ-YASANU f. Matur, kupşı itép kiyénüv, bizenüv, kupşılanuv.

KİYÉRGÉ a. 1. Çigüv çikkende tukımanı tarttırıp kuya torgan ram formasındagı caylanma.

2. k. kiyérgéç 2.

KİYÉRGÉÇ a. 1. Nersené de bulsa ceyép, kiyérép kuyuv öçén bulgan caylanma.

2. Maxé. Tirésé saldırılıp kına alına torgan xayvannarnıñ tiréleré éçéne kuyıp, tiréné kiyérép kiptérüv öçén kullanıla torgan iké ayırılı agaç.

KİYÉRGÉÇLEV f. Nersené de bulsa kiyérüv, kiyérgége tartuv.

KİYÉRÉLÜ f. 1. Kiñeyüv, kabaruv.

Bértörlé torışta, xelde ozak bulıp oyıgan, arı-gan gevdené, ayak-kulnı yazu.

Kiyérénkélenüv (nérvlar turında).

rayı. mag. küç. kiyérélép. Barlık köçke.

rayı. mag. küç. kiyérélép. Batırlanıp, dertlenép. || Masayıp, pavalanıp, gorur.

KİYÉRÉNKÉ s. 1. Zur köç, énérgiye kuyunı, sarıf itüné sorıy torgan; zur köç, igtibar talep itéle torgan.

2. Bilgélé bér xelden çıgu yulın talep itken, çişéléş kirek bulgan, avır, kiskén.

II küç. Bik tar, az (vakıt turında).

KİYÉRÉNKÉLÉK i. Kiyérénké buluv xelé.

KİYÉRÉNKÉLENÜV f. Kiyérénké xelge kilüv, kiyérénkége eylenüv.

KİYÉRME s. Zur bulıp kiyérélgen.

KİYÉRTÜ f. k. kidérüv.

KİYÉRÜ f. \. Tartuv, süzüv (ceye kéréşén). || Bérer nersené suzıp, tartıp çitlerénnen, kırıylarınnan kaya da bulsa bérkétép kuyuv.

Kabartuv.

Kiñ itép, zur itép açu. II Yak-yakka ceyüv, tırpaytuv.

Alga çıgaruv, kalkıtuv (kükrekné, ayak h. b.).

küç. Kiyérénké xelge kitérüv, kiyérénkélendérüv.

KİZİL i. bot. 1. Könyakta üse torgan sarı çeçeklé katı uzagaçlı kuvak.

2. Şul kuvaknın kuyı kızıl töstegé, avıznı kamaştıra torgan açı ciméşé.

KİZLEV i. dial. k. çişme.

KİZEK i. dial. Kipken sıyır tizegé (yagulık urınına faydalanıla). || Kirpéç formasında kisép kiptérélgen tirés (urmansız urınnarda yagulık itép kullanalar).

KİZENÜV f. 1. Sugu öçén séltenüv, kul küterüv.

küç. Yanav, kurkıtuv.

rev. meg. kizenép. Kiyérélép, kayırılıp, tulı köçke.

KİZÜ 1s. 1. isk. Décurnıy.

2. i. Kıyık kiléşlerde: décurlık, décur toruv xézmeté.

Kizü kétüv —kizülék éşén başkaruv, ütev.

KİZÜ II i. 1. söyl. Epidémiye.

2. Çirattagı avırtuv, éyenek.

KİZÜLÉK i. Décurlık, décur toruv xézmeté.

KİY i. Bilyard tayagı.

KİKÉRÉK i. Aşkazanınnan avız arkılı çıga torgan gaz (fiziologik normal bulmagan kürénéş).

KİKÉRÜ f. Aşkazanınnan avız arkılı gaz çıgaruv.

KİKRİK i. Kaybér koşlarnıñ başlarındagı itleç üsénté. || küç, Tav sırtı turında.

KİKRİKÜK avaz iyer. Eteç kıçkırgan tavışnı béldére.

KİLBET i, Tışkı kürénéş; buy-sın, kıyafet.

KİLBETLÉ s. Matur, kürkem kürénéşlé; kiléşlé.

KİLBETLÉLÉK i. Kilbetlé buluv.

KİLBETLENÉP rev. Masayıp, pavalanıp.

KİLBETSÉZ s. 1. Tışkı kürénéşé yemséz, kıya-fetséz bulgan; kiléşséz. || küç. Tupas, yogışsız. 2. kis. funk. Gayat, artık, bik.

KİLBETSÉZLENÜV f. Yemsézlenüv, kıyafetsézlenüv.

KİLGEN-KİTKEN cıy. i. Kilüçé hem kitüçéler, kilép-kitép yörüvçéler.

KİLDÉ-KİTTÉ s. 1. k. kildélé-kittélé.—hay Galimcan, pay bu kildé-kitté lıkıldavçı télné! G. Beşirov.

2. Naçar, sıyfatsız, ehemiyetséz, annan-monnan gına éşlengen.

3. Gadi, dereceséz, ixtiramga, xörmetke layıksız.

KİLDÉLÉ-KİTTÉLÉ s. Megneséz, yatışsız (süzler h. b.). || Akılsız; akılga zegıyf.

KİLÉ i. éré börtéklé nerézlerné téép vaklav öçén agaç yaki métalldan maxsus formada yasalgan sa-vıt.

Kilé sabı — kilénéñ töyüv öçén çukmarbaşlı agaç yaki métall caylanması.

KİLÉM i. k. kilér.

KİLÉM-KİTÉM cıy. i. Kilüçé-kitüçéler; kunak.

KİLÉMLÉ s. k. kilérlé.

KİLÉN i. 1. Ulınıñ yaki énésénén xatını.

Yana gına kiyevge çıkkan yeş xatın.

Gomümen ölken buvınnıñ yeş buvın xatınnarına mérecegat ite torgan süzé.

Kilén tvşérüv étn.— kiyev yortına kıznı bötén-leyge alıp kaytuv.

KİLÉNDEŞ i. İké tugannıñ xatınnarı.

KİLÉN-KÜNÇÉK cıy. i. Yeş kilénner.

KİLÉNLÉK i. Kilén buluv xelé, kilén buluv.

KYLÉNÇEK i. söyl Yeş kilén.

KİLÉR i. Tabış, fayda. II Akça, xézmet xakı.

Kilér cir (urın) —akça tabu, buldıruv rmömkin-légé.

KİLÉRLÉ s. söyl Tabışlı, téşémlé, küp tülene torgan (éş h. b.).

KİLÉŞ I i. söyl Kilüv figılénnen yasalgan isém.

KİLÉŞ II i. söyl Tışkı kürénéş, kıyafet.

Kiléşén kitérüv — nersené de bulsa kiléştérüv, formasın kitérüv, kıyafetén buldıruv.

KİLÉŞ III beyl. Üzénnen alda kilgen süz bélen bérge kémnéñ yaki nersenéñ nindi xelde, nindi revéşte buluvvın adlata.

KİLÉŞ IV i. lingv. İsémnernéñ başka cömle kisekleréne beylenéşén kürsete hem térlenüv formalarında çagıla torgan grammatik katégoriye.

KİLÉŞÉNÜ f. Söyleşép kiléşü, urtak fikérge kilüv,

KİLÉŞ-KİLBET cıy. i. k. kilbet.

KİLÉŞLÉ s. 1. Kiléşép torgan, matur, cıynak (kiyém h. b.).

2. Fikérge turı kile torgan, urınlı, süz séréşé-ne yaki obstanovkaga yaraklı (süz h. b.). || rev. meg. Osta, tözék itép, igti-barnı celép iterlék, kızıklı itép (söylev turında).

3. rev. Edeplé, tertiplé, kürkem.

KİLÉŞLİ rev. Kilüv udayında, yul udayında.

KİLÉŞSÉZ s. 1. Yemséz, matur tügél.

2. Edepséz, tertipséz, naçar.

KİLÉŞSÉZLÉK i. 1. Kiléşséz, yemséz buluv.

2. Terbiyesézlék, edepsézlék.

KİLÉŞSÉZLENÜV f. Tertipsézlenüv, üzén edepséz, yemséz totuv, zatsızlanuv.

KİLÉŞTÉRÜ I f. 1. Rizalatuv, nindi. de bulsa fikérge kündérüv.

2. Duslaştıruv, tatulandıruv.

KİLÉŞTÉRÜ II f. 1. Bik kiléşlé itép, yaxşı itép éşlev, eytüv, urınlı eytüv, buldıruv. || rev. meg. kiléştérép. Maturlap, matur itép, caylap, kiléşlé itép (söylev, yazu, kiyénüv h. b.).

Nersenéñ de bulsa formasın kitérüv, kıyafetén buldıruv.

Oşatuv, yaratuv, xup kürüv.

KİLÉŞÇE rev. k. kiléş III.

KİLÉŞÜV I f. 1. Dus buluv, tınıç yeşev, bér-bérédné adlav, bérge yeşiy aluv.. 2. Doşmanlaşunı, talaşnı tuktatuv, bétérüv; duslaşu, tatulaşu.

3. Solıx tözü. || i. meg. Doşman lagéréna karata kiléşüçenlék mönesebeté; printsipsız taşlamalar. „

Kémnéñ de bulsa fikérén, tekdimén, süzén dörés dip tabu; şuna kuşıluv, riza buluv, kunuv. II rev. meg. kiléşép. Üzara aldan söyleşép, riza bulıp, bér fikérge kilép.

Bérer nersege karata tüzémlélék, çıdamlılık bélen karıy başlav; bérer törlé xelge buysınuv, kunuv..

Satulaşıp, eybérnén beyesé turında rizalaşu.

Yereşüv; éylendérüv yaki kızın birüv turında söyleşép kuyuv, rizalaşu.

KİLÉŞÜV II f. 1. Yatışlı, kiléşlé buluv (kiyém, és-baş kiyémé, bizenüv h. b. turında). [| Oşav, tin buluv, kulay buluv, turı kilüv.

2. Tégel, eybet, bar yaktan kilüv. II Eybet, yaxşı sıyfatlı buluv, tiyéşlé derecede buluv.

Urınlı buluv, yaxşı buluv, yatışu, yarav (bérer törlé éş, xereket, süz turında).

Uday teesir yasav, şifalı buluv, yardem itüv.

O Kiléşmegen yak (cir)-— kimçéléklé yak, kimçélék.

KİLÉŞÜVÇEN s. Kiléşüge bara torgan, rizalaşuvçan, süz tınlavçan, buysınuçan.

KİLÉŞÜVÇENLÉK i. 1. Kiléşüçen buluv.

2. polit. Printsipsızlık, avmakaylık.

KİLKİ i. söyl. k. kilka.

KİLMÉŞEK i. gadi s. Kayan bulsa da kilgen, çit kéşé.

KİLEP i. 1. Orçıktan maxsus agaçka sarıp, çuvalmasın öçén beylem itép uralgan cép.

2. Cép ülçev béremlégé, éç métr çaması. Bér kilep cép.

Kilep agaçı — cép kileplev öçén bér başın yeplé itép, ikénçé başına arkılı tayak bérkétép éşlengen bér métr çaması ozınlıgındagı maxsus agaç. [Bér]

KİLEPLEV f. Kilepke cép urav, kilep yasav.

KİLESÉ s. Aldagı, bulaçak (vakıt yaki urın turında).

Kilesé buvın — kileçek buvın, aldagı buvın.

KİLEÇEK s. 1. Xezérgéden son bulası, alda bulaçak (könner, aylar, yıllar h. b.). || i. meg. Kilesé, alda bulaçak vakıt.

Alda yeşeyeçek, monnan soñ, yeşiy torgan (kéşé, buvın h. b.).

i. meg. Kém yaki nersenén aldagı tormışı, yazmışı.

i. meg. küç. Aldagı könnerde bulaçak uñışlar, uñışlıklar; karéra.

Kileçek zaman lingv. — söylenép torgan vakıttan soñ, bulaçak éş-xelné, xereketné béldére torgan figıl katégoriyesé.

KİLEÇEKLÉ s. 1. Matur kileçegé bulgan.

2. küç. ömétlé, talantlı.

KİLÜ f. 1. Xereket itép, nindi de bulsa bilgélé bér urınga yakınayuv yaki barıp citüv, barıp kérüv (ceyev yaki törlé transportta).

Söylevçége taba yüneléşte xereket itüv. || Massa, totaş agım bulıp xereket itüv (bolıt, suv, hava h. b. ş.). II Boz, sal, bureneler h. b. ş. suv buylap xereket itüv.

Bérer maksat bélen kaya bulsa da baruv. || Xereket itüv, küçüv sréd-stvoları turında. || Küçme koşlarnın cılı yaktan kaytuları turında.

Bilgélengen urınga barıp citüv, tapşırıluv (kaya da bulsa ciberélgen eybér turında). || Kayan da bulsa bilgélé bér urınga eybér kitérélüv, kaytarıluv.

östelge, tabınga kitérélüv, kuyıluv, birélüv (aşamlık, éçé!\1lék h. b.).

Bülénép çıgu, aguv (suv, kan, yeş h. b.).

Nindi de bulsa urınnan taraluv, çıgu, kaya da bulsa ütép kérüv (is, tétén h. b.).

Kayan da bulsa işétélüv (tavış, cır h. b. turında).

Faydalanuga birélüv, ayırım çıganakka totaştırıluv (gaz, tok, suv turında). Bilgélé bér vakıttan, çordan başlanıp devam itüv (nesél, gadet h. b.).

Başlanuv, yakınlaşu, citüv (él, kön vakıtları turında).

Birélüv, tülenüv, aluv (éş xakı, pénsiye, posobiyé h. b. turında).

Bérer törlé plan, fikér, uy h. b. barlıkka kilüv, tuvuv (başta, küñélde).

Tégel, citéş buluv. || Eybet, yaxşı sıyfatlı buluv, tiyéşlé derecege citüv.

„Xelge" süzé bélen kilép, kém yaki nersenén bérer törlé sıyfatka kuçuyın, üzgerüvén béldére.

Kaybér yüneléş kiléşéndegé abstrakt isémner yanında şul isém béldérgen nersené açıklav, añlap aluv, töşénüné béldére.

Éş yaki xelnéñ başlanuvın béldére.

Tartuv, (felen kader) avırlıkta buluv. Üzénnen aldagı, çıgış kiléşéndegé isém (yaki şul funktsiyedegé süz) béldérgen sebep arkasında buluv, tuvuv.

yard. f. funk. Xel figıller yanında: 1) nindi de bulsa prédmétka, urınga taba yünelüné béldére. 2) éş yaki xelnéñ özléklé üséşén, devamlılıgıv, üzénéñ soñgı çigéne yakınlaşuvın béldére. 3) éş yaki xereketnéñ ütkennen xezérgége üséşén, kuçuyın kürsete. 4) éş yaki xelnéñ daimi revéşte kabatlanuvın béldére. 5) éş yaki xereketnéñ, yul uñayında éşlenüvén, ütelüvén béldére. Kére kilüv. Ala kilüv; 6) -ası kuşımçalı sıyfat figıl bélen kilép, nindi de bulsa télek, omtılış barlıgın béldére. 7) kaybér avaz iyertémneré bélen kilgende figıl yasıy torgan kuşımçalar funktsiyesén ütiy (meselen, géc kilügé-céldev, şav kilüv — şavlav h. b.).

KİM rev. 1. Citerlék tügél, tiyéşlé derecesénnen az.

2. Naçar, naçarrak, tüben.

3. s. meg. Küp nerselerden mexrum itélgen, kémge de bulsa tin bulmagan.

Kim cömle lingv.— bérer baş kisegé téşép kalgan cömle. Kim digende — k. kiménde. Kim kuymıy, kimén kküçymıy — nindi de bulsa éşné tulı kanegat-lenüv alırlık, kiregénnen artıgı bélen éşlev, baş-karuv.

KİMÉK i. Séyaknéñ cilék aralaşkan yomşak öléşé.

KİMÉNDE rev. Az digende, iñ azı; minimüvm.

KİMÉRÇEK i, Kéşé hem xayvannar organizmında skélétnıy kaybér öléşlerén teşkil ite torgan tıgız

hem katı totaştırgıç tukıma.

KİMÉRÜ f. 1. Nindi de bulsa katı eybérné téşler bélen vaklap aşav, kırıp aşav. || Téşler bélen kısıp çerdeklev, vaklav, ézü.

küç. Gazaplav, borçuv (küçy, xis h. b. ş. turında).

küç. Kém yaki nerse isebéne yeşev; urlaşu.

KİMÉRÜÇÉ i. zool. Ozın hem nık bulgan algı téşleré bélen üsémlék orlıgı, agaç kayrısı h. b. ş. kimérép tuklanuçı imézüçé cenlék (tiyén, yomran, küsé h. b. lar).

KİMÉTÜ f. 1. Külem, zurlık, san yagınnan azaytuv, köçéreytüv.

2. Derecesé, köçé, sıyfatı h. b. yagınnan tübeneytüv, köçéreytüv.

KİMLÉK i. 1. Kim (1 meg.) buluv xelé, sıyfatı.

k. kimçélék.

küç. Tübenlék, xurlık.

Kimlék derecesé lingv. — prédméttagı bérer bilgénén gadi derecedegéden kimrek buluvvın béldére torgan asıl sıyfatlar forması.

KİMSÉNÜ f. 1. Üzénné başkalardan kim kürüv, naçar dip uylav.

2. Kém tarafınnan bulsa da kimsétélgen dip uylav, mıskıllangan dip uylav; xurlanuv.

KİMSÉNÜLÉ s. Kimsénüv çagılgan, garlenülé (yöz, tavış h. b.).

KİMSÉTÉLÜ f. 1. Téş. yün. k. kamsétüv 1.

2. Mıskıl itélüv, çitke kagıluv.

KİMSÉTÜ f. 1. Kim kürüv, cebérlev, sanga sanamav.

2. Kémné de bulsa mıskıllav, xurlav, yamanlav.

KİMSÉTÜLÉ s Kimsétép, tübensétép karıy torgan.

KİM-XUR: kim-xur buluv—1) başkalarga kara-ganda naçar, tübenrek xelde buluv, yeşev; 2) oyatka, xurlıkka kaluv.

KİMÇÉLÉK i. h Citéşséz yak, citéşsézlék.

Zarar, zıyan (bérer éşte, bérer nersede). küç. Moxtaclık, avırlık, citmevçélék. Kimçélék kürmi yeşev,

KİMÇÉLÉKLÉ s. Kimçélégé bulgan, citéşsézlégé bulgan.

KİMÜ f. 1. Külem, san, zurlık yagınnan azayuv, köçéreyüv.

2. Kéçé, derecesé, kiyérénkélégé h. b. yagınnan kimrek bulıp kaluv,

Sıyfatı, ehemiyetlélégé, totkan urını buyınça tübeneyüv, köçéreyüv (éşçenlégé, kıymmet h. b.).

Üzéñnén avırlıgınnı yugaltuv, yabıgu.

KİNDÉR i. 1. Sabagınnan sus, pecé, orlıgınnan may alına torgan béréllık ülen üsémlék. || Şul üsém-léknén orlıgı.

2. Şul üsémlék yaki citén süsénnen éşlengen tküç-kıma,. || s. meg. Şundıy tukımadan tégélgen. II Resém töşérüv öçén kullanıla torgan, şundıy tukıma kisegé.

KİNDÉRAŞ i. 1. dial. k. kindér 1.

2. Kindér orlıgı.

KİNDÉRÇÉLÉK i. Avıl xucalıgının kindér üstérüv bélen şögıllene torgan tarmagı.

KİNDÉRE i. İşélgen néçke bav.

KİNCAL i. söyl k. xencer.

KİNE i. Yeşértén doşmanlık; açu, üç.

KİNELÉ s. k. kineçél.

KİNENDÉRÜ f. Kuvandıruv, şatlandıruv. || Bérer nersege bulgan zur ixtıyacnı kanegatlendérüv.

KİNENÉÇ i. sir. Şatlık, kuvanıç, söyénéç; lezeet.

KİNENÜV f. Kuvanuv, şatlanuv.

II Rexetlenüv, tulı ruxi kanegat-lék aluv.

KİNET rev. hiç kétmegende, iskermesten, kisek-ten, kapıl. II Béryulı, şunda uk.

KİNETLÉK i. 1. Kinet buluv xelé.

2. Duvamallık, aşıgıp éş itüçenlék.

KİŞETTEN rev. söyl k. kinet.

KİNEÇÉL s. Kine totuçan.

KİP i. söyl 1. Bérsé östéne ikénçésén salıp urnaştırılgan bériş eybérler beylemé, térgegé.

2. Kaybér tovarlarnı térüde kullanıla torgan külem-zurlık ülçevé; beylem, térgek.

KİP-KİÑ s. Artık. der. k. kiñ.

KİPARİS. Könyakta^üse torgan, küpçélék pira-midal yabaldaşlı, mengé yeşél ılıslı agaç.

KİPTÉRGÉÇ i. Yazu karasın üzéne séñdére, kip-tére torgan maxsus kegaz.

KİPTÉRÜ f. 1. Korı xelge kitérüv (nindi de bulsa yüvéş, dımlı eybérlerné). || Suvın nindi de bulsa yul bélen agızıp, sarkıtıp korıtuv, korı urınga eylendérüv. || Kireklé dımnan mexrum itép, artık derecede korıtuv. || Sértép yaki nersege de bulsa séñdérép korıtuv.

2. Ozak saklav öçén maxsus xezérlene torgan üsémlék, cilek-ciméş, balıknın. h. b. dımın, yüvéşlégén bétérüv. 3. küç. Törlé cebérlevler, ruxi gazaplavlar_,bélen yonçıtıp, intéktérép yabıktıruv, avıruv xelge][cit-kérüv (kéşége karata).

KİPŞÉNÜ f. 1. Kibü, koruv; surıgu.. II Tamak kibü, susav turında.

2. Yabıgu, korışu.—

KİPŞÉRTÜ f. z-sız. Kiptérüv, korıtuv turında.

KİPŞÉRÜ f. 1. k. kipşénüv

2. küç. Yabıgu, korışu.

KİPŞÉTÜ f. k. kiptérüv 1.

KİPŞÜ f. k. kipşénüv.

KİRÉ s. 1. élékké xereketke kapma-karşı bulgan. || rev. meg. élékké xereketke kapma-karşı yakka.

Tiskeré, éçké (kiyém turında).

Nersené de bulsa xuplamıy, kireklégén, ehemiyetén tanımıy, inkyar ite torgan. || Tiskeré, naçar. || Naçar, yemséz, küñélséz.

Bérer nersenén yuklıgın, uñay yakka bulmavın raslıy torgan; kétkenge kapma-karşı bulgan.

küç. Uzsüzlé, tıñlamavçan, üzénçe géne éşlerge yaratuçı, tiskeré, ücet.

ed. Matur edebiyetta: uñay géroylarga karşı kuyılgan, tiskeré sıyfatlı.

mat. Bérsénéñ artuvı bélen ikénçésé kimi torgan (yaki kirésénçe).

fiz. Matérial kisekleré éléktronnan torgan éléktr téréne beylenéşlé.

10. rev. meg. Yañadan, kabat, tagın.

11. beyl. funk. söyl. Soñ, arı.

KİRÉGE rev. 1. Artka, kiré

2. küç. Naçar yakka (üséş, üzgeréş turında).

KİRÉDEN rev. 1. Yanadan, yañabaştan.

2. Kirége, kiré yaktan.

KİRÉLÉK i. 1. Uzsüzlélék, tiskerélék, ücetlék; tıñlamavçanlık.

2. küç. Kötélmegen üzgeréşler, uñaysızlıklar; totrıksızlık; kapriz.

Kirélékke baruv — kirélenüv, üzsüzlélenüv.

KİRÉLÉ-MIRLI rev. k. kirlé-mırlı.

KİRÉLÉ-SOÑLI rev. dial. 1. Bér artka, bér alga, arlı-birlé.

2. Tupas, tertipséz, megneséz itép.

KİRÉLENÜV f. Kirélék kürsetüv, karışu, riza bulmav.

KİRÉLEV f. söyl Fikérné, niyetné üzgertüv, alay éşlemeske buluv; kiré uylav.

KİRÉSÉ i. Kémnéñ yaki nersenéñ de bulsa kalma? karşısı.

KİRÉSÉŞÇE rev. 1. Böténley başkaça, nersege de bulsa kapma-karşı. || Kémnéñ yaki nersenéñ de bulsa kapma-karşısı, kirésé bularak.

2. kér. süz funk. Eytkenge, uylaganga, kétkenge kapma-karşı bularak.

KİRZA i. Ayak kiyémneré, bazar sumkaları h. b. eybérler éşlevde künné alıştıra torgan, maxsus matde séñdérélgen nık, tıgız tukıma. || s. meg. Şundıy matérial dan tégélgen.

KİRKA i. Taş, boz h. b. ş. katı tokımnarnı vatuv, vaklav, kazu öçén agaç sapka çükéç sıman itép utırtılgan oçlı ozınça timérden gıybaret éş koralı; keyle.

KİRLÉ-KERLÉ rev. dial. k. kirlé-mırlı.

KİRLÉ-MIRLI rev. söyl 1. Télese niçék, butal-çık, megneséz itép.

2. Naçar, retséz. II Tigézséz revéşte, kıyık-mıyık.

KİRPÉÇ i. 1. Üzlé balçıktan ozınçık şakmak formasında yandırıp éşlengen hem tözü matérialı itép kullanıla torgan yasalma taş. || s. meg. Kirpéç citéştérüge beylenéşlé.

Şundıy formada éşlengen törlé eybér, matérial. || s. meg. Şundıy formadagı.

s. meg. söyl. Uén kartasında: kızıl romblar töşérélgen.

KİRPÉÇLEP rev. Kirpéç formasında.

KİRPÉÇÇÉ i. Kirpéç suguçı.

KİRT i. Agaçka yaki başka nersege ütkén eybér bélen kisép yaki çabıp yasalgan éz, tamga; sır.

KİRTÉK i. Kirtép, uyıp alıngan urın; uyıntı. II s. meg. Poçmaklap kisélgen, poçmaklap uyıp alıngan.

KİRTÉKLEV f. k. kirtlev.

KİRTLEÇ i. 1. Gadette tabigıy revéşte barlık-ka kilgen yaki maxsus (tézéléş, arxitéktura h. b. ş. mak-satlar öçén) yasalgan gorizontal yaki avış çıgıntılı meydançık; kirtlé-kirtlé, uyıntılı-uyıntılı éslék. II s. meg. Şundıy meydançıgı, éslégé bulgan.

2. Kaybér irédmétlarnıñ kırıyındagı vak téşlé çıgıntı. || s. meg. Şundıy çıgıntıları bulgan; kirtleçlé.

KİRTLEÇ-KİRTLEÇ s. Kirtleçlenép torgan. || rev. meg. Küp kirtleçler (2 meg.) yasap.

KİRTLEÇLÉ s Kirtleçleré bulgan, kirtleçlenép torgan.

KİRTLEÇLENÜV f. 1. Téş. yün. k. kirtleçlev.

2. Kirtleç xasil itüv; kirtleç-kirtleç bulıp toruv.

KİRTLEÇLEV f. Kirt, kirték yaki kirtleç yasav.

KİRTLEV f. Kirt yasav; kirt yasap, uyıp tamga saluv.

KİRTE i. 1. Yıgıp, botaklarınnan arındırılgan yuvan bulmagan ozın agaç kevsesé; kolga.

küç. Komaçav, totkarlık. II Nersenéñ de bulsa axırı, çigé.

O Kirte buluv (koruv, kuyu) —nindi de bulsa éşke, xereketke h. b. komaçavlav, totkarlık yasav; kartı kilüv.

KİRTELÉ s. Kirtelep alıngan, kirtelengen.

KİRTELÉK i. 1. Kirte totuv öçén yaraklı agaç.

2. Kirte (2 meg.) bélen eylendérép alıngan urın. II küç. söyl. Koma-çav, totkarlık.

KİRTELEV f. 1. Kirte bélen eylendérép aluv, kirte totuv (işék aldın, bakça tiresén h. b.).

2. küç. Totkarlav, kıyınlaştıruv (alga taba xereket itüné).

II Totkarlap toruv, tuktatuv.

3. küç. Saklav (hertörlé bela-kazalardan, yogışlı avırulardan h. b. ş.). || Tıyuv, çiklev (télek, xis, omtılışlar-nı).

KİRTÜV f. Kirt yasav; poçmaklap kisép, uyıp aluv.

KİRÇÉGE i. dial. Kirélék, kapriz.

KİRÇÉGEYLENÜV f. dial. Kirélenüv, kaprizlanuv.

KİREGÉNDE, KİREKTE rev. Kirek bulganda, kirek bulgan oçrakta.

KİREGÉ?NÇE rev. Kirek bulgança, tiyéş derecede, ciréno citkérép.

KİREGE i. étn. Tirmenén (küçérélme kiyéz éynéñ) kabırgalık agaçlar çélteré, kiyérgésé.

KİREGÜV f. Kirek buluv.

KİREK xeb. süz. 1. Talep itéle; buluvvı tiyéşlé, zarur.

2. Kémge yaki nersege de bulsa ixtıyac buluv.

-ırga II -érge, -rga II -rge formasındagı figıllerden soñ kilgende tiyéşlék, mecburilék megnesén béldére.

„Bulırga" figılé hem şart figıller bélen kilgende anık raslıy almav, çamalap eytüviyé béldére: bugay, axrı.

5. s. meg. k. kireklé.

i. meg. kıyık kiléş form. İxtıyac, kirek bulgan neréz, kirek-yaraklar.

Bérer kéşénéñ yaki bérer nersenéñ kireklé^é, kirek buluvvı.

cıyuv. térk. funk. kit. Tiñdeş kisekler al-dınnan kabatlanıp kilép, alarnı bérleştére, fikér-ge köçeytüv tösméré östi („hemi térkegéçé bélen alış-tırırga bula).

kiré şart térk. funk. Kiré iyerçén cömlené baş cömlege térkev öçén kullanıla (gadette şundıy cömlenén. tindeş kisekleré aldınnan kabatlanıp kile).

KİREK-KİREKMEGEN s. 1. k. kirek-kirekmes.

2. rev. meg. kirek-kirekmegenge, kirek-kirekmegende. Urınsızga, tiyéşsézge, sebepséz.

KİREK-KİREKMES s. Tiyéşséz, yaramıy torgan. II Megne-séz.

KİREKLÉ s. Kirek bulgan. || Ehemiyetlé, mépim, faydalı.

KİREKLÉK i. 1. Kirek buluv, zarurlık. || Tiyéşlék, tiyéş buluv.

2. İxtıyac, xacet.

KİREKLÉ-KİREKSÉZ s. Kirek hem kirek bulma-gan, ehemiyetséz, törlé vak-téyak.

KİREKLÉ-KİREKSÉZGE rev. 1. Sebepséz, yuk-bar nerseler bélen.

2. Maksatsız, kiregé bulmagan kiléş.

KİREKLÉLÉK i. Kireklé buluv, zarurlık.

KİREKMEGENGE, KİREKMESKE rev. Kirek bulmagan kiléş; sebepséz, yukka, urınsızga.

KİREKSÉZ s. Kiregé bulmagan, kirek tügél; ehemiyetséz.

KİREKSÉZGE rev. k. kirekmegenge.

KİREKSÉZLÉK i. Kirekséz buluv, kirek tügéllék, ehemiyetsézlék.

KİREKSÉNÜ f. 1. Kirek dip tabu, kirek dip sanav.

2. Kémné yaki nersené de bulsa télev, şuda ixtıyac buluv.

KİREK-YARAK cıy. i. Bérer törlé éşke yaki ner-sege kireklé törlé eybérler, esbaplar, cipazlar h. b.

KİREMET i. 1. Karama térénnen bulgan agaç (xezér sirek oçrıy).

isk. Tabına torgan ilahi köç, rux (marilarda, çuvaşlarda, çukındırılgan tatarlarda, mecüsiléknéñ bér téré bularak, kiremet agaçın allalaştıruv, şuna tabınuv yolası bulgan).

küç. söyl, Nindi de bulsa bik naçar, facigalé éş, xel turında. || s. meg. Xolıksız, kiré bétken; ekemet.

küç. söyl. Kötélmegen, gacepke kalırlık éş yaki añlarga, faydalanırga çitén bulgan bérer nerse turında.

KİREÇ i. dial. Bérer korılmanıñ nigéz forma-sın teşkil itken agaç yaki timér çélter, kiyérgé.

KİREVKE i. isk. Métalldan éşlengen kiyém.

KİSÉK s. Kisélgen, kisép alıngan.

KİSÉKBAŞ i. zool. Téngé kübeleknéñ bér téré (arkasında kéşénén. baş söyegé sıman süreté bula); rusçası: adamova golova.

KİSÉLÉŞ i. 1. Nersenéñ de bulsa kisélüv revéşé.

2. k. kisém. Tsilindrnıñ arkılı kiséléşé,

KİSÉLÜ f. 1. Téş. yün. k. kisü. Kayçısız kisélye, Cépséz tégéle. Tabışmak.

Tavşaluv, tétkelenüv. [

küç. Bülénép kaluv, ayırıluv.

küç. Tuktaluv. || Bétüv, kalmav.

küç. helak buluv, kırıluv, yukka çıgu.

küç. Artık derecede yabıgu, yonçuv, xelsézlenüv.

rev. meg. kisélép. Nık, hiç onıtılmaslık bulıp.

KİSÉM i. Prédmétnı kisép algan urında barlık-ka kilgen ösyöz.

KİSÉMTE i. 1. mat. Turı sızıknıñ iké yaktan çiklengen kisegé.

2. Gazéta-curnallardan kisép alıngan ayırım tékstlar, mekaleler.

KİSÉNTÉ i. 1. Eybérnéñ kisép, çabıp alıngan bér kisegé.

2. k. kisém.

3. k. kisénték.

KİSÉNTÉK i. Agaçları kisélgen urman çurını, açık meydan.

KİSÉNTÉLÉK i. k. kisénték.

KİSÉT i. söyl Gadette çigép yaki törlé töste bizep éşlengen temeké yançıgı.

KİSÉŞ i. söyl. Sugış, ütéréş.

KİSÉŞÜV f. 1. Urt. yün. k. kisü (1, 2, 6, 7 meg.).

2. Bér-bérsén kisép ütüv.

3. küç. söyl Sugışu, süyéşü, bér-bérénné ütérüv.

KİSÉYEV i. 1. Üte kürénmelé cidél tukıma.

2. s. meg. Şundıy tukımadan tégélgen, éşlengen.

KİSKÉN s. 1. Çagılışı bik köçlé bulgan, bik nık tezsir ite torgan. II Artık açık, üte köçlé (sizü organnarına teesiré buyınça).

Xelitkéç; bik katı.

Bik katlavlı, kiyérénké. || rev. meg. Açık; kal-kurak itép.

Katgıy, nık, anık. || rev. meg. Bik köçlé, açıktan-açık.

Talepçen, kırıs.

Usal, reximséz; kiléşmevçen,

Kıyuv, tevekkel.

KİSKÉNLÉK i. Kiskén buluv sıyfatı.

KİSKÉNLENÜV f. sir. k. kiskénleşü.

KİSKÉNLEŞTÉRÜ f. Köçeytüv; katlavlandıruv, kiyérénkélendérüv.

KİSKÉNLEŞÜ f. 1. Katlavlırak, kiyérénkérek, kurkınıçlırak tös aluv (nindi de bulsa mönesebetler, karşılıklar turında). || Üzara mönesebetler kiskén bozıluv, naçarlanuv.

Usallanuv, kırıslanuv.

Nıgrak teesir itüv, ütkénlenüv.

Üte kızulanuv, citézlenüv.

KİSKÉÇ i. Métall, agaç hem başka katı eybérlerné kisü, éşkertüv öçén kullanıla torgan koral. II s. meg. Kise torgan, kisü öçén caylangan.

Kiskéç téş anat. — algı yassı téş.

KİSKÉÇTAŞ i. arxéol. Taş devérénde: söyekler-né, mögézlerné, taş tokımnarınıñ kaybér térlerén éşkertüv öçén oçlı plastinka revéşénde çakmataştan yasalgai koral.

KİSKE //. Yuvan agaç kiséntésé; tümer, büken.

KİSKELENÜV f. 1. Téş. yün. k. kiskelev.

2. Kisélüv, yargalanuv (cilden, séltélé sudan, berélüv-sugıludan h. b.).

KİSKELEV f. 1. Kab. der. k. kisü (1, 2, 4, 5 meg.).

2. Kisép, vak kiseklerge, kisekçéklerge buluv, ayıruv.

KİSME s. 1. maxé. Bértigéz formadagı kegaz, karton kisekleréne yazılgan yaki basılgan.

2. dial. Kisélgen.

Kisme taş — taş yatmadan maxsus maşina yardeménde kisép xezérlene torgan tözü matérialı.

KİSMEK i. Yuvan agaçnın éçén kuvışlap yaki taktalardan korşavlap yasalgan zur agaç savıt, agaç miçke.

KİSMEN i. zool. Kortı (liçinkası) uzagaç bélen tuklana torgan zararlı koñgız; agaç koñgızı;

KİSTÉRÉŞLÉ: kiyétéréşlé sorav aluv maxé. — bér ük kéşéden iké yaklı sorav aluv (gayıplevçé hem ga-éplenüçé yaki prokuror hem yaklavçı h. b. tarafınnan).

KİSTÉRÜ f. 1. Yökl. yün. k. kisü (1—10 meg.).

Orınma suguv, berüv bélen (şarnı, tupnı) tiyéşlé urınga yüneltüv (billiard, futbol, voléybol h. b. ş. uyın narda).

küç. söyl Kiskén, katgıy bér fikérge, kararga kilüv. II rev. meg. kistérép. özép, açık itép.

küç. söyl Kaybér figıller urınına kullanılıp, şul figılden añlaşılgan éşnén bik kızu, inténsiv, osta başkarıluvın béldére.

KİSTEN i. Kıska tayaknın bér oçına çılbır yaki kayış yardeménde timér şar, gér h. b. ş. avır eybér bérkétélgen, e ikénçé başında kulga kiyüv öçén élmegé bulgan borıngı sugış koralı.

KİSEK I i. 1. Böténnéñ öléşé. || Büléngen, sındırıp alıngan, vatılgan öléş. || Télém, sınık (ipi, sır, karbız h. b. turında).

Nindi de bulsa bér bötén kürénéşnéñ, orga-nizmnıñ, méxanizmnıñ sostav éléméntı.

Bérer esernén kompoziñion ézégé, bulégé.

Bériş eybérnén. bér danesé, standart béremlégé. || Nerse de bulsa tutırılgan standart külemlé térgek; k. paçka\\ Bérişlé eybérlernéñ bérsé östéne ikénçésé tigéz itép salıngan cıyımınnan gıybaret térgek (kegaz eybérler turında).

küç. söyl Bérer kéşéné yaki nerézné kimsétép eytkende kullanıla torgan tagılma süz.

tart. form. Üzénnen alda kilgen „can", „begır" süzleré bélen bérlékte irkelep, nazlap mérecegat itüv tegbiré bularak kullanıla.

KİSEK II rev. söyl Kinet, kétmegende.

KİSEK-KOSAK cıy. i. söyl hertörlé kaldık, taşlandık kiyézkler. || Aşamlık kaldıkları.

KİSEKLÉ s. Kiseklerge buléngen, kisek-kiyézk itép xezérlengen. || Danelé, ülçenmi torgan, kiyézklete satıla, ciberéle torgan.

KİSEKLEP rev. Kisek-kisek itép, kiseklerge bulép.

KİSEKLETE rev. 1. Kisegé bélen.

2. Kiseklé kiléş, vaklamıyça.

KİSEKLEV f. Vak kiseklerge, öléşlerge buluv; kisek-kisek itép ayıruv.

Kİ'SEKTEN rev. söyl Kinet, kétmegende.

KİSEKÇÉK i. 1. Kéç. der. k. kisek I (1—3 meg.).

2. Nindi de bulsa matde massasınıñ sostav öléşé bulgan, küzge kürénmeyélék yaki çak kına kürénérlék bik vak bé rté k.

KİSEKÇE' i. 1. k. kisekçék 1.

k. kisekçék 2. Korılmalı kisekçe.

lingv. Ayırım süzlernén, süz tézmelerénéñ yaki cömlelernéñ éçtelégéne nindi de bulsa megne tös-méré kérte torgan yardemlék süz (meselen: bit, iç, uk-uk, labasa-lebasa h. b.).

KİSEKÇE rev. Tulısınça tügél, öléşçe.

KİSETME s. Kisetüv xaraktérındagı.

KİSETÜ sr. 1. Aldan béldérüv, iyékertüv, eytüv.

Aldan kürélgen çaralar yardeménde nerézné de bulsa buldırmav.

i. meg. Kürsetme; şélte.

KİSETÜLÉ^s. Kisetüv béldérgen.

KİSEV I i. 1. Kümérlenép yanıp torgan yaki kümérlenép süngen utın, agaç kisegé.

2. dial. k. kisev agaçı. Kisev sabı ozın bulsa, kulıñ köymes. Mekal.

Kisev agaçı — miçtegé yagulıknı bolgatuv, utlı kümér aluv öçén timérden başı bégép éşlengen ozın saplı caylanma.

Kisevbaşı -— k. kisev I (1 meg.).

KİSEV II: kisev gémbesé — başaklı üsémléklerde yogışlı avıruv tudıra torgan parazit gémbe.

KİSEVLENÜV f. sir. Kisevge I (1 meg.) eylenüv.

KİSÜV f. 1. Bérer ütkén eybér bélen nersené de bulsa kiseklerge buluv, ézü, turaklav; böténnen bér kisek ayırıp aluv. || Kıskartuv (çeç, sakal h. b. turında).

Ös yaki ayak kiyémé tégü öçén tukıma, kün yaki méxnı bilgélé bér élgédegé pom ülçevdegé kiseklerge buluv.

Opératsiye yulı bélen kéşё organizmının. bérer zararlangan kisegén ayırıp aluv.

Ütken eybér bélen tenné cerexetlev, yaralav.

İkége ayıruv, buluv (yul salıp, yırıp). II Xereket bélen yaruv, yarıp ütüv (sunı, havanı). II küç. Tavış dulkınnarınıñ pava-da taraluvı turında.

Izanlap, buraznalap ayıruv, buluv (cir uçastogı turında).

Vatıp, kiseklerge bulép kazıp çıgaruv; xezérlev (taşnı, taşkümérné). II Tézü matérialı bularak agaç xezérlev turında.

Bérer törlé éşné, söylevné h. b. buldérüv, tuktatuv, ézü. II küç. Éşnéñ normal barışına komaçavlav, vakıtında ütelüvéne totkarlık yasav.

küç. Kıskartuv, kimétüv, azaytuv.

küç. Kıynav. || Cezalav, ütérüv.

küç. Kémnéñ yaki nersenéñ de bulsa yulına ar-kılı tvşép, alga taba xereket itüvéne totkarlık yasav, kıyınlık tudıruv.

küç. Ütken nerse bélen kiskendegé sıman avırtuv barlıkka kitérüv, éz kaldıruv. || Kiskén, açı cilnéñ bitné kuvıruvı turında. II Çagıldıruv, kamaştıruv (küzlerné).

küç. Bétérüv, yukka çıgaruv (ışanıçnı, émétné h. b.).

küç. Kiskén hem açık, artık bexesleşérge urın kaldırmaslık itép eytüv.

O Kisép taşlagan (kisken) tırnagına da tormav (kéşége karata) — tid bulmav, küp tüben buluv.

KİSÜVÇÉ i. Kiyém tégü öçén tukıma, kün i. b. larnı bilgélé bér élgéde kisép birüçé éşçé, osta.

KİT i. zool. Diñgéz hem okéannarda yeşiy torgan, gevde tézélёşé bélen balıkka oxşaşlı imézüçé zur xayvan. KİTABİ s. Yazma edebi tél öçén géne xayı, canlı söylev télé öçén xaraktérlı bulmagan. Kitabi süz. Kitabi stil.

KİTA'YKA i. 1. Salkınga çıdamlı almagaç sortı.

2. Şul almagaçnıñ vak ciméşé, alması.

KİTÉK i. 1. Bérer nerézden kitélép, vatılıp téşken kıypılçık, vak kisek.

söyl Bérer meydannıñ, kişerléknéñ poçmagı, poçmaklanıp çıgıp torgan ciré.

Kitélép kalgan urın, uyıntı. \\ Borın, irén hem kolakta şundıy uyıntı.

küç. Kimçélék, citéşséz yak.

s. meg. Kitégé (3 meg.) bulgan, kitélgen. || Poçmaklap kisélgen, poçmaklap uyıp alıngan.

xeb, funk. küç. Kimçéléklé, citéşséz; kanegat-lenérlék tügél.

KİTÉKLÉK i. 1. Kiték (3 meg.) buluv.

2. küç. Kimçélék, citéşsézlék; kanegatsézlék.

2. küç. Naçarlanuv, kiré yakka üzgerüv.

KİTÉKLEV f. söyl 1. Kitép aluv, kitép töşérüv.

2. küç. Kimçéléklé itüv; yemsézlev.

KİTÉK-MİTÉK s. söyl Kitélgen, yarılgan (savıt-sabaga karata).

KİTÉL i. Utırma yakalı, bér géne yakka .

KİTÉLV I z-sız f. k. kitüv I (1, 21 meg.).

KİTÉLÜ II f. Vatılıp, kıypılıp töşü.

KİTÉM i. söyl Çıgım, sarıf itéle, totıla torgan nerse.

KİTÉRÜ f. 1. Kulda totıp, küterép alıp kilüv. || Bérer törlé transportta (atta, maşinada, samolétta h. b.) alıp kilüv. || İyartép, yul kürsetép yaki atka, maşinaga h. b. utırtıp alıp kilüv. || Bér urınnan ikénçé urınga taşu (devamlı, kabatlavlı éşné béldérgende). || Kuvıp alıp kilüv, taratuv (suv, cil xereketleré bélen).

Kaydan da bulsa kaytıp, .kilép, nindi de bulsa yañalık eytüv, söylev. II Gazéta, radio, télégraf aşa xeber béldérüv, tapşıruv turında.

Nersege de bulsa yakınlaştıruv, yakın itép kuyuv. || Kémnerse tireséne kilérge röxset, irék, rmömkinlék birüv.

Kaya da bulsa baruv öçén yul xézmetén ütev, bérer nerse yanına yul kursotuv, alıp çıgu.

Bérer törlé sebep arkasında kaya da bulsa kilérge mecbur buluv.

|| Nindi de bulsa (kararga, fikérge) kilérge mecbur itüv, éterüv.

Bérer törlé maksat bélen çakırtıp aluv, çakırıp alıp kilüv. II Kémné de bulsa iyertép alıp kaytuv.

Bérer nersenéñ sebepçésé buluv, nerse de bulsa birüv, bar itüv (netice bularak).

söyl Tudıruv (kéşéler hem xayvannar turında).

„Dönyaga", „meydanga" kébék süzler bélen kilgen tézmede: icat itüv, tözü.